συμβάλλω στην καθαριότητα της Αίγινας: 216/2004 βαριά πρόστιμα, 15516 ρουφιανέματα

 

Απ’ ό,τι διακρίνεται ως εγγύς μέλλον στο νησί είναι όχι η συγκροτημένη και συστηματική μετατροπή των σκουπιδιών σε χρήσιμο υλικό για την πρωτογενή παραγωγή αλλά η συνέχιση του ίδιου απορριμματογενούς μοντέλου με την νέα υπόμνηση της δυνατότητας για τη ρουφιανιά. Έτσι, λοιπόν ιδού πεδίον δόξης λαμπρόν. Όσοι φοβηθούν τη ρουφιανιά του γείτονα έχουν και τα παραπλήσια δασάκια που τα καθαρίζουν υπό τις λήψεις του αγαπητού πόρταλ, ευκαιριακά. Επίσης υπάρχει η νύχτα που καλύπτει τον οποιονδήποτε να πετάξει ό,τι μπορεί: στρώματα, κλαδιά και τα λοιπά.

Κατά τα’ άλλα η μπόχα κι η δυσωδία συνεχίζεται. Τα ρουφιανοκόλλητα θα μείνουν της ντροπής κι οι τυχόν ρουφιανιές που μόνο το πρόβλημα δεν λύνουν.

Μετά το σχόλιο συμπολίτη μας στο φως της Αίγινας, ένα κείμενο, της σχεδίας, από τα όχι και τόσο παλιά

ΚΑΘΑΡΗ ΑΙΓΙΝΑ - ΣΥΜΒΑΛΛΩ ΚΙ ΕΓΩ!


Νικητας Παπαϊωάννου • 11 hours ago

Όταν η ανικανότητα της δημοτικής αρχής μετατρέπεται σε επιθετικότητα
απέναντι στον πολίτη.

Ειναι ντροπη για τη πολη και τους πολιτες να βαλετε αυτα τα αυτοκολητα στους καδους

Ντροπη σας.

———-

4 Ιουλίου 2012

Posted by: sxedia in “αυτοδιοίκηση”γόνιμος προβληματισμός,Ελευθεριακή σκέψηη άλλη όψη της Αίγιναςκι αλλού…Ξ) νερόο κόσμος αλλάζειοικολογία: κοινωνία και φύσηοικονομία και “οικονομία”παραλία,Πολιτικήπολιτισμός και “πολιτισμός”σκουπίδια-απόβλητα-περιττώματα,τοπικά θέματατουρισμόςNo Comments »

Τα σκουπίδια με τα πάσης φύσεως απόβλητα (αστικά, εργοστασιακά και αγροτικά λύματα) και το νερό στην υδρευτική ή αρδευτική του λειτουργία, είναι δυο από τα πιο σοβαρά ζητήματα που απασχολούν σήμερα όλον τον πλανήτη. Απασχολούν τη χώρα μας. Απασχολούν και την Αίγινα.

Το γεγονός ότι τα τελευταία 30-50 χρόνια αναγορεύονται σε προβλήματα, που οριακά θέτουν ζητήματα επιβίωσης δεν είναι τυχαίο. Και  αυτή η μη τυχαία «ατυχία», διεθνώς, κατευθύνεται από τέσσερις βασικούς παράγοντες:

1)από την ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ως την ταχύτατη οικονομική διαδικασία και το  διαρκή ανασχεδιασμό της στην κατεύθυνση της ανάπτυξης και του ανταγωνισμού,

2)από την περεταίρω μεγέθυνση της ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΑΣ και του κρατικού ελέγχου ως της μόνης έγκριτης διαιτησίας για τις διαφορές που προκύπτουν,

3)από την πλεύση του καθημερινού προτύπου προς την ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ως μιας αντίληψης ζωής που επιζητά την αέναη ιδιωτική ικανοποίηση των καθημερινών αναγκών οι οποίες τεχνητά μέσω των προβαλλόμενων προτύπων γίνονται όλο και πιο σπάταλες, με ολοένα και λιγότερη φροντίδα που υπήρχε στο -σε όλα- «κακό» παρελθόν

4)και τέλος από την ΑΓΟΡΑ, δηλαδή τον κόσμο του κεφαλαίου που βρίσκεται μπρος και πίσω από κάθε εκφρασμένη και μη εκφρασμένη κοινωνική ανάγκη μπροστά και πίσω από κάθε τεχνητή προβληματοποίηση. Η ίδια προτάσσει ως μονόδρομο τη φιλελευθεροποίηση για τη λύση κάθε κοινωνικού προβλήματος που προκύπτει από αυτήν την επιλογή.

Να, λοιπόν, το απίστευτο αδιέξοδο με τις χρήσεις του νερού και της «διαχείρισης» πάσης φύσεως αποβλήτων:

Το «κακό» μας παρελθόν, το «προβληματικό» μας παρόν και…  το «αειφόρο» μας μέλλον

1)Απομακρυνόμαστε από κάθε πτυχή του παρελθόντος που η οικονομία του βασιζόταν κυρίως στην παραγωγή αγαθών, στην εκ των ενόντων μέριμνα για τα ανθρωπογενή απόβλητα και τη συγκράτηση του νερού, την κοινωνική αυτοσυγκράτηση από πλευράς κατανάλωσης και τις συλλογικές μνήμες τοπικής συνεργασίας που ώθησαν και στήριξαν για ένα μεσοδιάστημα το κοινωνικό κράτος των παροχών και μιας σχετικής και ανεκτής καθημερινότητας. Δηλαδή στον Πρώτο Κόσμο και κατ’ επέκταση στον Δεύτερο. Ο Τρίτος Κόσμος, πιο ευάλωτος από την εποχή της αποικιοκρατίας, ήταν πάντοτε το πεδίο πειραματισμού της παγκοσμιοποίησης και της »ευγενούς» προσπάθειας για την «αυτορρύθμιση» των αγορών.

2)Απομακρυνόμαστε από κάθε δυνατότητα του παρόντος για το μέλλον, ώστε να επανεκκινήσουμε την πρωτογενή παραγωγή και συμπαρομαρτούσες οικονομικές διαδικασίες σε πλαίσια συνεργασίας και ισότητας, να φροντίσουμε εκσυγχρονίζοντας όλους τους τρόπους τοπικής αυτοδιαχείρισης των δυο σοβαρότατων ζητημάτων που θίγονται, να περιορίζουμε την κατανάλωση στο επίπεδο μιας ανεκτής και πιο πλούσιας σε πολιτισμό καθημερινότητας δημιουργώντας το πεδίο εξέλιξης για δημοκρατικές πολιτείες.

Αυτά σε γενικές γραμμές, αφού η Αίγινα είναι ένας μικρός όμορφος τόπος, που ακολούθησε αυτόν τον μονόδρομο μαζί με τόσους άλλους αμέτρητους όμορφους τόπους «αυτού του κόσμου του μικρού, του μέγα»:

1)Απομακρυνθήκαμε κι απομακρυνόμαστε από την πρωτογενή παραγωγική διαδικασία μετατρέποντας το νησί σε μια συγκεντρωτική (στα 200 μέτρα κυριολεκτικά) τουριστική βιομηχανία 2)απομακρυνθήκαμε και απομακρυνόμαστε από τρόπους κοινωνικής και πολιτικής συνεννόησης3)απομακρυνθήκαμε και απομακρυνόμαστε από δυνατότητες κοινωνικού αυτοπεριορισμού της κατανάλωσης, από δυνατότητες συγκράτησης του νερού και χρήσης των αποβλήτων 4)επιζητούμε άμεσες λύσεις από τους παράγοντες που έθρεψαν το ζήτημα (γραφειοκρατία και την Αγορά) διατηρώντας το πρότυπο που υπόσχεται καθημερινή ευζωία και ατέρμονη κατανάλωση.

τι πρέπει να γίνει, εδώ που φτάσαμε;

Ζούμε σε με μια συγκυρία που η πολυδιάστατη μεταπολεμική κρίση τοποθετεί οριακά την πολιτική, την οικονομία, την ισορροπία Φύσης και Κοινωνίας και τις αξίες μας. Τον πολιτισμό στο σύνολό του. Ο δρόμος είναι μακρύς και δύσκολος κι όταν επιζητούμε άμεσες ή «δραστικές» λύσεις, απλά καρβέλια και «θεσούλες» ονειρευόμαστε κρύβοντας τα προβλήματα κάτω από το χαλί. Είναι μια επίπονη και διαρκής διαδικασία κοινωνικής θεμελίωσης και κοινωνικών συγκρούσεων που απαιτούν:

Την ανάληψη ευθύνης, την ενεργό συμμετοχή στα κοινά και αγώνα για τη συμμετοχή στο πεδίο των αποφάσεων μακριά και πέρα από τους μνηστήρες της τοπικής εξουσίας, δηλαδή τις τοπικές παρατάξεις που καραδοκούν να «διαχειριστούν» τα προβλήματα για λογαριασμό της τοπικής κοινωνίας. Η δημοκρατία μόνο άμεση μπορεί να είναι.

Την ανάδειξη της Δημιουργίας απέναντι στην ενεργοβόρα και ανθρωποβόρα «ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα» με στόχο μια πιο ομαλή και ισορροπημένη εξέλιξη της κοινωνίας ώστε να ζουν όλοι οι άνθρωποι ανεκτά, συνεργαζόμενοι με τη Φύση. Η αποκέντρωση και η μικρής κλίμακας οικονομία με επιστροφή στην παραγωγή, φαίνεται να πλησιάζει το δέον.

Τις επιλογές από το δήθεν «κακό» μας παρελθόν και παρόν, τρόπων συγκράτησης του νερού και τρόπων χρήσης των αποβλήτων προς όφελος της Φύσης και της κοινωνικής μας συμβίωσης.

Την αντίσταση σε κάθε εποπτεύουσα αρχή που αφήνουμε να μετατρέπει την κοινωνική ισχύ σε «υψηλή πολιτική» και εκλογικές εργολαβίες.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                Την αντίσταση στην Αγορά που αναλαμβάνει να πουλάει ό,τι μας ανήκει.

πιο συγκεκριμένα…

-συνελεύσεις και δημιουργία τοπικών επιτροπών άμεσα ανακλητών

-επανεκκίνηση της πρωτογενούς παραγωγής όσο το δυνατόν πιο  συνεργατικά και με συλλογικό σχεδιασμό

-δημιουργία προτύπων κατανάλωσης που δίνουν το περιθώριο στις νυν και επόμενες γενεές να επιβιώσουν

-απαίτηση των αιγινητών ώστε τα χρήματα που προορίζονται για «έργα» να γίνουν χρήσιμες υποδομές για τη συγκράτηση του νερού και τη χρήση των απορριμμάτων και αποβλήτων. Απαίτηση για:

… Την αγορά υδροφόρου πλοίου και τη χρήση αποκλειστικά κοινοτικών γεωτρήσεων

…Το χτίσιμο αναβαθμίδων σε όλη την υπαίθρια Αίγινα με δενδροφύτευση καρποφόρων και εδαφοκάλυψη με κτηνοτροφικά φυτά

…Το χτίσιμο μικρών φραγμάτων σε συγκεκριμένες πλαγιές

…Την επαναφορά των επίγειων ταμιευτήρων νερού (σουβάλες)

…Την οικονομική στήριξη για το χτίσιμο στερνών σε κάθε κτίριο

…Την υποδομή για την λιπασματοποίηση των φυτικών αποβλήτων και επιστροφή των αδρανών στα λατομεία με φύτευσή τους προς αποκατάσταση

…Την δημιουργία μικρών τοπικών βιολογικών καθαρισμών με παράλληλη μέριμνα για τη χρήση μέρους αυτού του «άχρηστου» υλικού

…Τη δημιουργία μικρών υποδομών για την ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση απορριμμάτων

καλοκαίρι 2012

 σχεδία στ’ ανοιχτά της Αίγινας – //sxedia.espivblogs.net

 

//sxedia.espivblogs.net/2012/07/

Η ΓΕΝΕΣΗ ΤΟΥ ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΣΜΟΥ

αναδημοσίευση από τον Ελευθεριακό Κόσμο

Η γένεση του Ολοκληρωτισμού


Πρόλογος του εκδότη Γιώργου Καραμπελιά

Η Γένεση τον Ολοκληρωτισμού ή σύμφωνα με τον αρχικό του τίτλο Οικονομι­κή υπανάπτυξη και κοινωνική επανάσταση, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα έργα που γράφτηκαν ποτέ για τη ρώσικη επανάσταση και το γραφειοκρατικό εκφυλισμό της. Θα λέγαμε ότι την εποχή που γράφτηκε, το 1955-56, αποτελούσε από όσο γνωρίζουμε την πιο ολοκληρωμένη και σφαιρική μελέτη για το ρώσικο ολοκληρωτικό φαινόμενο στην παγκόσμια βιβλιογραφία. Αυτή η ογκώδης μελέ­τη, την οποία έγραψε ο Παπαϊωάννου στα ελληνικά, σε ηλικία 30 χρόνων αποτελεί βέβαια σε ό,τι αφορά την ελληνική ασθενική βιβλιογραφία μια ανεπανάληπτη επιστημονική και θεωρητική κορύφωση.

Ο Παπαϊωάννου χρησιμοποιώντας ένα πλούτο πληροφοριών και αποδεικτικού υλικού εκτείνει τον προβληματισμό του από την οικονομία μέχρι τη φιλοσοφία και εντοπίζει με διεισδυτικότητα τα βασι­κά χαρακτηριστικά του ολοκληρωτικού φαινομένου και της μετεξέλιξης της ρώσι­κης εργατικής επανάστασης σε δικτατορία πάνω στην ίδια την εργατική τάξη. Προφανώς δεν έχουμε να κάνουμε με μια εργασία που έχει απλά ιστορική αξία, για μια «στιγμή» στην πορεία ανάλυσης της σοβιετικής επανάστασης και αντεπανάστασης, αλλά για ένα έργο κλασικό με την πλήρη έννοια του όρου, δηλαδή ένα έργο που εξακολουθεί να είναι επαρκές ερμηνευτικά και σήμερα, τουλάχι­στον μετά από 35 χρόνια.

 

Το έργο του Παπαϊωάννου δεν περιορίζεται σε μια εξέταση της πορείας της ρώσικης επανάστασης και του σοβιετικού κράτους αλλά προσπαθεί σε πολλαπλά επίπεδα va διαγράψει και να περιγράψει από τις περισσότερες δυνατές οπτικές γωνίες τα ίδια τα αίτια αυτής της μετεξέλιξης. Έτσι στα αρχικά κεφάλαια, μέχρι το VIII, προσπαθεί να διερευνήσει τους παράγοντες που επέτρεψαν και ενίσχυ­σα» τη συγκεκριμένη εξέλιξη. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ>>>>>>

Συνεχίστε την ανάγνωση Η ΓΕΝΕΣΗ ΤΟΥ ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΣΜΟΥ

Αλληλέγγυα και συνεργατική οικονομία

αναδημοσίευση από τη “Δοκιμή”

Αλληλέγγυα & Συνεργατική οικονομία: Ρήξη ή Ενσωμάτωση; [εισήγηση]

by  on 04/04/2013

*Η εισήγηση της εκδήλωσης «Συνεργατική & Αλληλέγγυα Οικονομία: Ρήξη ή Ενσωμάτωση;» που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 30/3 στο Αυτόνομο Στέκι.

Το ζήτημα “ρήξη ή ενσωμάτωση” δεν είναι φυσικά ένα ζήτημα που τέθηκε αποκλειστικά γύρω από το θέμα της Συνεργατικής ή της Αλληλέγγυας Οικονομίας, αντίθετα είναι ένα ζήτημα που απασχολεί τα αντικαπιταλιστικά πολιτικά ρεύματα και τα κοινωνικά κινήματα από την στιγμή που άρχισαν να αμφισβητούν ριζικά τον καπιταλισμό. Το ζήτημα της “ρήξη ή ενσωμάτωση” δεν έχει να κάνει με κάποιους “κανόνες” με κάποια “μέτρα και σταθμά” που πρέπει να πιστοποιηθούν για να τοποθετηθεί ένα κίνημα, ένα κοινωνικό εγχείρημα, ένας εργατικός αγώνας, ένα ρεύμα ιδεών στην μια ή την άλλη όχθη. Αν αντιμετωπίσουμε το ζήτημα “ρήξη ή ενσωμάτωση” με έναν στατικό τρόπο σαν να είναι δύο σαφείς διακριτοί πόλοι, δεν θα μπορέσουμε να κατανοήσουμε πολλά πράγματα. Πρώτα και κύρια γιατί το κεφάλαιο έχει δείξει τόσο ισχυρούς μηχανισμούς ενσωμάτωσης όλων των μορφών αμφισβήτησης του από την μια, και από την άλλη γιατί παρ όλη την τεράστια ιδεολογική ηγεμονία και τα αστείρευτα μέσα κατασκευής συνέσεων αλλά και πειθάρχησης/καταστολής, τα σημεία ρήξης δεν σταματάνε ποτέ να επανεμφανίζονται και να αμφισβητούν τον καπιταλισμό.

Το ζήτημα  “ρήξη ή ενσωμάτωση” πρέπει να ιδωθεί σαν μια διαρκή κίνηση των στρατηγικών που επινοούν οι από κάτω απέναντι αλλά και ενάντια στις επιλογές του κεφαλαίου και ταυτόχρονα των στρατηγικών που συγκροτεί το κεφάλαιο ώστε να ξανά εγκολπώσει στις δικές του παραγωγικές και κοινωνικές σχέσεις αφυδατώνοντας το ριζοσπαστικά του χαρακτηριστικά. Αυτές οι κινήσεις δεν έρχονται κατ’ ανάγκη σε μια μετωπική αντιπαράθεση με ξεκάθαρα τα μέτωπα της σύγκρουσης αλλά συνήθως αντιπαρατίθενται διασχίζοντας η μια εγκάρσια την άλλη και προσπαθώντας η μια να διαβρώσει των σκληρό αξιακό (και άρα ανταγωνιστικό πυρήνα) της άλλης. Αντιλαμβανόμαστε το ζήτημα “ρήξη ή ενσωμάτωση” ως διαλεκτική αντίφαση της κίνησης του κεφαλαίου και της άρνησης του και όχι ως ένα δίπολο “καταστάσεων” ως τις δύο όχθες του ταξικού ανταγωνισμού.

Και μόνο η ονοματόδοτηση αυτού για το οποίο θέλουμε να μιλήσουμε σήμερα με το όνομα “Συνεργατική & Αλληλέγγυα Οικονομία” και όχι ως “Κοινωνική Οικονομία” έχει ακριβώς να κάνει μ” αυτήν την διαρκή σύγκρουσή για την νοηματοδότηση αυτών των παραγωγικών/οικονομικών πρακτικών, που εν μέσω κρίσης συγκροτούν τμήματα των από κάτω. Όχι μόνο ως μορφές οικονομικής επιβίωσης ή απαντήσεις στην καταστροφική διαδικασία υποτίμησης της εργασίας και των νέων περιφράξεων των μέσων της κοινωνικής αναπαραγωγής, αλλά και ως μια προσπάθεια εξεύρεσης εκ νέου του περιεχομένου της ανθρώπινης δραστηριότητας.

Προφανώς η Συνεργατική & Αλληλέγγυα Οικονομία δεν μπορεί να έχει από μόνη της των χαραχτήρα των στρατηγικών που περιγράψαμε παραπάνω. Αντίθετα είναι αναγκαίο να συναρθρωθεί μια σειρά από άλλες μορφές, περιεχόμενα, δομές, κινήματα, αντιστάσεις για να ξεπεράσει τον απλό χαραχτήρα των οικονομικών εγχειρημάτων και να αποτελέσει μέρος της συνολικότερης κίνησης των από κάτω που έρχεται σε ρήξη με το κεφάλαιο.

Γιατί όμως η Συνεργατική & Αλληλέγγυα Οικονομία μπορεί να είναι μέρος αυτής της κίνησης πια είναι εκείνα τα χαρακτηριστικά που της επιτρέπουν να συναρθρώνεται με τις στρατηγικές της ρήξης;

Αμφισβήτηση της υποτίμησης της εργασίας.  Η Σ&Α-Ο κατά κύριο λόγο αποτελεί κομμάτι της προσπάθειας των από κάτω να απαντήσουν στην υποτίμηση της αξίας της εργατικής δύναμης, βασικό συστατικό της στρατηγικής του κεφαλαίου για την ανασυγκρότηση της κερδοφορίας του. Σ” ένα περιβάλλον που η ανεργία φτάνει το 30% και στην νεολαία ξεπερνάει το 50% η δυνατότητα εργατικών αγώνων για την υπεράσπιση του μισθού και ενάντια στις απολύσεις γίνεται όλο και πιο μικρή. Αυτός ο ταξικός συσχετισμός αποτυπώνεται και στις αλλαγές της εργατικής νομοθεσίας. Όταν το ίδιο το κεφάλαιο αρνείται να αξιοποιήσει την εργατική δύναμη ελπίζοντας ότι αύριο θα το κάνει με ακόμα πιο συμφέροντες όρους, η λύση της αυτοαξιοποίησης από την μεριά εργαζομένων που βρίσκονται στα αζήτητα, αποτελεί μια μορφή απάντησης. Δεν είναι όμως απλά το θέμα “να βρούμε ένα μεροκάματο χωρίς αφεντικό”. Οι πρακτικές της αυτοαξιοποίησης, που φυσικά δεν εξαντλούνται στα πλαίσια της Σ&Α-Ο ανοίγουν ευρύτερα ζητήματα. Καταρχάς βάζουν το θέμα αυτοαξιοποίησης των ικανοτήτων παραγωγής  αλλά και της αυτοδιαχείρισης των μέσων παραγωγής, όχι με γνώμονα στενά  την οικονομική βιωσιμότητα όσων συμμετέχουν στις συνεργατικές κολεκτίβες, αλλά με ευρύτερα κριτήρια που έχουν να κάνουν με το περιεχόμενο και την ποιότητα της παραγωγής, την σύνδεση της με κοινωνικές ανάγκες, συμβιωτικές σχέσεις με το περιβάλλον και την φύση κλπ. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι συνεργατικές κολεκτίβες λειτουργούν εκτός αγοράς, αλλά μάλλον στα όρια της.

Αμφισβήτηση της μισθωτής εργασίας. Όχι της αμειβόμενης εργασίας, αλλά της μισθωτής εργασίας, δηλαδή της εργασίας που αμείβεται με βάση την αξία της εργασίας- εμπόρευμα στα πλαίσια της καπιταλιστικής σχέσης. Αντίθετα στα πλαίσια της Σ&Α-Ο τα κριτήρια της αμοιβής της εργασίας μπορεί να είναι τελείως διαφορετικά από αυτά της αγοράς και το βασικότερο να είναι αποτέλεσμα της κοινής απόφασης της συνέλευσης των μελών της κάθε κολεκτίβας. Σαν χαρακτηριστικό παράδειγμά θα φέρουμε τους εργάτες της Ζανόν που την  στιγμή που μπορούσαν αντί να αυξήσουν τις αποδοχές τους αποφάσισαν να τους διατηρήσουν στο ίδιο επίπεδο και να εντάξουν στην κολεκτίβα τους νέα μέλη από το κίνημα ανέργων και την γειτονία βοηθώντας έτσι την σύσφιξη των σχέσεων τους με τα κοινωνικά κινήματα. Οι συμμετέχοντες σε μια συνεργατική κολεκτίβα δεν είναι συνεταίροι όπως πολλές φορές λέγεται, δεν εμφανίζεται ο ένας απέναντι στον άλλο με βάση το ποσοστό συμμετοχής στο αρχικό κεφάλαιο, όπως σε μια επιχείρηση. Αντίθετα ο καθένας από αυτούς συμμετέχει ισότιμα στην συλλογική λήψη των αποφάσεων. Η εργασία δεν αμείβεται το ίδιο για όλους και εκτός πολύ σπάνιων εξαιρέσεων δεν υπάρχουν εργαζόμενοι που δεν είναι μέλη της κολεκτίβας γιατί τότε θα είχαμε την επανεισαγωγή της μισθωτής εργασίας.

Αμφισβήτηση των όρων της κερδοφορίας. Ο βασικός στόχος της Σ&Α-Ο δεν είναι η αύξηση της κερδοφορίας, είναι από την μια η οικονομική επιβίωση όσων συμμετέχουν σε αυτές αλλά και η δυνατότητα όρων δημιουργίας μιας άλλου τύπου παραγωγής όπου η σημασία του ΤΙ- ΠΩΣ- ΓΙΑΤΙ παράγεται είναι εξίσου σημαντική με τον πρώτο στόχο. Αυτό δεν είναι μονάχα μια “ιδεολογικού τύπου” τοποθέτηση, αλλά απορρέει από τον τοπικό προσανατολισμό της Σ&Α-Ο και την άμεση συσχέτιση της με της τοπικές κοινωνίες. Τα κριτήρια της παραγωγής είναι λοιπών πολύ πιο πολυδιάστατα σε σχέση με το βασικό κριτήριο της κεφαλαιοκρατικής παραγωγής. Ακόμα και σε σχέση με την ίδια την εργασία πχ οι όροι ασφάλειας & υγιεινής, η εντατικοποίηση της εργασίας, το περιεχόμενο της κλπ αποτελούν συλλογικά πεδία διαμόρφωσης.

Αμφισβήτηση του διευθυντικού ρόλου στην παραγωγή.  Ο βασικός τρόπος ελέγχου της εργασίας από το κεφάλαιο μέσα από μια σειρά  μορφών ιεραρχήσεων, απόσπασης του ελέγχου των εργαζομένων πάνω στην παραγωγική διαδικασία και την γνώση της είναι από της βασικές στρατηγικές του κεφαλαίου όχι μόνο για την πειθάρχηση των εργαζομένων αλλά και τον έλεγχο πάνω στους ρυθμούς εργασίας. Στην Σ&Α-Ο δεν σημαίνει ότι αναγκαστικά καταργούνται οι συγκεκριμένες δεξιότητες ή γνώσεις καταργούνται ή δεν παίζουν ρόλο, δεν έχουν όμως αποφασιστική σημασία στην λήψη των αποφάσεων αφού αυτή αφορά όλα τα μέλη της κολεκτίβας.

Αμφισβήτηση του εμπορευματικού χαραχτήρα της παραγωγής. Χωρίς να ξεχνάμε ούτε στιγμή ότι η Σ&Α-Ο λειτουργεί στα όρια αλλά μέσα στην οικονομία της αγοράς, ακόμα και στην βαθμό που έρχεται σε ρήξη μαζί της, μπορεί να θέσει ζητήματα που αμφισβητούν τον εμπορευματικό χαραχτήρα της παραγωγής. Αυτή η αμφισβήτηση αφορά τόσο το περιεχόμενο της παραγωγικής διαδικασίας (παραγωγή με βάση της ανάγκες των κοινωνιών) αλλά και την προσπάθεια αναδιανομής ενός μέρους της παραγωγής όχι στην αγορά ή μέσω της ανταλλαγής αλλά μέσα από το πρίσμα της αναδιανομής του κοινωνικού πλούτου, του χαρίσματος & του δώρου, της συγκρότησης δεσμών με κοινότητες και κινήματα.

Αμφισβήτηση της ανάπτυξης και της μεγέθυνσης. Ο βασικός οικονομικός στόχος της Σ&Α-Ο δεν είναι η αύξηση του ποσοστού κέρδους, η μεγέθυνση του επενδεδυμένου κεφαλαίου η συνεχόμενη αύξηση της παραγωγής. Αυτό σημαίνει ότι οι ρυθμοί παραγωγής μπορεί να επιβραδύνονται από λόγους άσχετους με την ίδια την παραγωγή πχ συμμετοχή στην υπεράσπιση μια κατάληψης ή μιας απεργίας για να ξαναφέρω το παράδειγμα της ΖΑΝΟΝ. Άλλοι λόγοι μπορεί να έχουν να κάνουν με την ηπιότητα των επιπτώσεων της παραγωγής στο περιβάλλον. Επίσης το περίσσευμα δεν αντιμετωπίζεται αναγκαστικά ως κέρδος που πρέπει να ξαναπενδηθεί ή να μετατραπεί σε μέρισμα, μέσα της αλληλεγγύης και της στήριξης αναλόγων εγχειρημάτων μπορεί να συντελέσει σε μια κοινωνική αναδιανομή των πόρων.

Τα παραπάνω σημεία είναι μερικά από τα σημεία που λειτουργούν όχι ως λίστα κριτηρίων αλλά ως διαρκή διακυβεύματα στα εγχειρήματα  Σ&Α-Ο που έχουν να κάνουν με το ζήτημα “ρήξη ή ενσωμάτωση”. Οι πρακτικές απαντήσεις που κάθε φορά δύνονται στα παραπάνω σημεία καθορίζουν και την φυσιογνωμία που αποκτούν ή στην οποία τείνουν τα εγχειρήματα της Σ&Α-Ο. Τα παραπάνω σημεία έχουν να κάνουν πιο πολύ με το εσωτερικό των εγχειρημάτων. Δεν είναι όμως τα μόνο υπάρχουν επίσης μια σειρά από σημεία στα οποία διακυβεύεται η φυσιογνωμία των εγχειρημάτων στο πάνω στο ζήτημα “ρήξη ή ενσωμάτωση” που έχουν να κάνουνε τις σχέσεις τους προς εξωτερικούς παράγοντες.

Η αυτονομία από το κράτος. Είναι ένα ίσως από τα πιο πολύπλοκα ζητήματα στα οποία καλούνται να απαντήσουν τα εγχειρήματα της Σ&Α-Ο. Είναι προφανές ότι το Κράτος υπάρχει και παίζει ρυθμιστικό ρόλο στην παραγωγή και την αγορά, η ανοχή του απέναντι στην Σ&Α-Ο εξαρτάται από τους πολιτικούς συσχετισμούς και από το εάν αυτή περιορίζεται σε έναν στενό παράλληλο ρόλο με την οικονομία της αγοράς και δεν παίρνει μερίδιο στο οποίο αποσκοπεί αυτή. Θα μπορούσε μάλιστα να δει την Κοινωνική Οικονομία ως μορφή ξεπεράσματος του Κοινωνικού Κράτους, μεταθέτοντας τις υποχρεώσεις του σε αυτή, με μικρότερο κόστος και λιγότερες ευθύνες. Η δυνατότητα των εγχειρημάτων Σ&Α-Ο εξαρτάτε σε μεγάλο βαθμό από την διεκδίκηση απέναντι στο κράτος. Η διεκδίκηση αυτή όμως πρέπει να έχει ως προσανατολισμό την διαφύλαξη της αυτονομίας και της ανεξαρτησίας απέναντι στην προσπάθεια του κράτους να ελέγξει θεσμικά, να εξαρτήσει χρηματοδοτικά  και να περιορίζει σε πολύ συγκεκριμένους ρόλους την Κ&Α-Ο. Συγκεκριμένα οι διεκδικήσεις απέναντι στο κράτος πρέπει να κινούνται προς την κατεύθυνση του ανοίγματος των δυνατοτήτων ώστε η Κ&Α-Ο να είναι βιώσιμη με τους δικούς όρους και όχι να εξαρτάται από αυτό. Για να το κάνουμε πιο συγκεκριμένο είναι άλλο πράγμα να διεκδικείς ειδικό φορολογικό καθεστώς ή πρόσβαση σε έναν με ευνοϊκούς όρους δανεισμό και είναι τελείως διαφορετικό να διεκδικήσεις και εν τέλη να εξαρτάσαι από προγράμματα επιδοτήσεων τα μπορεί να μετατραπούν  σε μηχανισμούς ελέγχου αλλά και νέου τύπου πελατειακών σχέσεων. Εδώ εμπειρία από την λειτουργία των ΜΚΟ είναι πολύ αποκαλυπτική.

Η ανάδυση στον δημόσιο χώρο. Το ότι η Σ&Α-Ο διεκδικεί την αυτονομία της από το κράτος και δεν αποδέχεται τον ρόλο του ως ελεγκτικό μηχανισμό δεν σημαίνει ότι τα εγχειρήματα της Σ&Α-Ο λειτουργούν αυτοαναφορικά και σε μια σφαίρα εσωτερικής αυθαιρεσίας. Αναδεικνύεται η ανάγκη δημιουργίας μιας δημόσιας σφαίρας όπου αντικαθιστά τον ελεγκτικό ρόλο του κράτους και τους ρυθμιστικούς μηχανισμούς της αγοράς. Σε αυτή την δημόσια σφαίρα και μέσα από τις σχέσεις αμοιβαιότητας, εμπιστοσύνης, διαλόγου και κριτικής τα συγκεκριμένα εγχειρήματα βρίσκονται σε έναν διαρκή κοινωνικό έλεγχο σε σχέση με την λειτουργία τους, την ποιότητα των προϊόντων τους, την συμβιωτική τους σχέση με την φύση, την προσφορά τους στο κοινωνικό σύνολο, την σύνδεση τους τ\με τις κοινότητες και τα κινήματα.

Η συμπληρωματικότητα με τις στρατηγικές της ρήξης.  Όπως αναφέραμε και στην αρχή η Σ&Α-Ο δεν αποτελεί παρά μια από τις πολλαπλές όψεις των στρατηγικών της ρήξης και για να είναι όψη αυτών των στρατηγικών πρέπει να είναι σε άμεση διασύνδεση και συμπληρωματικότητα με τις υπόλοιπες όψεις. Αυτές  μπορεί να έχουν να κάνουν με την αυτοαξιοποίηση των ικανοτήτων και την αυτοδιαχείριση των μέσων/ πόρων από εγχειρήματα/δομές που δεν εντάσσονται στην σφαίρα της οικονομίας/παραγωγής και της ανταλλαγής αλλά κυρίως στην σφαίρα της ανα/παραγωγής του μοιράσματος και της ανακτήσεις/δημιουργίας των Κοινών, που συμβάλουν μέσω της αλληλεγγύης στην ανασύσταση του κοινωνικού ιστού. Μπορεί επίσης πρόκειται  κινήματα που μέσα από την συνεχή διεκδίκηση προωθούν την διεύρυνση του κοινωνικού και εργατικού ελέγχου πάνω  τόσο στην ιδιωτική παραγωγή όσο και στον κρατικό τομέα. Είτε να είναι κινήματα που προσπαθούν να θέσουν όρια στην καταστροφική ανάπτυξη του κεφαλαίου (βλέπε νέες περιφράξεις) ή να διευρύνουν την έννοια και το περιεχόμενο των κοινών αγαθών, μέσα από την συγκρότηση νέων μορφών κοινοτήτων και σχέσεων.

Το βασικό και αυτό που είναι στο επίκεντρο για το ζήτημα “ρήξη ή ενσωμάτωση” είναι η συμπληρωματικότητα της Σ&Α-Ο ως προς την κίνηση για την διαρραγή του  κυρίαρχου φαντασιακού όπου ο καπιταλισμός παρουσιάζεται ως “ο μόνος δυνατός κόσμος”, το οποίο κυρίαρχο αυτό φαντασιακό έχει αποικίσει ακόμα και τα πιο ριζοσπαστικά υποκείμενα αμφισβήτησης και αντίστασης  στον παλιό κόσμο.

για την κοινωνική αλληλεγγύη στους αγώνες

Η διαίρεση του σώματος των εργαζομένων σε κλάδους και η ανάθεση των εργασιακών ζητημάτων σε παρατάξεις-προεκτάσεις κομματικών δομών, από τη μια απελευθέρωσε τις δυνάμεις των κυβερνητικών κομμάτων και δυνάμεων στο να μπορούν να ελέγχουν την έσχατη δυνατότητα των εργαζομένων να διεκδικούν προς όφελος τους την υπεραξία που κλέβουν επίσημα τα αφεντικά. Από την άλλη τα αριστερά κόμματα, με τις ιδεολογικές τους βεβαιότητες, απεμπόλησαν σταδιακά την επαναστατική βάση των διακηρύξεών τους εντάσσοντας την στρατολόγηση μέσω των συνδικαλιστικών τους παρατάξεων των συναδέλφων τους, ως δράση αναγκαία για την μετατόπιση των πολιτικών συσχετισμών σε κεντρικό επίπεδο.

Όλος αυτός ο μετασχηματισμός τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ελλάδα αργότερα, μετά τον 1ο και ιδιαίτερα μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο, ήταν βασικά προϊόν της μεταλλαγής της αριστεράς σε τμήμα της αστικής δημοκρατίας και του κοινοβουλίου αλλά και της ιδεολογικής και κατ’ επέκταση ιεραρχικής οργανωτικής της διάστασης. Η σταδιακή νομιμοποίηση των αριστερών κομμάτων καθώς και η νομιμοποίηση του συνδικαλισμού, κατόπιν ευρύτερων κοινωνικών αγώνων, είναι το πλαίσιο επί που οποίου κινείται τόσο η αφομοίωση της αριστεράς στην κοινοβουλευτική και συνδικαλιστική γραφειοκρατία όπως και η ανάθεση των αγώνων σ’ αυτήν, λόγω της ιδεολογικής πανάκειας  που αιτιολογούσε την ιεραρχία και τις κάθετες σχέσεις τόσο στο κόμμα όσο και στη συνδικαλιστική παράταξη (Κεντρική επιτροπή-κομματικά μέλη-ψηφοφόροι) ( Γραμματεία παράταξης-μέλη-εργαζόμενοι).

Έτσι, ο συνδικαλισμός εκφυλίστηκε: 1)σε δράσεις διαχωρισμένου συμφέροντος των εργαζομένων για αυτό και συνήθως οι κινητοποιήσεις δεν αφορούν όλο το σώμα των εργαζομένων αλλά συγκεκριμένους κλάδους 2)σε πληρωμένη από το κράτος και τα αφεντικά, γραφειοκρατία που αποφασίζει χωρίς τη βάση των εργαζομένων 3)σε έδαφος ανάπτυξης εξουσιών που εξαργυρώνονται στο κοινοβούλιο ή σε άλλους μηχανισμούς  4)σε σώμα ελέγχου των εργαζομένων των οποίων οι αγώνες χρησιμοποιούνται για την εσωτερική αναδιάταξη στους μηχανισμούς εξουσίας ή τη δικαιολόγηση των κινητοποιήσεων ως χρήσιμων άλλοθι  5)σε δράσεις αμυντικές για την αύξηση του εισοδήματος αδιαφορώντας για το επίπεδο επιβίωσης συνολικά του πληθυσμού ή για επαναστατικές κοινωνικές, πολιτικές, οικονομικές αλλαγές 6)σε προνομιακές εργασιακές σχέσεις τμημάτων εργαζομένων σε εργασιακούς κλάδους 7)στην απεμπόληση της υπόθεσης του περιεχομένου της εργασίας και την ανάθεσή του στην κομματική γραφειοκρατία…

Η εξέλιξη είναι ακόμα πιο τραγική αφού η κινητοποιήσεις εργαζομένων (κι όχι μόνο από τις φασιστικές ιαχές της κυβέρνησης και των Μέσων Μαζικής Αποβλάκωσης) έχουν επιπτώσεις στο υπόλοιπο σώμα των εργαζομένων-καταπιεσμένων στο βαθμό που η κινητοποίηση είναι κλαδική και χρήσιμα διαχωριστική. Οι απεργίες στα ΜΜΜ ή των υπαλλήλων στους ΟΤΑ είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα για το πώς μπορεί να εκφυλιστεί, να ηττηθεί και να διαπομπευτεί μια κινητοποίηση κλάδου με τα κλασικά χαρακτηριστικά του αγώνα. Οι ελάχιστες προσπάθειες πρωτοβάθμιων σωματείων βάσης στον τριτογενή τομέα οι οποίες είναι περιορισμένες γεωγραφικά στην Αθήνα και σε κάποιες πόλεις, είναι αριθμητικά ασήμαντες για να επηρεάσουν την κυρίαρχη τάση.

Έτσι και η απεργία των ναυτεργατών της ΠΝΟ η οποία, με σαφώς δίκαια και αμυντικά αιτήματα, πραγματοποιείται αυτόν τον καιρό, είναι «από χέρι χαμένη» μέσα στη χοάνη του διαχωρισμένου συμφέροντος και της ανάθεσης των αγώνων στη γραφειοκρατία.

Προοπτική θα μπορούσαν να έχουν αυτόν τον καιρό, κινητοποιήσεις, που:

Απομονώνουν τα συνδικαλιστικά-κομματικά τους αφεντικά και αναλαμβάνουν τον αγώνα στη βάση

Συντονίζονται σε κοινές κινητοποιήσεις εργαζομένων

Εξυπηρετούν το κοινό της καθημερινής επιβίωσης, δημιουργώντας πραγματικό πρόβλημα στην μνημονιακή κυβέρνηση και στα αφεντικά

Προσανατολίζονται με σκεπτικό πολιτικών αλλαγών, με δημοκρατική προοπτική και αναδιανομής του κοινωνικού πλούτου

Διεθνοποιούν τον αγώνα

Ο αποκλεισμός επιβαρύνει τους νησιώτικους και παράκτιους πληθυσμούς, εφοδιάζει την κυβέρνηση και τα Μέσα Μαζικής Αποβλάκωσης με το άλλοθι του φασιστικού κοινωνικού αυτοματισμού και οδηγεί μοιραία στην απομόνωση και την ήττα. Η κινητοποίηση των ναυτεργατών ενάντια στους προνομιούχους εφοπ-ληστές που πλουτίζουν φοροδιαφεύγοντας νόμιμα με την υποστήριξη όλων των αντιδραστικών μνημονιακών δυνάμεων (ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ και της δήθεν αντιμνημονιακής Χρυσής Αυγής που υπεραμύνεται των εφοπ-ληστών) θα μπορούσε να έχει μια επιπλέον σημαντική δυνατότητα αν η κινητοποίηση στην ακτοπλοΐα εξασφάλιζε την δωρεάν μετακίνηση, από και για, τα νησιά και την παράκτια χώρα.

Μόνο έτσι μπορεί να αποκτήσει λόγο, έργο και νόημα, η αλληλεγγύη στους ναυτεργάτες μας.

Σχεδία, στ’ ανοιχτά της Αίγινας

 

σχετικά με την πρόταση των Οικολόγων-Πράσινων για το νερό στην Αίγινα

Παρόλο που αποτελεί μια αξιοπρόσεκτη προσπάθεια αναψηλάφησης του ζητήματος «νερό» στην Αίγινα, η πρόταση των Οικολόγων-Πράσινων δεν μπορεί να υπερβεί τα εσκαμμένα της κυρίαρχης πολιτικής και οικονομίας. Η έννοια της «διαχείρισης» κακοποιημένη από την εξουσία, σε συνδυασμό με την υψηλή τεχνολογία που προσφέρεται με τη μαγική σύζευξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, ως Πράσινη Αυταπάτη, κυριαρχεί στο κείμενο αν και σωστά υπενθυμίζει τη λογική εξοικονόμησης στο παρελθόν, όπως και με σύντομο απολογισμό τις καταστροφικές επιλογές ή την έλλειψη προοπτικής στο πρόσφατο παρελθόν του νησιού. Επιπρόσθετα η απουσία πολιτικής πρότασης για τη δημοκρατική συμμετοχή του πληθυσμού για το τοπικό ζήτημα, απόρροια της οποίας συνοψίζεται το κατ’ εξοχήν πρόβλημα του νησιού, κάνει την πρόταση ελλειμματική, γι’ αυτό και ενταγμένη στο φαντασιακό τοπίο της πολιτικής διαμεσολάβησης. Η ψήφος κι όχι η ενεργός συμμετοχή διαφαίνεται ως η πολιτική πρόταση. Η «βιώσιμη λύση» των ειδικών δίπλα στη χαμένη εμπειρία εξοικονόμησης κι όχι ένα νέο δημοκρατικό σχεδιοστάσιο διακρίνεται ως η τεχνική πρόταση. Η κατάσταση εκτάκτου ανάγκης κι όχι συνολικά νέες αρχές για την κοινωνική οργάνωση σηματοδοτεί την υπέρβαση της κρίσης για το νερό. Είναι λυπηρό, βεβαίως, που ένα κίνημα όπως των Οικολόγων-Πράσινων μετατράπηκε σε χλωρή λίπανση της Αγοράς και του συγκεντρωτικού μηχανισμού εξουσίας, αλλά δεν είναι και για να απελπιστούμε. Το κοινωνικό ζήτημα είναι μπροστά μας.

 

μπροστά στο αδιέξοδο

α’

Όσο κι αν τρέχει

ο λαγός, το βόλι τρέχει

γρηγορότερα.

Κανείς λαγός ωστόσο

δεν το πίστεψε ακόμη.

β’

Βόλι που φεύγει

απ’ το όπλο δίχως στόχο

τη βολή του χάνει

αστόχαστα τελειώνει

στην καρδιά του μηδενός.

Αργύρης Χιόνης

ΙΔΕΟΓΡΑΜΜΑΤΑ, ΧΑΪΚΟΥ ΚΑΙ ΤΑΝΚΑ, 1997

«Τρέχα πιο γρήγορα, σύντροφε, ο παλιός κόσμος έρχεται στο κατόπι σου»

Γίνεται όλο και πιο φανερό μετά την επίθεση του κράτους προς τον αντιεξουσιαστικό χώρο η στρατηγική της κυβέρνησης κινείται βασικά στο χώρο των εντυπώσεων: από τη μια ως επίδειξη δύναμης και επιβολής κι από την άλλη της προβολής επικινδυνότητας του εσωτερικού εχθρού. Η χωρίς σχέδιο υπέρβαση της καπιταλιστικής κρίσης σε παγκόσμιο επίπεδο σημαίνει από τη μια ληστρικές επιδρομές στην εργασία-επίπεδο επιβίωσης και από την άλλη καταστολή-περιστολή των κοινωνικών δικαιωμάτων. Αυτό συμβαίνει και στην Ελλάδα τηρουμένων των αναλογιών του ιδιαίτερου εγχώριου κοινωνικού, πολιτικού και οικονομικού παράγοντα. Η επίθεση αυτήν την περίοδο από πλευράς των βασικών οικονομικών και πολιτικών παραγόντων του κοινωνικού συστήματος προς τη πιθανή και διαφαινόμενη ανασύνταξή του από τη σοσιαλδημοκρατίζουσα εκδοχή του ΣΥΡΙΖΑ, συναντά την μεταπολιτευτική εμπάθεια του βαθέως ελληνικού κράτους απέναντι στους αντιεξουσιαστές . Βαθέως κράτους, το οποίο ακόμα δημοσίως και με στόχο την εφαρμογή του μνημονίου, εκπροσωπείται στην Αστυνομία, το Στρατό και τις Δικαστικές Αρχές. Η ιστορικά επιβεβαιωμένη κινδυνολογική διάθεση από πλευράς των προαναφερόμενων μηχανισμών προς τον αντιεξουσιαστικό χώρο ταυτίζεται με το βαθμιαίο ως και ραγδαίο πέρασμα, από την αριστερά που παραδόθηκε στον κοινοβουλευτικό εναγκαλισμό και την κουλτούρα της «ησυχίας, τάξης και ασφάλειας», στον αντιεξουσιαστικό χώρο. Αυτός αποτελεί και το έδαφος, το άθυρμα της σύγκρουσης των δυο πόλων διεκδίκησης της εξουσίας αφού δεν προάγει ούτε πολιτική ούτε οικονομία, παρά μόνο νέα ήθη. Τόσο νέα όσο και ο πυρήνας των καθημερινών αξιών της παλιάς αναφομοίωτης αριστεράς. Πρόκειται ακριβώς για τον μοναδικό ανιδιοτελή κοινωνικό χώρο που από το ‘74 μέχρι και σήμερα, με τις αδιάλλακτες ιδεολογικές του αναφορές και τις αντίστοιχες παρεμβάσεις του, έχει συμβάλλει σ’ ένα πολιτισμό που όσο αφομοιώνεται από τις αμήχανες τακτικές της παραδομένης αριστεράς, τόσο μπορεί να συνεχίζει να παράγει πρακτικές και ιδέες που προκαλούν ρωγμές στο κοινωνικό κίνημα.

Μπροστά σ’ ένα αδιαπέραστο τείχος που διακρίνει αφενός ένα τέτοιο συλλογικό ψυχισμό και αυτοαναφορικότητες που πολλαπλασιάζουν όμως τις δυνατότητες κριτικής, και αφετέρου την πραγματικότητα και την ιστορία, η ευθύνη βαραίνει ακόμα περισσότερο τον κόσμο που βαδίζει μέσα στο κοινωνικό κίνημα. Η απαλλαγή από το αστικό φαντασιακό ως h αποκέντρωση, η ανάκτηση της γνώσης και η συνέχεια της επαναστατικής αφήγησης, μπορούν να δώσουν τις νέες σημασίες ενός αγώνα που ξεπερνάει τα στεγανά των συμβολικών αναμετρήσεων.

Για την ισότητα, την ελευθερία, την δικαιοσύνη

Σχεδία στ’ ανοιχτά της Αίγινας

άκου χρυσαυγίτη, σκυλί των πλουσίων

αναδημοσίευση από το http://www.left.gr/article.php?id=18288

Μείωση της φορολογίας των εφοπλιστικών εταιρειών πρότεινε ο Ηλίας Παναγιώταρος της Χρυσής Αυγής στην επιτροπή της Βουλής για το φορολογικό.

 

 

Γεγονός που καμία έκπληξη δεν προκαλεί αφού, παρά τον αντισυστημικό λόγο που έχει υιοθετήσει το ναζιστικό μόρφωμα, είναι γνωστή τοις πάσι η στράτευσή του στο πλευρό των κάθε λογής “αδικημένων” εφοπλιστών, εργολάβων, μεγαλοεπιχειρηματιών και τραπεζιτών αυτού του τόπου. Αρκεί πάντα να πετούν και στο σκυλί όσα περισσεύουν από την καταβρόχθιση ότι πιο δημιουργικού, παραγωγικού και προοδευτικού υπάρχει στην ελληνική κοινωνία, της νεολαίας, των εργαζομένων, των μεταναστών… Ακολουθεί μια σύντομη αναδρομή στην “πολιτική” δραστηριότητα της συμμορίας του Μιχαλολιάκου τους τελευταίους μήνες:

 

Θαυμάστε τους χρυσαυγίτες, υπηρέτες των πλουσίων

Όταν η Χρυσή Αυγή βάζει πλάτη μαζί με την κυβέρνηση για να γλιτώσουν οι μεγαλοεπιχειρηματίες και να την πληρώσουν οι φτωχοί

 

Η Χρυσή Αυγή κατά των φόρων στους εφοπλιστές

Κόντρα για τη φορολόγηση των εφοπλιστών έγινε στη Βουλή στη διάρκεια της συζήτησης στην Επιτροπή για τον προϋπολογισμό με τη «Χρυσή Αυγή» να παίρνει ξεκάθαρη θέση κατά της φορολογίας των υπό ελληνική σημαία πλοίων προτείνοντας να δοθούν και άλλα κίνητρα στους εφοπλιστές για την πρόσληψη ελληνικών πληρωμάτων.

 

Οι βουλευτές συγκυβέρνησης και Χρυσής Αυγής μπλοκάρουν τη σύγκληση της Επιτροπής Οικ.Υποθέσεων για την Αγροτική

Με επιτακτική πλέον την υποχρέωση της κυβέρνησης να έρθει στη Βουλή και να ενημερώσει τι γίνεται με τη σκανδαλώδη μεταβίβαση της Αγροτικής Τράπεζας στην Πειραιώς, έχει κατατεθεί αιτήμα για σύγκληση της Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων.

 

Όταν η Χρυσή Αυγή υποστηρίζει τον Λάτση

Νέα κόντρα ΚΚΕ-Χ.Α. στη βουλή με αφορμή τη ρύθμιση για το «πλωτό μουσείο Νεράιδα» του Ιδρύματος Γιάννη Λάτση, που περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο για την περιστολή των δημοσίων δαπανών. Παράλληλα η κόντρα φέρνει στην επιφάνεια και το πραγματικό πρόσωπο της Χ.Α, αυτό της ναζιστικής οργάνωσης που ξυλοκοπεί εργάτες και υπερασπίζεται τα συμφέροντα των εφοπλιστών.

 

Συνδικάτο Τροφίμων & Ποτών Ευβοίας-Βοιωτίας: Η Χρυσή Αυγή είναι στην υπηρεσία των αφεντικών

Με αφορμή τις επισκέψεις της Χρυσής Αυγής σε επιχειρήσεις στην Κεντρική Εύβοια, το Συνδικάτο Τροφίμων και Ποτών, Ευβοίας – Βοιωτίας παραθέτει τις απόψεις του σε σχετική ανακοίνωση.

Εργαζόμενοι καταγγέλλουν το ρόλο της «Χρυσής Αυγής»

Τις φασιστικές επιθέσεις στους μετανάστες και την τραμπούκικη και δημαγωγική στάση της «Χρυσής Αυγής», καταγγέλλουν με ψήφισμα που ενέκριναν στην τελευταία γενική τους συνέλευση οι εργαζόμενοι στην εταιρεία «HOL».

 

Απεργία 18 του Οκτώβρη 2012

«Όσο περνούν τα χρόνια ανακαλύπτεις

ότι τα σκοινιά που σ’ έδεναν

δεν ήτανε παρά κλωστές.

                                                             Κλωστές που δε μπορείς να σπάσεις πια»

Αργύρης Χιόνης

Αιγινήτη, Αιγινήτισσα, τα Μνημόνια κι η Τρόικα είναι εδώ

Σου είπε πριν από δυόμιση χρόνια, η ηγεσία της πρώην δημοτικής αρχής Αίγινας, δια στόματος δημάρχου, ότι «η κρίση είναι ευκαιρία για την Αίγινα». Αλλά δεν σου είπε κανείς, το ποιους εννοούν «Αίγινα». Και δεν σου είπε κανείς, το τι εννοούν «ευκαιρία». Ούτε και συ αναρωτήθηκες. Πάντως δεν εννοούσαν εσένα για «Αίγινα», συμπολίτη. Όταν με μαυραγορίτικο κομπασμό, έλεγαν για «ευκαιρία», δεν εννοούσαν το πώς θα τα βολέψεις εσύ. Κοίτα γύρω σου και δες ποιος είναι καβαντζωμένος, ποιος δεν πληρώνει το νερό, σε ποιον γίνονται ρυθμίσεις, ποιου τραγουδούν οι ταμειακές μηχανές, πόσο πληρώνει τους υπαλλήλους του, σε ποιον κάνουν τεμενάδες, ποιος έχει ευκαιρίες και κρίνε.

Σου είπαν όλοι, πριν από δυο χρόνια στις δημοτικές εκλογές (εξαίρεση ήταν η Λαϊκή Συσπείρωση Αίγινας, η οποία όμως συμμετείχε στις δημοτικές εκλογές) ότι ο Καλλικράτης είναι «η νέα καλή Διοίκηση», ότι «η αποκέντρωση –πλέον- γίνεται πράξη», ότι «ο Δήμος θα πάρει πολλές αρμοδιότητες» κλπ. κλπ. Δεν σου είπαν όμως το τι εννοούν «αποκέντρωση», το τι εννοούν «αρμοδιότητες» κι αν αυτά θα είναι, οπωσδήποτε, καλό για σένα. Ούτε κι εσύ αναρωτήθηκες. Είδες στις λίστες το γείτονά σου, τον ξάδερφό σου, το φίλο σου, τον θείο σου, την κουμπάρα σου, τον αδερφό σου και πήγες με «δαγκωτή» την ψήφο στις κάλπες, για την κάλπικη δημοκρατία τους. Δεν σου είπαν ούτε για το γεγονός ότι θα πάψει να χρηματοδοτείται η Τοπική Αυτοδιοίκηση. Δεν σου είπαν ότι Καλλικράτης σημαίνει νέοι φόροι, εγκατάλειψη των υποδομών, συνάψεις δανείων από τις τράπεζες-τοκογλύφους, νέες τιμολογήσεις στις δημοτικές παροχές κλπ. και το πιο σπουδαίο: ότι ο Καλλικράτης είναι ένα βαποράκι του χρήματος που θα έρθει για τους μεγαλοεργολάβους και τους επιχειρηματίες. Δεν μιλούσαν για σένα, όταν «Όλοι Μαζί», με «Κίνηση Ευθύνης» πήγαιναν «Πρόσω Ολοταχώς» για την εξουσία.

Σου λένε ότι πρέπει να τακτοποιείς τις υποχρεώσεις σου αλλά δεν σου λένε ότι έχουν κάποιους (Χ τω αριθμώ), μεγαλο-οφειλέτες που τον τελευταίο καιρό, τους καλούν να κάνουν ρυθμίσεις… Κι όταν αναρωτιέσαι, σε ακούν οι καρέκλες και τα τραπέζια στα καφενεία.

Σου είπαν ότι θα έχουμε νερό και ότι θα πρέπει να πληρώνεις για τη μεταφορά του, 4.500.000 ευρώ το χρόνο, σε έναν τυπά που όπως δηλώνει αγαπά υπερβολικά τη νύχτα και τα μαγαζιά της κι έχει και τις «άκριές» του εδώ στο νησί. Κι επειδή ο Δήμος χρωστάει και επειδή κάποιοι μεγαλοφειλέτες (κι όχι μόνο) πρέπει να ζουν άνετα σ’ αυτόν τον τόπο και να κάνουν πιο άνετες διακοπές τεσσάρων εποχών με τις εισφορές των πολλών, αυξήθηκε η τιμή του νερού. Ούτε κι εσύ αναρωτήθηκες για το αν μπορεί το ίδιο το νησί που έχει ταΐσει κι έχει δώσει τόσο χρήμα σε παράσιτα, να έχει δικό του καράβι. Εδώ λοιπόν δεν σου έχουν πει το πόσο αγαπούν κάποιοι, τον υδρομεταφορέα που χτίζει με τα χρήματά σου κι άλλο καράβι, κι άλλο καράβι. Αυτοί είναι η «Αίγινα» που εννοούσε ο πρώην δήμαρχος ότι έχει «ευκαιρία» από την κρίση. Για ποια «Αίγινα» μιλάει και ο νυν όταν κάνει δηλώσεις για την «ανταγωνιστικότητα» και την «ανάπτυξη»;

Σου είπαν ότι θα δώσουν λύσεις για όλα τα προβλήματα της Αίγινας κι εσύ μαύρισες αυτούς που «δεν γουστάρεις» και ψήφισες άλλους γιατί σου φάνηκαν ενθουσιώδεις και ειλικρινείς. Και γιατί κάτι (ίσως…) σου υποσχέθηκαν, προσωπικά. Είδες και κάποιους να κυκλοφοράνε με βουλευτές, με παράγοντες, με επιχειρηματίες, σου χτύπησαν την πλάτη, σου έσφιξαν το χέρι και συ χαλάρωσες τον εγκέφαλό σου. Ψήφισες ένα μνημόνιο για το νησί συμπολίτη. Ένα τοπικό μνημόνιο. Αυτό είναι ο Καλλικράτης.

Πέρσι το καλοκαίρι, σε δημοσιεύματα, είδες ότι ο Δήμος Αίγινας βρίσκεται στους πιο χρεωμένους δήμους της χώρας κι ότι υπάρχει ενδεχόμενο επιτήρησης από την Τρόικα. Κι αυτό σου φάνηκε πολύ μακρινό. Δεν χρειάστηκε να αναρωτηθείς. Όταν το δεις γραμμένο σε νόμο (πιθανότατα και σε ένα επόμενο μνημόνιο που θα συμπεριλάβει τις υπέρ-χρεωμένες τοπικές αυτοδιοικήσεις) ότι εκτός από αυτά τα παραπανίσια που χρωστάς για τη ΔΕΗ, για την Εφορία, για το νοίκι, για το ΤΕΒΕ, για το τηλέφωνο και για το νερό, εκτός από αυτά που σου κόβουν στη σύνταξη, εκτός από αυτά που σου κόβουν στο μισθό, ΟΦΕΙΛΕΙΣ ΝΑ ΠΛΗΡΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΧΡΕΗ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ (αυτών που εννοούν «Αίγινα»), ΓΙΑ ΤΑ ΔΑΝΕΙΑ ΠΟΥ ΣΥΝΑΨΑΝ ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΨΗΦΙΣΕΣ, ΓΙΑ ΤΑ ΕΡΓΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΓΙΝΑΝ, ΓΙΑ ΤΑ ΕΡΓΑ ΠΟΥ ΥΠΕΡΤΙΜΟΛΟΓΗΘΗΚΑΝ, ΓΙΑ ΤΑ ΧΡΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΧΑΘΗΚΑΝ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥΣ (από αυτούς που ψήφισες)…

 

 «Λίγο ακόμα
θα ιδούμε τις αμυγδαλιές ν’ ανθίζουν
τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο
τη θάλασσα να κυματίζει.
Λίγο ακόμα,

να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα» 

Γιώργος Σεφέρης

Μαζί! Επιτέλους, μαζί!

Ποτέ δεν είναι αργά, συμπολίτη.

-Να έρθουμε κοντά με το γείτονα, να μετρήσουμε τις ανάγκες μας και να δούμε το πώς μπορούμε να αλληλοβοηθηθούμε. Μαύρο φίδι που μας έφαγε αν δεν το κάνουμε. Όλους όσους είμαστε σε επισφαλή θέση. Να μαζευόμαστε σε σπίτια, σε δημόσιους χώρους, σε σοκάκια, όπου μπορούμε να βρεθούμε για να ετοιμάζουμε τις διαδηλώσεις μας ενάντια σ’ όλους αυτούς που θέλουν να μας απομυζήσουν τη ζωή με τα μέτρα που παίρνουν. Να βρούμε τρόπους να δίνουμε το χέρι ακόμα και μ’ αυτόν που μαλώσαμε τις εποχές που αυτό ήταν πολυτέλεια.

-Να σταματήσουμε να μηρυκάζουμε τις μπούρδες των μπλογκ και των φυλλάδων του νησιού αναπαράγοντας κουτσομπολιά για τον Α και τον Β παράγοντα. Αυτός είναι τρόπος στρατολόγησης οπαδών του κυρίου Τάδε ή του κυρίου Δείνα. Αν δεν θέλουμε να είμαστε σε κοπάδι πρέπει να δούμε τι καλό μπορούμε να κάνουμε εμείς, μαζί, ασκώντας εποικοδομητική κριτική.

-Να είμαστε έτοιμοι όταν θα κόψουν το ρεύμα στο γείτονα. Να είμαστε εκεί με …όλα τα απαραίτητα, μιας και δεν μπορούμε να πείσουμε κανένα μηχανισμό για το δίκιο μας. Είδες το τι έγινε με το απάνθρωπο κόψιμο παροχής ρεύματος στο Κέντρο Αιμοκάθαρσης της Κυψέλης τον περασμένο μήνα. Αν μαζευόντουσαν 20 άνθρωποι-γείτονες-αναγκαιούχοι (με άγριες διαθέσεις και … όλα τα απαραίτητα) θα έκοβαν το ρεύμα αφήνοντας σε κίνδυνο τους ασθενείς; Να είμαστε δίπλα όταν θα πάνε να κάνουν κατάσχεση στο σπιτάκι ή στο μαγαζάκι του συνανθρώπου μας. Σ’ αυτού που δεν τον συμπαθούμε. Τι να κάνουμε; Κανείς δεν είναι τέλειος.

-Να κλείσουμε την τηλεόραση που είναι το δηλητήριο στην καθημερινή μας ζωή και μόνο ψέματα μπορεί να πει για τη «διάσωσή» μας από τις δόσεις και τις εκταμιεύσεις της Ευρωπαϊκής Τράπεζας ή να διαφημίζει τους φασίστες, νοσταλγούς του Χίτλερ να κάνουν τις μπίζνες τους. Να κλείσουμε την τηλεόραση που μας μοιράζει ένα σωρό σκουπίδια, σίριαλ, «έξυπνες διαφημίσεις»  και να στραφούμε στο βιβλίο, στην συζήτηση, στη μόρφωση.

-Να αγωνιστούμε για τα σχολεία, για το Κέντρο Υγείας, για τις συγκοινωνίες, για την ακτοπλοΐα, για το νερό, για τη διαχείριση σκουπιδιών, για τα εργασιακά, για τον Πολιτισμό, για τα παιδιά μας, για τη γειτονιά μας, για την ανεργία, για τις υποδομές του νησιού και να μην «το παίζουμε» «θαμώνες» που κοιτούν από μακριά τους «γραφικούς» όταν γίνεται κάτι. Μαζί «θα βγάλουμε το φίδι από την τρύπα». Εκεί θα πούμε τις αντιρρήσεις μας κι όχι στον καφενέ ή στο σπίτι, το «δεν γίνεται τίποτε».

-Να σταματήσουμε να «αγωνιζόμαστε» μόνο «για την πάρτη μας», μπας και σωθούμε. Αν ψοφήσει η κατσίκα του γείτονα θα ψοφήσει κι η δική μας.

 

 

το κείμενο για την εκδήλωση της Πρωτοβουλίας Πολιτών Αίγινας, την Κυριακή 16 του Σεπτέμβρη, στο καφενεδάκι του γηπέδου Αίγινας

Εκδήλωση για το «παγκόσμιο εργοστάσιο νερού»

Νερό υπό πίεση

 

———————————————————

———————————————————

Η κατασκευή της σπανιότητας του νερού

Η προβληματοποίηση του νερού

Η ιδιωτικοποίηση της ύδρευσης

Η τουριστική υδρονομή και η Αίγινα

Η έκδοση της μπροσούρας από το Αντισχολείο των Μητροπολιτικών Συμβουλίων, το 2004 και αργότερα συμπληρωμένη το 2010, ήταν ένα γεγονός με δυο τουλάχιστον ιδιαίτερες σημασίες. Από τη μια διότι ήταν αποτέλεσμα αυθεντικών κινηματικών διαδικασιών και αναζήτησης συλλογικοτήτων οι οποίες κινούνται στο χώρο της προλεταριακής αυτονομίας, οι οποίες τιμούν εδώ και περίπου μια 15ετία αυτό που ως νεολογισμός καλείται «αυτομόρφωση» κι από την άλλη διότι συμπλήρωσε μια σχεδόν ανύπαρκτη βιβλιογραφία σ’ ότι αφορά το κεντρικό ζήτημα του νερού. Αν εξαιρέσουμε τις εργασίες φοιτητών, τη σχετική βιβλιογραφία σχολών κι ανακοινώσεις στα συνέδρια που περιορίζονται στα αλαμπουρνέζικα της τεχνοκρατίας και σε ένα περιορισμένο κοινό, η έκδοση αυτή καθιέρωσε ένα νέο ενδιαφέρον για πτυχές της ζωής μας που είναι κομβικές. Από μια άλλη σκοπιά, αυτήν που αποσκοπεί στη «δημοκρατία του νερού», η Ινδή Βαντάνα Σίβα, στο βιβλίο της «Πόλεμοι για το νερό», εκδόσεις Εξάρχεια, γράφει για την καταστροφή που υπέστη η χώρα της από την «πράσινη επανάσταση» του 1950 την οποία κήρυξαν τα Ηνωμένα Έθνη. Δηλαδή από τα τεραστίων διαστάσεων αντι-οικολογικά φράγματα, τις εντατικές καλλιέργειες, που είχαν αποτέλεσμα τη φτώχεια, τη μετανάστευση, τους αμέτρητους θανάτους, την καταστροφή των μικρής κλίμακας κοινωνιών και οικονομιών, τη μόλυνση ή απώλεια τεράστιων αποθεμάτων νερού, την καταστροφή της «δημοκρατίας του νερού». Όλα αυτά με όγκους αριθμών που τεκμηριώνουν τον τίτλο: «Πόλεμοι για το νερό»

 

Το να μιλάμε για το νερό είναι σα να μιλάμε για τη ζωή. Για τη ζωή με όλες της τις σημασίες, τις πτυχές και τις διαστάσεις, το νερό ζει, ρέει ως αναντικατάστατη κι ανυπέρβλητη ανάγκη. Είναι το απόλυτο αγαθό. Δεν παρασκευάζεται, δεν μπορεί να παρασκευαστεί ενώ ταυτόχρονα ως ποσότητα παραμένει σταθερή. Αυτή είναι και η αιτία που για τον καπιταλισμό και όσους πιστεύουν ότι η ανάπτυξη είναι απ’ τα λαμπρότερα κατορθώματα στον πλανήτη, αποτελεί στις μέρες μας το απόλυτο εμπόρευμα. Έτσι, πέρα από την τοπικότητα του προβλήματος, «νερό στην Αίγινα», που εμπερικλείει αφενός μεν την παγίδα της έλλειψης μιας γενικότερης επίγνωσης άρα και ευεπίφορης εντός συνθηκών στην αγκίστρωση από την τοπική πολιτική και παραπολιτική σκηνή, αφετέρου δε την αδυναμία δικτύωσης κι αγώνα με άλλες κοινότητες που αντιμετωπίζουν ή θα αντιμετωπίσουν ζήτημα  έλλειψης, το νερό είναι στο στόχαστρο της κατάκτησης των «νέων ηπείρων», πέρα από τη γεωγραφία και τα εθνικά σύνορα. Μαζί με τον ήλιο, τον αέρα, τα ζωικά κύτταρα, το νερό βρίσκεται εδώ και 30 περίπου χρόνια σε έντονη φάση εμπορευματοποίησης. Η τουριστική υδρονομή είναι μόνο μια όψη του προβλήματος και γι’ αυτό οφείλουμε να εξετάσουμε όσο το δυνατόν όλες τις παραμέτρους σ’ αυτήν την κατασκευή σπανιότητας και τεχνητής δημιουργίας ελλείψεων, όσο και την ιστορικότητά τους. Μέχρι και το λυκαυγές αυτής της νέας κατάστασης που ζούμε, το νερό δεν υπήρχε στο κέντρο του ενδιαφέροντος από πλευράς ανάπτυξης. Η βιομηχανική παραγωγή, η εντατικοποιημένη αγροτική καλλιέργεια μετά την «πράσινη επανάσταση» του 1950, έκαναν χρήση τεραστίων ποσοτήτων νερού, επιστρέφοντάς το μολυσμένο. Στη Φύση. Κι αυτό δεν ήταν ατύχημα. Η μόλυνση είναι κεντρική λειτουργία στην καπιταλιστική ανάπτυξη. Οι αριθμοί είναι ιδιαιτέρως σοκαριστικοί: Ένα αυτοκίνητο χρειάζεται 148,5 τόνους νερό, ένα απλό τσιπάκι, 39 λίτρα, ενώ για την καλλιέργεια τεσσάρων μόνο φυτών (βαμβάκι, καλαμπόκι, σιτάρι και ρύζι),  μονοκαλλιέργειες που εκτόπισαν τις μικρής κλίμακας τοπικές παραγωγές και τον κοινοτικό έλεγχο του νερού, χρησιμοποιούνται τα 2/3 των υδάτινων πόρων που επιστρέφουν στη μια και στην άλλη περίπτωση το νερό μολυσμένο. Στον τουρισμό που πρόκειται για τον περιστασιακό νομαδισμό μεγάλου μέρους του ανεπτυγμένου κόσμου σε πρώην περιοχές με αγροτικό πληθυσμό και με μηδενικές υποδομές, οι αστικές απαιτήσεις σε μη αστικά περιβάλλοντα, κάνουν το νερό είτε για εγκαταστάσεις γκολφ, πισίνες και ντουζιέρες που υποχρεωτικά ρέει άφθονο, να έχει μια κομβική λειτουργία. Κι εκεί τα πράγματα ακολουθούν τον αντίστοιχο δρόμο. Μόνο οι απαιτήσεις μιας εγκατάστασης γκολφ συγκρίνονται με τις ανάγκες για νερό μιας πόλης 12.000 κατοίκων. Από την άλλη οι καθημερινές συνήθειες που έχουν επικρατήσει στο πλαίσιο μιας ολοένα και πιο εύκολης και καθαρότερης ζωής έχουν πολλαπλασιάσει την κατανάλωση και τη σπατάλη του νερού. Από τις αρχές του 70 τα πρότυπα απολύμανσης και η απόλυτη υγιεινή έκαναν την κατανάλωση νερού να πολλαπλασιάζει το αδιέξοδο. Πλυντήρια, πλύσιμο αυτοκινήτου, καθημερινά ντους, πλύσιμο βεράντας, καζανάκια, μπιντές, πότισμα αυλής, γλαστρών, πισίνες κλπ. Το νερό είναι ο καθημερινός διακομιστής μιας νέας τάξης πραγμάτων στην αστική καθημερινότητα. Τέλος, το ζήτημα της κατανάλωσης εμφιαλωμένων νερών, ως δείγμα μιας νέας άποψης περί υγιεινής και τρόπου ζωής, συνήθεια που διευρύνεται ακόμα και στις περιοχές που το νερό παραμένει σε ανεκτά από άποψη υγιεινής επίπεδα και πόσιμο, αποκαλύπτει μια άλλη διάσταση αυτού που αποκαλείται «προβληματοποίηση».

Πράγματι. Πρόκειται για την συντονισμένη τεχνητή δημιουργία έλλειψης του νερού που οδηγεί στην καθολική αίσθηση της σπανιότητας. Έτσι, αυτόκλητα η αντίληψη, η ανάπτυξη δηλαδή, που δημιούργησε το πρόβλημα, «καλείται» να το επιλύσει. Πώς όμως, αν όχι μέσα από μια νέα αντίληψη που ξεπερνάει τους όρους κοινωνικής συνύπαρξης που μέχρι τώρα γνωρίζαμε; Το νερό πια, δεν είναι αγαθό, ιερό, προσδοκώμενο σε λιτανείες και προσευχές. Ούτε φυλασσόμενο σε στέρνες και πηγάδια. Μόνο όταν το πληρώνεις το εκτιμάς!

Η τρομοκρατία των αριθμών είναι πάντα σε πρώτη παράταξη για αυτόν τον σκοπό. Από τη δεκαετία του 80 και αργότερα του 90 στον ελλαδικό χώρο κι ύστερα από μια φάση λειψυδρίας, είμαστε σε καθημερινό βομβαρδισμό δίπλα στις οργανωμένες διαφημίσεις που μας υπενθύμιζαν ότι δεν έχουμε αρκετό νερό δίπλα στα δελτία αποθεμάτων της λίμνης του Μαραθώνα. Το μήνυμα περίπου λέει: Ζούμε σε ένα πλανήτη που σκεπάζεται κατά 70% από νερό… Από αυτό μόνο το 2% είναι καθαρό… Και απ’ αυτό μόνο το 0,5% είναι προσβάσιμο για ανθρώπινη χρήση. «Μήπως διαλέξαμε λάθος πλανήτη»; αναρωτιούνται οι συγγραφείς της μπροσούρας; Ποιος μπορεί να καταλάβει το ποια είναι η αντιστοιχία των αριθμών κι όταν μάλιστα παγκοσμίως μας βομβαρδίζουν για το διπλασιασμό της κατανάλωσης κάθε 20 χρόνια που μας αποκαλύπτουν οι έξυπνοι υπολογιστές με τα προγνωστικά τους μοντέλα; Ποιος μπορεί να εκτιμήσει την άλλη –για μας γενναιόδωρη αν και από πλευράς επιστημόνων- προσφορά αριθμών ότι η γη δέχεται 40-50 κυβικά χιλιόμετρα κάθε χρόνο από τα σύννεφα; Παρόλα αυτά ο τρίτος κόσμος είναι αυτός που θα αποτελέσει την μακρινή υπενθύμιση του εφιάλτη. Παιδάκια που εκλιπαρούν με τα χεράκια τους στις διαφημίσεις της Γιούνισεφ, μαύρες γυναίκες που ξεκινούν το ταξίδι του νερού με τα κανάτια στον κεφάλι και τα εξαϋλωμένα πρόσωπα, χαμογελαστούς λευκούς των φιλάνθρωπων ΜΚΟ, να χαρίζουν σε άνυδρες ερήμους (που φαίνονται) μπουκάλια δίπλα σε περιφραγμένες περιοχές λευκών πλουσίων που απολαμβάνουν τη ζωή στην πισίνα (που δεν φαίνονται). Εκατοντάδες αριθμοί που οφείλονται δήθεν στην «κακή διαχείριση» των «απολίτιστων» μαύρων και στην κατάρα της ανομβρίας, πετά στους ανθρώπους του τρίτου κόσμου, το ανάθεμα. Μήπως εν τέλει αυτοί διάλεξαν λάθος περιοχή; Ξεχνάμε έτσι τόσο τα νέα σύνορα που θέτουν οι μεγάλες δυνάμεις ύστερα από πολεμικές εντάσεις και εθνοκαθάρσεις, αλλά και τις επενδύσεις στον πετροχημικό εξορυκτικό και βιομηχανικό κύκλο που μολύνουν ολόκληρες περιοχές κατασπαταλώντας τα υδάτινά τους αποθέματα. Ποιος θυμάται τις εξορύξεις της Σελ στη Νιγηρία, τις κρεμάλες σε αγωνιστές του λαού των Ογκόνι και τα νερά της γης τους που μολύνθηκαν από το πετρέλαιο; Ποιος θυμάται τους Χούτου και Τούτσι; Από την άλλη οι τεράστιες εκβιομηχανισμένες μονοκαλλιέργειες με τη συντεταγμένη χρήση νερού από την κατασκευή τεραστίων φραγμάτων κατάφεραν να καταστρέψουν τις ελέγξιμες οικονομίες από μικρής κλίμακας κοινωνίες και να δημιουργήσει εκατομμύρια υποσιτιζόμενους κλιματικούς και «φραγματικούς» πρόσφυγες των οποίων καταστράφηκαν τα χωριά και οι ζωές τους. Και στις περιπτώσεις αυτές έχουμε την επιστροφή του νερού σε νέου τύπου ανεξέλεγκτους μουσώνες. Με χιλιάδες θύματα και καταστροφές. Με χιλιάδες κλιματικούς πρόσφυγες, ανέστιους και πεινασμένους. 140.000.000 υπολογίζονται στο βιβλίο της Βαντάνα Σίβα οι κλιματικοί πρόσφυγες. Ο τρίτος κόσμος λοιπόν ας πούμε της γνωστής μας κυρίας Μητσοτάκη και της Άξιον Έιντ, ήταν το κατάλληλο τοπίο για να μπορέσει να στηθεί η κατασκευή της σπανιότητας του νερού. Από την άλλη η απορρύθμιση των αστικών δικτύων στις μεγάλες πόλεις και η συντεταγμένη αδιαφορία των αρχών έφερε και τη διαδικασία δημιουργίας των ιδιωτικών εταιριών που κάλυπταν το στοχευμένο κενό του κράτους και αναλάμβαναν ήδη από το 19ο αιώνα να διεκπεραιώνουν τη σημαντική αυτή λειτουργία. Η μόλυνση-παρακμή των δικτύων από τη μια και η εμπορευματοποίηση που αναλαμβάνει να λύσει το πρόβλημα είναι οι δυο όψεις του ίδιου νομίσματος. Ενός νομίσματος που θέτει και τα θεμέλια της ίδρυσης του παγκόσμιου εργοστασίου νερού. Ενός απίστευτου κύκλου εργασιών που περιλαμβάνει τους διεθνείς οργανισμούς όπως η Παγκόσμια Τράπεζα η οποία υποχρεώνει σε ιδιωτικοποίηση των εθνικών υδάτων ολόκληρων χωρών προκειμένου να δώσει δανειακό χρήμα, όπως ο ΟΗΕ και οι οργανισμοί του που σχεδιάζουν την ορθολογική χρήση κάτω από αριθμητικά μοντέλα πρόβλεψης, μέχρι και τις χιλιάδες ΜΚΟ, γραφεία, υπηρεσίες που γραφειοκρατικά κινούνται στην κατεύθυνση της εμπορευματοποίησης. Οι εταιρίες έρχονται απλά για να «περισώσουν». Κι όχι μόνο αυτό, μας λένε τα μεγάλα πνεύματα της διεθνούς οικονομίας. Θα πρέπει να πληρώνουμε σε κάθε προϊόν το αποτύπωμα νερού του. Δηλαδή το εικονικό νερό. Της ποσότητας νερού που χρειάστηκε για να κατασκευαστεί.

Οι ενδείξεις μας λένε ότι το νερό θα είναι κάτι παραπάνω από το πετρέλαιο των προηγούμενων αιώνων. Οι συγγραφείς της μπροσούρας λένε ότι «μπροστά στο εμπόριο του νερού το εμπόριο πετρελαίου μέλλει να αποδειχθεί μια υπόθεση συνοικιακού σούπερ-μάρκετ».

Η προβληματοποίηση του νερού, δηλαδή η κατασκευή σπανιότητάς του έχει τους δικούς της όρους σ’ ότι αφορά την ευεργεσία που κάνει να μας υπενθυμίζει ότι το νερό δεν είναι για «αλόγιστη», δήθεν, χρήση.

 

ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ-ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ

Κι εδώ ένα μικρό ιστορικό είναι ότι πιο αναγκαίο για να θυμίζει αυτά που χάσαμε. Το νερό είχε μια κεντρική θέση ως αγαθό σε όλες οι δοξασίες και στερεότυπα του παρελθόντος οι οποίες το είχαν ταυτίσει με την ύπαρξη της ανθρώπινης κοινωνίας. Έτσι, πριν ξεκινήσουμε να ταυτίζουμε ολοένα την ύπαρξή μας με τα πρωτόκολλα μιας ιδέας πως, δεν υπάρχει τίποτε που να μην αγοράζεται και να πωλείται, σε κάθε κοινωνία υπήρχαν απαραβίαστες συνθήκες για τη συγκράτηση, φύλαξη και διανομή του νερού. Οι καιρικές συνθήκες ή ο θεός ήταν οι μοναδικές παράμετροι που μπορούσαν να θέσουν σε κίνηση μια διαδικασία αναζήτησης. Κι αυτή δεν ήταν άλλη από τις προσευχές ή τις λιτανείες. Μέχρι και μετά την εποχή που αυτάρεσκα ονομάζεται «βιομηχανική επανάσταση» και ύστερα από μια μεγάλη πανούκλα που αφαίρεσε εκατομμύρια ζωές στην κεντροδυτική Ευρώπη ύστερα από έλλειψη στοιχειωδών συνθηκών υγιεινής σε μια πρώιμη αστικοποίηση του Μεσαίωνα, το νερό ήταν αγαθό. Ακόμα και μετά το υποχρεωτικό στοίβαγμα εκατομμυρίων πρώην αγροτών στις βιομηχανουπόλεις, το νερό και η υγιεινή δεν έπαψαν να είναι μέσα στις προτεραιότητες της εξουσίας για την αναπαραγωγή του προλεταριάτου. Των εργατών που θα λειτουργούσαν τα εργοστάσια. Στο Παρίσι για παράδειγμα, μέχρι και τη δημιουργία κεντρικών δικτύων αποχέτευσης και ύδρευσης, η αστική κοκεταρία ανακάλυψε το τακούνι προκειμένου να μην πατά τα σκατά που ήταν παντού στην πόλη. Η ανάληψη από πλευράς κράτους και κεφαλαίου για επενδύσεις στο αστικό δίκτυο ύδρευσης και αποχέτευσης ήταν πλέον προτεραιότητα. Όχι όμως χωρίς αμφισβήτηση. Ακόμα και στο «Άθλιοι», του Βίκτωρα Ουγκό,  όταν ο Γιάννης Αγιάννης μεταφέρει το Μάριο στους υπονόμους των Παρισίων, αναρωτιέται το πώς πετάγονται στο Σηκουάνα τόνοι λυμάτων που θα μπορούσαν να είναι αξιοποιήσιμα στη γη, ως λίπασμα. Εν πάση περιπτώσει τότε περίπου ξεκινάει το ζήτημα. Με διάταγμα του Λουδοβίκου Βοναπάρτη, στα 1853 ιδρύεται η Τζενεράλ Ντε Εζ (ως η πρώιμη Βιβέντι κι αργότερα Βεόλια) αναλαμβάνει να υδροδοτήσει τη Λυών. Από τη δεκαετία του 1880 θα βγει έξω από τα εθνικά σύνορα και θα αναλάβει τη Βενετία το 1880, την Ισταμπούλ το 1882 και το Πόρτο στα 1883. Στα 1858 ιδρύεται η Κομπέιν Γιουνίβερσαλ Ντε Σουέζ, στα 1880 η Σοσάιτι Λιονές Ντε Εζ που συγχωνεύονται με το όνομα Σουεζ διανοίγοντας την ομώνυμη διώρυγα μεταξύ Αφρικής και Ασίας. Στο μεγαλύτερο όμως κομμάτι του ανεπτυγμένου κόσμου, το κράτος είναι αυτό που έχει την γενική εποπτεία και μονοπώλιο γύρω από το ζήτημα του νερού καθώς και άλλων αγαθών, όπως της μεταφοράς, των τηλεπικοινωνιών και της ενέργειας. Όλα ξεκινούν όμως από την παρακμή των δικτύων κι από την λεγόμενη κατασπατάληση των υδάτινων πόρων ή αλλιώς, από την αποτυχία του κράτους να διαχειριστεί το ζήτημα. τα τελευταία 30 χρόνια και κατόπιν της ανάδειξης των συμπτωμάτων της παγκόσμιας οικολογικής κρίσης. Τότε ακούσαμε τα πρώτα τύμπανα του πολέμου για το νερό μεταξύ Συρίας-Ιράκ-Τουρκίας, μεταξύ Παλαιστίνης-Ισραήλ, μεταξύ Αιγύπτου-Σουδάν. Τότε ακούσαμε για πρώτη φορά για την κατασπατάληση του νερού στον αγροτικό τομέα. Τότε λοιπόν ειπώθηκε ότι «το νερό είναι το τελευταίο σύνορο των ιδιωτικοποιήσεων». Έτσι τη δεκαετία του 90, 93 κράτη προστέθηκαν  στον κατάλογο όσων ιδιωτικοποίησαν συνολικά ή εν μέρει τα δίκτυα νερού. Ολόκληρη η Βόρεια Αμερική,  23 κράτη της Λατινικής,  20 στην Ευρώπη, 30 στην Αφρική και μέση Ανατολή και 17 στην Ασία. Σε ακόμα περισσότερα κράτη εκείνη την περίοδο οι διαπραγματεύσεις γίνονται απευθείας ανάμεσα στις εταιρίες και τις δημοτικές αρχές. Εκτός από τις δυο γαλλικές άλλες τρεις εταιρίες νέμονται τα παγκόσμια αποθέματα νερού: η γαλλική Σορ, η αγγλογερμανική Τέιμς και η αμερικανική Μπέχτελ. Ποια είναι η ευεργετική συνεισφορά της Αγοράς;

τεράστια φράγματα σε όλον τον τρίτο κόσμο: επενδύσεις εκατομμυρίων που πληρώνουν οι ιθαγενείς υπό τη μορφή δανείων προκειμένου να απομακρυνθούν βιαίως από τους πατρογονικούς τόπους τους προς τα κάτω, να καταστραφούν χιλιάδες χωριά. Τι είναι όμως το φράγμα που έχει και μια θετική προσλαμβάνουσα συγκράτησης εκατομμυρίων τόνων νερού; Γραφειοκρατικός έλεγχος του νερού, έλεγχος της παραγωγής και καταστροφή κάθε αυτοδιαχείρισης, εκατομμύρια τόνοι γόνιμης λάσπης που κατακάθονται στη λεκάνη του, ζημιές που ισούνται με ανθρωπιστικές καταστροφές και εκατομμύρια πεινασμένους, διψασμένους, εξαρτημένους από ανθρωπιστικές βοήθειες που συνοδεύονται από νέες συνθηκολογήσεις δανείων από την Παγκόσμια Τράπεζα που φυσικά συνεχίζει να πλουτίζει από αυτούς. Η Παγκόσμια Επιτροπή για τα Φράγματα εκτιμά ότι παγκοσμίως έχουν μετακινηθεί 40-80 εκατομμύρια άνθρωποι από έργα φραγμάτων.

1)νέες εργασιακές σχέσεις: απολύσεις, χιλιάδες απολύσεις που ξεπέρασαν το 30% των εργαζομένων στην ύδρευση. Πολλές με τη συναίνεση των συνδικάτων χάρη σε μικρό αριθμό μετοχών που προσφέρθηκαν

κατακόρυφη αύξηση της τιμής του νερού: μετά από αυξήσεις 100-200%, στη Βολιβία πλήρωναν περισσότερο από το 1/3 των εισοδημάτων για την παροχή του νερού. Στη Βρετανία, οι αυξήσεις ξεπέρασαν το 100% ενώ τα κέρδη της εταιρίας ξεπέρασαν το 600%. Στις Φιλιππίνες άγγιξαν το 400%. Στην Ατλάντα των ΗΠΑ, η Σουέζ έπαιρνε χρήματα από το δήμο δήθεν για υποδομές και στη συνέχεια τα μοίραζε στους μετόχους ως κέρδη.

2)πάγωμα των επενδύσεων: επί της ουσίας ακύρωση των συμβολαίων αφού δεν υπήρξε παρά μόνο ένα 5% για αυτές.

σύνδεση των τιμών με σκληρό νόμισμα: η ρύθμιση των τιμών προέβλεπε υπολογισμό με βάση όχι το τοπικό νόμισμα αλλά με τις διακυμάνσεις του δολαρίου. Στην Αργεντινή ας πούμε οι τιμές ιλιγγιωδώς ανέβαιναν με βάση το δολάριο και το πέσος κατέρρεε.

3)σύνδεση της αναδιάρθρωσης των αστικών δικτύων με τη διαπραγμάτευση του εξωτερικού χρέους: οι εταιρίες σύναψαν συμβόλαια χάρη στην σχέση εξάρτησης που βασιζόταν στο χρέος. Ανάμεσα στις πρωτοκοσμικές χώρες και τις πρώην αποικίες τους. Ήταν μέσα στους δανειακούς όρους.

4)επιδείνωση των συνθηκών δημόσιας υγιεινής: η απολύμανση κοστίζει, η επιδιόρθωση βλαβών κοστίζει, το τσάμπα νερό απαγορεύεται αλλά τα βακτηρίδια είναι σε αφθονία. Έτσι, η δυσεντερία εμφανίστηκε στη Βρετανία ενώ το κόψιμο των παροχών στην Αφρική οδήγησε στη μεγαλύτερη επιδημία χολέρας. Στην Ατλάντα, μόνο το 2002 εκδόθηκαν 5 επείγουσες προειδοποιήσεις για βρασμό νερού ενώ στον Καναδά η κυβέρνηση μετά την αποκάλυψη ότι το 1/3 του νερού είναι μολυσμένο από κολοβακτηρίδια, αφαίρεσε τον συγκεκριμένο έλεγχο και την επόμενη χρονιά κατάργησε το πρόγραμμα ελέγχου.

5)διάλυση των προηγούμενων δικτύων: παντού σχεδόν όπου ιδιωτικοποιήθηκε η ύδρευση αφαιρέθηκε ή καταστράφηκε ο προηγούμενος τρόπος διανομής νερού και συνήθως για λόγους υγιεινής.

Παντού όπου αναπτύχθηκε η ιδιωτικοποίηση το μόνο που μπόρεσε να αλλάξει δίπλα στις καταστροφές που προκάλεσε, ήταν ο υδρομετρητής: λογαριασμοί, μετρητές κατανάλωσης και έκδοση μετοχών για ημετέρους.

 

 

 

Η ΖΩΗ ΣΕ ΜΠΟΥΚΑΛΙ

Μέσα από όλη αυτήν την υπέροχη προπαγάνδα για το καλό του κόσμου, οι άνθρωποι-καταναλωτές έχασαν και την εμπιστοσύνη τους στο ίδιο το νερό που παρέχει το δίκτυο. Στις αστικές περιοχές διότι πολλές φορές η απορρύθμισή τους και η εγκατάλειψή τους είχε γνωστά επακόλουθα στη δημόσια υγιεινή. Στην επαρχία συνήθως από τη μόλυνση των υπογείων υδάτων από τα νιτρικά και διάφορά χημικά ή τις εταιρίες που ήδη είχαν αρχίσει να αποκεντρώνονται ή από τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις. Η απάντηση ήταν πάλι από τις ίδιες τις εταιρίες με στόχο τη διαφύλαξη αποθεμάτων εν μέσω μιας κατασκευασμένης κρίσης σπανιότητας του νερού: εμφιάλωση. Ο επόμενος γύρος ποιος θα ήταν; Ο διαχωρισμός της οικιακής χρήσης του νερού από την κατανάλωση πόσιμου νερού λόγω «κακής» ποιότητας του δικτύου. Αν και το παρελθόν του εμφιαλωμένου νερού (σε κάποιες περιπτώσεις άξιες λόγου μόνο για μια σπαρταριστή αφήγηση αφού εκατοντάδες αστοί πέθαναν από ραδιούχο νερό που θεωρούνταν κάτι περίπου σαν θαυματουργό) ήταν συνδεμένο με τη διαφορά ανάμεσα στο λαουτζίκο και την αστική τάξη, έγινε ο πρόγονος της καθημερινής μας παράλογης συνήθειας. Δίπλα στην ανάπτυξη του λαίφ-στάιλ για την φροντίδα του εαυτού, το εμφιαλωμένο νερό άρχισε να αποτελεί καθημερινή ανάγκη παρόλο που όλες οι ενδείξεις έλεγαν ότι το νερό αυτό δεν διέφερε καθόλου ή ήταν μάλιστα και χειρότερο από αυτό των δικτύων ύδρευσης. Πόσο μάλλον όταν η μεταφορά του και μάλιστα μέσα στο πλαστικό αποδεικνυόταν ότι ήταν και πιο επικίνδυνο; Όμως το κίνημα της φροντίδας εαυτού αποδείχτηκε πιο ισχυρό από την πραγματικότητα. Το «εγώ» ως κυρίαρχη αξία, που άρχισε να αναδεικνύεται –ω! της αντίφασης, μαζικά!- ήταν η αποτελεσματική αιτία ανάπτυξης της κατανάλωσης εμφιαλωμένων. Κι επειδή είναι και πιο ακριβό σημαίνει και πιο ασφαλές. (Στην Ελλάδα μόνο το 2004 και με τις διακυμάνσεις των τιμών, το εμφιαλωμένο πουλιόταν από 373 μέχρι και 3950 φορές ακριβότερα από το νερό του δικτύου). Ποια είναι τα μυστικά του εμφιαλωμένου νερού; 1ον η συσκευασία που διαφυλάσσει δήθεν από κάθε κακή επίδραση την υγεία και 2ον η παρουσία της χημικής του ανάλυσης. Αυτής που σε πληροφορεί για τα στοιχεία που έχει, χωρίς να καταλαβαίνεις το πόσο ευεργετική είναι. Από την άλλη το πλαστικό μπουκάλι αναθέρμανε τη βιομηχανία του πετροχημικού κύκλου. Με το μπουκάλι να είναι πιο ακριβό από το ίδιο το περιεχόμενο.

Ένας απίστευτος ανταγωνισμός εταιριών πώλησης νερού βρίσκεται πίσω από εταιρίες με μακραίωνη παράδοση στην αποικιοκρατία. Από τη νεστλε και την κόκα κόλα μέχρι τις γνωστές προαναφερόμενες πολυεθνικές εταιρίες καθαρισμού των αστικών υδάτων που τα προσφέρουν σε συσκευασίες, ένας απίστευτος κύκλος διαφήμισης και δήθεν ελέγχου για την ποιότητα του νερού έχει ήδη ξεκινήσει και βρίσκεται στα έγκατα της προσωπικής μας επιθυμίας να πεθάνουμε όσο γίνεται πιο αργά. Μέχρι και την πιπίλα κατάφεραν να συνδέσουν με το μπουκάλι, για λογαριασμό των ανυποψίαστων καταναλωτών που μπορούν πια με το ένα χέρι να ρουφούν το νερό στο δρόμο, αξιοποιώντας την αρχέτυπη εμπειρία του θηλασμού. Πάντα νέος!

 

ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Σταθμός στη «δική μας» ανάπτυξη της ιδιωτικοποίησης του νερού ήταν η περίοδος που στιγματίστηκε από τους μεγάλους καύσωνες του τέλους της δεκαετίας του 80 με τους 3-4.000 νεκρούς το καλοκαίρι του 87 και της έναρξης της κρίσης αποθεμάτων για το νερό των αρχών της δεκαετίας του 90. Τότε και οι μεγάλες διαφημίσεις με το μότο: «Νερό: δεν έχουμε αρκετό». Εκείνη την περίοδο και οι μεγάλες φιλανθρωπικές διαφημιστικές καμπάνιες για τις χώρες της Αφρικής μέχρι και σήμερα με τα ποσοστά επί των πωλήσεων του νερού Ζαγόρι για την Αφρική και την Άξιον Έιντ. Εκείνη την περίοδο συνέβη και η χρησιμοποίηση του, τότε, πολλά υποσχόμενου οικολογικού κινήματος και των παρεμβάσεών του για τη μόλυνση των νερών από τα νιτρικά και τα χημικά φάρμακα, τις βιομηχανίες, με αποκορύφωμα τη μόλυνση του Ασωπού, το 2007. Άρχισε να μας τελειώνει, από τότε, το ρηθέν: «νερό που τρέχει αμαρτία δεν έχει» με την οριστική υπαγωγή όλων των νερών της χώρας σε μια ενιαία διοικητική αρχή από το 2000 και την υποχρεωτική μετακίνηση της λίμνης του Μαραθώνα και της Υλίκης λίγο πιο δυτικά, στα Βαρδούσια όρη. Είχαμε μόλις τελειώσει με διάφορα «ενοχλητικά ζητήματα» διευθέτησης υδάτων και αποβλήτων. Μάχες δηλαδή των αρχών με τις τοπικές κοινωνίες. Και μάχες μεταξύ τοπικών κοινωνιών. Με το βιολογικό καθαρισμό στα νερά του Καλαμά και της Παμβώτιδος, με τα νερά της Αραβυσσού που ενέτασσε ο Οργανισμός Ύδρευσης Θεσσαλονίκης, με τη διεκδίκηση λίμνης Βεγορίτιδας στη Δυτική Μακεδονία από δυο χωριά, οριακά και συμβολικά γεγονότα για τη νέα τάξη πραγμάτων που θα ερχόταν στα 2012, να καταγράψει τα πηγάδια εν όψει ορθολογικοποίησης της οικονομίας.

Από την αρχή η μετοχοποίηση των οργανισμών κοινής ωφέλειας, γενικότερα ήταν η μέριμνα του οποιουδήποτε εκσυγχρονιστικού επιτελείου, προκειμένου ακολουθώντας το μοντέλο της ευέλικτης οικονομίας να μπορεί να ξεπουλά, μπιτ παρά, τις επιχειρήσεις του δημοσίου φροντίζοντας να καλύπτει και τις υποδομές των νέων ιδιωτικοποιημένων ή ιδιωτικών επιχειρήσεων. Έτσι και με το νερό. Απώτατο σημείο ήταν τα μνημόνια στα οποία θεωρούνταν όρος βασικός η πώληση των δημοσίων επενδύσεων για την παροχή νερού και σαφώς ο συμβολικός και όχι μόνο, διορισμός του κυρίου Μπαρδή, ως διευθύνοντος συμβούλου στην ΕΥΔΑΠ. Ενός ανθρώπου στελέχους της γαλλικής Βεόλια. Της εταιρίας που ιδιωτικοποίησε τα νερά ενός μεγάλου μέρους του πλανήτη.

 

Η ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΥΔΡΟΝΟΜΗ

Ο τουρισμός από άποψη κατανάλωσης νερού, είναι μια παράμετρος που δεν μπορεί να συγκριθεί με την σπατάλη στη βιομηχανία ή στην εκβιομηχανισμένη αγροτική παράγωγή ή στην πετροχημική διαδικασία. Ο τουρισμός συγκρίνεται μόνο με την αστική και πλέον κατανάλωση σε μια μη αστική περιοχή που είναι υποχρεωμένη να στερεί ακόμα κι από τους κατοίκους της το νερό προκειμένου να ικανοποιούνται οι ανάγκες. Οι τουρίστες έχουν πάντα δίκιο. Κι αυτό γιατί για να μπορέσει να κινηθεί η τουριστική βιομηχανία από το ρουμ μέχρι τον τελευταίο φραπέ κι από την οικοδομή μέχρι το «εδώδιμο» προϊόν που είναι απαραίτητο μέσα στην εμπορευματική αναζήτηση του «άλλου» προϊόντος, χρειάζεται νερό. Δεν είναι τυχαίο ότι νησιά-παράλιες ζώνες υπάρχουν για να ικανοποιούν στο έπακρο τον τουρίστα, ενώ λίγο πιο κάτω το νερό μπορεί να αποτελεί ζητούμενο από τον αγρότη και τον ντόπιο. Δεν είναι τυχαίο ότι εκατομμύρια το χρόνο δαπανώνται για τη μεταφορά νερού από το κέντρο προς τα νησιά ή από την περιφέρεια του νησιού που έχει νερό προς την αξιοποιήσιμη παραλία. Ο τουρισμός λειτουργεί ως σχολή κατανάλωσης και εμπέδωσης της αυτονόητης λειτουργίας της Αγοράς. «Έχω όταν πληρώνω-πληρώνω και έχω». Ο τουρίστας βλέπει και μαθαίνει ότι τα πάντα λειτουργούν για την Αγορά. Όταν το όνειρο των διακοπών, το τελειώσει «ως άλλος άνθρωπος» ένα πρωί επιστροφής στο κέντρο με τους λογαριασμούς να περιμένουν «τον παλιό του εαυτό» και τη δουλειά που ξέχασε όταν ήταν στο νησί, ο πρώην τουρίστας θα γνωρίζει πως για να ικανοποιηθούν οι ανάγκες που έμαθε πως πρέπει να ικανοποιούνται, θα πρέπει κι αυτός με τη σειρά του να βάλει ένα χεράκι. Κρίνει όλες τις αλλαγές περισσότερο αυτονόητες. Ή τουλάχιστον δεν τις εμποδίζει. Γιατί τότε κόβονται και τα όνειρα για τις διακοπές και τα Σαββατοκύριακα. Τις μικρές, αλλά, διακοπές. Ο τουρισμός είναι ένα σχολείο που λέει ότι δεν υπάρχουν όρια στην κατανάλωση. Ό,τι είναι να βρεις στην πόλη οφείλουν κάποιοι να σου το παρέχουν και στο χωριό. Μαζί και την ποσότητα νερού που χρειάζεσαι. Έτσι εξαντλούνται τα νερά της τουριστικής περιφέρειας και των νησιών. Κατά κάποιο τρόπο, ο τουρισμός έχει περίπου τις ίδιες επιπτώσεις με την μονοκαλλιέργεια και τη βιομηχανία. Φτιάχνει παντού τοπικά εργοστάσια νερού:

1)καταστροφή παλαιών μορφών συγκράτησης και διάθεσης του νερού (πηγάδια, στέρνες, υπέργειοι ταμιευτήρες): όλοι οι τρόποι συγκράτησης αποδεικνύονται μάταιοι, αφού ολοένα και περισσότερο νερό χρειάζεται ο τουρίστας και οι πισίνες που –ω της αντίφασης πολλές βρίσκονται σχεδόν δίπλα στη θάλασσα.

2)ανοίγει ο κύκλος της μόλυνσης και του διαχωρισμού χρήσεων του νερού: Είτε διότι η υπεράντληση προκαλεί την όσμωση με τα βοθρολύματα είτε διότι πολλά πηγάδια μετατρέπονται σε πρώτης τάξεως βόθροι. Τα πρώην πόσιμα και αρδεύσιμα ύδατα χαρακτηρίζονται σαν ακατάλληλα μαζί με τις πηγές και τις δημόσιες βρύσες και ακολουθά ο διαχωρισμός του νερού. Άλλο, το νερό για λάτρα κι άλλο, το νερό που ακριβοπληρώνουμε από 400 ως 4.000 φορές περισσότερο, για πόσιμο. Από την άλλη αφού η μεταφορά του νερού δεν πλησιάζει τις περισσότερες φορές, τις κατάλληλες συνθήκες υγιεινής, η απώλεια εμπιστοσύνης κάνει τα πράγματα πιο σύνθετα: κανείς δεν πίνει το νερό του δικτύου που προέρχεται από τη μεταφορά. Όταν μάλιστα αναμιγνύεται για «οικονομία» και με ντόπιες γεωτρήσεις που πουλάνε συνήθως θάλασσα.

3)δημιουργείται ένας κύκλος οικονομίας που επιβαρύνει την κοινότητα: αφού εγκαταλείπονται όλοι αυτοί οι τρόποι μαζί με την παλιότερη οικονομία (πρωτογενή παραγωγή) που ήταν άρρηκτα συνδεμένοι με αυτούς, ανοίγει ένας επιχειρηματικός κύκλος που θα φέρει νερό. Περισσότερες γεωτρήσεις που έχουν ως συνέπεια την αλάτωση των υδάτων αφού από ένα σημείο και μετά, τραβούν θάλασσα. Κι αφού είναι αποτυχημένο κι αυτό το μέτρο, τότε η κοινότητα (η τοπική αρχή δηλαδή) θα στραφεί στη μεταφορά του νερού. Που είναι πανάκριβη υπόθεση. Να πού πηγαίνουν οι απώλειες του τοπικού εισοδήματος. Στις φαρδιές τσέπες της Αγοράς.

4)υπερτιμολόγηση του νερού: είναι ένα νερό που πληρώνεται πολύ ακριβότερα από το νερό του αστικού δικτύου από το οποίο προέρχεται. Είναι «λογικό». Οι αυτοδιοικήσεις των τουριστικών περιοχών αυτοπεριοριζόμενες στην διαχείριση του ζητήματος υποδοχής των τουριστών χρεώνουν τους ντόπιους για αυτό το ιδιαίτερο οικονομικό βάρος. Για το σύνολο δηλαδή της σκηνοθετημένης επιστροφής του τουρίστα στις ρίζες του.

Δίπλα λοιπόν στην βιομηχανία και την εκβιομηχανισμένη παραγωγή, έχουμε τον τουρισμό που περισσότερο από κάθε άλλο κύκλο εργασιών αναπαράγει και ενισχύει τον σύγχρονο, εγωιστή-άνθρωπο. Τον Χόμο Τουρίστικους. Στις πιο σημαντικές στιγμές της ζωής του. Όταν είναι μακριά από την εργασία.

 

Η ΑΙΓΙΝΑ

Αντίστοιχα και στην Αίγινα, τα τελευταία 20-30 χρόνια ξεκίνησε η κρίση σπανιότητας του νερού. Όπως και σ’ όλη την Ελλάδα. Εκείνη την περίοδο ανευρίσκονται και τα πρώτα δημοσιεύματα με διαμαρτυρίες στον τοπικό τύπο. Με ένα αδιάφορο καταναλωτικό κοινό που πολλαπλασίαζε απλά τον πληθυσμό ανάμεσα στον Ιούνιο και τον Σεπτέμβριο, με τον Αύγουστο να γίνεται το «σώσε». Έπρεπε να παίρνει τα ντουζάκια του δίπλα στη θάλασσα, να τα ξαναπαίρνει για τη νυχτερινή του διασκέδαση, να ποτίζει την αυλή του με τα καλλωπιστικά φυτά, να γεμίζει την αριστερή ή δεξιά του πισίνα στην αριστερή ή δεξιά του βιλίτσα, να το χρησιμοποιεί για να χτίζει, να έχει τις απαιτήσεις που έχει στο σπίτι του και με το παραπάνω, λόγω θερινής ραστώνης. Έτσι απέκτησε δικαιώματα ντόπιου. Με το «πλερώνω». Έτσι αναπτύχθηκε αυτή η μικτή τοπική ταυτότητα. Μαζί και οι επιχειρηματίες του τουρισμού και της οικοδομής, που μοναδική τους έγνοια ήταν το «δίκιο του τουρίστα». Κι από κοντά ένας κόσμος που έβγαζε το ψωμάκι του. Τα καλοκαίρια. Για να παίρνει μια βαθειά οικονομική ανάσα για το χειμώνα. Κι ο νεανικός ντόπιος πληθυσμός άρχισε να πλέει στα λιβάδια της τουριστικής ευφορίας να αποκτά τις συνήθειες μιας τάξης «ανώτερης», της τουριστικής. «Καπουτσίνο ιν ον δε μπιτς, μεγάλε»!

Έτσι αναπτύχθηκε η τουριστική συνείδηση.

Από το 1975 η χωροταξική Ρυθμιστική μελέτη νήσων Αιγίνης Αγκιστρίου και των πέριξ νησίδων μετά πολεοδομικών –ρυμοτομικών σχεδίων οικισμών και ζωνών αναπτύξεως, προειδοποιούσε για το τι θα γινόταν για το νερό, για την τουριστική ανάπτυξη, για τη ρυμοτομία, για την ανάπτυξη των οικισμών, για την υπερσυγκέντρωση πληθυσμού στη Χώρα, για το κυκλοφοριακό, για την πρωτογενή παραγωγή. Όλα αυτά που υπήρχαν στη μελέτη ως κακή πρόβλεψη έγιναν και με το παραπάνω. Εγκαταλείφθηκε η πρωτογενής παραγωγή, καταστράφηκαν ή εγκαταλείφθηκαν οι τρόποι συγκράτησης του νερού, χτίστηκε η Αίγινα στα πρότυπα της Σαλαμίνας, το νερό στα πηγάδια και γεωτρήσεις γέμισε θάλασσα, πηγάδια που έγιναν βόθροι ή οσμώθηκαν με τα διπλανά βοθρολύματα, τόποι της περιφέρειας και δασάκια γέμισαν με μπάζα, εγκρίθηκε από τη δεκαετία του 90 η πανάκριβη μεταφορά νερού από μονοπώλια-πειρατές και μια κλοπή-απώλεια νερού που υπολογίζεται στο 40-45% του δικτύου. Μετρητές που δουλεύουν «ιδιόμορφα», παράλληλες συνδέσεις στο δίκτυο, απλήρωτοι λογαριασμοί από «μεγάλους» καταναλωτές που δεν πληρώνουν με το «έτσι θέλω», συνθέτουν ένα τοπίο που μοιάζει, αλλά δεν είναι, αξεπέραστο.

Οι δημοτικές αρχές; Ακόμα και πριν το «καλό κράτος» του Καλλικράτη ήταν βαποράκια του χρήματος από το Κράτος, αργότερα από τη Νομαρχία και σήμερα από την Περιφέρεια, προς τους ιδιώτες. Ποτέ δεν φρόντισαν για τις υποδομές της Αίγινας. Του νησιού τους δηλαδή. Οι άνθρωποι της διπλανής μας πόρτας. Κοινοτικές γεωτρήσεις που δεν λειτουργούν για το κοινό καλό, πηγές όπως στο δάσος μεταξύ Παλιά Χώρας και Σουβάλας-Αγίων που έκλεισαν χωρίς να στερέψουν, πλοία-υδροφόρες που δεν αγοράστηκαν για μια φτηνή μεταφορά, στέρνες που δεν κατασκευάστηκαν ως όφειλαν σε κάθε οικοδομή, φραγματάκια ανάσχεσης των όμβριων σε κατεβασιές των βουνών μας δεν έγιναν (πέρα από κάποια ξεχαρβαλωμένα φραγματάκια) για να μην χάνεται στη θάλασσα ούτε μια σταγόνα απ’ τη βροχή, η ντόπια παραγωγή δεν στηρίχθηκε από άποψη συνέχειας και υποδομών, η περιφέρεια του νησιού απομονώθηκε από ένα τουρισμό που θα μπορούσε να αποτελέσει πεδίο ισχυροποίησης δεσμών και γνωριμίας με τις απίστευτες ομορφιές και ιστορικούς θησαυρούς της.

Τι έκαναν; Αισχρή διαχείριση. Υποθήκευσαν το νησί στα τραπεζικά δάνεια, στους ιδιώτες, στο κράτος και στους τσιφλικάδες πολιτικούς, δημιούργησαν ένα τουρισμό των 200 μέτρων της παραλίας της πόλης της Αίγινας, χρεώθηκαν και συνεχίζουν να χρεώνονται σε ιδιώτες όπως στους υδρομεταφορείς βοηθώντας τους να επεκτείνουν τα μονοπώλιά τους, αυξάνουν την τιμή του νερού κρατώντας ένα γενναίο ποσό για πολιτιστικό τέλος και σήμερα στέκονται αμήχανοι μπροστά στον Καλλικράτη που είναι ένα μόνιμο αποκεντρωμένο μνημόνιο για τη Χώρα μας. Και με ανοιχτό το στόμα μπροστά στους προαγωγούς της ιδιωτικοποίησης των νερών. Ζητιανεύοντας κάθε τόσο χρήμα από την περιφέρεια και εύνοια από τους πολιτικούς για τις μικρές κρίσεις-θέατρο που προκαλούν οι νερουλάδες. Και μπροστά μας το φάσμα της σύνδεσης με την προ των θυρών ιδιωτικοποίησης της ΕΥΔΑΠ και ΕΥΔΑΠ Νήσων.  Με μια συνολικής επένδυση των μέχρι τώρα 30 εκατομμυρίων ευρώ. Αυτό λέει η μελετο-κατασκευή όπως αυτές που συναντούν κατά τη διαδικασία της κατασκευής διάφορα ανυπέρβλητα εμπόδια για να αυξάνουν το κόστος. Ε, δεν θα βρουν μπροστά τους κάποιο βράχο; Κάποιο εμπόδιο; Τέλος, η ΕΥΔΑΠ Νήσων είναι το κατάλληλο εφεύρημα για την υπαγωγή όλων των νερών της περιφέρειας μας υπό μια ρυθμιστή αρχή. Ποια; Την εταιρία φυσικά που θα νοικιάσει ή θα αγοράσει με το αζημίωτο τα νερά μας και τις υποδομές μας. Ακόμα και την αποικιακή σύνδεσή μας με την ΕΥΔΑΠ και όλα τα χερσαία έργα που θα γίνουν για να φάνε οι ιδιώτες.

Η αστικοποίηση του νησιού μας έχει κι άλλες πτυχές που δεν θα αναπτυχθούν στο παρόν. Μόνο μια ως υστερόγραφο που συνδέεται άμεσα με τις απόλυτες ανάγκες μας όπως αυτή για το νερό. Ποια είναι; Τα πάσης φύσεως απόβλητά μας. Αυτά που εξάγουμε επί πληρωμή για να μην πεθάνουμε από πανούκλα και λεπτοσπείρωση, δίπλα σ’ αυτό που εισάγουμε επί πληρωμή πάλι για να μην πεθάνουμε. Όχι για να ζούμε, αλλά για να μην πεθάνουμε. Τι εξάγουμε; Συνήθως αυτό που βρωμάει στους κάδους και είναι χρήσιμο υλικό. Που στην περίπτωση μιας στοιχειώδους αυτοργάνωσης θα μπορούσε να είναι αρίστης ποιότητας ζωοτροφή και πλούσιο φυτικό λίπασμα για τα χωράφια. Με τα μπάζα θα μπορούσαμε να έχουμε αποκαταστήσει τα νταμάρια που έκαναν την Αίγινα εργοτάξιο στο παρελθόν. Σε μια περίοδο που αποτυπώνεται η υπαγωγή ενός νησιού σε προάστιο της Αθήνας και οι άνθρωποί του σε αθύρματα της διεθνούς αγοράς.

Έτσι λοιπόν ανοίγουμε ένα διάλογο, που θα μπορέσει ίσως μέσω μιας γενικότερης επίγνωσης να αναδείξει συμπεράσματα κι ίσως κάποιες θέσεις αγώνα, όχι απλά για το νερό, ως Η2Ο, αλλά για την ίδια τη ζωή μας.

 

Σχεδία στ’ ανοιχτά της Αίγινας

Σεπτέμβρης 2012

 

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΑΡΙΘΜΩΝ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΩΝ

1)Η Intel που έχει εργοστάσια στη Σάντα Κλάρα, χρησιμοποιεί 1.400.000 τόνους νερό. Τα εργοστάσιά της στην Αλόχα άλλους 1.000.000 το χρόνο. Η Βάλκερ Σιλτρόνικ, εργοστάσιο πυριτίου χρειάζεται 3.000.000 τόνους το χρόνο.

2)Ένα αυτοκίνητο χρειάζεται 150 τόνους νερό.

3)Ένα τσιπάκι χρειάζεται 38 λίτρα κι ένα μεσαίου μεγέθους εργοστάσιο χρησιμοποιεί 190.000 τόνους. Όσο μια πόλη 20.000 κατοίκων.

4)Το γραφείο προστασία του Περιβάλλοντος εκτιμά ότι οι αμερικανικές πόλεις θα πρέπει να ξοδέψουν περίπου 150 δισεκατομμύρια δολάρια τις επόμενες δεκαετίες για τις βελτιώσεις των υποδομών ύδρευσης. Και για τα συστήματα αποχέτευσης άλλα 460 δισεκατομμύρια δολάρια. (2002)

5)Το 1994 η Τζακάρτα της Ινδονησίας χτυπήθηκε από ανομβρία και λειψυδρία. ΟΙ εγκαταστάσεις όμως γκολφ για τους τουρίστες συνέχισαν να υδροδοτούν με 1000 κυβικά νερό την ημέρα.

6)Στην κορύφωση μιας τρίχρονης ξηρασίας, το 1998, στην Κύπρο, η κυβέρνηση έκοψε την παροχή νερού κατά 50% στους αγρότες εξασφαλίζοντας τις ανάγκες σε ύδρευση, 2 εκατομμυρίων τουριστών.

7)Κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 με το «ευχαριστούμε Αθήνα», ο Δ. Κουτσογιάννης, καθηγητής του τομέα των υδάτινων πόρων του ΕΜΠ και συνυπεύθυνος της ολυμπιακής επάρκειας νερού έλεγε για τον πιθανό περιορισμό στην κατανάλωση 4 εκατομμυρίων κατοίκων σε περίπτωση που οι συνθήκες δεν ήταν ευνοϊκές.

8)Λίτρα νερού που αντιστοιχούν ανά ημέρα: Αφρική: 17, Ασία: 31, Αγγλία: 122, Γαλλία: 164, ΗΠΑ: 211, Ισπανία: 265

9)5.000 παιδιά πεθαίνουν ημερησίως από έλλειψη νερού

10)Στη δεκαετία του 1990, 143 περιπτώσεις ξηρασίας επιδείνωσαν τη ζωή 185 εκατομμυρίων ανθρώπων… Η λίμνη Τσαντ περιορίστηκε από τα 6.900 τετραγωνικά μίλια σε 1.500 στα τελευταία 20νχρόνια (2001). Πού στο διάολο πήγαν τα υπόλοιπα 5.400; Μήπως η Νιγηρία που κατέχει το ¼ της λίμνης χρησιμοποιεί τα νερά για την κατεργασία διαμαντιών;

11)Η παροχή νερού σε ανθρώπους και επιχειρήσεις είναι ήδη (2000) μια βιομηχανία με τζίρο 4000 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο. Αυτό το νούμερο αποτελεί σήμερα το 40% του μεγέθους του πετρελαϊκού τομέα και είναι κατά 1/3 μεγαλύτερο από το παγκόσμιο μέγεθος της φαρμακοβιομηχανία. Τρελά λεφτά!

12) 13)Τη δεκαετία του 90, 93 κράτη προστέθηκαν  στον κατάλογο όσων ιδιωτικοποίησαν συνολικά ή εν μέρει τα δίκτυα νερού. Ολόκληρη η Βόρεια Αμερική,  23 κράτη της Λατινικής,  20 στην Ευρώπη, 30 στην Αφρική και μέση Ανατολή και 17 στην Ασία. Σε ακόμα περισσότερα κράτη εκείνη την περίοδο οι διαπραγματεύσεις γίνονται απευθείας ανάμεσα στις εταιρίες και τις δημοτικές αρχές. Εκτός από τις δυο γαλλικές άλλες τρεις εταιρίες νέμονται τα παγκόσμια αποθέματα νερού: η γαλλική Σορ, η αγγλογερμανική Τέιμς και η αμερικανική Μπέχτελ.

 

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΜΑΣ

1)«Αν οι πόλεμοι αυτού του αιώνα γίνονται για το πετρέλαιο, στον επόμενο αιώνα θα γίνονται για το νερό» Ισμαήλ Σερατζελντίν, αντιπρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας.

2)«Στο Τέξας υγρό χρυσάφι είναι πλέον το νερό και όχι το πετρέλαιο» New York Times 16-4-2001

3) «Οτιδήποτε λοιπόν, το αποσπά από την κατάσταση στην οποία η Φύση έχει εξασφαλίσει και αφήσει, το έχει αναμίξει με την εργασία του και το έχει συνδέσει με κάτι το οποίο του ανήκει και ως εκ τούτου γίνεται ιδιοκτησία του» Τζόν Λόκ

4)«Η μοίρα του ανθρώπου είναι να κατακτήσει όλη τη γη και η μοίρα   της γης είναι να υποταχθεί στον άνθρωπο. Δεν μπορεί να υπάρχει καθολική κατάκτηση της γης ούτε πραγματική ικανοποίηση για την ανθρωπότητα, αν μεγάλα τμήματα της γης παραμένουν έξω από τον πλήρη έλεγχο του ανθρώπου. Μόνο όταν όλα τα μέρη της γης αναπτυχθούν με την καλύτερη υπάρχουσα γνώση και περιέλθουν σε ανθρώπινο έλεγχο, θα μπορεί πλέον ο άνθρωπος να πει ότι η γη του ανήκει…» John Widtsoe από το τμήμα διαχείρισης υδάτινων πόρων των πρώιμων ΗΠΑ

5)Από ομιλία του Λίντον Τζόνσον στα 1966 όταν παρουσίαζε το πρόγραμμα «Νερό για την Ειρήνη» στην Ινδία: «Βρισκόμαστε σε αγώνα προς την καταστροφή. Πρέπει να καλυφθούν οι παγκόσμιες υδατικές ανάγκες, αλλιώς το αναπόφευκτο αποτέλεσμα θα είναι μαζικός λιμός…Αν αποτύχουμε  σας διαβεβαιώ σήμερα ότι ούτε η πρωτοφανής δύναμη του Αμερικανικού Στρατού δεν θα μπορεί να διατηρήσει την ειρήνη για πολύ».

6)Πρωθυπουργός της Ινδίας Ρατζίβ Γκάντι, 1980: «Η σημερινή κατάσταση είναι ότι από το 1951 έχουν ξεκινήσει 246 μεγάλα επιφανειακά αρδευτικά έργα. Μόνο 66 από αυτά έχουν ολοκληρωθεί ενώ 181 είναι ακόμα υπό κατασκευή. Ίσως, μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι ο λαός δεν έχει δει σχεδόν κανένα όφελος από αυτά τα έργα. Για 16 χρόνια δίνουμε χρήματα. Οι άνθρωποι δεν έχουν λάβει τίποτα απ’ όσα δικαιούνται, ούτε άρδευση, ούτε νερό, ούτε αύξηση παραγωγής, ούτε βοήθεια στην καθημερινή τους ζωή».

 

 

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΜΑΣ

1)«Η γη έχει αρκετά για να καλύψει τις ανάγκες όλων μας, αλλά όχι αρκετά για να ικανοποιήσει την απληστία λίγων» Μαχατμά Γκάντι

2)Το νερό στην αραβική, στην ουρντού και στην ινδουιστική λέγεται ab. Η φράση Abad raho είναι χαιρετισμός που εύχεται ευημερία και αφθονία. Στα ουρντού η λέξη abadi περιγράφει τον ανθρώπινο οικισμό

3)Από τις εισηγήσεις του Ιουστινιανού: «Σύμφωνα με το νόμο της φύσης αυτά τα πράγματα είναι κοινά για την ανθρωπότητα –ο αέρας, το τρεχούμενο νερό, η θάλασσα κατά συνέπεια οι ακτές της»

4)«Το νερό είναι κάτι που κινείται, που περιπλανιέται και είναι αναγκαίο να είναι κοινόχρηστο σύμφωνα με το νόμο της φύσης, έτσι ώστε εγώ να μπορώ να έχω μια προσωρινή, εφήμερη επικαρπία του νερού» Ουίλιαμ Μπλάκστοουν

4)Από το Κοράνι: «Το νερό είναι η πηγή όλης της ζωής»

5)ΟΣηκουάνας ήταν θεός. Η Τάμεσις στην Αγγλία ήταν θεότητα.

 

 

 

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΙΓΙΝΑ-ΠΡΟΦΗΤΕΙΕΣ ΤΟΥ 1975

Από τη χωροταξική Ρυθμιστική μελέτη νήσων Αιγίνης Αγκιστρίου και των πέριξ νησίδων μετά πολεοδομικών –ρυμοτομικών σχεδίων οικισμών και ζωνών αναπτύξεως «Αίγινα 3»

Από τα γραφεία Μελετών: 1)Σ. ΜΑΥΤΑ-ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Η. ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ 2) Γ.ΜΙΧΑΛΙΤΣΙΑΝΟΥ

Ελληνική Δημοκρατία-Υπουργείον Συντονισμού

«Οι βασικότεροι λόγοι που έκαναν την ανάθεση της μελέτης της Αιγίνης αναγκαία, είναι ότι η θέση του νησιού μέσα στον ευρύτερο χώρο των Αθηνών συνδυαζόμενη με το καλό κλίμα και τα στοιχεία τουριστικής έλξεως (μνημεία, νησιώτικη παράδοσις, γραφικότητης τοπίων, ακτές) έχουν καταστήσει την Αίγινα ήδη από εικοσαετίας τόπο μεγάλης εκδρομικής και παραθεριστικής κινήσεως με πολλές δυσμενείς επιπτώσεις πάνω στην ελκυστικότητα του νησιού και μακροχρονίως πάνω στην τοπική οικονομία… Η θέσις, το κλίμα η θάλασσα και η έλξις των τοπίων και μνημείων αποτελούν μια σημαντική δυνατότητα τουριστικής αναπτύξεως για το νησί, που όμως έχει ήδη εξελιχθή σε ψηλά επίπεδα αλλά με τρόπο που χωρίς να ανεβάζη το εισόδημα των κατοίκων, έχει προκαλέσει επιζήμιες επιπτώσεις στους ίδιους τους τουριστικούς πόρους και στη λοιπή οικονομία…»

«…O συνολικός πληθυσμός της περιοχής μελέτης ήταν το 1971 10.186 άτομα. Στο διάστημα 1961-1971 ο πληθυσμός αυξήθηκε κατά 6,38%. Η αύξησις αυτή ήταν μικροτέρα από άλλες περιοχές του νομού Αττικής-Πειραιώς. 62% του πληθυσμού της περιοχής μελέτης κατοικεί στην Χώρα της Αίγινας. Οι συνθήκες στεγάσεως στην περιοχή μελέτης κρίνεται ότι δεν είναι ικανοποιητικές, δεδομένου ότι το 95% των νοικοκυριών δεν διαθέτουν λουτρό ή ντους και 26% δεν διαθέτουν κουζίνα ή αποχωρητήριο, τέλος δε 30% των νοικοκυριών στεγάζονται με πυκνότητα μεγαλύτερη των 9 ατόμων στο δωμάτιο. Το επίπεδο της οικονομίας της περιοχής μελέτης είναι από τα χαμηλότερα του νομού Αττικής-Πειραιώς λόγω ελλείψεως πόρων. Στον πρωτογενή τομέα η Αίγινα παρουσιάζει την χαρακτηριστική εξειδίκευση στη φιστικιά. Γενικά ο πρωτογενής τομέας πάσχει από έλλειψη νερού. Η θέσις, το κλίμα η θάλασσα και η έλξις των τοπίων και μνημείων αποτελούν μια σημαντική δυνατότητα τουριστικής αναπτύξεως για το νησί, που όμως έχει ήδη εξελιχθή σε ψηλά επίπεδα αλλά με τρόπο που χωρίς να ανεβάζη το εισόδημα των κατοίκων, έχει προκαλέσει επιζήμιες επιπτώσεις στους ίδιους τους τουριστικούς πόρους και στη λοιπή οικονομία…»

«…Στο δευτερογενή τομέα δεν υπάρχει αξιόλογη ανάπτυξις ούτε δυνατότητες

Η σύνθεσις της απασχολήσεως είναι:

-πρωτογενής      48%

-δευτερογενής   27%

-τριτογενής        25%

Στην περίοδο δε της τουριστικής αιχμής είναι:

-πρωτογενής       32%

-δευτερογενής    15%

-τριτογενής         52%

Το εισόδημα και η διάρθρωσις αυτού το 1972 ήτανε συνολικό εισόδημα 131 εκατ. Δρχ. (χωρίς εισόδημα οικοπέδων) κατά κεφαλήν 32.000 δρχ. (χωρίς εισόδημα οικοπέδων)

πρωτογενής       43%

δευτερογενής     23%

τριτογενής         34%

τουρισμός          27%

Υπάρχουν δυνατότητες βελτιώσεως της οικονομίας της περιοχής, με επίλυση του προβλήματος του νερού για τον πρωτογενή τομέα, με ορθολογικότερη αξιοποίηση των τουριστικών πόρων, κατασκευή της απαραίτητης υποδομής και περιορισμό της μη τοπικής οικονομικής δραστηριότητας λόγω της οποίας το παραγόμενο εισόδημα εξάγεται από τον τόπο…»

«…Ο τουρισμός στην Αίγινα είναι παραθεριστικός και εκδρομικός. Το τουριστικό ρεύμα στην Αίγινα αποτελεί σε αριθμό διανυκτερεύσεων το 0,66% του τουριστικού ρεύματος της Χώρας, ενώ ο πληθυσμός της αποτελεί το 0,12% του πληθυσμού της Χώρας. Στην τριετία 1969-1972 η αύξησις των διανυκτερεύσεων ήταν 23% των ημεδαπών και 275% των αλλοδαπών, ενώ στο σύνολο Χώρας η αύξησις ήταν 8,8% και 123% αντιστοίχως. Οι ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες αποβίβασαν το 1972 654,5 χιλιάδες επιβάτες και 32,6 χιλιάδες οχήματα, το 30% των οποίων κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο. Το σύνολο σχεδόν της κινήσεως εξυπηρετείται από το λιμάνι της Αίγινας, το οποίο παρουσιάζει συμφόρηση. Κατά μια μέρα αιχμής στη νήσο Αίγινα βρίσκονται 31.000 άτομα με τη σύνθεση:

10.000 κάτοικοι

13.000 παραθεριστές

3.000 πελάτες ξενοδοχείων

5.000 εκδρομείς

Απ’ αυτό φαίνεται ότι ο πληθυσμός της ημέρας αιχμής είναι τριπλάσιος του γηγενούς και ότι το μεγαλύτερο μέρος είναι παραθερισταί. Επίσης φαίνεται ότι η τουριστική κίνησις εκτός ξενοδοχείων είναι σημαντική και οι συνήθεις μετρήσεις βάσει διανυκτερεύσεων δίνουν υποεκτιμήσεις του ημεδαπού κυρίως τουριστικού κύματος.

Οι σχέσεις κλινών ξενοδοχείων προς τις κλίνες τουριστικών δωματίων στην Αίγινα είναι 1:1,2 (υπάρχουν 1.210 κλίνες ξενοδοχείων και 1.483 κλίνες τουριστικών δωματίων) ενώ στην Ελλάδα στο σύνολό της η σχέσις είναι 1:0,9. Δεν υπάρχουν ξενοδοχεία Α΄ κατηγορίας στη νήσο Αίγινα. Στο Αγκίστρι δεν υπάρχει κανένα ξενοδοχείο.

Στην περιοχή μελέτης υπάρχουν 2.677 παραθεριστικές κατοικίες (έναντι 4.156 μονίμων) ωρισμένες δε περιοχές είναι καθαρά τόπος παραθερισμού με ελάχιστες μόνιμες κατοικίες.

Το σύνολο των απασχολούμενων στον τουρισμό στο πεντάμηνο Απριλίου-Σεπτεμβρίου είναι 1.090 άτομα. Κατά την λοιπή περίοδο οι απασχολούμενοι είναι μόνο 200.

Στην πόλη της Αίγινας υπάρχει το 60% των καταστημάτων εξυπηρετήσεως των τουριστών. Το 25% όμως των κλινών ξενοδοχείων.Από πλευράς ξενοδοχειακού δυναμικού η σημαντικώτερη περιοχή είναι η Αγία Μαρίνα που έχει το 50% των ξενοδοχειακών κλινών.

Τα πολιτιστικά στοιχεία έλξεως επισκεπτών στην περιοχή μελέτης είναι:

-ο ναός της Αφαίας δωρικός ναός

-ο αρχαιολογικός χώρος Κολώνας (περιέχει λείψανα προϊστορικού οικισμού, τειχών δωρικού ναού, κτηρίων κλασσικής εποχής και ελληνιστικής εποχής)

-τάφοι διαφόρων εποχών

-ο αρχαιολογικός χώρος Ελλανίου όρους (ερείπια ναού ελληνιστικής εποχής και ναός βυζαντινός)

-η Παληαχώρα (λείψανα μεσαιωνικής πρωτεύουσας της Αίγινας με 38 ναούς οι οποίοι σώζονται μέχρι και σήμερα)

-οι βυζαντινές εκκλησίες σε διάφορα μέρη της νήσου

-νεώτερα μνημεία (Κυβερνείο, Εϋνάρδειο ορφανοτροφείο, που έχει μετατραπεί σε φυλακές, αρχοντικά της εποχής του Καποδίστρια και μεταγενέστερα

-η παραδοσιακή αρχιτεκτονική (αιγαιοπελαγίτικη, στεριανή και νεοκλασική).

Τα στοιχεία αυτά, πάνω στα οποία βασίστηκε η αρχική έλξις επισκεπτών, η οποία εξελίχθηκε σε σημαντική τουριστική ανάπτυξη της περιοχής, παρουσιάζουν μεγάλα προβλήματα στη σημερινή τους κατάσταση. Έχουν αλλοιωθή, τα ίδια ή ο χώρος μέσα στον οποίο βρίσκονται και είναι, κατά το πλείστον, ξεκομμένα από τη σύγχρονη ζωή.

Πέρα από τα πολιτιστικά στοιχεία υπάρχουν και αξιόλογα τοπία, η νησιώτικη ατμόσφαιρα, το κλίμα και οι ακτές που έλκουν τους επισκέπτες.

Το έτος 2000 υπολογίζεται ότι κατά μίαν ημέρα αιχμής θα υπάρχουν πάνω στην περιοχή μελέτης 85.000 άτομα (έναντι (31.000 σήμερα) με την σύνθεση:

20.000 κάτοικοι

28.000 παραθεριστές

17.000 πελάτες ξενοδοχείων

20.000 επισκέπτες (εκδρομείς)

Οι απασχολούμενοι στον τουρισμό, το έτος 2000, προβλέπεται να είναι 1.200 μονίμως και 3.000 στην περίοδο αιχμής. Το προβλεπόμενο τουριστικό εισόδημα για το 1987 προβλέπεται ότι θα αποτελή 40% του γενικού εισοδήματος (έναντι 29% σήμερα)…»

«Από πλευράς υδροδοτήσεως υπάρχει οξύ πρόβλημα. Ο υπόγειος ορίζοντας έχει κατέβει και υπάρχει κίνδυνος αλατώσεως και μολύνσεως… Ο πληθυσμός της Χώρας ήταν, το 1971, 6.000 κάτοικοι, 60% του πληθυσμού περιοχής μελέτης. Για το έτος 2000 σύμφωνα με την επιλεγείσα χωροταξική λύση θα είναι 9.500, 44% του πληθυσμού περιοχής μελέτης. Στην περιοχή της Χώρας έχουμε το 30% της γεωργικής γης της περιοχής μελέτης, παράγεται δε το 57% των κηπευτικών, 75% των καρπών δενδρωδών καλλιεργειών, 77% των φιστικιών. Το 70% του γεωργικού εισοδήματος της περιοχής προέρχεται από τη Χώρα. Επίσης το 70% των κεφαλιών βοοειδών και το 67% των κεφαλιών ορνίθων υπάρχει στην περιοχή αυτή. Η υπεροχή της περιοχής στον γεωργικό τομέα οφείλεται στην ύπαρξη εκεί του μεγαλυτέρου μέρους των γόνιμων εδαφών, του αγοραστικού κοινού και της υποδομής των μεταφορών. Το έτος 2000,σύμφωνα με τη μελέτη, η περιοχή θα έχει διατηρήσει την γεωργική δραστηριότητα διότι καταβάλλεται προσπάθεια να αποφευχθή η οικιστική επέκτασις σε γόνιμα εδάφη. Με την επίλυση δε του υδρευτικού προβλήματος και με την τεχνολογική πρόοδο θα βελτιωθή η παραγωγικότης του γεωργικού τομέως».

«…Βασικά επιδιώκεται να ξεπεραστούν τα εμπόδια που παρακωλύουν την φυσιολογική εξέλιξη της πόλεως, όπως είναι η πόλωσις των λειτουργιών στο συμφορημένο  κέντρο, η ύπαρξις φραγμών στην επέκταση (π.χ. η ύπαρξις φυλακών και γηπέδου εμποδίζει την ανάπτυξη προς τον νότον) ή η, για κερδοσκοπικούς λόγους, παράλογη επέκταση του δικαιώματος δομήσεως σε όλη τη γόνιμη γη (χαρακτηρισμός μιας εκτάσεως 13.000 στρεμμάτων σαν οικισμού προ του ’23)…»

«…Εξετάζονται τέλος τρεις εναλλακτικές εικόνες ρυθμίσεων του χώρου:

-η εικόνα των τάσεων, δηλαδή η διατήρησις της δυνατότητος οικοδομήσεως πάνω στο σύνολο των 13.000 στρεμμάτων που έχουν χαρακτηρισθεί σαν οικισμοί προς του ’23 και μπορούν να οικοπεδοποιηθούν με αρτιότητα 150 τ.μ. σε ακτίνα 4 χλμ. Από το κέντρο της Χώρας.  Τούτο σημαίνει κατάτμηση της γόνιμης γεωργικής γης και ψευτοαστικοποίηση διότι θα χτιστή μόνο το 2% της χωρητικότητος με διασπορά, μεγάλο κόστος υποδομής, αλλοίωση του περίγυρου του παραδοσιακού οικισμού. Πλήρης καταστροφή του παραδοσιακού κεντρικού πυρήνος λόγω πιέσεων.

-η εικόνα της μεγίστης συγκεντρώσεως, της νέας επεκτάσεως σε μια μόνον περιοχή. Τούτο σημαίνει πλήρη αντιστροφή των τάσεων και επομένως μεγάλο κόστος οικονομικό,  διοικητικό και κοινωνικό εφαρμογής, ενώ αντίθετα το κόστος κατασκευής της υποδομής, η εξυπηρέτηση των κατοίκων και η δυνατότης διατηρήσεως του παραδοσιακού οικισμού και περίγυρου είναι στοιχεία ευνοϊκά της εικόνας.

-η ενδιάμεση εικόνα, δηλαδή η εκλογή περισσοτέρων της μιας περιοχών για νέα ανάπτυξη, με είδος αναπτύξεως προσαρμοσμένο στα χαρακτηριστικά κάθε περιοχής. Αυτό σημαίνει ένα συνδυασμό των πλεονεκτημάτων των προηγούμενων εικόνων, έτσι ώστε να έχη δυνατότητες εφαρμογής χωρίς μεγάλη αναστάτωση όπως στην πρώτη εικόνα, αλλά και πλεονεκτήματα λειτουργίας όπως η δεύτερη…»

«…Παρά το γεγονός ότι η Αίγινα έχει κυρηχθή ως προστατευόμενος οικισμός, δεν  δίδει την εντύπωση ότι έχει καταβληθή προσπάθεια συντηρήσεως. Πολλά νέα, άσχημα και ‘’ξένα’’ στο τοπικό περιβάλλον στοιχεία έχουν χρησιμοποιηθεί και έχουν διαβρώσει σημαντικά τον χαρακτήρα της Αίγινας.

Η Χώρα της Αίγινας είναι διάστικτη από αξιόλογα κτίρια, παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, επί πλέον διαθέτει τον αρχαιολογικό χώρο της Κολώνας. Το σύνολο όμως των μνημείων αυτών δεν έχει ικανοποιητικά διατηρηθή και ενταχθή στη σύγχρονη ζωή, η οποία δημιουργεί πιέσεις αλλοιώσεως.

Οι χρήσεις γης χαρακτηρίζονται από μεγάλη συγκέντρωση υπηρεσιών στο κέντρο και από έλλειψη κοινόχρηστων ελεύθερων χώρων.

Υπάρχει ένα εγκεκριμένο σχέδιο πόλεως νομοθετημένο με διάταγμα του 1898. Χαρακτηριστικό του σχεδίου αυτού αποτελεί η έλλειψη σεβασμού στον παραδοσιακό χαρακτήρα της χαράξεως, του πλάτους και της μορφής γενικά των οδών, στην τοπογραφία και στις υπάρχουσες ιδιοκτησίες. Η εφαρμογή του απαιτεί πλήθος προσαρτήσεων και αποζημιώσεων.

Ανάλογα με το τι συμφέρει κάθε φορά τον ιδιοκτήτη οι καινούργιες οικοδομές πότε τοποθετούνται στην υφισταμένη οικοδομική γραμμή,  πότε τοποθετούνται σύμφωνα με το εγκεκριμένο σχέδιο πόλεως, με αποτέλεσμα να οξύνεται το πρόβλημα κυκλοφορίας στην πόλη.

Οι επιτρεπόμενες ελάχιστες επιφάνειες οικοπέδων είναι 40-60 μ2, ισχύον σύστημα είναι το συνεχές και το επιτρεπόμενο μέγιστο ύψος οικοδομών είναι τα 8 μ., ή δυο ορόφοι ανεξαρτήτου πλάτους δρόμου μέχρι 8 μ. Για πλάτος δρόμου πάνω από 8μ. επιτρέπεται ύψος 11μ. (Εν τούτοις δεν υπάρχουν παρά 39 οικοδομές τριώροφες από τις 1280 της Χώρας και από αυτές μόνο οι 12 είναι παλιές. Τούτο δείχνει ότι δεν υπάρχει πίεσις για ψηλότερα κτήρια.

Παρά τους ισχύοντες όρους δομήσεως και τις προδιαγραφές της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας που απαγορεύουν περισσότερους από τρεις ορόφους έχουμε σήμερα 5 τετραώροφες και μία πενταόροφη. Το ισχύον οικοδομικό σύστημα το συνεχές ευθύνεται τόσον για την μεγαλύτερη αλλοίωση του παραδοσιακού χαρακτήρα της πόλεως όσον και για την απαράδεκτη αύξηση της πυκνότητος της πόλεως (διότι δίνει την δυνατότητα να χτιστή η παραδοσιακή αυλή ενώ συγχρόνως η παλιά οικία στο βάθος καταλαμβάνει τμήμα ή ολόκληρον τον υποχρεωτικώς ακάλυπτο χώρο του οικοπέδου».

 


Πραγματική οικονομία, αποκέντρωση, κοινωνική παραγωγή (η ελληνική ιδιαιτερότητα)-ένα κείμενο εις μνήμην Σταύρου Κούβαρη

ΠΕΝΘΕΥΣ

Ο ύπνος τον γέμιζε όνειρα καρπών και φύλλων

ο ξύπνος δεν τον άφηνε να κόψει ούτε ένα μούρο.

Κι οι δυο μαζί μοιράσανε τα μέλη του στις Βάκχες.

ΑΠΟ ΤΟ «ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ, Γ΄» 

Το παρακάτω κείμενο αφιερώνεται στη μνήμη του αδελφού, φίλου και συντρόφου, Σταύρου Κούβαρη. Δεν προλάβαινε να το διαβάσει τον τελευταίο καιρό για να αποστείλει τις παρατηρήσεις που συνήθως έκανε άμεσα και έμμεσα σ’ αυτά που λάβαινε. Είχε μια βαθειά αισιοδοξία μέσα στη ζωηρή κι ανιδιοτελή του θέληση να αλλάζει τον κόσμο γύρω του κι αντλούσε αισιοδοξία από τη σκέψη που ξεπερνούσε τη συνήθη διαδρομή της διαχείρισης. Το 2006 κατέβηκε για δήμαρχος στις δημοτικές εκλογές, στο Δήμο Τροιζήνας. Μ’ όλους τους ομηρικούς καυγάδες για το «ανέφικτο» κι «αφελές» που εντοπιζόταν από τη μια πλευρά για την άλλη, ένα ήταν το σίγουρο. Ότι στο μυαλό του Κούβαρη ήταν:

-η έγνοια για τον αγρότη που δεν μπορούσε να διαθέσει την παραγωγή του κι έβλεπε τα παιδιά του να γνέφουν «γεια» στις εθνικές παρελάσεις με το νου στην Αθήνα και στον Πειραιά να κάνουν οτιδήποτε εκτός από «αγροτικά» ή να κάθονται αμήχανα με το ‘να πόδι στην καρέκλα της καφετέριας

-η έγνοια για τον επαγγελματία που δεν μπορούσε να σηκώσει το αβάσταχτο φορτίο των εξόδων του και πρόβαινε σε άτσαλες, αυτοκαταστροφικές και σπασμωδικές κινήσεις 

-η έγνοια για τη φτώχεια που ολοένα και πλησίαζε την περιοχή της Τροιζηνίας και των Μεθάνων

-η έγνοια για το φυσικό περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής, για το νερό που γέμιζε νιτρικά από μια καταστροφική καλλιέργεια

-η έγνοια για την ποιοτική προβολή των ιδιαίτερων φυσικών και ιστορικών προορισμών στην ευρύτερη περιοχή

-η έγνοια για την εκπαίδευση των παιδιών της περιοχής και ιδιαίτερα των αγροτόπαιδων

-η έγνοια για την πρωτοβάθμια φροντίδα και υγεία στο φόντο περίπου μηδενικών υποδομών

-η έγνοια για τη συνεργασία και την συμμετοχή των πολιτών της Τροιζηνίας

Κι άλλες πολλές έγνοιες…

Λίγα και ενδεικτικά:

«Χρειαζόμαστε άντρες γερούς να έρθουν να αποικήσουν τον κάμπο» έλεγε, γελώντας με την καρδιά του για τα καμώματα πολιτευτών που έταζαν ένα νέο σύγχρονο αεροδρόμιο στη θέση του. «Θα απαιτήσω να γίνει Γεωργική Σχολή» σ’ ένα τοπίο που το καλοκαίρι τα χειμωνιάτικα πορτοκάλια έκρεμαν ξερά, τα βαλέντσια του καλοκαιριού ούτε καν είχαν βγει από την παραμέληση και το λάδι έμενε αδιάθετο στα βαρέλια και τους ντενεκέδες. «Θα πιάσω όλους του παραγωγούς να βγουν έξω και να διαθέσουν τα προϊόντα τους. Εγώ θα το νομιμοποιήσω. Θα μπω μπροστά. Να φτιάξουμε τη δική μας αγορά. Να μπορέσει να ζήσει ο κόσμος». «Θα βραβεύεται όποιο παιδί στο σχολείο έχει να πει κάτι για γεωργικές ή τεχνολογικές εφαρμογές κι όχι όποιο παιδί περνάει στην πρωτεύουσα και μας αποχαιρετά οριστικά», γελώντας με τις απονομές και την δήθεν ατμόσφαιρα της κωλοπετεινίτσας. «Θέλω να έρχεται στο δημαρχείο ο καθένας χωρίς πρωτόκολλα και να μου λέει τη γνώμη του». «Θα οργώσουμε όλες τις περιοχές και τα χωριά που δεν έχουν λόγο προκειμένου να ακούγονται και να λαμβάνονται υπ’ όψιν». «Να δοξαστεί η αφέλεια» σου Κούβαρη! «Η πιο καλύτερη ατάκα του ελληνικού κινηματογράφου», έλεγε για το παραπάνω ρηθέν, παρμένο από την ταινία του Λ. Παπαστάθη, «τον καιρό των Ελλήνων».

Οι τελευταίες του δράσεις ακόμα μιλούν. Κατάφερε με πείσμα και απέτρεψε με τους συνεργάτες και τους κατοίκους, την εγκατάσταση Σταθμού Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων στην ιστορική περιοχή Δαμαλά (Τροιζήνας) όπως και το εργοτάξιο παραγωγής μπετόν στον Άγιο Νικόλα. Ξεκίνησε μαζί με φίλους την υπόθεση της εναντίωσης στην εγκατάσταση ανεμογεννητριών στις Αδέρες. Δεν τα κατάφεραν όμως διότι τα συμφέροντα στα οποία συνέργησε η τότε και νυν δημοτική αρχή ήταν πολύ μεγαλύτερα απ’ την προσπάθεια. Ακόμα και μετά το 2010 που δεν κατέβηκε στις εκλογές αφού «αδειάστηκε» επιδεικτικά, άνθρωποι από όλη την Τροιζηνία τον έπαιρναν στο τηλέφωνο για να μιλήσουν μαζί του για τα προβλήματα της περιοχής τους.

Όσο για άλλα:

Περπάτησε όσο κανείς άλλος τις αδόμητες θέσεις και τα βουνά της περιοχής, κάνοντας την αρχή για τη σηματοδότησή μονοπατιών μαζί με φίλους. Γνώριζε όσο λίγοι την ιστορία της περιοχής χωρίς ο ίδιος να το χρησιμοποιήσει παρά μόνο να συμβάλει σε κάθε περίπτωση. Ο ίδιος υπέδειξε στην αρχαιολόγο τη μυκηναϊκή θέση «Μαγούλα» στο Γαλατά και το θολωτό τάφο. Ποτέ δεν διεκδίκησε ένσημα και εύφημο μνεία για αυτή του την ανακάλυψη. Λίγοι φίλοι το γνωρίζαμε. Απ’ το 90 ήταν σε κάθε πολιτιστική προσπάθεια εθελοντής να τρέξει σαν εργάτης κι ας είχε όλη την ημέρα τρέξιμο σε οικοδομές και στο τζαμάδικο. Για τις κινηματογραφικές προβολές, για τη βιβλιοθήκη του Γυμνασίου, για τις φιλολογικές εκδηλώσεις στην περιοχή, για δουλέψει εθελοντής και ως χειρονάκτης σε κάθε περίσταση που απαιτούνταν. Για να βοηθήσει τον καθηγητή και το δάσκαλο που πάσχιζε. Για να μεταφέρει με το φορτηγάκι του οτιδήποτε χρειαζόταν κι οποιαδήποτε στιγμή. Μαζί με γείτονες τη δεκαετία του 80 έφτιαξαν παιδική χαρά κόντρα στον τότε Νομάρχη Πειραιά, μαζί τη νομιμοποίησαν. Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς; Τους ανθρώπους που έκανε διακομιδή στο νοσοκομείο του Άργους και στην Αθήνα αποτρέποντας τον μοιραίο θάνατο, σε μια περιοχή που δεν είχε υποδομές; Τις προσπάθειες να «μαζευτούν ό,τι μπορούν» για να «βγει» σύνταξη σε «κάποια φτωχή γριούλα στο Γαλατά»;

Ο Σταύρος απ’ το 80 που εγκαταστάθηκε με τη Σοφία του στο Γαλατά έδειξε σ’ ένα άνυδρο περιβάλλον τη δυναμική του. Μ’ ένα τρίκυκλο (υδραυλικός στην αρχή) έφτανε ως γραμματέας του τοπικού ΚΚΕ μέχρι τους δυστυχισμένους ενοικιαστές των βακούφικων της Ερμιονίδας για να τους βοηθήσει στα όποια τους προβλήματα. Αργότερα, τζαμάς έφτανε μέχρι και το τελευταίο χωριό της περιοχής για να τοποθετήσει ένα τζαμάκι σε μια τουαλέτα αφήνοντας δουλειές που «άφηναν χρήμα» να περιμένουν. Γιατί η γριούλα που τον καλούσε είχε προτεραιότητα. Γιατί ο ανθρωπάκος ο καθημερινός είχε προτεραιότητα. Γιατί το σχολείο που έσπασε το τζάμι του, έχει προτεραιότητα. Κι όλα αυτά, έτσι, χωρίς «μία».

Στη συνέχεια, απομακρύνθηκε απ’ το ΚΚΕ αν και πάντα κομμουνιστής για το οποίο σε δεδομένες στιγμές τον κατηγορούσαν. Για τους δεξιούς ήταν «κομμουνιστής»-για τους αριστερούς ήταν «δεξιός». Πουθενά ο Κούβαρης. Σε κανένα χώρο. Συνεργαζόταν μ’ όποιον έβλεπε ότι επιζητά να προχωρήσει κάτι καλό για την περιοχή. Σιχαινόταν την υποκρισία, τη διαφθορά, το γοηλίκι της μικροεξουσίας, τη ματαιότητα της υψηλότερης θέσης. Ο Σταύρος ήταν ένας καθημερινός διανοούμενος. Μπορούσε μ’ ένα θαυμαστό τρόπο να συνδυάζει την Τέχνη, την Ποίηση, την Ιστορία, την Πολιτική, το Περπάτημα στα Βουνά. Όλα σ’ ένα εμβληματικό βίωμα που ποτέ δεν έγραψε γιατί δεν ήθελε. Γιατί πάντα διάβαζε και δεν έβρισκε το χρόνο.

Ήθελε να πεθάνει όρθιος στον αγαπημένο του Πάρνωνα, που τον ήξερε σπιθαμή προς σπιθαμή. Γιατί έτσι ξεκουραζόταν μετά την σκληρή δουλειά του. Με τον Πάρνωνα και το Σεφέρη που αφηγούνταν για τη γκρίζα Ελλάδα. Και πέθανε, όρθιος, μέσα σε πολύ λίγες ημέρες. Σιδερένιος άντρας. Λεβέντης, ακόμα κι όταν η καρδιά του τον πρόδωσε. Γελούσε μέχρι να μας φύγει. Γελαστός έφυγε.

Γελάει και κοροϊδεύει από κει που βρίσκεται. Χλευάζει για όλα αυτά που ακούγονται, για όσα γράφονται. Όπως αυτοσαρκαζόταν μόλις τον έπιανες στο στόμα σου. Βαρύ ή ελαφρύ το χώμα που σε σκεπάζει Κούβαρη, δεν θα σε ξαναδώ. Πονάει πολύ, γαμώτη μου. ΓΚ

—————————————————-

Πραγματική οικονομία, αποκέντρωση, κοινωνική παραγωγή-η ελληνική ιδιαιτερότητα
«Ακέφαλοι μας συμβουλεύουν
Κουλοί μας δείχνουν
Κουτσοί μας οδηγούν
Εμείς δεμένοι
Πρόθυμα ακολουθούμε»
«24 καρφιά για μαλακά κρεβάτια», Αργύρης Χιόνης
Στις μέρες μας ζούμε έναν ανυπέρβλητο διχασμό ο οποίος δεν έχει εκφράσει ακόμα με διακριτή σαφήνεια τα περιεχόμενα των δυο πόλων από τα οποία εξαρτάται η πορεία της εξέλιξης του. Από τη μια, είμαστε μάρτυρες ενός υπαρκτού ρεύματος αστυφιλίας τόσο στον αποκαλούμενο από τους μπακάληδες-ιερουργούς της Πολιτικής Οικονομίας «Ανεπτυγμένο» και «Αναπτυσσόμενο» κόσμο όσο και από τον, με τη ρατσιστική γλώσσα της οικονομίας, «Υπανάπτυκτο, Τρίτο Κόσμο» που ζει την διαρκή μετανάστευση προς μια ατέρμονη Αμερική των υποσχέσεων. Από την άλλη, συμμετέχουμε στην εποχή της πολυδιάστατης κρίσης που έχει ήδη ξεκινήσει από τη μεταπολεμική περίοδο στην «ανεπτυγμένη» Δύση, με πλήθος αναφορών που ανθολογούνται από το αρχαίο κλασικό παρελθόν που δίνει τροφή στις σύγχρονες κριτικές αναλύσεις των κλασικών επαναστάσεων, μέχρι αποσπασματικά χωρία από τις μετανεωτερικές αντιλήψεις με προϊστορικές αναφορές και προγονικές μυθολογίες, με αναζητήσεις νέων επαναστατικών υποκειμένων και θεωριών δικαιωμάτων του ατόμου, από αυτά που ενέπνευσαν όλο το αφομοιώσιμο κίνημα του 60 και συνεχίζουν να διακτινίζονται ως επίσημες εκδοχές αιρέσεων αποδόμησης, στις μητροπόλεις του καπιταλισμού.
Εν μέσω αυτού του ακατέργαστου διαχωρισμού που έχει υπαρκτές αντανακλάσεις στις καθημερινές συνθήκες του «παγκόσμιου χωριού» ή των «κρατών-εθνών» –ιδού μια άλλη πόλωση που συντίθεται στο απεγνωσμένο τοπίο της κοινωνικής σύγχυσης, έχουμε τις συνθήκες επιβίωσης ή αλλιώς τρόπους διαφορετικής πολιτικής και οικονομικής συγκρότησης που εξελίσσονται και αναπαράγονται. Κι αυτοί με τη σειρά τους ανάγονται σε υπαρκτούς τρόπους εκπαίδευσης και καλλιέργειας κοινωνικών προτύπων –της παιδείας ως διαχρονικής έννοιας σφαιρικής προσέγγισης του πολιτισμού- που συγκρούονται συνήθως ως «παλιό» και «νέο». Πάνω σ’ αυτήν την συνθήκη, κάθε μέρος, με τις διαχωρίζουσες αποκλίσεις στο εσωτερικό του, ως δείγματα διαρκών αναζητήσεων κι εκφράσεων, το κομμάτι της Οικονομίας, είτε διότι αποτελεί την πλέον νικηφόρο ιδεολογία είτε διότι αποτελεί το εδάφιο μιας άνευ προηγουμένου αμφισβήτησης, έχει κεντρικό ρόλο τόσο στις ακαδημαϊκές προσεγγίσεις όσο και στην αναζήτηση έμπρακτης νοηματοδότησής του.
———-
Το παρελθόν και οι δολοφόνοι του
 
«Μην κλαις
Δεν είναι τίποτα
Δεν είναι τίποτα
Η ζωή είναι
Θα περάσει»
«Καλειδοσκόπιο», Αργύρης Χιόνης
Η περίοδος που διανύουμε χαρακτηρίζεται από ένα πλήθος εφαρμογών της Πολιτικής Οικονομίας ως πανάκειας για την αυτορρύθμιση των Αγορών μέσω της αέναης εκμετάλλευσης κάθε μορφής ζωής και της δια παντός κατάρριψης κάθε «αναχρονιστικού» εμποδίου. Έτσι, ακόμα και το ανθρώπινο σώμα, το νερό, ο αέρας-«οι νέες Ήπειροι» προς κατάκτηση, όπως σωστά διατείνονται οι έλληνες συγγραφείς της μπροσούρας «Νερό υπό πίεση» από τις εκδόσεις «Αντισχολείο», συνεπάγονται των γεωγραφικών (οικονομικών και πολιτικών κατακτήσεων) της μεγάλης αποικιοκρατικής σχολής που ξεκίνησε μόλις το 1459 με την ανακάλυψη της Αμερικής ή το 1204 (κατ’ άλλους) με την Άλωση του Βυζαντίου. Η ισορροπία μεταξύ άστεως και υπαίθρου τόσο στην Δύση όσο και στην ύστερη Ανατολικότερη της εκδοχή, έδινε διαρκώς τη θέση της στον αστικό πολιτισμό με μια υπομονετική προσπάθεια ομογενοποίησης και εκσυγχρονισμού διαφόρων τύπων των υπαρχουσών αγορών ενώ η βιομηχανική «επανάσταση» στην τεχνολογία επέδειξε, για μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρι τη δεκαετία του 60, όλη της την αντοχή στη νέα προσδοκία της ευφορίας, της ειρήνης και της ανάπτυξης. Ο (κάτι σαν) ιδρυτής της κυρίαρχης θρησκείας Άνταμ Σμιθ, έδωσε όλα τα ηθικά εφόδια μιας νέας αποκάλυψης όταν στις οιεσδήποτε εκδοχές τους, οι αρχαϊκές θεότητες  Ύβρις και η Νέμεσις, μπορούσαν να επιβιώνουν αργότερα σε «καθυστερημένες μάζες», σε γραφικούς προγονόπληκτους ή αντιδημοφιλείς διανοουμένους. Αυτά μέχρι την απρόσμενη κρίση που έπληξε την κοινωνία της Ευρώπης και της Αμερικής, όταν όλα έβαιναν καλώς.
Έτσι, το οικολογικό-νεολαιίστικο-γυναικείο κίνημα της Ευρώπης και της Αμερικής μπόρεσε να εκφράσει νέες αλλά και εξόριστες αιώνιες αντιλήψεις: για το μέγεθος (το μικρό είναι όμορφο), για το χώρο (σκέψου οικουμενικά δράσε τοπικά), για το χρόνο (χρόνος-δημιουργία), για την κοινότητα (αποκέντρωση-μικρής κλίμακας οικονομία και κοινωνία), για την ύπαρξη (συνολική προσέγγιση), για τη Φύση (επιστροφή στο παρελθόν), προσδιορίζοντας μες στη μερικότητά του και την τότε αποσπασματικότητά του, το διέξοδο από την κρίση που έπληττε τη Δύση. Μέσα σ’ αυτήν την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, η οικονομία πήρε, θεωρητικά και χωρίς να θίξει αξιοπρόσεχτα τον καπιταλισμό ή να δημιουργήσει συγκρούσεις σε κλασικά δίπολα ταξικών αναλύσεων, μια μορφή που θύμιζε το παρελθόν. Η οικολογία ήρθε ετεροχρονισμένα προκειμένου να εκσυγχρονίσει το παρελθόν πριν γίνει η χλωρή λίπανση της Αγοράς. Τα κινηματικά πειράματα στη Δυτική Ευρώπη, πολλά από τα οποία κατέληξαν σε αξιοπρεπείς επικερδείς επιχειρήσεις με βιολογικά είδη διατροφής κλπ. δεν άντεξαν, ενώ στην πολιτική σφαίρα εξελίχθηκαν ταχύτατα, σε μορφώματα, κόμματα και οργανώσεις, ενταγμένα στην ανύπαρκτη (κοινοβουλευτική) δημοκρατία, λαμβάνοντας σε κρίσιμες διεθνείς περιστάσεις (π.χ. διεθνείς επεμβάσεις) το μέρος των τυχοδιωκτών ηγεμόνων της αυτοκρατορίας του κεφαλαίου.
Γυμνοί κι ανασφαλείς μπροστά στο παρόν και στο μέλλον, και σε μια εποχή που διεθνείς τζιτζιφιόγκοι διέβλεπαν το «τέλος της ιστορίας», το κίνημα ενάντια στην παγκοσμιοποίηση με την έναρξη του κοινωνικού πολέμου στην Τσιάπας του Μεξικό την πρωτοχρονιά του 94, έδωσε, μέχρι και τη Γένοβα του 2001, αυτήν την απαραίτητη μεταφυσική ψευδαίσθηση της άλλης, αθέατης, πλευράς της γης. Ενός «άλλου κόσμου εφικτού», όπως διατείνονταν εν μέσω χορηγιών και χρηματοδοτήσεων, διεθνείς ΜΚΟ οργανώσεις, μαζί με τα απομεινάρια της διεθνούς κρίσης της Αριστεράς. Αυτής που πάντα έψαχνε τη (Λατινική) Αμερική της ύστερα από τις πρώην αποτυχημένες πρωτεύουσες της εν γένει Ανατολής. Με ψελλίσματα-απομεινάρια οικολογικών εφαρμογών που δεν πραγματοποιήθηκαν, με κραυγές αλά Αντρέ Γκορζ της δεκαετίας του 80 σε συνδυασμό με αναρχίζουσες λαίφ στάιλ πρακτικές, ένα συνονθύλευμα κινήματος σήμερα ξεπροβάλλει, περί «εναλλακτικών» οικονομιών, σαν μέρος ενός άλυτου προβλήματος. Δεν είναι τυχαία η ανάπτυξή του στα αστικά μητροπολιτικά κέντρα ως τμήμα μιας αποδεκτής αστικής κουλτούρας, του «παίζειν ακινδύνως». Με την παραγωγή, τη διακίνηση και τη διάθεση της τροφής να είναι απόλυτα εξαρτημένη από τις πολυεθνικές εταιρίες, τις τράπεζες και τους εμπορικούς οίκους, με τη μεταφορά της δευτερογενούς παραγωγής στον Τρίτο κόσμο για φτηνά εργατικά χέρια και εκροή μολύνσεων, με την υπάρχουσα αδόμητη γη να κανοναρχείται (ιδιαίτερα στον Τρίτο Κόσμο, πάλι!) από τις επιταγές της «πράσινης επανάστασης», με το νερό να εμπορευματοποιείται (στον Τρίτο Κόσμο είναι ήδη μονοπώλιο-μονοεμπόρευμα), με την τηλεόραση να υπαγορεύει τους κανόνες και τέλος, με την αναγκαιότητα για την ανάπτυξη των υπηρεσιών και του τριτογενούς τομέα ως απαλλαγή από τον μόχθο, μάλλον έχουμε να ζήσουμε μαύρες μέρες για αρκετό καιρό ακόμα.
———-
Δημιουργία απέναντι στην Ανάπτυξη (πόλεμος λέξεων;)
 
«Διανύουμε την εποχή της ερήμου
Ο μεγαλύτερος ποιητής της
Αυτός που θα την τραγουδήσει
Θα ‘ναι μουγκός»
 «24 καρφιά για μαλακά κρεβάτια», Αργύρης Χιόνης,
Ίσως είναι εντελώς περιττό να επαναληφθούν κριτικές αναφορές στην ιδεολογία της ανάπτυξης ως ταυτόσημης με την οικονομική μεγέθυνση, όσο και για τις μαγικές, θετικές της προσλαμβάνουσες. Όμως είναι αναγκαίο και επιτακτικό να επισημανθεί ο μανδύας που διαχωρίζει την «καλή» από την «κακή» ανάπτυξη ως τις δυο όψεις του ίδιου νομίσματος. Στην πραγματικότητα σύμφωνα με τους προφήτες της αποκαλύψεώς της, η ανάπτυξη οφείλει να μην έχει όρια. Κάθε ηθικός, θρησκευτικός, εθνικός, εθιμικός περιορισμός της οικονομικής δραστηριότητας αποτελεί εμπόδιο στην απελευθέρωση του ανθρώπου από καταναγκασμούς της δυνατότητάς του να αναπτυχθεί οικονομικά. Κι αυτό είναι απαραίτητος όρος «του ίδιου ιστορικού κινήματος που εξάλλου αποδιοργανώνει τις οικογένειες, αποσυνθέτει την υλική και την κοινωνική ύπαρξη των χωριών και των συνοικιών και γενικά συμπαρασύρει βαθμιαία όλες τις μορφές πολιτοφροσύνης (civilite) που πριν δεκαετίες εσφράγιζαν σημαντικό μέρος των ανθρωπίνων σχέσεων»σημειώνει ο σύντροφος της σκέψης Ζαν Κλοντ Μισεά. Αυτή λοιπόν η δυστοπία ως το αέναο κίνημα «ανθρωπίνων» δικαιωμάτων που δεν θίγουν την οικονομία σαν ιδανικό προορισμό, έχει ξεσκίσει τον πλανήτη. Διαταράσσοντας την οικολογική ισορροπία, μεγεθύνοντας τη φτώχεια, αίροντας κάθε δυνατότητα διαχείρισης στα κοινά αγαθά, εκφυλίζοντας την πολιτική σε επιλογές του λιγότερο κακού, κι εξυψώνοντας το άτομο ως θεό του πλανήτη, έχει αποδειχθεί το απόλυτο κακό. Μέχρι να γνωρίσει κανείς την ευλογία του.
Έτσι από τα συντρίμμια, ας συλλέξουμε από τις λέξεις αυτές που θα αποδώσουν Έργο, Λόγο και Νόημα σε ένα μετασχηματιζόμενο όλον που διαρκώς μικραίνει το χάσμα των μεγάλων διαιρέσεων: κοινωνία-φύση, άνθρωπος-κοινωνία, οικονομία-κοινωνία, σώμα-πνεύμα. Ξαναγυρνώντας στον περιορισμό του χάους μέσα από την αλληλουχία, συνέργεια και αλληλεξάρτηση που εξέφρασαν για πρώτη φορά στην ιστορία οι φιλόσοφοι της αρχαιότητας αναδύεται η Δημιουργία που περικλείει όλες τις αντιφάσεις της ζωής σε μια εξισωτική διαπάλη. «Ισάζει αεί τανάντια» όπως μας μεταφέρει ο Αριστοτέλης για τον Αναξίμανδρο κι ο ελληνιστής Ζαν Πιερ Βερνάντ με τη σειρά του, ερμηνεύοντας αυτούς, αναφέρει πως «τα στοιχεία καθορίζονται πράγματι από την αμοιβαία τους αντίθεση, πρέπει να διατελούν πάντοτε τα μεν προς τα δε σε μια σχέση ισότητας… Συνίσταται η διατήρηση μιας ισορροπίας μεταξύ δυνάμεων στο εξής ίσων και από τις οποίες καμιά δεν πρέπει ν’ αποκτήσει πάνω στις άλλες μιαν οριστική μορφή κυριαρχίας». Ο όροςΔημιουργία φαίνεται ως ένας όρος που αν και πολύ εύκολο να κηλιδωθεί όπως και κάθε επικεφαλίδα στις μέρες μας, μπορεί ίσως να σηματοδοτήσει, εκφράζοντας για κάποια σχετική περίοδο, ένα θετικό προταγματικό περιεχόμενο.
———-
Νόστος;
 
Όσο περνούν τα χρόνια ανακαλύπτεις
Ότι τα σκοινιά που σ’ έδεναν
Δεν ήτανε παρά κλωστές
Κλωστές που δε μπορείς να σπάσεις πια
«Μικρή φυσική ιστορία», Αργύρης Χιόνης
Να επιστρέψουμε δηλαδή εκεί όπου τ’ αφήσαμε πριν κάτι δεκαετίες; Να αφήσουμε τις πόλεις και να τρέξουμε «στις καλαμιές και λιβάδια», όπως τραγουδούσε κάποτε ο βάρδος των Εξαρχείων, Νικόλας Άσημος; Να γίνει ένας μεγαλειώδης αποικισμός της καταρρέουσας περιφέρειας και ξαφνικά να βρεθούμε με μια φρέζα στο χέρι ή με μια γκλίτσα ή με ένα δίχτυ;
Ερωτήματα που ίσως εκφράζουν το αδιέξοδο μιας αποκέντρωσης σε μια περιφέρεια χτισμένη σχεδόν παντού, κοινωνικά διαλυμένη, παραγωγικά αποδιαρθρωμένη, χωρίς δίκτυα διανομής και διάθεσης της παραγωγής και με «εξισωτικά» αιτήματα ανάπτυξης. Σε άλλες περιπτώσεις εγκαταλελειμμένες περιοχές χωρίς παιδιά και σχολειό, με γερόντια που εξυπηρετούνται από ένα καφενείο και το χειμώνα εγκαταλείπονται στην ελεημοσύνη του στρατιωτικού ελικόπτερου ή στα περίφημα εκχιονιστικά μηχανήματα των πάλαι ποτέ Νομαρχιών. Για ποια αποκέντρωση μιλάμε; Για ποια πρωτογενή παραγωγή;
Αν δεν επιθυμούμε απλά να κάνουμε την «ωραία φάση μας» που εξευγενίζει τα χόμπι μας με «συλλογικές κουζίνες», με χαριστικά «παζάρια», με «αστική» γεωργία, με ανταλλακτικές «οικονομίες» και «εναλλακτικά» νομίσματα, θα πρέπει κυρίως να μιλήσουμε για την παραγωγή. Αυτήν που τρέφει την κοινωνία με βασικά είδη ανάγκης, αυτήν που επαναφέρει την αξιοπρέπεια στον άνθρωπο και τον καθιστά άξιο της Φύσης του και της συνέχειας της Ζωής. Πώς όμως θα προσεγγίσουμε  με ασφάλεια αυτά τα απλά και καίρια ερωτηματικά και θα συμβάλουμε σε μια σοβαρή συζήτηση αποφεύγοντας τις ιδεολογικές μαγγανείες, τις ιστορικές αγκυλώσεις, τις μιμήσεις εκ της Εσπερίας και τις άσκοπες εμβριθείς ακαδημαϊκές απεραντολογίες;
———
Ο ελλαδικός χώρος και η ιδιαιτερότητες στον κοινωνικό μετασχηματισμό
«Όλα είναι μέσα στη γυάλα
Ο ήλιος κι η θάλασσα
Τα ψάρια κι οι άνθρωποι
Τα σπίτια τα βουνά και τα ποτάμια
Οι αγάπες και τα μίση
Μερικά βογγητά έρωτα
Πολλά πόνου
Όλα εδώ μέσα στη γυάλα
Που όταν μένει ακίνητη
Δεν είναι
Παρά μια γυάλα μ’ έναν  κόσμο μέσα της
Αλλ’ όταν κάποιο χέρι την κουνήσει
-και την κουνάει  συχνά-
Ένα πικρό πυκνό χιόνι
Σηκώνεται και σκεπάζει τα πάντα»
«ΑΤΙΤΛΟ», Αργύρης Χιόνης
Κατ’ αρχήν οφείλουμε να εξετάσουμε τον ιδιαίτερο γεωγραφικό και ιστορικό χώρο στον οποίο ζούμε, προκειμένου εκ των συμπερασμάτων να εφοδιάσουμε τις όποιες δυνατότητες έχουν απομείνει, αίροντας τις «περιφράξεις» που έχουν τοποθετήσει βαθμιαία -και στην εποχή μας ραγδαία, η κρατική γραφειοκρατία με τις αυτοδιοικητικές της προεκτάσεις, η οικονομία της αγοράς και η περιρρέουσα ιδεολογία της απαλλαγής από το μόχθο. Τα χαρακτηριστικά είτε πρόκειται για δυνατότητες είτε πρόκειται για προβλήματα, αυτής της ιδιαίτερης περιοχής που πάντοτε ήταν στο όριο μεταξύ Ανατολής και Δύσης, για τη δική μας αναζήτηση είναι επιγραμματικά:
Α)Η μέχρι προσφάτως παραδοσιακή σχέση με τη μικρή ιδιοκτησία γης, όπως και ιδιαίτερα τα κατά τόπους εθιμικά δίκαια που ακόμα ίσως τηρούνται. Ιστορικά, όπου η μικρή ανεξάρτητη ιδιοκτησία γης άκμασε, μπόρεσε να δημιουργήσει συνεργατικές δυναμικές.
Β)Η μέχρι και σήμερα ισχύς της οικογενειακής αλληλεγγύης που αποδεικνύεται καθημερινά. Ίσως ο «αναχρονιστικός» αυτός θεσμός είναι το «κλειδί» που ανοίγει τις πραγματικές σχέσεις αλληλεγγύης και στήριξης με όλες τις αντιφάσεις που συνεργούν στην ύπαρξη και δομή του. Τον, εν πολλοίς ή εν ολίγοις, περιορισμό των συμπτωμάτων της οικονομικής κρίσης που βιώνουμε τον χρωστάμε στην ελληνική οικογένεια. Η πραγματική οικονομία, στην κυριολεξία, έχει τις συγγενικές σχέσεις ως κυρίαρχη συνιστώσα.
Γ)Η διαρκής αν και απρόσφορη νοσταλγία «για το χωριό» με μνήμες που ανήκουν σε γενιές που ακόμα ζουν. Δεν είναι τυχαίο ότι ζήσαμε στην Ελλάδα μια απότομη, βίαιη αστικοποίηση που οφείλεται σε ιστορικά γεγονότα (π.χ. εμφύλιος) αλλά και πολιτικές επιλογές («ανήκομεν εις την Δύσιν»).
Δ)Η ακόμα σχετικά καλή ζωή σε πολλά χωριά της Ελλαδικής περιφέρειας με όλη την αμηχανία που κατατρέχει τον κόσμο της, εν μέσω αστυφιλίας που συνεχίζεται και κυμάτων οικονομικής μετανάστευσης.
Ε)Οι ακόμα δυνατότητες που ενυπάρχουν στην περιφέρεια από μια βραχύβια συνεχιζόμενη ανάπτυξη, η οποία όμως -συγκριτικά με άλλες χώρες- μπορεί να είναι αντιστρέψιμη, στο βαθμό που μελετηθεί προσεχτικά. Ακόμα ζουν άνθρωποι της γενιάς που κατέχει βασικές γνώσεις στα ζητήματα της καλλιέργειας, της κτηνοτροφίας και της αλιείας.
Από την άλλη στις «περιφράξεις» συγκαταλέγονται ως εξής:
Α)Πυκνή δόμηση της υπαίθρου (σαλαμινοποίηση)  και ιδιαίτερα στις τουριστικές παράλιες και νησιωτικές περιοχές. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις περιοχές αυτές έχουν επιβληθεί χωροταξικά σχέδια απαγόρευσης ακόμα και των ορνιθώνων.
Β)Ο τουρισμός ο οποίος έχει καταστεί μονόδρομος ειδικά στις προαναφερόμενες περιοχές έχει δημιουργήσει σωρεία προβλημάτων: 1)Έλλειψη πόσιμου νερού 2)Καταστροφή πηγαδιών-μετατροπή τους σε βόθρους 3)Εγκατάλειψη παραδοσιακών τρόπων συγκράτησης του νερού 4)Παγίωση της τουριστικής συνείδησης που έχει αδρανοποιήσει το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού και ιδιαίτερα τους νέους 5)Σοβαρό πρόβλημα με τα σκουπίδια και τη διαχείρισή τους.
Γ)Τα χρέη μεγάλου μέρους του αγροτικού πληθυσμού προς την Αγροτική Τράπεζα είναι ανασχετικά προς τις δυνατότητες ενός νέου αποικισμού ή αποκέντρωσης. Αυτήν την περίοδο καραδοκούν ξένοι αγοραστές γης. Η επικείμενη άρση επίσης των επιδοτήσεων που μετέτρεψαν τους παραγωγούς σε άγνωστης ταυτότητας επαγγελματίες, κάνει το τοπίο ακόμα πιο θολό. Η εγκατάλειψη σε μεγάλο βαθμό της γεωργίας, της κτηνοτροφίας και της αλιείας ως επαγγέλματα που «δεν βγάζουν λεφτά» είναι μια συνάγουσα πραγματικότητα. Το τοπίο που έχει διαμορφωθεί είναι απίστευτα αποκαρδιωτικό. Από την άλλη οι «νέες καλλιέργειες» ή νέοι «προσανατολισμοί» (π.χ. καλλιέργεια ιπποφαούς κι άλλες μπούρδες όπως η εμπορία γαϊδουρινού γάλατος) εντείνουν τη σύγχυση.
Δ)Υπάρχει σοβαρή επιβάρυνση της γης, των επίγειων και υπόγειων υδάτων και της θάλασσας από την, εδώ και λίγες δεκαετίες, συστηματική χρήση φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων της εκβιομηχανισμένης Γεωργία ή τις εδώ και μια εικοσαετία ιχθυοκαλλιέργειες οι οποίες προσφάτως, με την Κοινή Υπουργική Απόφαση απειλούν μια ακόμα δυνατότητα. Επιπροσθέτως τα σκουπίδια και κάθε χρήσιμο απόβλητο έχουν μετατρέψει πλαγιές και θάλασσες σε χωματερές και χαβούζες, αντίστοιχα.
Ε)Η εγκατάλειψη των δασών και η ραγδαία καταστροφή τους με ορόσημο τις φωτιές του 2007 σηματοδοτούν ένα κακό ορίζοντα. Τα δάση, τα οποία μεταπολεμικά κάλυπταν περίπου το 45% της συνολικής έκτασης της Ελλάδας, ήταν ο σημαντικότερος παράγοντας που συνεργούσε στην πραγματική οικονομία. Η συγκράτηση των νερών και σε αρκετές περιπτώσεις οι μικρές παρεμβάσεις για την άρδευση και ύδρευση, η βοσκή, η κάλυψη σε καυσόξυλα και εμπορία ξυλείας, η συλλογή ρητίνης, η καθημερινή λειτουργία τους, συμπληρωματικά για την επιβίωση (κυνήγι, συλλογή καρπών, δασοχώματος κλπ.) ήταν βασικές λειτουργίες στα δάση και οι οποίες ήταν οι απαραίτητες για τη συντήρησή τους πριν ανακαλύψουμε, όψιμα, την ορειβασία, τις βαθιές αναπνοές, τα μέτρα διάσωσης-προστασίας και τις άπειρες γνώσεις μας επί των ορεινών οικοσυστημάτων.  
ΣΤ)Η εγκατάλειψη από το κράτος και τον αυτοδιοικητικό του παράγοντα, τομέων όπως της Υγείας, της Εκπαίδευσης, των Μεταφορών καθώς και άλλων υποδομών, κάνει το τοπίο ακόμα πιο απροσπέλαστο. Η «επανίδρυση», η «ανασυγκρότηση» ή η «νέα αρχιτεκτονική» του κράτους έτσι όπως επικαλέστηκαν και επικαλούνται οι κλόουν της ημεδαπής μας πολιτικής σκηνής, που ξεκίνησε με τις μεταρρυθμίσεις των αρχών του 90, συνεχίστηκε με τον «Καποδίστρια» και ολοκληρώνεται με το «καλό κράτος» του «Καλλικράτη» έχει αυτά τα χαρακτηριστικά της αποδόμησης κάθε κοινής ωφέλειας που εξισορροπούσε σε ένα βαθμό τις ανισότητες.
Ζ)Τα «κληρονομικά» (αδελφομοιράδια κλπ.) αποτελούν ένα ακόμα βραχνά δίπλα στην αλλαγή αξίας χρήσης της γης. Τόσο οι συχνές κόντρες που έχουν κάνει χρυσούς τους δικηγόρους και τους συμβολαιογράφους μέσα στις οικογένειες, όπως και τα διακηρυγμένα αιτήματα για τα δικαιώματα κατάτμησης της αγροτικής γης με στόχο την πώληση και την οικοδόμηση, είναι δυο από τις βασικές πληγές σε περιοχές της ελληνικής επαρχίας.
———-
Η ελληνική εκδοχή μιας πολυδιάστατης κρίσης και οι προϋποθέσεις για την κοινωνική της υπέρβαση
 
«Ο τόπος μας είναι κλειστός, όλο βουνά που έχουν σκεπή το χαμηλό ουρανό μέρα και νύχτα. Δεν έχουμε ποτάμια, δεν έχουμε πηγάδια, δεν έχουμε πηγές.                           Μονάχα λίγες στέρνες, άδειες κι αυτές. Που ηχούν και που τις προσκυνούμε.                          Ήχος στεκάμενος, κούφιος, ίδιος με τη μοναξιά μας, ίδιος με την αγάπη μας, ίδιος με τα σώματά μας.
Μας φαίνεται παράξενο που κάποτε μπορέσαμε να χτίσουμε τα σπίτια, τα καλύβια και τις στάνες μας. Και οι γάμοι μας, τα δροσερά στεφάνια και τα δάχτυλα, γίνουνται αινίγματα ανεξήγητα για την ψυχή μας.                                                                                                  Πώς γεννήθηκαν, πώς δυναμώσανε τα παιδιά μας;
Δεν έχουμε ποτάμια, δεν έχουμε πηγάδια, δεν έχουμε πηγές. Μονάχα λίγες στέρνες, άδειες κι αυτές. Που ηχούν και που τις προσκυνούμε. Ο τόπος μας είναι κλειστός.                     Τον κλείνουν οι δυο μαύρες Συμπληγάδες. Στα λιμάνια την Κυριακή σαν κατεβούμε ν’ ανασάνουμε, βλέπουμε να φωτίζουνται στο ηλιόγερμα σπασμένα ξύλα, από ταξίδια που δεν τέλειωσαν σώματα που δεν ξέρουν πια πώς ν’ αγαπήσουν».
«Ο τόπος μας είναι κλειστός», Γιώργος Σεφέρης
Αν εξαιρέσουμε περιπτώσεις που μπορούν να μπουν στο εργαστήρι της κοινωνικής επανάστασης και να αποτελέσουν αντικείμενα ανάλυσης και κατ’ επέκτασιν παραδείγματα προς μίμηση ή προς αποφυγή, μπορούμε από σήμερα ευρέως να συζητούμε, με στόχο μια όσο το δυνατόν συντονισμένη αποκέντρωση και ανάληψη ευθύνης για την κοινωνική παραγωγή.
Α)Η οικογένεια και οι συγγενικές σχέσεις είναι ο κυρίαρχος πυλώνας σ’ αυτήν την αναζήτηση. Η επιστροφή στα πάτρια εδάφη αναπτύσσει ένα προσεγγίσιμο πλαίσιο αναφοράς διότι πιθανότατα ενυπάρχει εκ των προτέρων μια αυτονόητη σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα στον εναπομείναντα κοινωνικό ιστό των χωριών και των ανθρώπων που από εκεί «κρατεί η σκούφια τους». Οι διαπλεκόμενες μνήμες που περιστασιακά ανακινούνται στα πανηγύρια, στις κηδείες και «στις χαρές», εμπεριέχουν τους ανθρώπους που θα αποφασίσουν να αποτελέσουν κομμάτι μιας νέας Αφήγησης.
Β)Η δημιουργία κοινωνικών σχολών για την επανάκτηση της γνώσης για την Γεωργία, την Κτηνοτροφία και την Αλιεία, γνώσης που προέβλεπε την ισορροπία στη Φύση εν μέσω των καθημερινών ανθρώπινων παρεμβάσεων, είναι ένας απαραίτητος όρος για να ξαναδημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για μια όσο το δυνατόν ομαλή μετάβαση στην πρωτογενή οικονομία. Από την άλλη, γνώσεις για τη συγκράτηση του νερού, για τη διαχείριση των απορριμμάτων, μπορούν να εκσυγχρονίζονται με νέες δυνατότητες και πατέντες που μπορούν να προστεθούν.
Γ)Στις τουριστικές περιοχές, το αγκάθι του τουρισμού οφείλει να μετατρέπεται σε ανθό γνωριμίας και δημιουργίας, ισχυρών δεσμών ντόπιων και επισκεπτών. Η αποκέντρωσή του  και η στροφή του σε μια γνώση για τον τόπο, σε μια ουσιαστικότερη σχέση με τις αθέατες ομορφιές του και τα προβλήματά του, δίνει μια προοπτική επιβίωσης και ανανέωσης του πολιτισμού και της οικονομίας του. Η φιλοξενία, το χάρισμα, το δώρο κι οι ανταλλαγές του, η χρήση και λειτουργία υποδομών μακριά από τα περίφημα κέντρα μιας πολύβουης παραλίας με μπαρ και ξαπλώστρες, είναι στοιχεία μιας πραγματικής οικονομίας αλλά και μιας έμπρακτης σύγκρουσης με τον όγκο της τουριστικής αγελάδας.
Δ)Το νερό και τα απόβλητα-απορρίμματα είναι ένα ενιαίο σοβαρό πρόβλημα που οφείλει να μας απασχολεί μέχρι να τεθούν ξανά σε εφαρμογή, με πιθανούς εκσυγχρονισμούς, όλες οι παραδοσιακές μέθοδοι διαχείρισής τους. Με τις στέρνες, τη δεντροφύτευση και φυτική εδαφοκάλυψη σε περιοχές που πρέπει να αποκατασταθούν άμεσα, τους επίγειους ταμιευτήρες, τα μικρά φράγματα τύπου Απειράθου, την βελτίωση κάθε υποδομής σχετικής με το νερό και τη διανομή του για άρδευση και ύδρευση, με κοινωνικούς περιορισμούς σε περιστάσεις, το νερό πολύ πιθανόν να ξαναπάρει τη θεϊκή του υπόσταση. Από την άλλη τα απόβλητα-απορρίμματα, μπορούν να μετατρέπονται σε χρήσιμα υλικά ανατροφοδότησης της γης σε οργανικές ουσίες, σε ζωοτροφές ή σε ενέργεια μέσω της κοινοτικής κλίμακας διαχείριση.
Ε)Η σχέση με την πολιτική, ενός τέτοιου αναστοχασμού και πολυδιάστατης πρακτικής, είναι βασικά η προσπάθεια για κοινωνική απαίτηση –με όσο το δυνατόν διαχείριση βάσης- των όποιων κονδυλίων από τους μηχανισμούς χρηματοδότησης, ώστε να δημιουργηθούν ή να ενισχυθούν οι υποδομές των τοπικών κοινωνιών. Είναι βασικό κι αν δεν επιθυμούμε απλώς να παίξουμε ή να πειραματιστούμε με ρεφενέ, πρωτίστως, να δώσουμε την ώθηση για ένα κοινοτικό συνδικαλισμό ή «αυτοαξιοποίηση της εργατικής μας δύναμης» κατ’ άλλους, με στόχο τις κοινοτικές υποδομές ώστε να καταστούν οι ανανεωμένες κοινότητες, οικονομικά αυτοδύναμες. Τα χρηματικά πακέτα που θα επενδύσουν στην «ανάπτυξη» και στην «ανταγωνιστικότητα», τα χρηματικά αποθέματα των Αυτοδιοικήσεων, που προορίζονται για τους εργολάβους με ιμάντα μεταφοράς χρήματος τους Δήμους και τις Περιφέρειες οφείλουμε να τα απαιτούμε για την αναδιοργάνωση των τοπικών κοινωνιών με στόχο την οικονομική αυτοδυναμία. Ενδεικτικά, οι τρόποι συγκράτησης του νερού, η αναβίωση της ξερολιθιάς, οι δυνατότητες σχετικής μεταποίησης αγαθών, οι ικανές προσπάθειες για τη κοινωνικά ελεγχόμενη διακίνηση και διάθεση των αγαθών, η αξιοποίηση κοινοτικών υποδομών στην κατεύθυνση ενός άλλου τουρισμού, κρίνονται τουλάχιστον απαραίτητες τόσο για τις καθημερινές συνθήκες όσο και για μια ικανή αποκέντρωση. Από την άλλη, οι όποιες ιδιοκτησίες σε γη αφορούν κατόχους που έχουν ένα ιδιαίτερο βάρος (μεγαλογαιοκτήμονες, εκκλησιαστική περιουσία, δημοτική περιουσία, κρατική περιουσία, περιουσίες ιδρυμάτων κλπ.) πρέπει να τεθούν σε μια βάση πραγματικής χρήσης, με τους τρόπους που θα επιλέξει το νέο αίμα της κοινότητας συμμεριζόμενο τις ιστορικές ιδιαιτερότητες σε κάθε περίσταση. Συνεπώς, κάθε προσπάθεια στην κατεύθυνση της δημιουργίας ενός δημοκρατικού, δημόσιου χώρου είναι από επιθυμητή έως απαραίτητη.
ΣΤ)Η προσπάθεια για ένα νέο πολιτισμό της περιφέρειας προϋποθέτει μια διάθεση κατανόησης που μπορεί να οδηγήσει σ’ έναν συγκρητισμό. Η ανοχή της «πολυπολιτισμικής» συναναστροφής όχι μόνο δεν δημιούργησε πεδία κατανόησης πέρα από τις έθνικ κουζίνες και μουσικές, αλλά εξύφανε και δρόμους που ποτέ δεν μπόρεσαν να διασταυρωθούν αν όχι να αποτελέσουν ένα κόμβο συγκρούσεων βεβαιοτήτων, ένθεν κι ένθεν. Αυτό δε σημαίνει ότι θα πρέπει κανείς να φορέσει το κουστούμι του για την παρέλαση της 28ης ή να απαγγείλει τον Απόστολο από το βήμα του ιεροψάλτη τις Κυριακές.  Όμως οφείλει να συνδράμει και να ανανεώσει τρόπους αλληλεγγύης, αλληλοβοήθειας και συνεκτικότητας των κοινοτήτων σ’ ένα ρίσκο επανακατοίκησης στην ελληνική επαρχία που δεν είναι ούτε ντόγκβιλ, ούτε παράδεισος.
———-
Επίλογος
«Θα μείνω κι εγώ μαζί σας μες στη βάρκα
ύστερα απ’ το φριχτό ναυάγιο και το χαμό
το πλοίο βουλιάζει τώρα μακριά
που πήγαν οι άλλες βάρκες ποιοι γλίτωσαν
εμείς θα βρούμε κάποτε μια ξέρα
ένα νησί ερημικό
εκεί θα στήσουμε τα σπίτια μας
γύρω-γύρω στη μεγάλη πλατεία
και στη μέση μια παλιά εκκλησιά
θα κρεμάσουμε μέσα τη φωτογραφία
του καπετάνιου μας που χάθηκε ψηλά-ψηλά
λίγο πιο χαμηλά του δεύτερου πιο χαμηλά του τρίτου
θ’ αλλάξουμε τις γυναίκες μας και θα κάνουμε πολλά παιδιά
κι ύστερα θα καλαφατίσουμε ένα μεγάλο καράβι καινούργιο
ολοκαίνουργιο και θα το ρίξουμε στη θάλασσα
θα ‘χουμε γεράσει μα θα μας γνωρίζουνε
μόνο τα παιδιά μας δε θα μοιάζουνε με μας».
«Το ναυάγιο», Μανόλης Αναγνωστάκης
Είναι αυτονόητο ότι το παρόν δεν αποτελεί μια απόπειρα εγχειριδίου προς ναυτιλλόμενους αλλά επισημαίνει κάποιες από τις αλήθειες που αφορούν την ελληνική πραγματικότητα με τις όποιες αποκλίσεις μπορεί να υπάρχουν στο διάβα μιας έντιμης και δυνητικά οργανωμένης επιστροφής. Από τη μια αναδεικνύονται οι δυνατότητες αλλά και τα προβλήματα που πιθανόν να τροχοπεδούν κάθε προσπάθεια που μπορεί να πραγματοποιηθεί. Από κει και πέρα ανήκει στα ίδια τα πρόσωπα και στις πραγματικές τους ανάγκες, συνειδητά, να ανοίξουν την αυλαία σε ένα πραγματικό δρώμενο ζωής που να μπορέσει να τους κρατήσει στα πόδια τους και να δημιουργήσει της προϋποθέσεις ώστε ένα αντιαστικό ρεύμα να πλησιάζει τις συνθήκες της οικονομικής αυτοδυναμίας, της ισότητας και της ισορροπίας με τη Φύση.
Γιώργος Κυριακού

νερό και απόβλητα στην Αίγινα: δυο προβλήματα που πρέπει να γίνουν φροντίδα

Τα σκουπίδια με τα πάσης φύσεως απόβλητα (αστικά, εργοστασιακά και αγροτικά λύματα) και το νερό στην υδρευτική ή αρδευτική του λειτουργία, είναι δυο από τα πιο σοβαρά ζητήματα που απασχολούν σήμερα όλον τον πλανήτη. Απασχολούν τη χώρα μας. Απασχολούν και την Αίγινα.

Το γεγονός ότι τα τελευταία 30-50 χρόνια αναγορεύονται σε προβλήματα, που οριακά θέτουν ζητήματα επιβίωσης δεν είναι τυχαίο. Και  αυτή η μη τυχαία «ατυχία», διεθνώς, κατευθύνεται από τέσσερις βασικούς παράγοντες:

1)από την ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ως την ταχύτατη οικονομική διαδικασία και το  διαρκή ανασχεδιασμό της στην κατεύθυνση της ανάπτυξης και του ανταγωνισμού,

2)από την περεταίρω μεγέθυνση της ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΑΣ και του κρατικού ελέγχου ως της μόνης έγκριτης διαιτησίας για τις διαφορές που προκύπτουν,

3)από την πλεύση του καθημερινού προτύπου προς την ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ως μιας αντίληψης ζωής που επιζητά την αέναη ιδιωτική ικανοποίηση των καθημερινών αναγκών οι οποίες τεχνητά μέσω των προβαλλόμενων προτύπων γίνονται όλο και πιο σπάταλες, με ολοένα και λιγότερη φροντίδα που υπήρχε στο -σε όλα- «κακό» παρελθόν

4)και τέλος από την ΑΓΟΡΑ, δηλαδή τον κόσμο του κεφαλαίου που βρίσκεται μπρος και πίσω από κάθε εκφρασμένη και μη εκφρασμένη κοινωνική ανάγκη μπροστά και πίσω από κάθε τεχνητή προβληματοποίηση. Η ίδια προτάσσει ως μονόδρομο τη φιλελευθεροποίηση για τη λύση κάθε κοινωνικού προβλήματος που προκύπτει από αυτήν την επιλογή.

Να, λοιπόν, το απίστευτο αδιέξοδο με τις χρήσεις του νερού και της «διαχείρισης» πάσης φύσεως αποβλήτων:

Το «κακό» μας παρελθόν, το «προβληματικό» μας παρόν και…  το «αειφόρο» μας μέλλον

1)Απομακρυνόμαστε από κάθε πτυχή του παρελθόντος που η οικονομία του βασιζόταν κυρίως στην παραγωγή αγαθών, στην εκ των ενόντων μέριμνα για τα ανθρωπογενή απόβλητα και τη συγκράτηση του νερού, την κοινωνική αυτοσυγκράτηση από πλευράς κατανάλωσης και τις συλλογικές μνήμες τοπικής συνεργασίας που ώθησαν και στήριξαν για ένα μεσοδιάστημα το κοινωνικό κράτος των παροχών και μιας σχετικής και ανεκτής καθημερινότητας. Δηλαδή στον Πρώτο Κόσμο και κατ’ επέκταση στον Δεύτερο. Ο Τρίτος Κόσμος, πιο ευάλωτος από την εποχή της αποικιοκρατίας, ήταν πάντοτε το πεδίο πειραματισμού της παγκοσμιοποίησης και της ”ευγενούς” προσπάθειας για την «αυτορρύθμιση» των αγορών.

2)Απομακρυνόμαστε από κάθε δυνατότητα του παρόντος για το μέλλον, ώστε να επανεκκινήσουμε την πρωτογενή παραγωγή και συμπαρομαρτούσες οικονομικές διαδικασίες σε πλαίσια συνεργασίας και ισότητας, να φροντίσουμε εκσυγχρονίζοντας όλους τους τρόπους τοπικής αυτοδιαχείρισης των δυο σοβαρότατων ζητημάτων που θίγονται, να περιορίζουμε την κατανάλωση στο επίπεδο μιας ανεκτής και πιο πλούσιας σε πολιτισμό καθημερινότητας δημιουργώντας το πεδίο εξέλιξης για δημοκρατικές πολιτείες.

Αυτά σε γενικές γραμμές, αφού η Αίγινα είναι ένας μικρός όμορφος τόπος, που ακολούθησε αυτόν τον μονόδρομο μαζί με τόσους άλλους αμέτρητους όμορφους τόπους «αυτού του κόσμου του μικρού, του μέγα»:

1)Απομακρυνθήκαμε κι απομακρυνόμαστε από την πρωτογενή παραγωγική διαδικασία μετατρέποντας το νησί σε μια συγκεντρωτική (στα 200 μέτρα κυριολεκτικά) τουριστική βιομηχανία 2)απομακρυνθήκαμε και απομακρυνόμαστε από τρόπους κοινωνικής και πολιτικής συνεννόησης 3)απομακρυνθήκαμε και απομακρυνόμαστε από δυνατότητες κοινωνικού αυτοπεριορισμού της κατανάλωσης, από δυνατότητες συγκράτησης του νερού και χρήσης των αποβλήτων 4)επιζητούμε άμεσες λύσεις από τους παράγοντες που έθρεψαν το ζήτημα (γραφειοκρατία και την Αγορά) διατηρώντας το πρότυπο που υπόσχεται καθημερινή ευζωία και ατέρμονη κατανάλωση.

τι πρέπει να γίνει, εδώ που φτάσαμε;

Ζούμε σε με μια συγκυρία που η πολυδιάστατη μεταπολεμική κρίση τοποθετεί οριακά την πολιτική, την οικονομία, την ισορροπία Φύσης και Κοινωνίας και τις αξίες μας. Τον πολιτισμό στο σύνολό του. Ο δρόμος είναι μακρύς και δύσκολος κι όταν επιζητούμε άμεσες ή «δραστικές» λύσεις, απλά καρβέλια και «θεσούλες» ονειρευόμαστε κρύβοντας τα προβλήματα κάτω από το χαλί. Είναι μια επίπονη και διαρκής διαδικασία κοινωνικής θεμελίωσης και κοινωνικών συγκρούσεων που απαιτούν:

Την ανάληψη ευθύνης, την ενεργό συμμετοχή στα κοινά και αγώνα για τη συμμετοχή στο πεδίο των αποφάσεων μακριά και πέρα από τους μνηστήρες της τοπικής εξουσίας, δηλαδή τις τοπικές παρατάξεις που καραδοκούν να «διαχειριστούν» τα προβλήματα για λογαριασμό της τοπικής κοινωνίας. Η δημοκρατία μόνο άμεση μπορεί να είναι.

Την ανάδειξη της Δημιουργίας απέναντι στην ενεργοβόρα και ανθρωποβόρα «ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα» με στόχο μια πιο ομαλή και ισορροπημένη εξέλιξη της κοινωνίας ώστε να ζουν όλοι οι άνθρωποι ανεκτά, συνεργαζόμενοι με τη Φύση. Η αποκέντρωση και η μικρής κλίμακας οικονομία με επιστροφή στην παραγωγή, φαίνεται να πλησιάζει το δέον.

Τις επιλογές από το δήθεν «κακό» μας παρελθόν και παρόν, τρόπων συγκράτησης του νερού και τρόπων χρήσης των αποβλήτων προς όφελος της Φύσης και της κοινωνικής μας συμβίωσης.

Την αντίσταση σε κάθε εποπτεύουσα αρχή που αφήνουμε να μετατρέπει την κοινωνική ισχύ σε «υψηλή πολιτική» και εκλογικές εργολαβίες.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                 Την αντίσταση στην Αγορά που αναλαμβάνει να πουλάει ό,τι μας ανήκει.

πιο συγκεκριμένα…

-συνελεύσεις και δημιουργία τοπικών επιτροπών άμεσα ανακλητών

-επανεκκίνηση της πρωτογενούς παραγωγής όσο το δυνατόν πιο  συνεργατικά και με συλλογικό σχεδιασμό

-δημιουργία προτύπων κατανάλωσης που δίνουν το περιθώριο στις νυν και επόμενες γενεές να επιβιώσουν

-απαίτηση των αιγινητών ώστε τα χρήματα που προορίζονται για «έργα» να γίνουν χρήσιμες υποδομές για τη συγκράτηση του νερού και τη χρήση των απορριμμάτων και αποβλήτων. Απαίτηση για:

Την αγορά υδροφόρου πλοίου και τη χρήση αποκλειστικά κοινοτικών γεωτρήσεων

Το χτίσιμο αναβαθμίδων σε όλη την υπαίθρια Αίγινα με δενδροφύτευση καρποφόρων και εδαφοκάλυψη με κτηνοτροφικά φυτά

Το χτίσιμο μικρών φραγμάτων σε συγκεκριμένες πλαγιές

Την επαναφορά των επίγειων ταμιευτήρων νερού (σουβάλες)

…Την οικονομική στήριξη για το χτίσιμο στερνών σε κάθε κτίριο

Την υποδομή για την λιπασματοποίηση των φυτικών αποβλήτων και επιστροφή των αδρανών στα λατομεία με φύτευσή τους προς αποκατάσταση

Την δημιουργία μικρών τοπικών βιολογικών καθαρισμών με παράλληλη μέριμνα για τη χρήση μέρους αυτού του «άχρηστου» υλικού

Τη δημιουργία μικρών υποδομών για την ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση απορριμμάτων

καλοκαίρι 2012

 σχεδία στ’ ανοιχτά της Αίγινας – http://sxedia.espivblogs.net