Στις μέρες αποικιοποίησης που διανύουμε, η προφανής προσπάθεια των αφεντικών της ΕΕ -και των εδώ αβανταδόρων τους- να πείσουν με ιδεολογικούς μηχανισμούς ότι η περεταίρω αποικιοποίηση της χώρας είναι αναγκαία, έχει και τις αρμόζουσες στην περίσταση ψευδείς αναγραφές της “βιωσιμότητας” και της “αειφορίας”. Στην περίπτωση της αλιείας -ένας παραγνωρισμένος κλάδος της πρωτογενούς- και στον επικείμενο θάνατό της, η “γαλάζια ανάπτυξη” προβάλει ως η σωτήρια λύση απέναντι στην πενία και στο θάνατο που έχουν σπείρει οι αποφάσεις τους, αφού πρώτα έχουν ενοχοποιήσει έναν ολόκληρο λαό. Αντίστοιχα ενοχοποιούν το μικρό παράκτιο ψαρά για την “υπαραλίευση” και την εξαφάνιση των “ιχθυοαποθεμάτων” εξισώνοντας την πολύπλοκη και πολυσήμαντη ιστορική δραστηριότητά του, με την μεγάλου δυναμικού αλιεία που έχει σαρώσει τη Μεσόγειο και μέχρι και σήμερα απολαμβάνει προνομίων. Η αντικατάστασή του δε, σημαίνει την απίστευτη εξάπλωση των υδατοκαλλιεργειών, της βιοτεχνολογίας, της προώθησης των ΑΠΕ (ενέργεια από τα κύματα), της εξόρυξης του βυθού και της μετατροπής του ψαρά σε γραφική τουριστική φιγούρα (αλιευτικός τουρισμός), με τη χρηματοδότηση του επιχειρησιακού προγράμματος της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής της ΕΕ για το 2014-2020, 6,5 δις ευρώ. Έτσι μοιραία αναφαίνεται η δολοφονία του ψαρά σε ένα περιβάλλον που αιτιολογείται από τους μέντορές του και τις ορντινάντσες τους, ως περιβάλλον στο οποίο “όποιος δεν προσαρμόζεται και δεν αναπτύσσεται, πεθαίνει, μοιραία”. Η αναφορά της κυρίας  Δαμανάκη στο Δαρβίνο και στην αποτελεσματικότητα του ανταγωνισμού για την επιβίωση, κόντρα σε “ύποπτους προστατευτισμούς” και δεν συμμαζεύεται, ίσως να μας κάνει να υποψιαστούμε ότι τα δολοφονικά ανθρωποειδή της χρυσής αβγής μπροστά της είναι, απλώς, προσκοπάκια και κατηχητόπουλα…
ΥΓ: Ύστερα από ένα συλλαλητήριο των αλιεών στις 2 του Απρίλη, που χτυπήθηκε αλύπητα aπό την αστυνομία ίσως θα πρέπει να δώσουμε λίγη σημασία στις νέες κινητοποιήσεις που εξαγγέλλουν για μετά το Πάσχα. Αλληλεγγύη ενάντια στον ανταγωνισμό των “ειδών”. ΓΚ

 

Η δολοφονία του ψαρά

 

…Ο Δαρβίνος το έχει διατυπώσει καλύτερα από όλους μας: Δεν επιβιώνει πάντα ο ισχυρότερος η ο ευφυέστερος. Επιβιώνει αυτός που έχει τη μεγαλύτερη ικανότητα προσαρμογής. Για αυτό η στήριξη των επιχειρήσεων στη διαδικασία της έρευνας και της καινοτομίας είναι δεδομένη και απαραίτητη. Αλλιώς δεν υπάρχει περίπτωση να μπορέσουμε να κερδίσουμε τις μάχες που δίνουν οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης. Η περίοδος του προστατευτισμού έχει παρέλθει. Τα εμπορικά σύνορα έχουν πέσει. Πρέπει να επιλέξουμε τι θέλουμε και τι μπορούμε να παράγουμε για να επιβιώσουμε. Το μέλλον βρίσκεται στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, της παραγωγικότητας και κυρίως στον εντοπισμό του συγκριτικού μας πλεονεκτήματος που θα μας κάνει ξεχωριστούς στην παγκοσμιοποιημένη αγορά… (1)

 

Μαρία  Δαμανάκη, Ομιλία στην Παγκόσμια Εβδομάδα Επιχειρηματικότητας με θέμα «Επιχειρηματικότητα και Γαλάζια Ανάπτυξη» 16-11-2012

 

Η γαλάζια οικονομία και οι ΚΑλΠικες διακηρύξεις της

 

Η ελληνική αλιεία, ως ένας σημαντικός τομέας της πρωτογενούς παραγωγής σπάνια βρίσκεται στην επικαιρότητα, παρόλο που η ελληνική ακτογραμμή έχει τη δέκατη θέση στην παγκόσμια κατάταξη, έχοντας μερικών χιλιάδων χρόνων εμπειρία στις τεχνικές αλίευσης, ναυσιπλοΐας και τεχνολογίας σκαφών. Η κρίση που απειλεί την ελληνική αλιεία είναι συναρμοσμένη στο ίδιο ακριβώς πλαίσιο που αφορά στον πρωτογενή τομέα έλκοντας την καταγωγή της στο ιδιαίτερο περιβάλλον υπονόμευσης της παραγωγικής δραστηριότητας της χώρας από τη μεταπολεμική περίοδο και ύστερα.  Η τρέχουσα επικαιρότητα που καθορίζεται από την ατζέντα της επιτρόπου Αλιείας τεκμαίρεται του οικολογικού κινδύνου για τον αφανισμό πληθυσμών των ψαριών και ιδιαίτερα του ερυθρού τόνου, όπως και της καταστροφής της θαλάσσιας χλωρίδας και μάλιστα για μια κλειστή θάλασσα όπως αυτή της Μεσογείου. Αυτό γίνεται δυνατό εκ μέρους της μεγαλειότητάς της με την παραπλανητική εξομοίωση -ως «παραδοσιακής»- της παράκτιας αλιείας με τη μεγάλου δυναμικού αλιεία, της οποίας οι στόλοι διακρίνονται για τις δυνατότητες υπεραλίευσης και αφανισμού του υποθαλασσίου πλούτου. Οι νέες γνωμοδοτήσεις, οδηγίες και αποφάσεις εκ μέρους της ΕΕ, πλέον τοποθετούν την υδατοκαλλιέργεια έχοντας και άλλες τέσσερις στοχεύσεις για τη «γαλάζια οικονομία» (εξόρυξη βυθού, βιοτεχνολογία, θαλάσσια ΑΠΕ, θαλάσσιος τουρισμός) (2), στη θέση της «παραδοσιακής» αλιείας, ενός ιστορικού κλάδου που «παραδοσιακά» περιπλεκόταν σε ένα αδιάσπαστο και ισόρροπο γίγνεσθαι οικονομικών, ηθικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών αναφορών. Οι καταστροφικές συνέπειες αυτών των επιλογών είναι αντίστοιχα ένας θεμελιώδης όρος για τη διαρκή επέκταση του κεφαλαίου τόσο στην ίδια την Κοινωνία όσο και στη Φύση. Ακριβώς πάνω σ’ αυτές τις δυο θεμελιώδεις αναφορές επενδύει στο ζήτημα της αλιευτικής πολιτικής, ο υπερεθνικός πυλώνας της ΕΕ, σε μια χώρα που εάν την αποσυνθέσεις «στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι κι ένα καράβι» (3). Και βρισκόμαστε μάλλον κατά τη διάρκεια της αποσύνθεσης, οι συνέπειες της οποίας είναι πολύ δύσκολο να προβλεφθούν το πόσο καταστροφικές είναι, ακόμα και με την πιο αισιόδοξη  ματιά. Όταν δεν θα έχεις πια ούτε μια ελιά, ούτε ένα αμπέλι, ούτε ένα καράβι…

 

Υδατοκαλλιέργειες: Η εξαγγελλόμενη αειφορία ως βιομηχανία παραγωγής ψαριών

 

Η εποχή χαρακτηρίζεται από τομές που αφορούν και στην αλιεία, τομές οι οποίες ταυτίζονται με τη συνολική δυστοπία που περιγράφεται με την καταστροφή κάθε δυνατότητας παραγωγής της τροφής. Στο πλαίσιο λοιπόν της προοπτικής ελέγχου της διατροφής αλλά και της παραγωγής από τους επιχειρηματίες και την οικονομία της Αγοράς, οι ευρωπαίοι πολίτες στηρίζουν εδώ και μια τριακονταετία την επιδοτούμενη βιομηχανία παραγωγής ψαριού σε υδατοκαλλιέργειες. ΟΙ ελληνικές κυβερνήσεις από τη δεκαετία του ’80 σε μικρούς κόλπους υποδέχτηκαν και προώθησαν τις χρηματοδοτημένες υδατοκαλλιέργειες κυρίως αυτές που ασχολήθηκαν με την παραγωγή τσιπούρας και λαυρακιού.  Οι επιπτώσεις τους στο περιβάλλον καθώς και στις εργασιακές σχέσεις λόγω της αποκεντρωμένης τους δραστηριότητας ήταν εξ ολοκλήρου αρνητικές. Η καταστροφή παραλιών σε σχετικά αβαθείς κόλπους, με φαινόμενα όπως υπερτροφισμός και η μόλυνση των υδάτων, η καταστροφή του βυθού αλλά και φαινόμενα που αποδείχθηκαν ακόμα και στις αίθουσες του δικαστηρίου όπως η χρήση της φορμόλης που εντοπίστηκε σε υδατοκαλλιέργεια του Πόρου, σε συνδυασμό με την αισχρή εκμετάλλευση σύγχρονων σκλάβων από πάμφτωχες χώρες ήταν η πραγματικότητα της λειτουργίας της ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας. Και πράγματι η Ελλάδα μέχρι και το 2013 που η Τουρκία μπήκε δυναμικά (4), ήταν παγκόσμια εξαγωγική δύναμη στον κλάδο αυτό και κατείχε πρωτιά στην Ευρώπη. Τα πράγματα όμως άλλαξαν δραματικά από την κήρυξη της κρίσης και μετά, λόγω ρευστότητας. Όμως ήδη από την περσινή χρονιά ξεκίνησε η εκστρατεία της ΕΕ για τη «γαλάζια οικονομία», τη «γαλάζια ανάπτυξη» όπως και την υπαγωγή εντός του ίδιου πλαισίου προγραμματισμού συρρίκνωσης της αλιείας, άρα και ανάδειξης του τομέα των υδατοκαλλιεργειών (5).

 

Στις 4-11-2011, μια εβδομάδα πριν την παραίτηση της κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου υπογράφτηκε παράνομα (6) η Κοινή Υπουργική Απόφαση για το Χωροταξικό των Υδατοκαλλιεργειών. Η διαδικασία ήταν πολύ εσπευσμένη με την προοπτική απορρόφησης κονδυλίων (7) για τις υδατοκαλλιέργειες. ‘Ήταν η περίοδος που φάνηκε έντονα η προοπτική να ανοίξει τη βεντάλια του, το ζήτημα των υδατοκαλλιεργειών. Η κοινή υπουργική απόφαση καθόριζε περιοχές ανάπτυξης υδατοκαλλιεργειών «εντός των οποίων θεσμοθετούνται εν καιρώ με Προεδρικό Διάταγμα Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών (ΠΟΑΥ)» αλλά μέχρι αυτού, οι περιοχές με συγκέντρωση μονάδων υδατοκαλλιέργειας χαρακτηρίζονται ως «Περιοχές Άτυπης Συγκέντρωσης Μονάδων (ΠΑΣΜ)». Οι μονάδες που ανήκουν σε ΠΑΣΜ, εντός τριών ετών από τη δημοσίευση της ΚΥΑ και «εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις για δημιουργία ΠΟΑΥ, οφείλουν να καταθέσουν αίτημα καθορισμού ΠΟΑΥ». Όσες έχουν εγκατασταθεί σε περιοχές πάνω από «διαπιστωμένα λιβάδια ποσειδωνίας ή άλλα προστατευόμενα ενδιαιτήματα για τα οποία προκύπτει ανάγκη απόλυτης προστασίας» δεν απομακρύνονται, αλλά παραμένουν μέχρι να λήξει η άδειά τους, γεγονός άγνωστο αφού δεν έχει ακόμα χαρτογραφηθεί ο βυθός. Για τη χωροθέτηση νέων μονάδων τίθεται όριο μόνον 1.000 μέτρων από τουριστική μονάδα ή εγκατάσταση και από τα όρια οικισμού, απόσταση η οποία μειώνεται σε 500 μέτρα «εφόσον δεν υπάρχει οπτική επαφή». Σε κλειστούς κόλπους ή στενούς θαλάσσιους διαύλους η απόσταση γίνεται 1.500 μέτρα (8).

 

Μέσα στην τριετία από τότε, υπήρξαν προβλήματα απορροφητικότητας αφού υπήρξαν οι γραφειοκρατικές διαδικασίες οι οποίες δεν ευνοούσαν την εισαγωγή ζεστού χρήματος. Από τη μια η κρίση ρευστότητας από πλευράς Τραπεζών (9) κι από την άλλη η βραχύβια αλλά ουσιαστική δράση της «Πανελλήνιας Συντονιστικής Επιτροπής Φορέων Περιοχών που θίγονται από την ανάπτυξη της Υδατοκαλλιέργειας» (10) η οποία τόσο περιφερειακά όσο και σε πολιτικό επίπεδο απαιτούσε την απόσυρση του Χωροταξικού, αναχαίτισαν σε ένα μεγάλο βαθμό τη δίψα αυτού του αδίστακτου κλάδου για κέρδη. Παράδειγμα αποτελεί η επιχείρηση «ΔΙΑΣ» του Γεωργιανού επενδυτή Κάχκα Μπεντουκίντζε που κηρύσσει πτώχευση εκβιάζοντας ουσιαστικά για χρηματοδότηση από τις Τράπεζες (11). Έτσι μέσα στους τελευταίους μήνες υπήρξαν σοβαρές εξελίξεις που σχετίζονται τόσο με τις πάγιες οδηγίες της ΕΕ για τη «γαλάζια ανάπτυξη» που δίνουν ένα ηγεμονικό ρόλο στις υδατοκαλλιέργειες όσο και με την αντίστοιχη λογική του Χατζηαβάτη υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Και πράγματι ο τελάλης της ελλαδίτισσας κομισάριου Αλιείας, ανακοινώνει Σχέδιο Νόμου για fast-track διαδικασίες έγκρισης εγκατάστασης των ιχθυοκαλλιεργειών ευθυγραμμισμένος με το πνεύμα των Βρυξελών και των αφεντικών του κλάδου που προβλέπουν 6,5 δις ευρώ για τη «γαλάζια ανάπτυξη» . Το νέο επιχειρησιακό πρόγραμμα για την Αλιεία και οι νέοι στόχοι της ΚΑλΠ είναι αυτό που απασχολεί τα μυαλά του υπουργού και των αφεντικών του κλάδου προκειμένου να εφαρμόσουν προτάσεις εναλλακτικές προς την καθυστερημένη «παραδοσιακή αλιεία». Τόσο η Δαμανάκη όσο και ο υπουργός Τσαυτάρης έχουν αποδυθεί σε αγώνες ταχύτητας προκειμένου να συμβάλουν στην αναπαραγωγή ενός παρασιτικού-καταναλωτικού μοντέλου εξαρτημένης οικονομίας που αγγίζει τα όρια της αποικιοποίησης και της πολιτικής κηδεμονίας, που αγγίζει τα όρια της επέμβασης, δια μέσου εκβιασμών: ευρωπαϊκό χρήμα ή θάνατος-επενδύσεις ή θάνατος. Έτσι σε συνάντησή του υπουργού με εκπροσώπους του κλάδου των υδατοκαλλιεργητών όπως π.χ. με τον Α. Μπελλέ της εταιρίας Νηρέας, ζήτησε την «άμεση στήριξη των τραπεζών για την εξασφάλιση της βιωσιμότητάς του, υπογραμμίζοντας την οικονομική, περιβαλλοντική και εξαγωγική διάσταση του κλάδου, όπως και τη διάσταση της απασχόλησης» (12). Η κοινή γραμμή πλεύσης της ελλαδίτισσας κομισάριου ΕΕ και του ελλαδίτη υπουργού ΑΑ&Τ αφορά α)στη στήριξη των μεταρρυθμίσεων που υπαγορεύονται από τον Τρόικα ως μονόδρομου για την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα β)σε οικολογικά συμπεράσματα περί προστασίας του θαλάσσιου πλούτου και ανάσχεσης της υπεραλίευσης, γ)στην προώθηση του τομέα των υδατοκαλλιεργειών που θα αντικαταστήσουν τη δήθεν καταστροφική «παραδοσιακή αλιεία» στην οποία συγχωνεύεται εντέχνως τόσο η μικρού δυναμικού παράκτια αλιεία με τα καταστροφικά αποτελέσματα της μεσαίου αλλά κυρίως της μεγάλου δυναμικού υπεράκτιας αλιείας δ)στην προώθηση της γαλάζιας ανάπτυξης με τομείς εξειδικευμένης τεχνολογίας, υψηλών απαιτήσεων και κόστους. Στόχος τους η συρρίκνωση της υπάρχουσας δυνατότητας παραγωγής της χώρας μέσω της αποδυνάμωσης της αλιείας και ιδιαίτερα της παράκτιας αλιείας και ο προσανατολισμός στις υδατοκαλλιέργειες ως πυλώνας εξαγωγών και απορρόφησης κονδυλίων από το επιχειρησιακό πρόγραμμα 2014-2020. Η ολοφάνερη αδυναμία υπεράσπισης ενός κλάδου που έθρεψε για χιλιάδες χρόνια την κοινωνία με ψάρι, ερμηνεύεται πλέον με τον μονόδρομο της οριστικής περιθωριοποίησής του σε μια ημιερασιτεχνική ανασφαλής για τη επιβίωση απασχόληση.

 

Οι τελευταίες εξελίξεις που αφορούν στην προώθηση των υδατοκαλλιεργειών έλαβαν χώρα στην Αθήνα, στην ημερίδα για την «ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΥΔΑΤΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΗ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ 2014-2020» στις 31 του Μάρτη (13). Στη συνάντηση αυτή που διοργάνωσε το Υπουργείο ΑΑΤ και στην οποία συμμετείχε η Δαμανάκη (όπως και η κυρία Γερουλάνου) παρουσιάστηκε το σχέδιο Νόμου το οποίο στοχεύει: α)στη γενική εφαρμογή των οδηγιών της ΕΕ όσον αφορά στις κατευθύνσεις που προαναφέρθηκαν β)στη θεσμοθέτηση Εθνικού Συμβουλίου Υδατοκαλλιεργειών το οποίο θα «γνωμοδοτεί» για το μερίδιο προφανώς της πίτας αλλά και για τη νομιμοποίηση ζωνών υδατοκαλλιέργειας στο πλαίσιο ενός ελαστικού χωροταξικού γ)στη δωρεάν παραχώρηση υδάτινων εκτάσεων εκ μέρους του δημοσίου για την ανάπτυξη υδατοκαλλιεργειών με το πρόσχημα του «πειραματικού» δ)στην χρηματοδότηση 97 επενδυτικών σχεδίων υδατοκαλλιέργειας και στην προσπάθεια για επέκταση του κλάδου ε)στην πιλοτική σχεδίαση και παράδοση περιοχών στην Πιερία και στην Εύβοια στο πλαίσιο των «περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών» για τους επιχειρηματίες του κλάδου στ)στη χρηματοδότηση για τη μεταποίηση των προϊόντων. Τέλος, μιας και μιλούσε στους εκπροσώπους του κλάδου αναφέρθηκε και στις δυνατότητες και αδυναμίες δανειοδότησης από τις τράπεζες προτρέποντάς τους «να βοηθήσουν για να βοηθηθούν». Και η χρηματοδότηση και η δανειοδότηση. Και το μαχαίρι και το πεπόνι. Η όλη εξέλιξη δείχνει ότι στην αποικία χρέους που ζούμε, η αποικιακή κυβέρνηση απεργάζεται την περεταίρω εξάρτηση και κηδεμονία της χώρας απεμπολώντας κάθε έννοια στήριξης των παραγωγικών δυνατοτήτων της. Και συγκεκριμένα της αλιείας.

 

Η μοιραία καταστροφή του ψαρά και του θαλάσσιου περιβάλλοντος προς όφελος της «γαλάζιας ανάπτυξης»

 

Οι διαρκείς αλλαγές στοχεύουν την παράκτια αλιεία και στον περιορισμό της προς όφελος της υδατοκαλλιέργειας. Ο στόχος αυτός που πραγματοποιείται με την πρόφαση της προστασίας του θαλάσσιου πλούτου και της βιωσιμότητας, περνά πάνω από το πτώμα του μικρού ψαρά ενοχοποιώντας τον, με όχημα την ιδεολογική απάτη που προαναφέρθηκε, ως υπευθύνου για την υπεραλίευση. Έτσι με το επιχειρησιακό πρόγραμμα της ΕΕ της προηγούμενης περιόδου και το εθνικό σχέδιο ανάπτυξης της αλιείας 2007-2013 (14) είχαν τεθεί οι στόχοι: α)της μείωσης του «πολυπληθούς» «αλιευτικού στόλου ο οποίος αποτελείται κυρίως από μικρά σκάφη, μικρότερα των 12 μέτρων και είναι μεγάλης ηλικίας» χρεώνοντας στην παράκτια αλιεία τη μείωση «των ιχθυοαποθεμάτων τα τελευταία είκοσι χρόνια». Σύμφωνα με την Υ.Α. 123/29.12.2010 με θέμα τη «μόνιμη παύση αλιευτικών δραστηριοτήτων» οφείλουν να καταστραφούν με τη γνωστή αποζημίωση, 1700 σκάφη μέχρι τη λήξη του 2013. β)της στήριξης των υδατοκαλλιεργειών ως κλάδου «που συμβάλει στην κάλυψη των αναγκών της εγχώριας και κοινοτικής αγοράς αλά και στη μείωση του αρνητικού εμπορικού ισοζυγίου της χώρας κυρίως μέσω των εξαγωγικών δραστηριοτήτων του (κατέχει τη 2η θέση στο εξαγωγικό εμπόριο στην κατηγορία Τρόφιμα)» γ)του ελέγχου της αλιευτικής δραστηριότητας γεγονός που σημαίνει όλα τα οικονομικά επιβαρυντικά μέτρα που καθιστούν την παράκτια αλιεία αδύνατη. Έτσι στο πλαίσιο της προστασίας της θάλασσας και των ιχθυοαποθεμάτων εισβάλλει ο «μεγάλος αδελφός» που θα υπερασπίζει δήθεν τη θάλασσα από τον «κακό» «παραδοσιακό» ψαρά. Συστήματα ελέγχου πανάκριβα που σήμερα τα χρεώνουν στους μικρούς αλιείς συνεχίζουν τα μέτρα περιορισμού και εμποδίων των τελευταίων 30 χρόνων. Αντίστοιχα, ακριβά συστήματα που έχουν ήδη τα κεντρικά λιμεναρχεία για τις παραβάσεις από τις τράτες, «δεν λειτουργούν» όπως καταγγέλλουν τα τελευταία χρόνια οι παράκτιοι αλιείς.

 

Από αυτήν την καταστροφική πολιτική «έχουν διαλυθεί μέχρι σήμερα, 979 αλιευτικά σκάφη, συνολικής Δημόσιας Δαπάνης 61.745.352,00€, ενώ αναμένεται, μέχρι τέλος του έτους να λήξει η τεθείσα ημερομηνία υλοποίησης της διάλυσης, ώστε να προσδιοριστεί το αδιάθετο υπόλοιπο του προϋπολογισμού του Μέτρου το οποίο και θα διατεθεί για νέα πρόσκληση …προκειμένου να εκδοθεί νέα πρόσκληση για υποβολή αιτήσεων πρέπει πρώτα να εγκριθεί από την Επιτροπή Παρακολούθησης νέο Εθνικό Σχέδιο Παροπλισμού».(15). Επίσης κατά παράβαση του Ευρωπαϊκού Κανονισμού για τις μηχανότρατες το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων αποφάσισε να παρεκκλίνει από την ελάχιστη απόσταση του 1,5 ναυτικού μιλίου από την ακτή για τη χρήση διχτυού τράτας βυθού που ορίζει ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός 1967/2006 «σχετικά με τα μέτρα διαχείρισης για τη βιώσιμη εκμετάλλευση των αλιευτικών πόρων στη Μεσόγειο Θάλασσα», μειώνοντας την απόσταση στο 1 ναυτικό μίλι (16). Αντίστοιχα μια υπουργική απόφαση του Υπουργείου θαλασσίων Νήσων και Αλιείας την επικαιροποιεί το Μάιο του 2011 (17). Η αργοπορία της εφαρμογής ενός λογικού κανονισμού –ο οποίος τελικά εφαρμόζεται από φέτος ως «Σχέδιο Διαχείρισης για τη διενέργεια αλιείας με το αλιευτικό εργαλείο δίχτυ τράτας βυθού» (Εφημερίδα της Κυβέρνησης (Αρ. Φύλλου 58 /  16 Ιανουαρίου 2014) είναι χαρακτηριστικό της σύμπραξης των μηχανισμών της κυβέρνησης με τη μεσαία και μεγάλη αλιεία που επιδίδονται έτσι και αλλιώς σε παράνομο ψάρεμα χωρίς να ελέγχονται.

 

Σύμφωνα με την ήδη κατηργημένη σύμφωνα με το νόμο 4015/2011 «Συνομοσπονδία Αλιέων Ελλάδας» που μετατράπηκε σε «Πανελλήνια Ένωση Πλοιοκτητών Παράκτιων Επαγγελματικών Αλιευτικών Σκαφών» τα προβλήματα της παράκτιας αλιείας και της προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος είναι τα εξής (18): «…Ευρωπαϊκοί κανονισμοί και οδηγίες δομούνται και καλούνται τα κράτη μέλη να τους εφαρμόσουν χωρίς επί της ουσίας οι άμεσα ενδιαφερόμενοι να συμμετέχουν στη χάραξή τους και για το λόγο αυτό οι αλιείς δεν μπόρεσαν να τους αποδεχτούν. Ένα άλλο δεδομένο μάλιστα είναι ότι οι μηχανισμοί έλεγχου της εφαρμογής στη χώρα μας, τουλάχιστον, είναι ένας μηχανισμός στην υπηρεσία των μεγάλων οικονομικών αλλά και κομματικών συμφερόντων που εξυπηρετεί υμετέρους, θυσιάζοντας με αυτόν τον τρόπο, όχι μόνο την ήδη εξασθενημένη από τις παρεκκλίσεις και τους πολιτικούς συμβιβασμούς ΚΑλΠ αλλά και το μέλλον ενός από τους μεγαλύτερους αλιευτικούς κλάδους, από πλευράς εργατικού δυναμικού και σκαφών με αδρανή αλιευτικά εργαλεία,  της Ε.Ε. Είναι γεγονός ότι διάφορα λόμπυ στηρίζουν τη δυναμική αλιεία σε ευρωπαϊκό επίπεδο αλλά και σε εθνικό χωρίς να υπολογίζουν το κοινωνικό, το πολιτικό αλλά και το περιβαλλοντικό κόστος. Τα προστατευόμενα οικοσυστήματα στη χώρα μας είναι αχαρτογράφητα για να μην μπορούν να εφαρμοστούν οι Ευρωπαϊκοί Κανονισμοί που αφορούν περιορισμούς των συρόμενων εργαλείων και των γρι γρι, παρότι επανειλημμένα έχουν γίνει προτάσεις από τη Σ.Α.Ε για τη χαρτογράφηση τους. Παρόλα αυτά όμως στα διαχειριστικά σχέδια, που υπεβλήθησαν το προηγούμενο διάστημα στην Ε.Ε για το γρι γρι, η προηγούμενη πολιτική ηγεσία με αποκλειστική της ευθύνη ψευδώς ενημέρωσε την Ε.Ε λέγοντας ότι είναι χαρτογραφημένα ενώ αντιθέτων υπάρχει έγγραφο του ΥΠΕΧΩΔΕ που διαβεβαιώνει το αντίθετο. Ενώ υπάρχει μελέτη για τους συρόμενους από αγκυροβολημένο σκάφος γρύπους, η προηγούμενη πολιτική ηγεσία διέθεσε μεγάλο ποσό για να γίνει νέα μελέτη κομμένη και ραμμένη στα μέτρα κάποιων για να υποβάλλουν διαχειριστικό σχέδιο. Σημειωτέον ότι η μελέτη αυτή είναι σε πλήρη αντίθεση με τη μελέτη την προηγούμενη που έγινε το 2001 για το ίδιο εργαλείο. Ρίχνοντας μια ματιά στη μέχρι σήμερα ΚΑλΠ στη χώρα μας μόνο ένα συμπέρασμα βγαίνει. Ότι ποτέ μέχρι σήμερα δεν εφαρμόστηκε κάτι που είχε σχέση με απόσταση από την ακτή και βάθη, για τα συρόμενα αλιευτικά εργαλεία και τα γρι γρι, την απαγόρευση για την αλιεία και την εμπορία υπομεγεθών, τα προστατευόμενα ενδιαιτήματα, τα επίπεδα αναφοράς της εθνικής χωρητικότητας και ιπποδύναμης κλπ. Η δομή που είναι επιφορτισμένη με την ευθύνη ελέγχου της εφαρμογής της ΚΑλΠ το μόνο που κάνει είναι να συγκαλύπτει τις παράνομες αλιευτικές δραστηριότητες και να εφευρίσκει προσχήματα ώστε να μην εφαρμόζει την ΚΑλΠ. Το Δορυφορικό Σύστημα Παρακολούθησης Στίγματος Αλιευτικών Σκαφών έχει καταρρεύσει. Δεν επιβάλλονται ποινές παρά μόνο σε ελάχιστους οι οποίοι δεν διαθέτουν προσβάσεις. Σε μεγάλο ποσοστό γίνεται δολιοφθορά στο σύστημα ή κάποια δεν λειτουργούν ή το σύστημα δίνει στίγμα σε άλλη περιοχή ενώ το σκάφος βρίσκεται σε άλλη περιοχή χωρίς  να γίνονται οι απαραίτητοι έλεγχοι και χωρίς να επιβάλλονται οι εκ του νόμου προβλεπόμενες κυρώσεις και να απαγορεύεται ο απόπλους. Τα στοιχεία που ζητούνται από τους συλλογικούς φορείς και που αφορούν παράνομη αλιευτική δραστηριότητα δεν χορηγούνται με το πρόσχημα των προσωπικών δεδομένων. Οι υπηρεσίες αυτές ανοιχτά και προκλητικά συγκαλύπτουν τις παράνομες αλιευτικές δραστηριότητες και είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό διαβρωμένες. Όλα αυτά βέβαια για ένα λόγο. Η πολιτική των προηγούμενων κυβερνήσεων ήταν μια. Κάτω τα χέρια από τα γρι γρι και τις τράτες…» Στη συνέχεια της εισήγησης τονίζονται τα εξής σημαντικά: «…Στο πρόβλημα της πλεονάζουσας αλιευτικής ικανότητας η Επιτροπή έχει μια εντελώς λαθεμένη προσέγγιση. Θεωρεί ότι η αλιευτική ικανότητα έχει να κάνει με τον αριθμό των  σκάφων, με τις ημέρες παραμονής στη θάλασσα, με την χωρητικότητα και την ιπποδύναμη. Αυτό είναι βασικό λάθος και σαν συνέπεια αυτού έρχονται και τα υπόλοιπα. Η αλιευτική ικανότητα ενός σκάφους έχει να κάνει με αυτήν καθαυτή την δυναμική των αλιευτικών εργαλείων που χρησιμοποιεί και σε αυτή την βάση θα πρέπει να οριστεί η αλιευτική ικανότητα. Αυτό όμως προϋποθέτει σύγκρουση με μεγάλα οικονομικά συμφέροντα και τουλάχιστον μέχρι σήμερα και από πλευράς Ε.Ε αλλά και από πλευράς κρατών – μελών. Δεν υπήρχε τέτοια πρόθεση. Ο αριθμός των πολλών σκαφών στη μικρή παράκτια αλιεία αναφέρεται σε μικρά σκάφη, σε μεγάλη κοινωνική βάση με πλέον επιλεκτικά αλιευτικά εργαλεία που τις περισσότερες ημέρες του χειμώνα δεν εργάζονται λόγω των καιρικών φαινομένων, με κινητήρες που δεν είναι ενεργοβόροι, και με μικρή σχετικά παραμονή στη θάλασσα μόνο για λόγους οικονομίας. Όλοι γνωρίζουν ότι καμία χώρα της Ε.Ε δεν έχει εφαρμόσει τη σχέση 1 προς 1 στους κινητήρες. Όμως κανείς δεν μιλάει δίνοντας το δικαίωμα της εξάρτησης σε μια λαθεμένη πολιτική.

 

Η πρόταση για μεταβιβάσιμα αλιευτικά δικαιώματα είναι η πλέον επικίνδυνη πρόταση γιατί θα συγκεντρωθούν τεράστια δικαιώματα σε λίγους και θα εμβολιστεί η κοινωνική βάση της μικρής παράκτιας αλιείας. Αυτό ισοδυναμεί με καταστροφή των παράκτιων περιοχών και της αλιείας μικρής κλίμακας.

 

Εστίαση πολιτικών στόχων. Οι Ε.Κ και οι οδηγίες δεν συνθέτονται στην τελική τους μορφή με βάση τα επιστημονικά δεδομένα. Ξεκινούν με αυτά και με σοβαρές διαπιστώσεις, αλλά στην πορεία για την υπογραφή τους μέχρι το Συμβούλιο Υπουργών αλλοιώνονται με πολιτικούς συμβιβασμούς, παρεκκλίσεις και παρεμβάσεις, προκειμένω να εξυπηρετηθούν τα μεγάλα συμφέροντα για την αλιεία (ναυάγια συμβουλίου Υπουργών για σχέδιο 589-αλιεία τόνου κλπ). Όλα τα πιο πάνω οδηγούν σε αποπροσανατολισμό από το βασικό στόχο που είναι η διατήρηση των υπηρεσιών των οικοσυστημάτων και η σωστή κατανομή των ωφελειών τους προς τον άνθρωπο. Προς την κατεύθυνση αυτή μόνο μια πολιτική κοινωνικά δίκαιη και φιλικά προσκείμενη στο φυσικό περιβάλλον θα μπορούσε να αποδώσει τα επιθυμητά. Φυσικά αυτή η πολιτική πρέπει να είναι προϊόν συμμετοχικής διαδικασίας για να γίνει αποδεκτή και φυσικά να είναι εύκολα ελέγξιμη.

 

Λήψη αποφάσεων. Μόνο με την ουσιαστική εμπλοκή των ενδιαφερομένων οι αποφάσεις οι οποίες λαμβάνονται θα είναι ουσιαστικές. Το RAC και η Συμβουλευτική Επιτροπή Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας δεν έχουν και τόσο καθαρό ρόλο. Δεν συμμετέχουν σε αυτά η συντριπτική πλειοψηφία των ενδιαφερομένων αλλά μόνο λίγοι  που έχουν σαν σκοπό των έλεγχό τους. Γι’ αυτό και οι διοικήσεις δεν είναι εκλεγμένες.

 

Ανάληψη ευθυνών από τον κλάδο. Μόνο με την ουσιαστική παρουσία των οργανώσεων των αλιέων και την πολύπλευρη στήριξή τους, οικονομική-κοινωνική και πολιτική, θα είναι δυνατόν ο κλάδος να αναλάβει πραγματική ευθύνη για οτιδήποτε έχει σχέση με αυτόν. Υπάρχει ουσιαστική έλλειψη δομών ελέγχου και για αυτό το λόγο πρέπει να δημιουργηθεί αλιειοφυλακή η οποία θα είναι η μόνη αρμόδια να ασχολείται με τα ζητήματα.

 

Διαφοροποιημένο καθεστώς προστασίας μικρής παράκτιας αλιείας. Σε όλα τα report της Ε.Ε τονίζεται η μεγάλη σημασία της μικρής παράκτιας αλιείας αλλά μέχρι σήμερα ελάχιστα έχουν γίνει προς αυτήν την κατεύθυνση. Τα χρηματοδοτικά μέσα χρησιμοποιήθηκαν για τη συρρίκνωση της μικρής παράκτιας αλιείας (6000 περίπου σκάφη παράκτια αποσύρθηκαν)…» (19).

 

Είναι ολοφάνερο ότι η οριστική καταστροφή της ψαροσύνης, όπως συνήθιζαν να λένε οι παλιοί την ψαρική τέχνη, εννοώντας όμως ένα ασύλληπτο για μας μικρό και μεγάλο σύμπαν, δίπλα στην καταστροφή του γεωργού, του κτηνοτρόφου, του τεχνίτη, του παραγωγού, πρέπει να μας βρει αντίπαλους. Οι αλιείς την τελευταία περίοδο κινητοποιήθηκαν με συλλαλητήρια (20) όπως αυτό στις 2 του φετινού Απρίλη στην Αθήνα, προσπαθώντας μόνοι-κατάμονοι, όπως και κάθε κλάδος στον κατακερματισμένο κόσμο μας, να αντιμετωπίσουν τη «γαλάζια ανάπτυξη» που θα τους στείλει μαζικά στη φτωχοκτονία. Πρέπει να αντισταθούμε. Μαζί τους!

 

Γιώργος Κυριακού, Αίγινα

 

(1) Ομιλία της Μαρίας Δαμανάκη στην Παγκόσμια Εβδομάδα Επιχειρηματικότητας με θέμα «Επιχειρηματικότητα και Γαλάζια Ανάπτυξη» 16-11- 2012 http://www.damanaki.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=1429:——-l—r&catid=44:2010-02-17-17-38-24&Itemid=54

 

(2)Ομιλία της Επιτρόπου Μαρίας Δαμανάκη στη Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου του Ελληνικού Κοινοβουλίου με θέμα: «Γαλάζια ανάπτυξη: Χτίζοντας τη Γαλάζια Οικονομία»  στις 17-3-2014 http://www.damanaki.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=1550:-l-r&catid=44:2010-02-17-17-38-24&Itemid=54

 

(3)«Εάν αποσυνθέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι κι ένα καράβι. Που σημαίνει: με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις». Οδυσσέας Ελύτης, «Μικρός Ναυτίλος»

 

(4)«Καθημερινή-ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» 23-10-2013, «Η Ελλάδα χάνει από την Τουρκία την πρωτιά στις ιχθυοκαλλιέργειες» http://www.kathimerini.gr/57326/article/oikonomia/epixeirhseis/h-ellada-xanei-apo-thn-toyrkia-thn-prwtia-stis-ix8yokalliergeies

 

(5)Αλιεία και Υδατοκαλλιέργειες. Πλέον η παράλληλη αναφορά των δυο τομέων σε κάθε υποδομή και υπηρεσία αποτελεί το ιδεολογικό επίτευγμα της ΕΕ σε βάρος του πρώτου, της αλιείας.

 

(6)…Η έγκριση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης με το περιεχόμενο του Χωροταξικού συνοδεύτηκε και από το πραξικόπημα της κατάργησης του Αρμόδιου Οργάνου, του Εθνικού Συμβουλίου Χωροταξικού και Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης, το οποίο, παρά τα προβλεπόμενα από τη νομοθεσία, ουδέποτε γνωμοδότησε… «Η Αυγή» 18-12-2011 http://archive.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=658846

 

(7)… Να ληφθεί υπόψη ότι είμαστε υπόλογοι στη κοινότητα και ο χρόνος που έπρεπε να έχει θεσμοθετηθεί ο χωροταξικός σχεδιασμός είχε λήξει από τον Ιούνιο. Άρα η χώρα μας θα στερούνταν των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων που προβλέπονταν για τις υδατοκαλλιέργειες από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα για την Αλιεία… «Ερωτήσεις-Απαντήσεις σχετικά με το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού για τις Υδατοκαλλιέργειες», Δελτίο Τύπου 16-12-2011, Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής http://www.ypeka.gr/Default.aspx?tabid=389&sni[524]=1465&language=el-GR

 

(8) Εφημερίς της Κυβερνήσεως Α.Φ 2505/4-11-2011 τ. Β

 

(9)…Οι τιμές προβλέπεται ότι θα συνεχίζουν να υποχωρούν, γεγονός που θα επιδεινώσει την ήδη άσχημη οικονομική κατάσταση αρκετών ελληνικών εταιρειών του κλάδου. Για τον λόγο αυτό στη σύσκεψη που έγινε πριν από μερικές ημέρες στο ΥΠΑΝ, οι εκπρόσωποι των εταιρειών ζήτησαν από τις τράπεζες άμεση «ένεση ρευστότητας» 20 εκατ. ευρώ. Επίσης, σύμφωνα με πληροφορίες, οι εταιρείες ζητούν από τις τράπεζες να αξιοποιήσουν ουσιαστικά τον θεσμό του CRO (Chief Restructuring Officer) με στελέχη επιλογής τους, οι οποίοι θα ελέγχουν την υλοποίηση των επιχειρηματικών σχεδίων και την αναδιάρθρωση των δανείων… «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ-ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ» 15-03-2014 http://www.kathimerini.gr/758250/article/oikonomia/ellhnikh-oikonomia/anhsyxia-stis-ix8yokalliergeies-apo-thn-anapty3h-toy-kladoy-sthn-toyrkia

 

(10) http://syntonistikiepitropi.gr

 

(11)…με δεδομένη την πίστη του στο μέλλον της εταιρείας, το Διοικητικό Συμβούλιο εξακολουθεί να επιθυμεί την επίτευξη συμφωνίας αναδιάρθρωσης με τις τράπεζες και τους λοιπούς πιστωτές της, καθώς η προοπτική αυτή αποτελεί τη μοναδική βιώσιμη και μακρόπνοη λύση στο σημερινό οικονομικό αδιέξοδο, το οποίο αντιμετωπίζει η ΔΙΑΣ. Προκειμένου να διευκολύνει αυτές τις συζητήσεις και να έχει παράλληλα το όφελος της προστασίας έναντι των πιστωτών της, το Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρείας αποφάσισε να υποβάλλει αίτηση πτώχευσης λόγω επαπειλούμενης αδυναμίας κάλυψης των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεών της ώστε να ληφθούν άμεσα προστατευτικά μέτρα υπέρ της εταιρείας… «ΤΟ ΒΗΜΑ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ», 27-3-2014 http://www.tovima.gr/finance/finance-business/article/?aid=580987

 

(12) Αθήνα, 13 Μαρτίου 2014, ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΥπΑΑΤ, «Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στηρίζει τον κλάδο των Υδατοκαλλιεργειών»: …«Όλα τα παραπάνω, όπως χαρακτηριστικά τόνισε ο Υπουργός, «θα ακυρωθούν στην πράξη χωρίς την τραπεζική υποστήριξη του κλάδου» και κάλεσε όλες τις τράπεζες που το προηγούμενο διάστημα ωφελήθηκαν και αυτές από την πετυχημένη πορεία του κλάδου, να αποτρέψουν την κατάρρευσή του… http://www.minagric.gr/index.php/el/the-ministry-2/grafeiotypou/deltiatypou/2246-dt130314

 

(13) Δελτίο της ΠΑΣΕΓΕΣ στις 1-4-2014, για τη διοργάνωση της ημερίδας «…Ο υπουργός αναφέρθηκε στην πρωτοπορία της χώρας μας στον κλάδο των Υδατοκαλλιεργειών, ο οποίος αποτελεί τον κύριο προμηθευτή μεσογειακών ειδών, κυρίως τσιπούρα και λαβράκι, στον κόσμο. Έναν κλάδο, «ο οποίος δημιουργήθηκε μέσα από πραγματικά καινοτόμες διεργασίες και ο οποίος κατέχει άριστη τεχνογνωσία στην καλλιέργεια αυτών των ειδών και μάλιστα εξάγει τεχνολογία στο εξωτερικό» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Τσαυτάρης. Τόνισε τη σημασία της περαιτέρω ενίσχυσης του κλάδου, ιδιαίτερα ένεκα της δημογραφικής έκρηξης του πληθυσμού, αλλά και της στροφής των καταναλωτικών του προτύπων, για την απόκτηση πρωτεΐνης, είτε από τα φυτά, είτε από τα ψάρια, γεγονός που θα ασκήσει μεγαλύτερη πίεση στα ιχθυοαποθέματα της συλλεκτικής αλιείας…» http://www.paseges.gr/el/news/Synanthsh-gia-thn-anaptyxh-twn-ydatokalliergeiwn

 

(14) Ελληνική Δημοκρατία, Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Ειδικής Γραμματεία Προγραμματισμούς και Εφαρμογών Γ’ ΚΠΣ, Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Ανάπτυξης της Αλιείας (Ε.Σ.Σ.Α.ΑΛ) Ιούνιος 2007, http://ec.europa.eu/fisheries/cfp/eff/national_plans/list_of_national_strategic_plans/greece_el.pdf

 

(15) Ελληνική Δημοκρατία, Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γραφείο Υπουργού Τμήμα Κοινοβουλευτικού Ελέγχου ΑΠ 244/25-11-2013 με θέμα: «Παύση των αλιευτικών δραστηριοτήτων των αλιευτικών σκαφών»

 

(16) Υπουργική Απόφασης της 5ης Μαρτίου 2008 (ΦΕΚ 368, τεύχος 2ο) του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων http://www.dsanet.gr/Epikairothta/Nomothesia/ya164198_08.htm

 

(17)»Το Βήμα»-Κοινωνία 21-01-2014 «Στο 1,5 ναυτικό μίλι από τις ακτές οι τράτες. Τι προβλέπει το νέο σχέδιο διαχείρισης για την αλιεία του υπ. αγροτικής ανάπτυξης» http://www.tovima.gr/society/article/?aid=559015

 

(18) Εισήγηση προέδρου της Συνομοσπονδίας Αλιέων Ελλάδας, στις 4 Δεκεμβρίου 2006 στην ημερίδα «Ε. Π. Αλιείας 2007 -2013 – Πράσινη βίβλος για την μεταρρύθμιση της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής» στα Καμένα Βούρλα, παρουσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ιστοσελίδα της Πανελλήνια Ένωση Πλοιοκτητών Παράκτιων Επαγγελματικών Αλιευτικών Σκαφών-Βασικά Κείμενα- http://panepes.blogspot.gr/p/blog-page.html)

 

(19) Εφημερίδα «Η Καθημερινή»-ΕΛΛΑΔΑ 07-08-2011 «Τράτες, γρι-γρι και τρεχαντήρια πεθαίνουν στη στεριά»: «… Ακούγεται τρελό, παράλογο, αλλά τα 20 τελευταία χρόνια πάνω από 5.000 ξύλινα αλιευτικά σκάφη -από τα ωραιότερα που αρμένιζαν στις θάλασσές μας- καταστράφηκαν με τις ευλογίες της ελληνικής πολιτείας και της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Τρεχαντήρια, γρι-γρι, γαΐτες, καραβόσκαρα, περάματα, Λίμπερτι, τράτες παραδόθηκαν στις μπουλντόζες και, παρουσία της αστυνομίας, κατάντησαν ένας μικρός σωρός από σανίδες…  Το χρονικό του αφανισμού του ελληνικού στόλου των ψαροκάικων, που ακόμα και σήμερα είναι ο μεγαλύτερος στη Γηραιά Ηπειρο αριθμώντας περίπου 17.500 σκάφη, ξεκινά τη δεκαετία του 1990. Στο πλαίσιο της Κοινής Ευρωπαϊκής Αλιευτικής Πολιτικής δόθηκαν ισχυρά οικονομικά κίνητρα στους ψαράδες να αφήσουν τη θάλασσα, έτσι ώστε να περιοριστεί η αλιεία στα ευρωπαϊκά ύδατα…» http://www.kathimerini.gr/434171/article/epikairothta/ellada/trates-gri-gri-kai-trexanthria-pe8ainoyn-sth-steria

 

(20) από το Δελτίο Τύπου της 7ης  Απριλίου 2014της Πανελλήνιας Ένωσης Πλοιοκτητών Παράκτιων Επαγγελματικών Αλιευτικών Σκαφών για το συλλαλητήριο στις 2 του Απρίλη: «… Αμέσως μετά την έγκριση του ψηφίσματος και ενώ απαιτούσαμε άμεση συνάντηση με τον Υπουργό δεχτήκαμε απρόκλητη επίθεση από μονάδες των ΜΑΤ. Μέσα στην αποπνικτική ατμόσφαιρα και το άγριο ξυλοκόπημα των ψαράδων με μοναδική διέξοδο την είσοδο του Υπουργείου οι ψαράδες ξήλωσαν την πόρτα του ΥΠΑΑ&Τ και ανέβηκαν στον 6ο όροφο του Υπουργείου όπου κατέλαβαν το γραφείο του Υπουργού. Ενώ συνεχιζόταν η χρήση χημικών και το ξυλοκόπημα στην είσοδο του Υπουργείου, δυνάμεις ανέβηκαν επάνω για να απωθήσουν τους ψαράδες από το γραφείο του υπουργού. Δύο συνάδελφοι ανέβηκαν στο παράθυρο του γραφείου και απείλησαν πως αν οι δυνάμεις καταστολής προχωρούσαν στο γραφείο τότε αυτοί θα πηδούσαν κάτω. Αμέσως οι δυνάμεις αποχώρησαν και σταμάτησε η δραστηριότητα των ΜΑΤ στην είσοδο. Σε μια πρόχειρη συνάντηση με τον Γενικό Γραμματέα ανακοινώθηκε από τους ψαράδες ότι θα επανέλθουν με μαζική απεργία πείνας μετά το Πάσχα. Η κλιμάκωση αυτή έχει να κάνει με τη σοβαρότητα της κατάστασης διότι η αλιεία καταστρέφεται από μια πολιτική χωρίς αρχές, χωρίς στόχο, χωρίς περιεχόμενο και χωρίς στρατηγική. Πολλοί συνάδελφοι και συναδέλφισσες τραυματίστηκαν. Όμως αυτά τα τραύματα είναι τα παράσημα του αγώνα για το δικαίωμα στη ζωή. Συνάδελφοι, δεν μπορούμε να κάνουμε πίσω. Η νίκη είναι μπροστά μας και πάει αντάμα με το ψωμί των παιδιών μας. Η απεργία πείνας είναι η καθοριστική μάχη με αυτήν την άθλια πολιτική. Όλοι στον αγώνα». http://panepes.blogspot.gr/2014/04/blog-post.html

 

αναδημοσίευση από το άθενς ιντιμέντια

Ο ΕΧΘΡΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ.

 

ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ.

 

 

 

Η καπιταλιστική κρίση βαθαίνει. Η ταξική αφαίμαξη και η κοινωνική λεηλασία αποτελούν καθεστώς. Το κράτος μόνιμης έκτακτης ανάγκης είναι εδώ. Μέσα σε αυτή τη ζοφερή συνθήκη, η συνέλευση αναρχικών-κομμουνιστών για την ταξική αντεπίθεση ενάντια στην Ε.Ε. αποτελεί τον καρπό της σύνθεσης μιας ομάδας συντρόφων και συντροφισσών, αγωνιστών και αγωνιστριών, που διακρίνουμε και αναδεικνύουμε τη δυνατότητα μετατροπής της κρίσης σε ευκαιρία. Σε ευκαιρία πολιτικής και ταξικής ανασυγκρότησης και αντεπίθεσης ενάντια στο διεθνοποιημένο και το ντόπιο κεφάλαιο, ενάντια στα κράτη του και τους διακρατικούς μηχανισμούς του, ενάντια στα διευθυντήρια του και την εξουσία του. Μια εξουσία που με τη βία και τον τρόμο επιβάλλει τη φτώχεια, την εξαθλίωση και το θάνατο για να επεκτείνει την κοινωνική καταλήστευση και να θωρακίσει τα σύνορα της και τα πλούτη της.

 

Αφετηρία και κοινό σημείο αναφοράς του εγχειρήματος αποτέλεσε η εκτίμηση για τον χαρακτήρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τη σύστασή της ώς σήμερα, αφενός, ως μιας ένωσης καπιταλιστικού χαρακτήρα, που στo πλαίσιό της οι ταξικοί διαχωρισμοί, η εκμετάλλευση και η καταπίεση της εργατικής τάξης αποτελούν βασικά συστατικά της∙ και αφετέρου ως ενός συνασπισμού των ευρωπαϊκών καπιταλιστικών μητροπόλεων που συγκροτήθηκε μεταπολεμικά, αντιπαραθετικά στο σοβιετικό μπλοκ, στη βάση διαμόρφωσης ενός ευρύτερου πεδίου κίνησης και κερδοσκοπικής δράσης του ευρωπαϊκού κεφαλαίου. Ένας ιμπεριαλιστικός συνασπισμός που μαζί με τον υπερ-ατλαντικό νατοϊκό σύμμαχο του, τις ΗΠΑ, αποτελεί τον βασικό πόλο στην εκστρατεία (επανα)κατάκτησης του κόσμου που διεξάγεται ραγδαία ύστερα από τις ανατροπές του 89-91, και ο οποίος, αφού μετέτρεψε την ανιστόρητη ταύτιση κομμουνισμού-φασισμού σε επίσημη ιδεολογία του, δεν διστάζει πλέον, όπως δείχνουν και τα γεγονότα στην Ουκρανία, να στηρίζει ανοικτά αντιδραστικά-ναζιστικά αποβράσματα, παρουσιάζοντας τα ως «λαούς που μάχονται για την ελευθερία τους και την είσοδο τους στη μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια».

 

Ο ιμπεριαλιστικός χαρακτήρας της Ε.Ε. δεν περιορίζεται, ωστόσο, εκτός των συνόρων της. Στο ίδιο το εσωτερικό της μια άλλου τύπου επέκταση, αναλογικά με τη «βαρύτητα» των αστικών τάξεων των κρατών-μελών της, συντελείται, με βασικό όπλο το δημόσιο χρέος των κρατών, δηλαδή τη διαχρονική καπιταλιστική διαδικασία ιδιωτικοποίησης των κερδών και κοινωνικοποίησης των χρεών. Μια διαδικασία που εύγλωττα αποτυπώνεται στην τεχνοκρατική ορολογία περί ηγετικών & χρεοκοπημένων κρατών (leader states & failed states).

 

Η πρόσδεση και η συμπόρευση με την Ευρωπαϊκή Ένωση αποτέλεσε και αποτελεί, εδώ και σαράντα χρόνια, την κυρίαρχη ιδεολογία και τον «εθνικό στόχο» της ελληνικής αστικής τάξης, των μηχανισμών προπαγάνδας και χειραγώγησης και του συνόλου του πολιτικού προσωπικού της: εθνικόφρονες και συντηρητικοί, «προοδευτικοί» και «δημοκράτες», νεοφιλελεύθεροι και σοσιαλφιλελεύθεροι, δόμησαν τη μεταπολιτευτική εθνική ενότητα και οικοδόμησαν την «ανάπτυξη» της «εκσυγχρονιστικής» περιόδου (1996-2004) πάνω στην «ευρωπαϊκή πορεία της χώρας», συμμετέχοντας ως «εταίροι» αυτού του δολοφονικού συνασπισμού στο μοίρασμα της λείας που προέκυψε πάνω στα συντρίμμια του τείχους του Βερολίνου, ιδιαίτερα στα Βαλκάνια, και αναλαμβάνοντας το ρόλο του κράτους-χωροφύλακα της Ευρώπης-φρούριο. Από το «Ανήκομεν εις την Δύσιν» του «εθνάρχη», μέχρι την πασοκική «εθνική συμφιλίωση» μέσω των πακέτων Ντελόρ, με όλους τους ενδιάμεσους σταθμούς (του Μάαστριχτ, της Οικονομικής Νομισματικής Ένωσης (Ο.Ν.Ε), της Λισσαβόνας, της «ισχυρής Ελλάδας»), μέχρι το «Σύμφωνο Δημοσιονομικής Προσαρμογής», την έλευση της Τρόικας, τα μνημόνια και το εκβιαστικό «ευρώ ή χάος» του προέδρου του συνδικάτου των αφεντικών (Σ.Ε.Β) το 2012, η ελληνική αστική τάξη εξακολουθεί αταλάντευτα να πορεύεται υπηρετώντας αυτή την «ευρωπαϊκή πορεία της χώρας», αυτή τη σύγχρονη «Μεγάλη Ιδέα» της. Τη Μεγάλη Ιδέα τής διαιώνισης της κυριαρχίας της πάνω στην κοινωνική πλειοψηφία των εργαζόμενων και ανέργων, τα αποτελέσματα της οποίας αναμένονται ακόμα πιο καταστροφικά από εκείνα των παλαιότερων μεγαλοϊδεατισμών της.

 

Το σάρωμα της τελευταίας πενταετίας γκρέμισε κοινωνικές συναινέσεις, κατεδάφισε κατακτήσεις και κεκτημένα, περιθωριοποίησε μεγάλα κομμάτια του πληθυσμού, διέψευσε ψευδαισθήσεις και βεβαιότητες, φτωχοποίησε μεσοστρώματα, έχτισε στρατόπεδα συγκέντρωσης και όρθωσε φράχτες, προκάλεσε (ιδιαίτερα τη διετία 2010-12) ισχυρές -αλλά ασυνεχείς- κοινωνικές εκρήξεις, αναδιέταξε το αστικό πολιτικό σκηνικό και τους συσχετισμούς δυνάμεων, ανέδειξε την πολιτική πόλωση, έβγαλε στον αφρό φασίστες και νεοναζί και ανάμεσα στα άλλα έπληξε στον πυρήνα του το ιδεολόγημα της «Ευρωπαϊκής Ένωσης της σύγκλισης και της αλληλεγγύης». Οι τεκτονικές πλάκες της μεταπολεμικής καπιταλιστικής ψευδαίσθησης που μετακινούνται, μπορούν να προκαλέσουν σεισμούς. Σεισμούς που μπορούν να οδηγήσουν είτε στο σκοτάδι ενός ακόμα πιο αντιδραστικού και ολοκληρωτικού καπιταλισμού είτε στο χάραμα εκείνων των συνθηκών που θα ανοίξουν το δρόμο για τον στρατηγικό στόχο μας, για την Κοινωνική Επανάσταση, ο οποίος παραμένει άρρηκτα συνδεδεμένος με την αναγκαιότητα της συγκρότησης ενός ανατρεπτικού-επαναστατικού κινήματος.

 

Αυτός ο στρατηγικός στόχος δεν μπορεί παρά να παραμένει διακηρυκτικός όσο δεν συνδέεται και με τον τακτικό στόχο της σύγκρουσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όσο δεν στοχεύει στο άνοιγμα ρηγμάτων στο «ευρωπαϊκό οικοδόμημα», τη στιγμή που αυτό αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στην πλήρη τραπεζιτική-χρηματοπιστωτική του ένωση και την πλήρη διάλυση -κάτω από την πίεση των (αντιδρ)αστικών-«ευρωσκεπτικιστικών» δυνάμεων- της ευρωζώνης. Όσο δεν μετατρέπεται σ’ ένα ανοιχτό κάλεσμα για την ανάληψη και τη συνδιαμόρφωση δράσεων και κινητοποιήσεων με προτάγματα διεθνιστικά-προλεταριακά και όχι εθνικά-(αντιδρ)αστικά, με φυσικούς διεθνείς σύμμαχους τους προλετάριους και τους λαούς της Ευρώπης και όλου του κόσμου και όχι κάποια άλλη ιμπεριαλιστική «σφαίρα επιρροής».

 

Κάτω από αυτό το πρίσμα, η περίοδος που διανύουμε, το εξάμηνο της ελληνικής προεδρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και οι επερχόμενες ευρωεκλογές, αναδεικνύονται σε μια κομβική συγκυρία, σε ένα έδαφος που μπορεί να καταστεί γόνιμο για τη συνάντηση και τη συλλογικοποίηση των αντιστάσεων και των αγώνων για την αναζωπύρωση του κοινωνικού-ταξικού πολέμου. Έντεκα χρόνια πριν, εν μέσω «οικονομικής ανάπτυξης» και «εθνικής υπερηφάνειας» για τους επερχόμενους ολυμπιακούς αγώνες, κατά τη διάρκεια μιας άλλης ελληνικής προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το ευρύτερο αντικαπιταλιστικό κίνημα είχε αντιπαρατάξει απέναντι στο αρραγές εθνικό μέτωπο του «ευρωπαϊκού μονόδρομου», όσο και στις σιδερόφρακτες στρατιές των πραιτοριανών που φρουρούσαν τις κατά τόπους συσκέψεις των Ευρωπαίων αξιωματούχων, έναν μαχητικό, συνάμα όμως και αντιφατικό και ασύνδετο -για αυτό και τελικά ανεπαρκή- συνασπισμό αντικαπιταλιστικών και αντιιμπεριαλιστικών, αναρχικών και κομμουνιστικών δυνάμεων. Σήμερα, με την πιο βίαιη επίθεση των τελευταίων δεκαετιών εναντίον της εργατικής τάξης να μαίνεται και την απομύζηση του τόπου από το ντόπιο και το ξένο κεφάλαιο να προσλαμβάνει διαστάσεις μιας άνευ όρων λεηλασίας, έγκειται στη διάθεση κριτικού απολογισμού των παρελθουσών μαχών και στην ικανότητα σύνθεσης και επικοινωνίας που θα επιδείξουν οι μαχόμενες δυνάμεις του κινήματος, η δυνατότητα μιας μετωπικής συμπόρευσης όλων των δυνάμεων που βλέπουν στη σύγκρουση με την Ε.Ε. ένα αποφασιστικό τακτικό βήμα προς τον στρατηγικό στόχο της κοινωνικής επανάστασης.

 

Το διήμερο 1-2 Απρίλη, οι Ευρωπαίοι υπουργοί οικονομικών συνεδριάζουν στην Αθήνα για να επικυρώσουν το νέο πακέτο μέτρων που συμφώνησαν κυβέρνηση και τρόικα και υπερψήφισε το ελληνικό κοινοβούλιο στις 30/3, καθώς και σειρά ρυθμίσεων που σχετίζονται με την ενίσχυση της αντεργατικής πολιτικής της Ε.Ε. Οι νέες μειώσεις στους μισθούς και η πλήρης κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων, η διάλυση των ασφαλιστικών ταμείων, η επέκταση του σύγχρονου δουλεμπορίου (μέσα από την λειτουργία των Εταιριών Προσωρινής Απασχόλησης), η πλήρης απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων, η κατάργηση του δικαιώματος στην απεργία, το ξεπούλημα της ΔΕΗ και το σκάνδαλο της ιδιωτικοποίησης των τραπεζών, το ξεκλήρισμα της φτωχής και μεσαίας αγροτιάς συνιστούν στην πραγματικότητα ένα νέο μνημόνιο, μια εμβάθυνση του ήδη βάρβαρου καθεστώτος εκμετάλλευσης και καταπίεσης του εργαζόμενου λαού για αυτό και απέναντί του πρέπει να βρει ένα μαζικό μαχητικό μέτωπο αντίστασης και ανατροπής.

 

 

 

ΟΛΟΙ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ

 

ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗ ΣΥΝΟΔΟ ΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΏΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ (ΕUROGROUP – ECOFIN)

 

ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ

 

 

 

Συνέλευση αναρχικών-κομμουνιστών για την ταξική αντεπίθεση ενάντια στην Ε.Ε.

 

Ενάντια στην εγκατάσταση ιχθυοκαλλιέργειας στη Λιγέα της Πέρδικας

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΙΓΙΝΑ

αναδημοσίευση από το http://cyprus.indymedia.org/node/4909

Άκου Αγαμέμνων

κείμενο του Κώστα Σαμάντη, ενεργού μέλους κινήσεων πολιτών στον Υμηττό, αρθρογράφου στη “Ρήξη” και μέλους της ΚΠ “Άρδην”, με το οποίο πραγματοποίησε εισήγηση στο “πολιτικό καφενείο” Αίγινας

ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ : ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ ΣΤΟΝ ΦΟΥΧΤΕΛ

Ξεκινώντας τη σημερινή μας συζήτηση για τη τοπική αυτοδιοίκηση θα χρειαστεί να πάμε αρκετά χρόνια πίσω και συγκεκριμένα στο 1912 όταν η τότε κυβέρνηση προχώρησε στη πρώτη νομοθέτηση του πλαισίου στο οποίο θα κινιόταν .

Σύμφωνα λοιπόν με  αυτό ορίστηκαν γύρω στις 6.000 δήμους και κοινότητες οι οποίες και θα αποτελούσαν εφ εξής τη ραχοκοκαλιά του θεσμού. Ο σκοπός ήταν προφανής: μέσα από την εγκαθίδρυση μικρών και μεγαλύτερων οργανισμών ΤΑ το βάρος της ανασυγκρότησης της νεαρού κράτους έπεφτε στις πλάτες αυτοδιοικητικών μονάδων οι οποίες αφενός θα φρόντιζαν , ακόμη και στην πιο απομακρυσμένη γωνιά της χώρας με δεδομένα τα προβλήματα μετακίνησης και επικοινωνίας, την οργάνωση της τοπικής κοινωνίας και την διευθέτηση των προβλημάτων που τη συνόδευαν αλλά επίσης και τη συγκράτηση των τοπικών πληθυσμών ώστε να λειτουργήσει ο εκτεταμένος και αποκεντρωμένος παραγωγικός ιστός ο οποίος στη συντριπτική πλειοψηφία του ήταν αγροτικός.

Στα χρόνια που ακολούθησαν το εκτεταμένο αυτό πλέγμα δήμων και κοινοτήτων βρέθηκε αντιμέτωπο με αρκετά προβλήματα σοβαρότερα των οποίων, εκτός της γραφειοκρατίας και της έλλειψης πόρων , ήταν αφενός η κατά κεντρική πολιτική επιλογή ενίσχυση των αστικών κέντρων , η αστυφιλία όπως έχουμε συνηθίσει να την ονομάζουμε αφετέρου το μεγάλο κίνημα εσωτερικής μετανάστευσης που ακολούθησε το τέλος της εμφύλιας σύρραξης του 1946-1949. Παρ΄ όλα αυτά, στο μέτρο του δυνατού που της αναλογούσε, η κοινότητα και ο μικρός δήμος επιτελούσαν σημαντικό έργο στην οργάνωση της περιφέρειας. Ειδικότερα για τους κατοίκους νησιών αλλά και απομονωμένων ορεινών περιοχών , με τη πλειοψηφία του γεωγραφικού ανάγλυφου της χώρας μας να χαρακτηρίζεται από αυτές τις ιδιομορφίες, πάντα ήταν ο κοινοτάρχης αυτός ο οποίος θα μπορούσε να βοηθήσει στο ξεπέρασμα κεντρικών γραφειοκρατικών εμποδίων, στη διατήρηση σε ένα στοιχειώδες λειτουργικό επίπεδο των δρόμων και των υδάτινων ροών για παράδειγμα, στη διεκδίκηση καλύτερων όρων στην εκπαίδευση της περιοχής ακόμη και την διεκδίκηση ενός προσωρινού ή ενός αγροτικού ιατρού. Λειτουργούσε ουσιαστικά ως το μακρύ χέρι της τοπικής , μικρής και απομακρυσμένης από τα κέντρα εξουσίας, κοινότητας. Οι όποιες ενστάσεις   σχετικά με τη σύνδεση και τη λειτουργία των κοινοταρχών και δημάρχων με κατεστημένα κομματικά σχήματα και ο ενδεχόμενος ρόλος τους ως τοπικού κομματάρχη προφανώς και μπορούν να συζητηθούν, ουδόλως όμως μπορούν να αλλάξουν τη δυναμική που κουβαλούσε ο μικρός και αποκεντρωμένος χαρακτήρας της ΤΑ.

Τα τελευταία χρόνια η κεντρική εξουσία αποφάσισε ότι το συγκεκριμένο μοντέλο ήταν μη λειτουργικό και κυρίως αντιοικονομικό.

Μη λειτουργικό γιατί προτιμούσε να ασκεί έναν όλο και περισσότερο συγκεντρωτικό πολιτικό έλεγχο σε κάθε δομή της χώρας και αντιοικονομικό μιας και στο φαντασιακό της κυριαρχούσε το νεοφιλελεύθερο μοντέλο και όχι η και οικονομική και παραγωγική ανασυγκρότηση της πατρίδας. Στο πλαίσιο αυτό επιχειρήθηκε και η πρώτη διοικητική μεταρρύθμιση η γνωστή και ως Καποδίστριας. Κατ΄ αυτήν περιορίστηκε ο αρχικός αριθμός των 6.000 περίπου δήμων και κοινοτήτων σε 1060 με ένα μεγάλο μέρος της περιφέρειας να αποστερείται πλέον των όποιων αυτοδιοικητικών και λειτουργικών δικαιωμάτων είχε μέχρι εκείνη τη στιγμή.

Επί της ουσίας  ο Καποδίστριας δεν μπόρεσε να επιλύσει βασικά ζητήματα για την ισόρροπη ανάπτυξη της χώρας και της υπαίθρου ιδιαίτερα. Η απομείωση των διοικητικών λειτουργιών (τοπικές υπηρεσίες κ.α) οδήγησε στην σταδιακή ελάττωση του πληθυσμού της περιφέρειας μιας και  πλέον η εξυπηρέτηση των κατοίκων (από ένα πιστοποιητικό γέννησης μέχρι τη στήριξη της απασχόλησης) μεταφέρθηκε μακρύτερα από τον τόπο διαμονής.

Η μέριμνα για την προστασία του αστικού, αγροτικού και φυσικού περιβάλλοντος πέρασε  από τα χέρια των τοπικών κοινωνιών (Δήμων ή Κοινοτήτων) σε κεντρικότερους και πιο απομακρυσμένους οργανισμούς. Ενώ μέχρι τότε η κάθε Κοινότητα και Δήμος είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον και καθήκον στη συντήρηση, φύλαξη και ανάπτυξη των υπαρχουσών δομών (υδρευτικοί και αρδευτικοί οδοί, πυρασφάλεια, καθαριότητα, τοπικό οδικό δίκτυο κ.λ.π.) τώρα τούτο το ανέλαβε ο κεντρικός Δήμος ο οποίος όμως έχει και τις προτεραιότητές του (και οι οποίες σαφώς συνδέονται ευθέως και με τον αριθμό των ψηφοφόρων), με αποτέλεσμα μικρές οικιστικές κοινότητες (άρα και με λίγους κατοίκους) να κατέχουν τις τελευταίες θέσεις στην όποια εξυπηρέτηση.

Βασικότατο έλλειμμα παρουσιάσθηκε και στην πολιτική λειτουργία των τοπικών κοινωνιών.

Παλαιότερα ο κάτοικος των μικρών Δήμων και των Κοινοτήτων της υπαίθρου συναντούσε τον τοπικό Δήμαρχο ή Κοινοτάρχη ακόμα και στον δρόμο μπορώντας έτσι να του διαμαρτυρηθεί ή και να τον ελέγξει. Η παρουσία στα τοπικά συμβούλια ήταν ευκολότερη άρα και ο δημόσιος έλεγχος συχνότερος. Η τοπική αυτοδιοίκηση λειτουργούσε, με τις όποιες ελλείψεις της, περισσότερο. Μπορούμε να φανταστούμε πόσο πιο δύσκολες γίνονται οι αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες, λειτουργίες και παρεμβάσεις σε Δήμους των 50.000, 100.000 ή και 200.000 κατοίκων.

Είναι γνωστά τα τραγικά αποτελέσματα των μεγάλων πυρκαγιών του 2007. Ένα μεγάλο μέρος της χώρας, με την Πελοπόννησο να κατέχει τα θλιβερά πρωτεία, κυριολεκτικά έγινε έρμαιο των πυρκαγιών με τις φωτιές να φτάνουν ακόμη και σε πλατείες χωριών ή ενδεικτικά ακόμη και σε νεκροταφεία ! Το συγκεκριμένο δραματικό γεγονός είχε να κάνει όχι μόνο με την ερημοποίηση της υπαίθρου ή των ορεινών περιοχών αλλά και με τη διοικητική αποδόμηση στην οποία οδηγήθηκε η χώρα μετά τον Καποδίστρια. Η καθαριότητα μικρών οικιστικών περιοχών δεν μπορούσε να είναι προτεραιότητα απομακρυσμένων διοικητικών αρχών. Ένας κοινοτάρχης όμως, ακόμη και για λόγους στενού μικροκομματικού συμφέροντος, δεν θα μπορούσε να αφήσει το νεκροταφείο της μικρής περιοχής που έλεγχε χωρίς αποψίλωση και καθαρισμό. Αυτό είναι ένα μικρό αλλά χαρακτηριστικό, πιστεύουμε, παράδειγμα για την μετά Καποδίστρια περίοδο.

Ακόμη χειρότερα έγιναν τα πράγματα με τον κατ΄ επίφαση Καλλικράτη. Επήλθε κατάργηση των κοινοτήτων (κατ΄ εξοχήν παραδοσιακός, πολιτικός και πολιτιστικός τρόπος οργάνωσης του Ελληνικού χώρου) καθώς και επιπλέον μείωση των οργανισμών ΤΑ από τους 1060 στους 330.

Μη βιαστούν κάποιοι να πουν ότι αυτό αποτελούσε επιταγή της ευρωπαϊκής ένωσης ή διευρυμένη έστω εφαρμογή στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης.

Μια προσεκτική ανάλυση των ευρωπαϊκών δεδομένων, μας οδηγεί στα αντίθετα ακριβώς συμπεράσματα. Χώρες με τον ίδιο πληθυσμό με τον πληθυσμό της χώρας μας, όπως είναι η Ουγγαρία και η Τσεχία έχουν,  η μεν πρώτη τριπλάσιους από τους τότε υπάρχοντες Δήμους στην Ελλάδα (3.175 συγκεκριμένα), η δε δεύτερη εξαπλάσιους (δηλαδή 6.249) και με μέσο όρο κατοίκων ανά Δήμο, κατά πολύ μικρότερο, (3.212 και 1.634 αντίστοιχα) κατοίκους ανά Δήμο. Ακόμα και στις χώρες του σκληρού πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκουμε αντίστοιχα παραδείγματα. Γερμανία 12.200 περίπου Δήμοι με 6.800 κατοίκους ανά Δήμο. Ισπανία 8.111 με 5.036 κατοίκους. Ιταλία 8.100 Δήμοι και μέσο όρο 7.049. Για το τέλος θα αναφέρουμε τη Γαλλία η οποία με εξαπλάσιο πληθυσμό της Ελλάδος, έχει 36.683 ΟΤΑ και μέσο όρο μόλις 1.686 κάτοικους ανά Δήμο. Τέλος, αλλά όχι ελάχιστο, αναφέρουμε ότι στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία έχει 50 φορές παραπάνω πληθυσμό από τη χώρα μας, έχει αντίστοιχα 90 φορές περισσότερους Δήμους με μέσο όρο περίπου 5.400 κάτοικους ανά Δήμο.

Πως λοιπόν σε αυτές τις χώρες το μικρό μέγεθος μπορεί  και λειτουργεί; Πως λοιπόν σε αυτές τις χώρες είναι δυνατόν οι κάτοικοι να γνωρίζουν το Δημοτικό Συμβούλιο ακόμα και προσωπικά και στην Ελλάδα θα πρέπει να το μαθαίνουμε μια φορά ανά τετραετία και να το συναντούμε μόνο από τηλεοράσεως;

Όμως ο Γολγοθάς της ΤΑ έπρεπε να συνεχιστεί.

Στις 30 Απριλίου του 2010 ο τότε πρωθυπουργός Γ.Α. Παπανδρέου ανακοίνωσε την πρόσδεση της χώρας   στο μηχανισμό της τρόικας και την υπαγωγή της σε καθεστώς μνημονίου, τριών μέχρι σήμερα  για να είμαστε ακριβείς. Η καταστροφή της ΤΑ συνεχιζόταν, σε οικονομικό, διοικητικό και κοινωνικό επίπεδο.

Όσον αφορά το πρώτο κατά τα πρώτα χρόνια εφαρμογής του μνημονίου τα στοιχεία μιλούν μόνα τους:

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ε.Ε., η Ελλάδα παρουσιάζει το τρίτο μικρότερο ποσοστό του ΑΕΠ ως προς τις συνολικές της δαπάνες. Με άλλα λόγια η ΤΑ είναι στη 3^η θέση για να παίρνει τα λιγότερα χρήματα. Συγκεκριμένα, το 2009 οι συνολικές δαπάνες της Τ.Α. στην Ελλάδα αντιστοιχούσαν στο 3,1% του ΑΕΠ και μετά να ακολουθούν η Κύπρος με τις δαπάνες για την Τ.Α. στο 2,1% του ΑΕΠ και η Μάλτα με τις δαπάνες για την Τ.Α. στο 0,6% του ΑΕΠ. Σε τελείως άλλη κατεύθυνση βρίσκεται η Δανία με τις δαπάνες για την Τ.Α. να συνιστούν το 37,4% του ΑΕΠ και η Σουηδία με το αντίστοιχο ποσοστό να είναι 26,3% του ΑΕΠ.

Σε ότι αφορά το δανειακό βάρος των τοπικών Αρχών, οι ελληνικοί δήμοι παρουσιάζουν το μικρότερο ποσοστό δανειακού βάρους στην ευρωπαϊκή τοπική αυτοδιοίκηση, με εξαίρεση τη Μάλτα. Στην Ελλάδα το χρέος της Τ.Α. ανέρχεται σε 1,7 δισ. Ευρώ (ποσοστό 0,7%) όταν στη Μάλτα το χρέος είναι μηδενικό. Αντιθέτως, το μεγαλύτερο ποσοστό χρέους παρουσιάζεται στο Βέλγιο, με το χρέος των τοπικών αρχών να ανέρχεται στο 8,8% του χρέους της χώρας (30,4 δισ. ευρώ) και στην Ιταλία ποσοστό 8,1% (127,3 δισ. ευρώ).

Ας δούμε τις μειώσεις που υπέστη η ΤΑ:

Κατά τα χρόνια 2009 έως 2012 σύμφωνα με τα στοιχεία της ΚΕΔΕ έχει αφαιρεθεί το 60% των εσόδων της αυτοδιοίκησης από κρατικές επιχορηγήσεις

 Συγκεκριμένα, από 3.692.500.000 ευρώ το 2009 μειώθηκαν σε 1.794.007.304 το 2012. Στο ποσό αυτό συμπεριλαμβάνεται μείωση 38% στα χρήματα που δίνονται για έργα (ΣΑΤΑ). Από 847, 500 εκατ. ευρώ το 2009 η ΣΑΤΑ έχει μειωθεί σε 320 εκατ. ευρώ το 2012.

Όσον αφορά το διοικητικό/ λειτουργικό τα ΝΠΔΔ και τα ΝΠΙΔ μειώθηκαν από 5.880 σε 1.138 με το ίδιο δυσμενές κλίμα να ισχύει και για τα στοιχεία για τους εργαζόμενους

Το διάστημα 2010-2011 αποχώρησαν 4.839 εργαζόμενοι από την τοπική αυτοδιοίκηση, κυρίως λόγω συνταξιοδότησης. Επιπλέον 12.292 εργαζόμενοι μεταφέρθηκαν με τη μεταφορά αρμοδιοτήτων, που προέκυψε από την κατάργηση των Νομαρχιών. Υπενθυμίζουμε ότι σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που ανακοινώθηκαν κατ΄απαίτηση της τρόικας και στο πλαίσιο της κινητικότητας προβλέπονται άλλες 5500 απολύσεις από την ΤΑ.

Δυστυχώς οδηγούμαστε σε ένα αμφίβολο μέλλον του θεσμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι ο πρώην υπουργός Εσωτερικών Παπακωνσταντίνου έλεγε πριν δυο χρόνια ότι η αυτοδιοίκηση δεν μπορεί να λειτουργεί με επιχορήγηση κάτω από 3,8 δις ενώ στον προϋπολογισμό του 2012 ήταν εγγεγραμμένα 2,4 δις (να σημειωθεί ότι το 2011 δόθηκαν 3,526 δις).

Άλλα μέτρα που ίσχυσαν τη χρονιά που μας πέρασε:

Α. Μείωση κατά 50 % των συμβασιούχων                                                                                          Β. Μείωση των μισθών κατά 10% όλων των αιρετών (Περιφερειαρχών, Δημάρχων, συμβούλων κ.λ.π.)                                                                                                                                   Γ. Μείωση των αντιδημάρχων (με ερωτηματικό αν θα παραμείνουν στις θέσεις τους και δεν θα πληρώνονται)                                                                                                                                      Δ. Μείωση της ΣΑΤΑ εξαιτίας της μείωσης των κονδυλίων του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων.                                                                                                                                               Ε. και σημαντικότερο προωθούνται  ιδιωτικοποιήσεις των υπηρεσιών και προκρίνονται   προσλήψεις με συμβάσεις   σε διάφορες υπηρεσίες των δήμων μόνο με την λογική των ανταποδοτικών.    

Τα συγκεκριμένα επεισόδια είναι ένα μικρό μέρος μόνο τη αναταραχής που επικρατεί τους τελευταίους μήνες στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Τα τρία τελευταία χρόνια του μνημονίου η κρατική επιχορήγηση προς τους δήμους μειώθηκε όπως είπαμε κατά 60% με την κυβέρνηση να προαναγγέλλει μέσα στον Αύγουστο επιπλέον περικοπές κατά 30%. Είναι αυτονόητο ότι οι μειώσεις αυτές οδηγούν με δραματικό τρόπο στην κατάρρευση της λειτουργίας των δήμων και κατ’ επέκταση του κοινωνικού ρόλου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με την ταυτόχρονη αδυναμία πληρωμής μισθών και υποχρεώσεων  να είναι πλέον πραγματικότητα.

Όπως  χαρακτηριστικά αναφέρει ο πρόεδρος της Οικονομικής Επιτροπής της ΚΕΔΕ Δ.Τσιαντής, η σημερινή υποχρηματοδότηση θα οδηγήσει μετά τον Οκτώβριο τους μισούς περίπου δήμους (περίπου 160) σε καθεστώς άμεσου προβλήματος ρευστότητας για το επόμενο χρονικό διάστημα. Ανάμεσά τους μάλιστα με τέσσερις από τους πέντε μεγάλους : Αθήνας, Θεσσαλονίκης, Πάτρας και Λάρισας.

Ο ένας μετά τον άλλον οι δήμοι βρίσκονται αντιμέτωποι με το φάσμα χρεοκοπίας. Ήδη επτά δήμοι δεν κατόρθωσαν να καταβάλλουν μισθούς τον Σεπτέμβριο. Την αρχή έκανε ο δήμος Περάματος και ακολούθησαν οι δήμοι Τήλου, Αίγινας, Τρικκαίων, Καρδίτσας, Καισαριανής και Αχαρνών. Ο τελευταίος μάλιστα έβαλε στις 21 Σεπτεμβρίου λουκέτο λόγω της δεινής οικονομικής του κατάστασης. Άσχετα αν ξεπεράστηκε προσωρινά το πρόβλημα αυτό, ουσιαστικά είναι το πρώτο επίσημο λουκέτο που μπαίνει σε δήμο της  χώρας. 

Τέλος αλλά καθόλου ελάχιστο είναι το πολιτικό μέρος του προβλήματος και αυτό έχει να κάνει με τις κυριαρχικές τάσεις αλλά και πρακτικές της Γερμανικής επεκτατικής πολιτικής.

Σε μια χώρα που πλέον είναι ξεκάθαρο παρά ποτέ ότι έχει καταστεί μια αποικία χρέους, με μια πολιτική ηγεσία ανίκανη να ασκήσει μια ανεξάρτητη εθνική πολιτική, να προγραμματίσει μια ουσιαστική όσο και αναγκαία παραγωγική ανασυγκρότηση, να υλοποιήσει μια κοινωνικά δίκαιη πολιτική αλλά πρόθυμη να υλοποιήσει τις αποφάσεις και εξωφρενικές απαιτήσεις των επικυρίαρχων η ΤΑ δεν μπορεί παρά να υποστεί τα επίχειρα μιας τέτοιας κατεύθυνσης.

Συγκεκριμένα:

Στις 5 Μαρτίου του 2010 η Καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ υπογράφει συμφωνία με τον τότε πρωθυπουργό, τον αλήστου μνήμης Γ. Παπανδρέου περί εντατικοποίησης των φιλικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών. Σε εφαρμογή αυτής της συμφωνίας κάτω από άμεση γερμανική εποπτεία περνούσαν 12 ελληνικοί δήμοι, δυο αιρετές περιφέρειες και μια αποκεντρωμένη διοίκηση. Κάτω όμως από τον ψευδεπίγραφο τίτλο των φιλικών σχέσεων κρύβεται η προσπάθεια της Γερμανίας να ελέγξει την ΤΑ της χώρας μας με κύριο αλλά όχι αποκλειστικό αντικείμενο να εκμεταλλευτεί «τα απορρίμματα, το νερό και την ενέργεια» όπως δήλωσε ο γνωστός γερμανός επιτετραμμένος εν είδει γκαουλάιτερ, Χανς Γιόαχιμ Φούχτελ από τη μια αλλά και να εξάγει/ πουλήσει παρωχημένη, ήδη στη κεντρική Ευρώπη, τεχνολογία και τεχνογνωσία. Με απλά λόγια και μέσω συμβάσεων και συμφωνιών να αφαιρεθεί ο έλεγχος και η εκμετάλλευση σημαντικών πόρων για την ΤΑ και από την άλλη να πληρώσουμε για να αγοράσουμε ότι δεν τους χρειάζεται πλέον και έχουν για πέταμα. Και δαρμένοι και χρεωμένοι που λέει ο λαός.   

Όπως είναι ίσως γνωστό ένα από τα πρώτα πράγματα τα οποία αποφάσισαν να ελέγξουν οι γερμανικές αρχές κατοχής στην Αθήνα τον Απρίλιο του 1941 ήταν η δημόσια διοίκηση γενικότερα και η τοπική αυτοδιοίκηση με ιδιαίτερη στόχευση. Όσοι δήμαρχοι και κοινοτάρχες, που στο σύνολό τους είχαν διοριστεί από το δικτάτορα Μεταξά, δέχτηκαν τη συνεργασία με τις γερμανικές αρχές κατοχής, παρέμειναν στο πόστο τους. Όσοι, ελάχιστοι, παραιτήθηκαν αντικαταστάθηκαν από δημόσιους υπάλληλους τους οποίους διόρισαν οι γερμανοί. Έτσι οι επίσημες αρχές της τοπικής αυτοδιοίκησης ελέγχονταν άμεσα με σκοπό την εξυπηρέτηση των αναγκών του κατακτητή. Η εξυπηρέτηση αυτή περιελάμβανε την εξασφάλιση σε συνεργασία με τις γερμανικές οικονομικές υπηρεσίες, αγροτικών προϊόντων, πρώτων υλών, ημικατεργασμένων βιομηχανικών προϊόντων, μεταφορικών μέσων και εξαρτημάτων ή μηχανών που έβγαζε τότε η Ελλάδα, είτε με επίταξη είτε με εξαγορά με κατοχικό πληθωριστικό χρήμα.

Ο Χέρμαν Νοϊμπάχερ ο ανάλογος Φούχτελ της κατοχής, εφάρμοσε αποτελεσματικά τη διαδικασία «Ντεγκρίγκες». Σύμφωνα με αυτή τη διαδικασία από τη μια πλευρά οι τιμές των προϊόντων που εισάγονταν στην Ελλάδα από τη Γερμανία μεθοδικά ανέβαιναν, ενώ από την άλλη οι τιμές των εμπορευμάτων που εξάγονταν από την Ελλάδα (αγροτικά προϊόντα και πρώτες ύλες σε σημαντικό βαθμό) σταδιακά μειώνονταν. Έτσι στις αρχές του 1943 είχε δημιουργηθεί ένα ενεργητικό υπέρ των Γερμανών στο διακρατικό ισοζύγιο εισαγωγών-εξαγωγών που δημιουργήθηκε ενισχύοντας περαιτέρω την πίεση για εξαγωγές που είχε τόσο ανάγκη η Γερμανία στον πόλεμο τον οποίο διεξήγαγε.

Ο δικός μας Χανς Φούχτελ έχει ελαφρώς διαφοροποιημένο ρόλο. Στο στόχο του, μέσω του ελέγχου των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης της χώρας μας, έχουν μπει η διαχείριση των οικιακών απορριμμάτων, η αξιοποίηση (βλέπε εκποίηση) της ακίνητης περιουσίας των δήμων, η συνεργασία σε τουριστικό επίπεδο (βλέπε ιαματικές  πηγές, παραλίες), κοινωνικά αγαθά που σκοπεύουν να δώσουν σε χέρια ιδιωτών (βλέπε νερό, ρεύμα κλπ) ακόμη και ο ορυκτός πλούτος της χώρας μέσω του ελέγχου των περιφερειών όπως είναι οι σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.

Ένα επιχείρημα, σαθρό στο περιεχόμενό του, το οποίο μετέρχονται οι πρόθυμοι για την συνεργασία (βλέπε υποταγή) των δήμων και περιφερειών με τον επίτροπο της γερμανικής κυβέρνησης είναι η κακή οικονομική κατάσταση των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και ο υπερβολικός δανεισμός τους, ένα γεγονός το οποίο, κατ’ αυτούς, τους καθιστά ευάλωτους.

Όμως :

Η πραγματικότητα λέει ότι οι ελληνικοί ΟΤΑ ήταν το 2011 οι λιγότερο χρεωμένοι σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό προκύπτει από τα στοιχεία που απέστειλε ο επίτροπος των οικονομικών Όλι Ρεν στον έλληνα ευρωβουλευτή Νίκο Χουντή απαντώντας σε σχετική ερώτηση το Νοέμβριο του 2012. Σύμφωνα με τον πίνακα που ανακοίνωσε ο Ρεν τα υψηλότερα ποσοστά χρέους των ΟΤΑ επί του ΑΕΠ το 2011 παρουσιάζουν η Ιταλία και οι Κάτω Χώρες με ποσοστό 8,6%. Ακολουθούν η Γαλλία με χρέος 8,4%, η Δανία με 7,3%, η Σουηδία με 7%. Οι χώρες με το μικρότερο χρέος της τοπικής αυτοδιοίκησης μεταξύ των 27 είναι η Ελλάδα με ποσοστά 0,9% του ΑΕΠ και η Μάλτα με χρέος 0,1%.  Και σε όλα αυτά θα πρέπει να συνυπολογιστεί η ραγδαία μείωση του ΑΕΠ της χώρας μας από το 2009 και μετά.

Προς τι όμως η σπουδή  πέρα από την υιοθέτηση νεοφιλελεύθερων επιλογών και η προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων στη χώρα μας στο πεδίο της τοπικής αυτοδιοίκησης και συγκεκριμένα η «υποχρεωτική συνεργασία» με τη γερμανική αντίστοιχη; Την απάντηση ίσως δίνει η κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι γερμανικοί ΟΤΑ. Σε άρθρο της το Νοέμβριο του 2011 η γερμανική Taggesspiegel του Βερολίνου με τον ειρωνικό τίτλο «Γίναμε Ελλάδα» παρουσιάζει την υπερχρέωση πολλών οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης στη Γερμανία. Γράφει η συγκεκριμένη εφημερίδα «Στους περισσότερους δήμους η κατάσταση είναι οικτρή, μάλιστα ο ένας στους τρεις δήμους δεν μπορεί πλέον να εξυπηρετήσει τα χρέη του. Η «Αθήνα» βρίσκεται παντού σε κάθε (γερμανική) περιφέρεια. Και όταν οι τράπεζες θα αρχίσουν να κάνουν δικά τους ράνκινγκ για την παροχή δανείων στην τοπική αυτοδιοίκηση, όπως γίνεται εδώ και πολύ καιρό για τα κρατικά ομόλογα, τότε η ομοσπονδιακή κυβέρνηση, τα κρατίδια και οι δήμοι θα πρέπει να καθίσουν σε ένα τραπέζι και να συζητήσουν για ένα νέο καθεστώς χρηματοδότησης, το οποίο δεν θα μετακυλύει στους δήμους και στις περιφέρειες την υλοποίηση κεντρικών αποφάσεων χωρίς να ενδιαφέρεται για τη χρηματοδότησή τους και επιπλέον θα τις καθιστά ανεξάρτητες από τις διακυμάνσεις του οικονομικού κύκλου».

Για να το πούμε απλά οι περισσότεροι δήμοι (αλλά και κρατίδια) είναι στο χείλος της χρεοκοπίας. Μπορούν να ακολουθήσουν δύο δρόμους: Ο ένας είναι η χρηματοδότηση από την κεντρική ομοσπονδιακή κυβέρνηση, πράγμα το οποίο σημαίνει αύξηση του δημόσιου χρέους και ελλείμματος και κατά συνέπεια τον κίνδυνο υποβάθμισης της πιστοληπτικής ικανότητας της Γερμανίας, ο άλλος είναι η δανειοδότηση από τις τράπεζες μέσω της νέας ρύθμισης των δανείων που έχουν από αυτές. Σε αυτή την περίπτωση οι εμπράγματες εγγυήσεις πχ ακίνητη περιουσία, είναι ήδη εξαντλημένες. Έχουν ήδη υποθηκεύσει τα πάντα μέχρι και τα φορολογικά έσοδα  της επόμενης δεκαετίας. Με αυτό ως δεδομένο χρειάζονται νέα περιουσιακά στοιχεία είτε δικά τους είτε τη διαχείριση άλλων κι εδώ ακριβώς μπαίνει η συνεργασία (βλέπε εκμετάλλευση) με τις περιφέρειες και τους δήμους της Ελλάδας).

Το σενάριο αυτό έχει ξαναπαιχτεί. Για όσους πιστεύουν ότι η συνεργασία μπορεί να είναι ισότιμη και να στηριχτεί στον αμοιβαίο σεβασμό αρκεί να θυμηθούμε το τι ακριβώς υπέστη η Ανατολική Γερμανία όταν ενοποιήθηκε με τη Δυτική. Η ισότιμη συνεργασία και ο αμοιβαίος σεβασμός προς τους αδελφούς ανατολικογερμανούς είχε ως αποτέλεσμα τη συστηματική αποδιοργάνωση της οικονομικής παραγωγής του ανατολικού πλέον τμήματος της Γερμανίας, την αφαίμαξη κάθε πλουτοπαραγωγικού στοιχείου της και τη ραγδαία φτωχοποίηση των κατοίκων της. Με ένα μεγάλο ποσοστό ανεργίας, συντριπτικά μεγαλύτερο αυτό της Δυτικής, και με αμοιβές στο μεγαλύτερο μέρος τους κάτω των 400 ευρώ (7,4 εκατομμύρια εργαζομένων αναφέρουν οι γερμανικές στατιστικές για το 2010).

Όποιος ελπίζει στο καλύτερο αποτέλεσμα της συνεργασίας γερμανικών και ελληνικών ΟΤΑ πλανάται πλάνην οικτράν.

Πόσο εύκολο όμως είναι να περάσει μια τέτοια συνεργασία;

Η συντριπτική πλειοψηφία των εκλεγμένων αιρετών ανήκει είτε στη Ν. Δημοκρατία είτε στο ΠΑΣΟΚ, κατ’ εξοχήν κόμματα μνημονιακά, οπότε λογικό είναι οι τοπικοί άρχοντες αυτών των κομμάτων να υιοθετούν, κατ’ επιλογήν, την εφαρμογή αυτής της πολιτικής.

Εξήντα Έλληνες δήμαρχοι και περιφερειάρχες και πολλοί ακόμα δημοτικοί παράγοντες συμμετείχαν στην 4η ελληνογερμανική συνέλευση δημάρχων που διεξήχθη στη Νυρεμβέργη το διήμερο 22 και 23 Οκτωβρίου. Η Ντόιτσε Βέλλε στο Δελτίο Τύπου που δημοσίευσε πανηγυρίζει «ενώ τον περασμένο χρόνο ακόμη, στην 3η Συνέλευση στη Θεσσαλονίκη, ο αριθμός των Ελλήνων δημάρχων δεν έφτανε ούτε τους 20, τώρα στον κατάλογο συμμετοχής της συνέλευσης αναγραφόταν τα ονόματα 60 δημάρχων και αντιδημάρχων, περιφερειαρχών» συνοδευόμενους από τους υπουργούς Γιάννη Μιχελάκη και Αθανάσιο Τσαφτάρη, εκπροσώπους υπουργείων και υπηρεσιών, αλλά και από τρία μελή του Αναπτυξιακού Τομέα του ΣΥΡΙΖΑ, όπως αναφέρει η Ντόιτσε Βέλλε. Παρακάτω το Δελτίο Τύπου συνεχίζει στον ίδιο τόνο «οι ενδοιασμοί, καχυποψίες αλλά και η άγνοια έχουν σε μεγάλο βαθμό ξεπεραστεί.» Και πώς να μην πανηγυρίζουν οι Γερμανοί, όταν παρά όλα όσα έχουν επιβάλλει στην Ελλάδα συνεργάζονται μαζί τους εκατοντάδες δημοτικοί άρχοντες;

Θυμόμαστε όλοι το 3ο συνέδριο «Ελληνογερμανικής Συνεργασίας» που διεξήχθη πέρυσι στα πλαίσια της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης. Το θυμόμαστε όχι μόνο για τη σφοδρή αντίδραση των εργαζομένων κατά του προσώπου του Χανς Φούχτελ και τις καταγγελίες της ΠΟΕ ΟΤΑ για την «χρυσή συμφωνία κυβέρνησης και ορισμένων δημάρχων για την εκχώρησης της αποκομιδής του σκουπιδιών σε ιδιώτες». Το θυμόμαστε εξίσου για αυτά τα οποία με θράσος ο Φούχτελ εξέφρασε. Ο γερμανός τοπάρχης ανακάλυψε «μελέτες και έρευνες που έδειξαν ότι για εργασίες όσον αφορά την τοπική  αυτοδιοίκηση απαιτούνται 3.000 εργαζόμενοι στην Ελλάδα, ενώ στη Γερμανία η δουλειά διεκπεραιώνεται με 1.000 άτομα. Θα πρέπει να δοθούν απαντήσεις και να φανούν τρόποι πως θα μειωθούν ο αριθμός τους», προαναγγέλλοντας με τον τρόπο αυτό την επιβολή, έξωθεν και άνωθεν, μαζικών απολύσεων στους δήμους . Ξεχνά όμως ότι οι δήμοι της ελληνικής τοπικής αυτοδιοίκησης απασχολούν μεγάλο αριθμό εργαζομένων στην καθαριότητα, στο πράσινο, στα τεχνικά συνεργεία, στις κοινωνικές υποδομές αναλαμβάνοντας με αυτό τον τρόπο την ευθύνη για κοινωνικές δραστηριότητες που τους αναλογεί σε αντίθεση με τους γερμανικούς ΟΤΑ όπου πλείστες όσες των υπηρεσιών αυτών έχουν εκχωρηθεί σε ιδιώτες, χωρίς καμία κοινωνική διάσταση στην άσκηση αυτών των υπηρεσιών και με προφανές το αυξημένο κόστος μιας και τα οικονομικά κριτήρια είναι μοναδικά και κυρίαρχα. Όχι ότι οι δήμοι της χώρας μας δεν χρειάζονται μια πιο λειτουργική και εκσυγχρονισμένη αναδιοργάνωση. Όχι ότι οι δήμοι της χώρας μας δεν παρουσιάζουν προβλήματα διαφάνειας. Εξακολουθούν όμως, παρά τα καταστροφικά αποτελέσματα της εφαρμογής δύο αποδομητικών διοικητικών μεταρρυθμίσεων (βλέπε Καποδίστριας και Καλλικράτης), να παραμένουν ως οι εγγύτεροι στον πολίτη θεσμοί δημοκρατίας και ως κατεξοχήν, εν δυνάμει πάντα, τομείς άσκησης κοινωνικής πολιτικής στις τοπικές κοινωνίες.

Ποια πεδία όμως έχουν μπει στο στόχαστρο των γερμανικών οικονομικών κύκλων;

Κατ’ αρχάς και κατ’ εξοχήν ο τομέας της διαχείρισης των απορριμμάτων.

Την αρχή έκανε η κυβέρνηση η οποία ανακοίνωσε την πρόθεσή της για την επεξεργασία σχεδίου επιβολής κεφαλικού φόρου για τα μη επεξεργασμένα οικιακά απορρίμματα που  μέσω των δήμων οδηγούνται στους ΧΥΤΑ. Για την επιβολή του σχεδίου αυτού επικαλείται για άλλη μια φορά την υιοθέτηση κοινοτικών οδηγιών. Ουσιαστικά πιέζουν τους δήμους για το διπλασιασμό των δημοτικών τελών τα οποία πληρώνουν ήδη οι πολίτες, για την υγειονομική ταφή των απορριμμάτων. Και αυτό τη στιγμή που ήδη τα τελευταία χρόνια παρουσιάζεται μείωση στην παραγωγή των αστικών απορριμμάτων, πράγμα το οποίο συνδέεται απευθείας με τη μείωση της κατανάλωσης. Προετοιμάζουν με αυτό τον τρόπο την κοινωνία ώστε μέσα από την αύξηση του κόστους των σκουπιδιών ανά οικογένεια να περάσουν στο επόμενο στάδιο που είναι η εκχώρηση της διαχείρισής τους από κάποιους «εθνικούς εργολάβους» σε συνεργασία με εταιρείες του εξωτερικού ή ακόμη και με αυτές καθαυτές τις εταιρείες. Εξ ου και η ανησυχία του γερμανού εντεταλμένου για το θέμα των απορριμμάτων.

Τα δύο προηγούμενα χρόνια γίναμε όλοι  μάρτυρες του βομβαρδισμού ενημέρωσης  σχετικά με τις σύγχρονες τεχνολογίες καύσης απορριμμάτων που αναπτύσσουν γερμανικές εταιρείες. Εργοστάσια «φιλικά» προς το περιβάλλον τα οποία έχουν τη δυνατότητα να εγκατασταθούν ακόμη και στο κέντρο της πρωτεύουσας, αν είναι δυνατόν, σύμφωνα με το υποτιθέμενο πρότυπο της Βιέννης. Έφτασαν μάλιστα σε σημείο να στοχεύσουν τόσο στην έκταση της ΠΥΡΚΑΛ στον Υμηττό όσο και στο πάλαι ποτέ υποτιθέμενο Μητροπολιτικό Πάρκο του Ελληνικού. Όσο και αν τα συγκεκριμένα σχέδια φαίνεται να μην μπορούν να πείσουν, οι συγκεντρώσεις που διοργανώνει ο Φούχτελ με καλεσμένους τους γερμανούς επιχειρηματίες οι οποίοι ανακαλύπτουν το Ελ Ντοράντο τους, και δημάρχους από όλη την Ελλάδα φαίνεται να είναι επιτυχείς για τους πρώτους. Ο τομέας της διαχείρισης των απορριμμάτων είναι το σημαντικότερο διακύβευμα το επόμενο χρονικό διάστημα για τους ΟΤΑ και δεν πρέπει να ξεχνάμε ούτε την περίπτωση της Κερατέας από τη μια πλευρά ούτε την  περίπτωση της Νάπολη από την άλλη όπου η μαφία της Ιταλίας διεκδικεί ολοένα και μεγαλύτερο μερίδιο στη διαχείριση των απορριμμάτων.

Στο παιχνίδι αυτό έχουν πρόθυμους συνεταίρους την dreamteam της εγχώριας διαπλοκής. Μεγαλοεργολάβοι, καναλάρχες, αρχιερείς της απομύζησης του Ελληνικού δημόσιου χρήματος έχουν ήδη προγραμματίσει τα επόμενα βήματά τους. Καθ΄ υπόδειξη των Γερμανών πατρόνων τους σχεδιάζουν την με 1,1 δις χρηματοδότηση της κατασκευής 4 εργοστασίων απορριμμάτων με τη Γερμανική τεχνολογία που ήδη αναφέραμε. Εκτός του ότι με τα λεφτά αυτά σύμφωνα και με μελέτη της ΠΟΕ-ΟΤΑ μπορούν να κατασκευασθούν 17 νοσοκομεία ή να ενισχυθεί το καταρρέον πλέον ΕΣΥ προκύπτει και το εξής: Στα συμβόλαια λειτουργίας των εργοστασίων αυτών προβλέπεται η σταθερή προμήθεια τους με συγκεκριμένο όγκο απορριμμάτων ώστε να εξασφαλιστεί η σταθερή και απρόσκοπτη κερδοφορία τους. Όμως: τα τελευταία χρόνια λόγω των μνημονιακών μέτρων και της σταδιακής μείωσης της καταναλωτικής ικανότητας του μέσου νοικοκυριού ο μέσος όρος απορριμμάτων που «παράγει» η ελληνική οικογένεια βαίνει σταθερά μειούμενη, φθάνοντας μάλιστα σε περιοχές ακόμη και στο 80% ! Αντί λοιπόν ένας λογικός και φιλικός προς τον άνθρωπο και το περιβάλλον προγραμματισμός διαχείρισης των σκουπιδιων όπως είναι η ανακύκλωση, η κομποστοποίηση, η επαναχρησιμοποίηση επιλέγεται η κατ΄ επιταγή και προς το συμφέρον των γερμανών επικυρίαρχων συνεργασία με Γερμανικές «εξειδικευμένες» εταιρίες στον τομέα αυτό.

Άλλος σημαντικός τομέας είναι ο τομέας του τουρισμού. Αρκετοί δήμοι διαχειρίζονται υπό την ευθύνη τους τόσο αξιόλογες εγκαταστάσεις όπως είναι οι ιαματικές πηγές όσο και αυτά καθαυτά μεγάλα τμήματα του αιγιαλού της χώρας μας. Οι επιδιώξεις όμως των γερμανών επικυρίαρχων δεν σταματούν στις βλέψεις που έχουν για την ιδιωτική εκμετάλλευση των τουριστικών υποδομών της χώρας. Προχωρούν ένα βήμα παραπέρα. Σε συνάντηση που έγινε το Μάρτιο του 2013 με την υπουργό Τουρισμού Όλγα Κεφαλογιάννη ανακοινώθηκε η συνεργασία πάνω στον κλάδο της τουριστικής εκπαίδευσης. Στις δηλώσεις του ο επίτροπος και υφυπουργός Εργασίας, μην το ξεχνάμε, της Γερμανίας Φούχτελ στάθηκε στο θέμα της επαγγελματικής εκπαίδευσης ή όπως την ανέφερε δυικής εκπαίδευσης όπως χαρακτηριστικά ονομάζεται. Το πρόγραμμα αυτό βασίζεται κυρίως στη στήριξη από ιδιωτικές επιχειρήσεις το οποίο λειτουργεί παράλληλα με το Υπουργείο Τουρισμού. Εστιάζοντας ακόμη περισσότερο στα πλεονεκτήματα αυτής της δυικής εκπαίδευσης υπογράμμισε ότι ο μαθητευόμενος εργάζεται,  δέχεται «κάποιες» αποδοχές ενώ ταυτόχρονα αφουγκράζεται τις τάσεις αγοράς εργασίας και μπορεί ταυτόχρονα να εργαστεί και στο εξωτερικό».

 Το σενάριο το έχουμε ξαναζήσει. Τα τελευταία τέσσερα – πέντε χρόνια υπάρχει  μια σταθερά αυξανόμενη μείωση των εργαζομένων στο τουριστικό τομέα. Διαβάζοντας τις ανακοινώσεις των συνδικαλιστικών οργάνων των ξενοδοχοϋπαλλήλων βρίσκει κανείς την καταγγελία ότι ολοένα και περισσότερο εισάγονται «εκπαιδευόμενοι» από τρίτες χώρες, κυρίως την Πολωνία, όπου έναντι πινακίου φακής υποτίθεται ότι κάνουν το εκπαιδευτικό τους, ουσιαστικά όμως υποκαθιστούν τους Έλληνες εργαζόμενους σε αυτές τις επιχειρήσεις και αποδομούν με έμμεσο ή άμεσο τρόπο τις συλλογικές συμβάσεις, τις απολαβές και όσα άλλα εργασιακά δικαιώματα, πχ ωράριο εργασίας, πλαισιώνουν τον τομέα αυτό. Η επιδίωξη είναι σαφέστατη.

Άλλος τομέας είναι ο τομέας των ορυκτών.

Τον Ιούνιο του 2012 πραγματοποιήθηκε συνάντηση του εντολοδόχου του Αντώνη Σαμαρά Γιώργου Δακή (περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας) με τον γερμανό απεσταλμένο της Καγκελαρίου Φούχτελ συνοδεία για άλλη μια φορά επιχειρηματιών γερμανικών και ελληνογερμανικών συμφερόντων. Σκοπός της συνάντησης η προώθηση στην ευρωπαϊκή επιτροπή μέσω του Φούχτελ του αιτήματος χρηματοδότησης της κατασκευής του νέου λιγνιτοηλεκτρικού σταθμού Πτολεμαΐδας. Με δεδομένο το  νεοφιλελεύθερο πρόγραμμα της Ν. Δημοκρατίας, στο οποίο είναι σαφής η πρόθεσή της για πώληση της ΔΕΗ και των εργοστασίων της στα πρότυπα του αεροδρομίου, η συνάντηση με το γερμανό υπάλληλο της κυρίας Μέρκελ χαρακτηρίζεται ως η μετεκλογική εκτέλεση μιας συμφωνίας που έχει ήδη αναγγελθεί. Ακόμη χειρότερα ο περιφερειάρχης «ζήτησε παρεμβάσεις προς την κατεύθυνση της μη εφαρμογής της εξίσωσης των τιμών πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης για τη Δυτική Μακεδονία που αντιμετωπίζει μεγάλο πρόβλημα λόγω των χαμηλών θερμοκρασιών»! Κι εδώ ακριβώς προκύπτει το πολιτικό πρόβλημα που συνοδεύει την υλοποίηση  της συμφωνίας του Γ. Παπανδρέου με τη Μέρκελ. Ο Δακής απευθύνει αιτήματα όχι στην ελληνική κυβέρνηση της οποίας αρμοδιότητα είναι, αλλά σε ένα γερμανό αξιωματούχο(!) ο οποίος ουδεμία σχέση έχει με το υπουργείο οικονομικών, ανάπτυξης ή υγείας της ελληνικής κυβέρνησης. Εάν αυτό δε συνιστά εθελοδουλία κατά το πρότυπο του «στρατηγέ μου, ιδού ο στρατός σας» τι συνιστά; Εύλογο το ερώτημα: Βρισκόμαστε ήδη υπό γερμανική κατοχή και δεν το γνωρίζουμε;

 Στο ίδιο κλίμα, θερμό κατά τα άλλα, η συνάντηση του Πέτρου Τατούλη περιφερειάρχη Πελοποννήσου με τον Φούχτελ. Η συζήτηση δομήθηκε πάνω σε θέματα ανάπτυξης και συνεργασίας για την εφαρμογή ενός στρατηγικού σχεδιασμού της περιφέρειας Πελοποννήσου. Η απάντηση του Φούχτελ αποκαλυπτική. «Έχετε διάθεση, ενέργεια, προετοιμασία και ολοκληρωμένο σχέδιο κι εμείς βρισκόμαστε εδώ για να βοηθήσουμε». Όλοι όμως γνωρίζουμε το πόσο και  με ποιο τρόπο βοήθησε η γερμανική κυβέρνηση τη χώρα μας τα τελευταία χρόνια. Και σε αυτή τη συνάντηση η απουσία εκπροσώπου της ελληνικής κυβέρνησης, όχι ότι θα διασφάλιζε ζητήματα πχ εθνικής κυριαρχίας, ήταν εμφανής. Δυστυχώς αυτή η δυνατότητα της αδιαμεσολάβητης δυνατότητας συνεργασίας κάθε τοπικού αιρετού με εξωεθνικά κέντρα κατοχυρώνεται από την διοικητική μεταρρύθμιση του Ραγκούση, την και «Καλλικράτης» επονομαζόμενη. Περιττό να αναφέρουμε ότι το ίδιο ακριβώς πλαίσιο χαρακτηρίζει κάθε συνάντηση αιρετών περιφερειαρχών και δημάρχων με τα αιτήματα των τελευταίων εν είδει «σπαρακτικής έκκλησης» να απευθύνονται απευθείας στο γερμανό επιτελάρχη, απουσία πάντα κάθε εκπροσώπησης της ελληνικής κυβέρνησης και με τα δημοτικά συμβούλια να παίζουν το ρόλο του κομπάρσου. Η διαχείριση των προβλημάτων της τοπικής αυτοδιοίκησης ολοένα και περισσότερο εκχωρούνται στον Φούχτελ.

Θα θέλαμε να συμπληρώσουμε την εισήγησή μας με ένα τελευταίο το οποίο όμως έχει τη σημασία του. Τον τελευταίο καιρό ολοένα και περισσότεροι δήμοι και περιφέρειες εκλιπαρούν ουσιαστικά για την αδελφοποίηση των οργανισμών τους με αντίστοιχους της Γερμανίας. Ήδη λίγο μετά την εγκατάστασή του το 2011 ως γκαουλάϊτερ στην Ελλάδα ο Φούχτελ είχε εκφράσει τα παράπονά του ότι μόνο τριάντα ελληνικές πόλεις έχουν αδελφοποιηθεί με γερμανικές όταν ο αντίστοιχος αριθμός των γαλλικών πόλεων είναι 2000. Δυστυχώς δεν χρειάζεται να ανησυχεί. Ήδη ο Μπουτάρης  αδελφοποίησε πέρυσι το Νοέμβριο τη Θεσσαλονίκη με την Κολωνία ενώ ο Πέτρος Τατούλης τον παρακάλεσε να μεσολαβήσει για εξεύρεση εταίρου στη Δημοκρατία της Βόρειας Ρηνανίας Βεστφαλίας, κρατίδιο στο οποίο εκλέγεται ο Φούχτελ.

Κλείνοντας θα θέλαμε να επισημάνουμε το εξής:

Το ιδεόγραμμα που χρησιμοποιούν οι κινέζοι για να περιγράψουν το πρόβλημα είναι ακριβώς το ίδιο που χρησιμοποιούν και για την ευκαιρία.

Η παράθεση της δύσκολης συγκυρίας και των σημαντικών προβλημάτων που ορίζει το σημερινό ασφυκτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο καλείται να λειτουργήσει η ΤΑ δεν μπορούν παρά να λειτουργήσουν ως ευκαιρία αλλά και ως υποχρέωση δική μας να παλέψουμε και να διεκδικήσουμε την τοπική αυτοδιοίκηση που οραματιζόμαστε.

Όλα λοιπόν τα προηγούμενα μπορούν να τεθούν ως κατ΄ αρχήν θέματα προς συζήτηση και προβληματισμό με τελικό αιτούμενο όμως την πορεία, τις δομές, την ουσία ή την διάρθρωση αυτού που αιτούμεθα ως ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟ ΔΗΜΟ, με την αρχαιοελληνική έννοια της Εκκλησίας.

Αν μπορούσαμε να βάλουμε κάποια στοιχεία, πρωτόλεια, στον προβληματισμό μας θα μπορούσαμε να πούμε ότι δεν μπορεί παρά να είναι ένας Δήμος στον οποίο πάντα βαρύνουσα θέση έχει η επιλογή της αυτοθέσμισης της κοινωνίας με βάση τα ιδιαίτερα εθνικά, γλωσσικά, πολιτιστικά και όποια άλλα χαρακτηριστικά, η διατήρηση ή\και ενίσχυση της αυτονομίας του υποκειμένου, η διεκδίκηση της κοινοτικής ζωής σαν διαδικασία και σαν σκοπό.

Ταυτόχρονα το σπάσιμο της κυριαρχίας του ιδιωτικού πάνω στο δημόσιο, με την διεκδίκηση του ΔΗΜΟΥ ως κοινωνικό χώρο συνάντησης και ανταλλαγής απόψεων – σχέσεων – συναισθημάτων – δραστηριοτήτων. Ένα Δήμο που θα λειτουργεί ως αξία χρήσης και όχι ανταλλακτική αξία.

Αυτό τελικά που επιζητούμε να βιώσουμε είναι ένας Δήμος ΖΩΝΤΑΝΟ ΚΥΤΤΑΡΟ που θα καθορίζεται από την συνολική λειτουργία του, πέρα από διαχωρισμούς – κατακερματισμούς  ΕΡΓΑΣΙΑ – ΜΕΤΑΦΟΡΑ – ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΖΩΗ – ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ

ΕΝΑ ΔΗΜΟ τελικά όπου η ζωή σ΄ αυτόν θα είναι ένα διαρκές παιχνίδι, μια διαρκής γιορτή.

Στην εξυπηρέτηση τούτου του οράματος χρειάζεται όμως να τεθούν όλοι. Χωροταξία, πολιτισμός, οικονομική ζωή, σχέση με το περιβάλλον, παιδεία, κοινωνικές σχέσεις και κυρίως η πολιτική επιλογή ή αλλιώς η επιλογή του μοντέλου του κοινοτισμού.

Γιατί η καθεαυτή λειτουργία ενός εναλλακτικού δήμου βρίσκεται μέσα στον πυρήνα αυτού που αποκαλούμε κοινοτισμό. Μάλιστα είναι και το πρωταρχικό στάδιο της δοκιμασίας αυτού του μοντέλου. Εδώ ακριβώς  ο τόπος μας έχει να μας χαρίσει την πείρα του, μιας και η χώρα μας ως κατ΄ εξοχήν κοινοτική έχει πλούσια παράδοση η οποία μπορεί να γίνει σημαντικός οδηγός και δάσκαλος.

 

 

αναδημοσίευση από την “Εφημερίδα των συντακτών”

Γ’ τρίμηνο 2013: 1.345.387 οι άνεργοι, το 71% εκ των οποίων μακροχρόνια!

Ούτε ο τουρισμός δεν μας σώζει

 

 

Του Τζώρτζη Ρούσσου

 

 Οταν τη χρονιά που η αύξηση του τουρισμού χαρακτηρίστηκε από τους παράγοντες της αγοράς αλματώδης, το όφελος στην απασχόληση είναι 0,1%, τότε εύκολα συνάγεται το συμπέρασμα περί κατάρρευσης του επικοινωνιακού success story που προσπαθεί να επιβάλει ως αληθινή τη μαγική εικόνα της αύξησης των θέσεων απασχόλησης στην αγορά εργασίας. Ετσι, ο αριθμός των ανέργων αυξήθηκε κατά 9,3% σε σχέση µε το γ” τρίµηνο του 2012. Βέβαια, τρόμο προκαλεί το γεγονός ότι οι μακροχρόνια άνεργοι (πάνω από 12 μήνες χωρίς εργασία) ανέρχονται στο 71% του συνόλου των ανέργων!

Η χθεσινή ανακοίνωση της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για το γ” τρίμηνο του 2013 ήταν σαφής… Το ποσοστό ανεργίας ήταν 27,0%, έναντι 27,1% του προηγούµενου τριµήνου και 24,8% του αντίστοιχου τριµήνου του 2012. Ολα αυτά σε μια χρονιά που, σύμφωνα με τους παράγοντες του τουρισμού, μόνο μέσω των αεροπορικών αφίξεων το διάστημα Ιανουαρίου – Αυγούστου στην Ελλάδα ήρθαν 836.211 περισσότεροι επισκέπτες από πέρυσι (9.258.856 από 8.422.645 το 2012) και αν αυτό συνδυαστεί με τις αφίξεις με άλλα μέσα (οδικά – θαλάσσια), τότε η αύξηση σε σχέση με πέρυσι ξεπερνά το ένα εκατομμύριο τουρίστες. Ποσοστιαία, δε, κυμάνθηκε φέτος περίπου στο 10% σε σχέση με το προηγούμενος έτος.

 

Από ποιους, λοιπόν, εξυπηρετήθηκαν όλοι αυτοί οι τουρίστες αν καθίσταται δεδομένο ότι προσελήφθησαν πολύ περισσότεροι άνθρωποι προκειμένου να αντεπεξέλθουν στην εξυπηρέτηση όλων αυτών των επισκεπτών; Προφανώς είναι τέτοια η μείωση της απασχόλησης στους υπόλοιπους κλάδους της ελληνικής οικονομίας που η αύξηση των εποχικών θέσεων απασχόλησης δεν κατάφερε να εξισορροπήσει έστω και κατ’ ελάχιστο τα πράγματα.

 

Ούτε λίγο-ούτε πολύ, στο κρίσιμο για την απασχόληση διάστημα του καλοκαιριού και σε απόλυτους αριθμούς η ελληνική αγορά εργασίας απώλεσε, σε σχέση με το γ” τρίμηνο του 2012, 103.100 θέσεις εργασίας. Τώρα πόθεν προκύπτει η αύξηση της απασχόλησης κατά 113.489 θέσεις εργασίας το 11μηνο του 2013, που ανακοίνωσε πρόσφατα ο μάγος των αριθμών υπουργός Εργασίας, Γ. Βρούτσης, ουδείς μπορεί να απαντήσει! Από τη σκοπιά της απασχόλησης και της ανεργίας:

 

•Ο αριθµός των απασχολουµένων ανήλθε σε 3.635.905 ανθρώπους και των ανέργων σε 1.345.387.

 

•Από το σύνολο των ανέργων που αναζητούν µισθωτή απασχόληση, το 34,1% αναζητά αποκλειστικά πλήρη απασχόληση, ενώ το 61,9% αναζητά πλήρη, αλλά στην ανάγκη είναι διατεθειµένο να εργαστεί και µε µερική απασχόληση.

 

Με την ένταξη και των προνοιακών επιδομάτων στο πρόγραμμα ΗΛΙΟΣ φωτίστηκαν οι ελάχιστες περιπτώσεις στις οποίες κάποιοι εκμεταλλεύονταν το σύστημα λαμβάνοντας επιδόματα αποβιωσάντων συγγενών τους. Από τη διασταύρωση που έγινε με τα στοιχεία του «ΑΡΙΑΔΝΗ» και του ΑΜΚΑ προέκυψε η καταβολή επιδομάτων σε 768 θανόντες. Σημειώνεται ότι καταβάλλονται 172.571 επιδόματα σε 164.106 δικαιούχους από τους δήμους. Οι περιπτώσεις λοιπόν που εντοπίστηκαν αντιπροσωπεύουν το 0,46% του συνόλου των επιδομάτων… 

Pacta sunt servandα ή περασμένα ξεχασμένα για κατοχικό δάνειο & εγκληματίες πολέμου

του Θανάση Γκότοβου

• Απαλλάσσονται από οποιοδήποτε φόρο εισοδήματος τα κέρδη που προκύπτουν από την εκμετάλλευση πλοίων. Να σημειώσουμε ότι σύμφωνα με τη νέα φορολογική κλίμακα οι μισθωτοί και συνταξιούχοι πληρώνουν φόρο εισοδήματος για κάθε εισόδημα που είναι πάνω από 357 ευρώ το μήνα.
• Απαλλάσσεται από κάθε φορολογία η υπεραξία που μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε από την πώληση κάποιου πλοίου, είτε από την είσπραξη ασφαλιστικής αποζημίωσης είτε από άλλη αιτία. Σύμφωνα με το φορολογικό σύστημα όσοι αποφασίσουν να πουλήσουν κάποιο ακίνητο, πληρώνουν φόρο υπερτιμήματος.
• Απαλλάσσεται από το φόρο εισοδήματος το ποσό των καθαρών κερδών ή μερισμάτων κάθε ημεδαπής ή αλλοδαπής εταιρείας που εκτός από την εκμετάλλευση πλοίων έχει και άλλες εκμεταλλεύσεις. Με τον τρόπο αυτό ενισχύεται η τάση δημιουργίας επιχειρήσεων – μαϊμού στον κλάδο, μόνο και μόνο για να κερδίζουν φοροαπαλλαγές για δραστηριότητες σε άλλους κλάδους.
• Απαλλάσσονται από το φόρο πλοία α’ κατηγορίας, ναυπηγούμενα στην Ελλάδα.
• Μείωση του φόρου κατά 50% σε πλοία και κρουαζιερόπλοια α’ κατηγορίας.
• Απαλλάσσονται από το φόρο πλοία α’ κατηγορίας που υφίστανται επισκευές και οι δαπάνες για αυτές καλύπτονται με εισαγωγή συναλλάγματος.
• Μείωση του φόρου κατά 60% σε επιβατηγά πλοία, μηχανοκίνητα και ιστιοφόρα, ανεξαρτήτου υλικού αυτών.
• Μείωση του φόρου κατά 75% στα αλιευτικά πλοία.
• Απαλλάσσονται από το φόρο φορτηγά πλοία εφόσον έχουν ηλικία μικρότερη των 30 ετών.
• Απαλλάσσεται από κάθε φόρο, τέλος ή εισφορά ή κρατήσεις υπέρ του Δημοσίου ή κάποιου τρίτου το εισόδημα που αποκτάται από γραφεία ή υποκαταστήματα αλλοδαπών ναυτιλιακών επιχειρήσεων που εγκαθίστανται στην Ελλάδα.
• Απαλλάσσεται από κάθε φόρο, τέλος, εισφορά ή κράτηση το εισόδημα που δημιουργείται από την εκμετάλλευση πλοίου στο εξωτερικό.
• Απαλλάσσονται από κάθε τέλος, τα έγγραφα που συντάσσονται για την εφαρμογή του Ν. 27/1975.
• Μειώνεται η εισφορά προς το Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο (ΝΑΤ) για τα πλοία που αποδεδειγμένα αργούν λόγω επισκευών, ελλείψεως εργασίας ή άλλης αιτίας. Η μείωση είναι ανάλογη με το χρόνο της αργίας.
• Απαλλάσσονται από το φόρο κύκλου εργασιών τα τουριστικά επαγγελματικά πλοία ή πλοιάρια.
• Απαλλάσσονται από τα τέλη κυκλοφορίας και από το εφάπαξ πρόσθετο ειδικό τέλος τα τουριστικά πλοία και πλοιάρια και οι βενζινάκατοι επαγγελματικής ή ιδιωτικής χρήσης.
• Απαλλάσσονται από τα τέλη κυκλοφορίας και από το εφάπαξ πρόσθετο ειδικό τέλος τα υπό ξένη σημαία τουριστικά πλοία και πλοιάρια επαγγελματικής ή ιδιωτικής χρήσης.
• Απαλλάσσονται από το φόρο κύκλου εργασιών και από τους δασμούς τα ναυταθλητικά σκάφη κάθε τύπου που ανήκουν σε αναγνωρισμένους ναυτικούς ομίλους ή ναυτικά σωματεία ή μέλη αυτών.
• Απαλλάσσεται από κάθε φόρο, τέλος ή εισφορά το εισόδημα που αποκτάται από εταιρείες χαρτοφυλακίου που κατέχουν αποκλειστικά μετοχές εταιρειών πλοιοκτητριών που βρίσκονται υπό ελληνική σημαία.
• Απαλλάσσονται από κάθε τέλος ή άλλη επιβάρυνση υπέρ του Δημοσίου ή τρίτο η διανομή κερδών και το καθαρό προϊόν της εκκαθαρίσεως αυτής, η ανάληψη κεφαλαίου και οι σχετικές εξοφλητικές αποδείξεις, οι εγγραφές στα βιβλία της εταιρείας και τα δικαιολογητικά καθώς και άλλα έγγραφα που αφορούν πράξη που ενεργεί η εταιρεία στο εξωτερικό κατέρχονται στην Ελλάδα, οι καταθέσεις και τα δάνεια των μετόχων, η κεφαλαιοποίηση των κερδών και η μη ανάληψη των κερδών από τους μετόχους.
• Απαλλάσσονται από το ΦΠΑ οι παραδόσεις και εισαγωγές πλοίων ή άλλων πλωτών μέσων για εμπορική ή άλλη εκμετάλλευση.
• Απαλλάσσονται από το ΦΠΑ οι προμηθευτές καυσίμων για τη ναυσιπλοΐα αλλά και της επαγγελματικής αλιείας.

Νόαμ Τσόμσκι: Κάποιοι στη Γερμανία θέλουν την Ελλάδα σε σκλαβιά

by admin

Συνέντευξη στον Χ.Ι. Πολυχρονίου και την Αναστασία Γιάμαλη από την εφημερίδα Αυγή:

Ο νεοφιλελευθερισμός

* Σύμφωνα με τη νεοφιλελεύθερη ιδεολογία, η κυβέρνηση συνιστά πρόβλημα, κοινωνικό κράτος δεν υπάρχει και οι ιδιώτες είναι υπεύθυνοι για τη μοίρα τους. Ωστόσο, οι μεγάλες επιχειρήσεις και οι πλούσιοι βασίζονται περισσότερο παρά ποτέ στην κρατική παρέμβαση, ώστε να συνεχίσουν να έχουν τον έλεγχο της οικονομίας και να απολαμβάνουν το μεγαλύτερο μερίδιο της οικονομικής πίτας. Είναι τελικά μύθος ο νεοφιλελευθερισμός; Πρόκειται απλά για ένα ιδεολογικό κατασκεύασμα;

O όρος «νεοφιλελεύθερος» είναι λιγάκι παραπλανητικός. Δεν είναι ούτε νέος, ούτε φιλελεύθερος. Όπως είπατε, οι μεγάλες επιχειρήσεις και οι πλούσιοι βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε αυτό που ο οικονομολόγος Ντιν Μπέικερ αποκαλεί «το συντηρητικό κράτος γκουβερνάντα», το οποίο και εκτρέφουν. Αυτό ισχύει -σε μεγάλο βαθμό- και για τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς. Μία πρόσφατη μελέτη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) αποδίδει τα κέρδη των μεγάλων τραπεζών σχεδόν ολοκληρωτικά στην άρρητη πολιτική διασφάλισης του κράτους («πολύ μεγάλες για να καταρρεύσουν») και δεν αναφέρομαι μόνο στις ευρέως γνωστές και πολυδιαφημισμένες διασώσεις, αλλά στην πρόσβαση που έχουν σε φθηνές πιστώσεις, ευνοϊκές αξιολογήσεις λόγω της κρατικής εγγύησης, και πολλά άλλα παραδείγματα. Το ίδιο ισχύει και για την παραγωγική οικονομία. Η επανάσταση των τεχνολογιών της πληροφορικής, που είναι σήμερα η κινητήρια δύναμή της, βασίστηκε πολύ έντονα σε επενδύσεις σε έρευνα και τεχνολογία, σε προμήθειες και άλλους τρόπους στήριξης από το κράτος. Αυτή η διαδικασία έχει τις ρίζες της στην πρώιμη αγγλική εκβιομηχάνιση.

Ωστόσο, ούτε ο «νεοφιλελευθερισμός» ούτε οι προγενέστερες εκδόσεις του, όπως ο «φιλελευθερισμός», είναι μύθοι. Στα σίγουρα δεν είναι μύθοι για τα θύματά τους. Ο οικονομικός ιστορικός Πολ Μπάιροχ είναι μόνο ένας από τους πολλούς που έχουν δείξει πως «ο υποχρεωτικός οικονομικός φιλελευθερισμός του Τρίτου Κόσμου τον 19ο αιώνα είναι ένα σημαντικό στοιχείο στο να εξηγήσουμε την καθυστέρηση στην εκβιομηχάνισή του». Στην πραγματικότητα η «αποβιομηχάνισή» του είναι μια ιστορία που συνεχίζεται μέχρι σήμερα με διάφορες μορφές.

Εν συντομία οι θεωρίες είναι σε μεγάλο βαθμό, «μύθος» για τους πλούσιους και τους ισχυρούς, οι οποίοι έχουν εφεύρει πολλούς τρόπους για να προστατεύονται από τις δυνάμεις της αγοράς, αλλά όχι για τους φτωχούς και τους αδύναμους, οι οποίοι πλήττονται από αυτές.

* Πως εξηγείται η υπεροχή του κανόνα που έχει ως επίκεντρο τις αγορές και το αρπακτικό κεφάλαιο σε μια περίοδο που βιώνουμε την πιο καταστροφική κρίση του καπιταλισμού από τη μεγάλη ύφεση της δεκαετίας του ’30;

Η βασική εξήγηση είναι και η συνήθης: Όλα πάνε ρολόι για τους πλούσιους και τους ισχυρούς. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, δεκάδες εκατομμύρια είναι άνεργοι, εκατομμύρια ανώνυμοι έχουν εκπέσει από την αγορά εργασίας στην απελπισία και τα εισοδήματα. Ακόμη και οι συνθήκες διαβίωσης έχουν σε μεγάλο βαθμό τελματώσει ή και συρρικνωθεί. Αλλά οι μεγάλες τράπεζες, που είναι υπεύθυνες για την τελευταία κρίση, είναι μεγαλύτερες και πλουσιότερες από ποτέ, τα εταιρικά κέρδη σπάνε ρεκόρ, ο πλούτος πέρα από κάθε φαντασία συσσωρεύεται μεταξύ των ισχυρών, ο κόσμος της εργασίας έχει αποδυναμωθεί από τη συντριβή των συνδικάτων και την «αυξανόμενη εργασιακή ανασφάλεια», για να δανειστώ τον όρο που χρησιμοποίησε ο Άλαν Γκρίνσπαν (σ.σ.: ο επί 20ετία, 1987-2006, διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ) όταν εξηγούσε τη μεγάλη επιτυχία της οικονομίας, την οποία διαχειριζόταν, όταν ήταν ακόμα ο «Άγιος Άλαν», ίσως ο μεγαλύτερος οικονομολόγος από την εποχή του Άνταμ Σμιθ, πριν την κατάρρευση των δομών τις οποίες διηύθυνε μαζί με τις ιδεολογικές δομές τους. Οπότε, γιατί να παραπονεθούν;

Η ανάπτυξη του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου συνδέεται με την πτώση του ποσοστού κέρδους στη βιομηχανία και τις νέες ευκαιρίες που αναδύθηκαν, ώστε να κατανεμηθεί η παραγωγή σε περιοχές στις οποίες η εργασία γίνεται ευκολότερα αντικείμενο εκμετάλλευσης και οι περιορισμοί στο κεφάλαιο είναι ασθενέστεροι -ενώ τα κέρδη διανέμονται σε περιοχές με χαμηλότερα ποσοστά κέρδους (παγκοσμιοποίηση).

Η όλη διαδικασία έχει ως «συνενόχους» τις τεχνολογικές εξελίξεις, οι οποίες διευκολύνουν την ανάπτυξη ενός «ανεξέλεγκτου χρηματοπιστωτικού τομέα», ο οποίος «καταβροχθίζει τη σύγχρονη οικονομία (δηλαδή την παραγωγική οικονομία) από μέσα, όπως η νύμφη της σφήκας – αράχνης που τρώει από μέσα προς τα έξω τον ξενιστή, στον οποίο έχει αποτεθεί», για να δανειστώ την ατμοσφαιρική παρομοίωση του Μάρτιν Γουλφ των Financial Times, ίσως του πιο αξιοσέβαστου οικονομικού ανταποκριτή στον αγγλόφωνο κόσμο.

Εκτός από αυτό, όπως ήδη σημειώσαμε, ο κανόνας που έχει ως επίκεντρο τις αγορές επιβάλλει αυστηρή πειθαρχία στους πολλούς, αλλά οι λίγοι οι οποίοι «μετράνε» προστατεύουν τους εαυτούς τους αποτελεσματικά.

* Πώς ερμηνεύετε το επιχείρημα περί κυριαρχίας μιας υπερεθνικής ελίτ και το τέλος του έθνους – κράτους, ειδικά αφότου οι υποστηρικτές του υποστηρίζουν ότι αυτή η νέα τάξη πραγμάτων μας έχει ήδη επιβληθεί;

Υπάρχει μια αλήθεια σε αυτό το επιχείρημα, αλλά δεν θα πρέπει να την υπερβάλουμε. Οι πολυεθνικές εξακολουθούν να στηρίζονται στο κράτος, στο οποίο έχουν τη βάση τους, για προστασία, οικονομική και στρατιωτική και -σε μεγάλο βαθμό- για καινοτομία. Οι διεθνείς θεσμοί παραμένουν σε σημαντικό βαθμό υπό τον έλεγχο των πιο ισχυρών κρατών και, σε γενικές γραμμές, η «κρατο-κεντρική» διεθνής τάξη παραμένει αρκετά σταθερή.

Το κοινωνικό συμβόλαιο

* Η Ευρώπη κινείται ολοένα και εγγύτερα προς το τέλος του «κοινωνικού συμβολαίου». Σας εκπλήσσει αυτή η εξέλιξη;

Σε μια συνέντευξη, ο Μάριο Ντράγκι (σ.σ.: επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας από το 2011) πληροφόρησε τη Wall Street Journal ότι «το παραδοσιακό κοινωνικό συμβόλαιο της ηπείρου» -ίσως η πιο σημαντική συμβολή της στον σύγχρονο πολιτισμό – «είναι ξεπερασμένο» και πρέπει να ξηλωθεί. Και ο Ντράγκι είναι ένας από τους διεθνείς γραφειοκράτες που κάνουν πολλά για να προστατεύσουν τα απομεινάρια του κοινωνικού κράτους. Ο επιχειρηματικός κόσμος πάντα αντιπαθούσε το κοινωνικό συμβόλαιο. Θυμηθείτε την ευφορία στον επιχειρηματικό Τύπο όταν η πτώση του «κομμουνισμού» πρόσφερε μια νέα εργατική δύναμη -μορφωμένη, εκπαιδευμένη, υγιή και ξανθιά με γαλανά μάτια- που μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να υποσκάψει το «πολυτελές λάιφ στάιλ» των Δυτικών εργατών. Δεν πρόκειται για αποτέλεσμα ανυποχώρητων δυνάμεων, οικονομικών ή άλλων, αλλά για ένα σχέδιο πολιτικής βασισμένο στα συμφέροντα των σχεδιαστών του, που πιθανότερα είναι οι τραπεζίτες και οι διευθύνοντες σύμβουλοι παρά οι επιστάτες που καθαρίζουν τα γραφεία τους.

* Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα πολλά μέρη του εξελιγμένου καπιταλιστικού κόσμου είναι το χρέος που κουβαλούν, ιδιωτικό και δημόσιο. Στις χώρες της περιφέρειας της Ευρωζώνης, το χρέος έχει καταστροφικές κοινωνικές συνέπειες, καθώς «πάντα πληρώνει ο λαός», όπως έχετε κι εσείς επισημάνει στο παρελθόν. Θα θέλατε να εξηγήσετε στους ακτιβιστές τού σήμερα γιατί το χρέος είναι «ένα κοινωνικό και ιδεολογικό κατασκεύασμα;».

Οι λόγοι είναι πολλοί. Ένας από αυτούς παρουσιάστηκε πολύ ωραία με μία φράση από την εκτελεστική διευθύντρια των ΗΠΑ στο ΔΝΤ, Κάρεν Λισάκερς, η οποία περίγραψε τον οργανισμό ως «το όργανο επιβολής εκ μέρους της πιστωτικής κοινότητας». Στην καπιταλιστική κοινωνία, αν μου δανείσεις χρήματα και δεν μπορώ να στα ξεπληρώσω, τότε το πρόβλημα θα το ‘χεις εσύ, δεν μπορείς να ζητήσεις από τους γείτονές μου να πληρώσουν το χρέος.

Αλλά από τη στιγμή που οι πλούσιοι και οι ισχυροί μπορούν και προστατεύουν τους εαυτούς τους από την πειθαρχία της αγοράς, τα πράγματα λειτουργούν διαφορετικά όταν μια μεγάλη τράπεζα δανείζει σε «ριψοκίνδυνους» και δυνητικά επικίνδυνους δανειολήπτες, με υψηλό επιτόκιο και μεγάλο ποσοστό κέρδους εννοείται, κι αυτοί κάποια στιγμή δεν μπορούν να πληρώσουν. Τι γίνεται τότε; Τότε είναι που το «όργανο επιβολής εκ μέρους της πιστωτικής κοινότητας» σπεύδει προς διάσωσή τους, εξασφαλίζοντας πως το χρέος θα πληρωθεί, μεταφέροντας την ευθύνη στον γενικό πληθυσμό με προγράμματα διαρθρωτικής προσαρμογής, λιτότητα και όλα τα συναφή.

Όταν οι πλούσιοι δεν θέλουν να πληρώνουν τέτοια χρέη, τα βαφτίζουν «απεχθή» και, ως εκ τούτου, άκυρα: τα επιβάλλουν στους αδύναμους με αθέμιτα μέσα. Ένα τεράστιο κομμάτι του χρέους είναι «απεχθές» υπό την έννοια αυτή, αλλά λίγοι μπορούν να προσφύγουν σε ισχυρούς θεσμούς για να σωθούν από τις ακαμψίες του καπιταλισμού.

Υπάρχουν και άλλα μέσα. Η JP Morgan Chase καλείται να πληρώσει πρόστιμο 13 δισ. δολαρίων (εκ των οποίων τα μισά εκπίπτουν από φόρους) για απάτη που αφορά τίτλους διασφαλισμένους με ενυπόθηκα δάνεια -επί της ουσίας θα έπρεπε να κατηγορηθεί για εγκληματική συμπεριφορά- από την οποία τα συνήθη θύματα επωμίζονται τεράστια χρέη.

Ο γενικός ελεγκτής του προγράμματος διάσωσης της κυβέρνησης των ΗΠΑ, Νιλ Μπαρόφκσι, επεσήμανε πως επισήμως επρόκειτο για μια νομική διαπραγμάτευση: Οι ένοχες τράπεζες θα διασώζονταν και τα θύματά τους, οι άνθρωποι που θα έχαναν τα σπίτια τους, θα λάμβαναν περιορισμένη προστασία και υποστήριξη. Όπως εξηγεί ο ίδιος, μόνο το πρώτο μέρος της συμφωνίας τιμήθηκε και το σχέδιο κατέληξε να μην είναι τίποτε περισσότερο από μια «δωρεά στα εκτελεστικά στελέχη της Wall Street» -γεγονός που δεν εξέπληξε κανέναν που καταλαβαίνει τι είναι ο «πραγματικά υπαρκτός καπιταλισμός».

Και η λίστα συνεχίζεται…

Η Ελλάδα, η Γερμανία και ο ΣΥΡΙΖΑ

* Στη διάρκεια της κρίσης οι Έλληνες απεικονίζονται ανά την υφήλιο ως «τεμπέληδες και διεφθαρμένοι φοροφυγάδες που το μόνο που ξέρουν να κάνουν είναι να διαδηλώνουν». Αυτή είναι λίγο – πολύ η κυρίαρχη αφήγηση. Ποιοι μηχανισμοί χρησιμοποιούνται από το κατεστημένο για να πείθεται η κοινή γνώμη και πώς αντιμετωπίζονται;

Αυτές οι «απεικονίσεις» παρουσιάζονται από εκείνους που κατέχουν τον πλούτο και την εξουσία οικοδομώντας έτσι τον κυρίαρχο λόγο. Η παραποίηση και η εξαπάτηση αντιμετωπίζονται μόνο αν υπονομευτεί η εξουσία τους, δημιουργώντας όργανα λαϊκής εξουσίας. Όπως συμβαίνει σε κάθε περίπτωση καταπίεσης και κυριαρχίας.

* Τι συμβαίνει κατά τη γνώμη σας στην Ελλάδα με τις συνεχείς απαιτήσεις της τρόικας και με δεδομένο τον ρόλο της Γερμανίας και την προσκόλληση στη λιτότητα;

Φαίνεται πως ο απώτερος στόχος των γερμανικών απαιτήσεων έναντι της Αθήνας, στο πλαίσιο της διαχείρισης της κρίσης χρέους, είναι να δεσμεύσει ό,τι έχει αξία στην Ελλάδα. Κάποιοι άνθρωποι στη Γερμανία φαίνεται πως στόχο έχουν να θέσουν την Ελλάδα υπό καθεστώς ιδιότυπης σκλαβιάς.

* Είναι πιθανόν πως η επόμενη κυβέρνηση στην Ελλάδα θα είναι κυβέρνηση της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Ποια θα πρέπει να είναι η προσέγγισή της;

Αυτό είναι ένα δύσκολο και πρακτικό ερώτημα. Θα ήταν εύκολο να σκιαγραφήσω τι θα ήθελα να συμβεί, αλλά, με δεδομένη την κατάσταση, όποια πορεία και να ακολουθηθεί θα υπάρχει και κόστος και κίνδυνος. Ακόμη και να ήμουν σε θέση να τα αξιολογήσω όλα αυτά -που δεν είμαι- θα ήταν ανεύθυνο να προτείνω πολιτικές χωρίς σοβαρή ανάλυση και δίχως στοιχεία.

* Ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει ένα κοινό μέτωπο των χωρών του Νότου ενάντια στη λιτότητα. Και εσείς έχετε μιλήσει για ένα τέτοιο μέτωπο, προκειμένου να παρεμποδιστούν οι πολιτικές που επιβάλλει ο Βορράς.

Η Γερμανία και οι βόρειοι σύμμαχοί της υποχρεώνουν τις υπερχρεωμένες χώρες της Ευρωζώνης να ακολουθήσουν πολιτικές που είναι καταστροφικές. Ένα κοινό μέτωπο ανάμεσα στην Ελλάδα, την Πορτογαλία, την Ισπανία και την Ιταλία μπορεί να είναι η μόνη ρεαλιστική επιλογή γι’ αυτές τις χώρες. Η ευρωπαϊκή βοήθεια θα πρέπει να παρέχεται χωρίς τη λήψη μέτρων που καταστρέφουν τον κοινωνικό ιστό της Ελλάδας και των άλλων κρατών – μελών της Ευρωζώνης που πλήττονται από την κρίση.

Η λιτότητα οδηγεί σε αυτοκτονία, υπό την έννοια ότι περιορίζει την ανάπτυξη, αυξάνει την ανεργία και παράγει μιζέρια -αλλά μπορεί να είναι μια αποτυχημένη πολιτική από σχεδιασμό. Εκτός από την αποπληρωμή του χρέους με όποιο δυνατό μέσο, ο στόχος φαίνεται να είναι, επίσης, η υπονόμευση και το ξεχαρβάλωμα του κοινωνικού κράτους -και οι πολιτικές λιτότητας εξασφαλίζουν αυτόν τον στόχο. Η δημοκρατία έχει ήδη αποδυναμωθεί σημαντικά στην Ευρώπη και η ενίσχυση της Ακροδεξιάς είναι μια σοβαρή και εξαιρετικά ανησυχητική εξέλιξη.

Το μέλλον της Ευρώπης θα είναι ζοφερό αν δεν λυθούν τα προβλήματα στην Ευρωζώνη, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχουν καν αντιμετωπιστεί. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συνεχίζουν την τακτική «kicking the can down the road» (να κλωτσάνε το κουτί πιο κάτω στον δρόμο). Ένα κοινό μέτωπο από τις χώρες που μαστίζονται από την κρίση μπορεί να είναι αυτό που χρειάζεται τελικά για να αφυπνιστεί η Ευρώπη.

Οι Σκουριές

* Δεν έχει αμφισβητηθεί ποτέ η εγγενής ανάγκη του καπιταλισμού να καταστρέφει. Στις πρόσφατες αναλύσεις σας έχετε εστιάσει στην περιβαλλοντική καταστροφή. Κατά ποια έννοια;

Νομίζω ότι απειλείται η αξιοπρεπής ανθρώπινη επιβίωση. Τα πρώτα θύματα είναι, όπως συνήθως, οι πιο αδύναμοι και πιο ευάλωτοι. Αυτό κατέστη σαφές ακόμη και στη σύνοδο για την κλιματική αλλαγή που ολοκληρώθηκε πρόσφατα στη Βαρσοβία, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε πως η κατάσταση θα συνεχιστεί με τους ίδιους ρυθμούς.

Ο ιστορικός του μέλλοντος -αν θα υπάρχει- θα παρατηρεί το τρέχον θέαμα εντυπωσιασμένος. Το αρχικό πρόταγμα του αγώνα να αποτραπεί η καταστροφή δίνουν οι λεγόμενες «πρωτόγονες κοινωνίες»: οι ιθαγενείς κάτοικοι του Καναδά, οι αυτόχθονες πληθυσμοί της Νότιας Αμερικής και ούτω καθ’ εξής σε όλον τον κόσμο. Αυτόν τον αγώνα για τη διάσωση και την προστασία του περιβάλλοντος τον βλέπουμε να διεξάγεται σήμερα και στην Ελλάδα, όπου οι κάτοικοι από τις Σκουριές Χαλκιδικής αντιστέκονται ηρωικά στις αρπακτικές διαθέσεις της Eldorado Gold και στην αστυνομική στήριξη που τους παρέχει το ελληνικό κράτος.

Στον γκρεμό με τόσο ενθουσιασμό μάς οδηγούν οι πλουσιότερες και πιο ισχυρές κοινωνίες, όπως οι ΗΠΑ και ο Καναδάς. Κάνουν ακριβώς το αντίθετο από αυτό που θα προέβλεπε η λογική -εκτός από τον παρανοϊκό ορθολογισμό του «πραγματικά υπαρκτού σοσιαλισμού».

Η ηγεμονία των ΗΠΑ

* Οι ΗΠΑ παραμένουν μια παγκόσμια αυτοκρατορία που, σύμφωνα με εσάς, λειτουργούν με βάση «την αρχή της μαφίας», με τον νονό να μην ανέχεται την «επιτυχημένη ανυπακοή», ώστε να διατηρεί την αξιοπιστία του. Παρακμάζει η παγκόσμια αυτοκρατορία και, αν ναι, συνιστά μεγαλύτερη απειλή για την παγκόσμια ειρήνη και ασφάλεια;

Η παγκόσμια ηγεμονία των ΗΠΑ άγγιξε μια άνευ ιστορικού προηγουμένου κορύφωση το 1945. Από τότε μειώνεται σταθερά, αν και παραμένει πολύ ισχυρή. Επιπλέον, παρά το γεγονός ότι η εξουσία διαιρείται ολοένα και περισσότερο, δεν φαίνεται να υπάρχει ανταγωνιστής. Οι ΗΠΑ επικαλούνται μεν συνεχώς την παραδοσιακή αρχή της μαφίας, αλλά η ικανότητά τους να την εφαρμόσουν είναι κάπως περιορισμένη. Η απειλή για την ειρήνη και την ασφάλεια είναι πολύ πραγματική. Για να πάρουμε ένα μόνο παράδειγμα, και η εκστρατεία των μη επανδρωμένων αεροσκαφών επί προεδρίας Ομπάμα είναι μακράν η πιο μεγάλη και πιο καταστροφική τρομοκρατική επιχείρηση που βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη.

Οι ΗΠΑ και ο Ισραηλινός πελάτης τους παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο -απειλώντας να επιτεθούν στο Ιράν, παραβιάζοντας τις βασικές αρχές της Χάρτας των Ηνωμένων Εθνών- και χαίρουν πλήρους ατιμωρησίας. Η πιο πρόσφατη αναθεώρηση της πυρηνικής στάσης των ΗΠΑ (US Nuclear Posture Review 2010) είναι γραμμένη σε πιο επιθετικό τόνο απ’ ό,τι οι προηγούμενες, πρόκειται για μια προειδοποίηση που δεν πρέπει να αγνοηθεί. Η συγκέντρωση της εξουσίας ενέχει γενικά κινδύνους, πράγμα που ισχύει και γι’ αυτόν τον τομέα.

Το Παλαιστινιακό

* Σχετικά με την ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση, έχετε πει ότι η αντιπαράθεση περί ενός ή δύο κρατών είναι άσχετη. Παρακαλώ αναλύστε μας τι εννοείτε.

Η συγκεκριμένη αντιπαράθεση είναι άσχετη, διότι απλούστατα η δημιουργία ενός κράτους δεν αποτελεί καν επιλογή. Είναι χειρότερο από άσχετη: Αποτελεί περισπασμό από την πραγματικότητα. Οι πραγματικές επιλογές είναι δύο: Πρώτον, η δημιουργία δύο κρατών ή, δεύτερον, η συνέχιση όσων το Ισραήλ κάνει ήδη, με τη στήριξη των ΗΠΑ: Δηλαδή η διατήρηση της Γάζας υπό καθεστώς ασφυκτικής πολιορκίας, διαχωρισμένης από τη Δυτική Όχθη, και η συστηματική οικειοποίηση όσων πολύτιμων πόρων μπορούν να εντοπιστούν εκεί και η περαιτέρω ενσωμάτωση της περιοχής στο Ισραήλ και η κατάληψη περιοχών, στις οποίες δεν κατοικούν αρκετοί Παλαιστίνιοι -και αυτοί που παραμένουν, αθόρυβα εκδιώκονται. Το περίγραμμα είναι αρκετά σαφές από την άποψη των προγραμμάτων ανάπτυξης και απέλασης.

Με δεδομένη τη συγκεκριμένη επιλογή, δεν υπάρχουν λόγοι για το Ισραήλ και τις ΗΠΑ να συμφωνήσουν στην πρόταση για ένα κράτος, που δεν έχει έτσι κι αλλιώς διεθνή υποστήριξη οπουδήποτε αλλού. Εκτός αν αναγνωριστεί η πραγματικότητα της εξελισσόμενης κατάστασης, η συζήτηση για ένα κράτος (πολιτικά δικαιώματα / αγώνα κατά του ιδιότυπου «απαρτχάιντ», δημογραφικό πρόβλημα κ.λπ.) είναι ένας αντιπερισπασμός, ο οποίος έμμεσα προσφέρει υποστήριξη στη δεύτερη επιλογή. Αυτή είναι η ουσιαστική λογική της κατάστασης, είτε αρέσει είτε όχι.

“Ελευθεριακός σοσιαλισμός”

* Τα πολιτικά σας «πιστεύω» συνοψίζονται σωστά υπό τον όρο «ελευθεριακός σοσιαλισμός»;

Ναι, ο όρος που χρησιμοποιώ είναι «ελευθεριακός σοσιαλισμός», μια μετάφραση του γαλλικού «socialism libertaire». Πρόκειται για όρο που εκφράζει τον βασικό κορμό των παραδοσιακών αναρχικών κινημάτων. Οι απαρχές του σύγχρονου αναρχισμού (ελευθεριακού σοσιαλισμού) μπορούν να ανιχνευτούν, νομίζω, στα ιδανικά του διαφωτισμού και του κλασικού φιλελευθερισμού, τα οποία -και εδώ συμφωνώ με τον αναρχικό ιστορικό και ακτιβιστή Ρούντολφ Ρόκερ- «τσακίστηκαν πάνω στις πραγματικότητες της καπιταλιστικής οικονομίας». Παρέμειναν όμως ζωντανά στα μεγάλα λαϊκά κινήματα των αιώνων που πέρασαν από τότε, παίρνοντας διάφορες μορφές και με μεγάλες επιτυχίες στο ενεργητικό τους.

Αν υπάρχει κάποια κοινή κεντρική ιδέα, αυτή είναι, ίσως, πως η εξουσία και η κυριαρχία δεν καθαγιάζουν από μόνες τον εαυτό τους, κουβαλούν ένα βαρύ φορτίο απόδειξης και, αν αυτό το αίτημα δεν μπορεί να ικανοποιηθεί, θα έπρεπε να καταργούνται προς όφελος ανθρωπίνων σχέσεων που θα είναι πιο ελεύθερες και πιο δίκαιες. Αυτό ισχύει σε όλα τα επίπεδα, από την οικογένεια μέχρι τη διεθνή κοινότητα -στην πραγματικότητα εκτείνεται και ακόμη παραπέρα: ένας συνεπής αναρχικός θα έπρεπε να ενδιαφέρεται βαθύτατα και για τη μοίρα των επόμενων γενεών, για την οποία κατά κανόνα αδιαφορούν τα συστήματα της αγοράς.

Ο λενινισμός

* Οι πεποιθήσεις σας, λοιπόν, βρίσκονται σε έντονη αντίθεση με τη λενινιστική εκδοχή του σοσιαλισμού. Ώς ποιον βαθμό θα λέγατε πως η λενινιστική και η σταλινική θεώρηση του κόσμου, που αντιμετωπιζόταν χρόνια ως ένα «απελευθερωτικό» ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο, διαποτίστηκε από τις ίδιες κομφορμιστικές τάσεις και την κυνική οπτική ως προς τις προοπτικές της αυτονομίας του ανθρώπινου παράγοντα, όπως ο καπιταλιστικός αντίπαλός της;

Όταν άρχισα να σκέφτομαι σοβαρά αυτά τα ζητήματα, στην πρώιμη εφηβεία μου, με τράβηξε άμεσα η κριτική για τον λενινισμό, που ασκήθηκε μέσα στην αριστερο-μαρξιστική πτέρυγα (Άντον Πάνεκουκ, Ρόζα Λούξεμπουργκ και άλλοι). Καθώς επίσης και η κριτική που ασκήθηκε από ανεξάρτητους σοσιαλιστές, όπως ο Άρθουρ Ρόζενμπεργκ, ο Τζον Ντιούι, ο Μπέρτραντ Ράσελ και άλλοι.

Ο λενινισμός υπέστη εσωτερική κριτική για τις συγκεντρωτικές και αυταρχικές τάσεις του, επικρίθηκε έντονα από τον Τρότσκι, πριν συμμετάσχει ο ίδιος στην όλη επιχείρηση κυριαρχίας. Ήταν από τους χειρότερους φόβους του Μπακούνιν η «κόκκινη γραφειοκρατία» που θα εκμεταλλευόταν τη λαϊκή επανάσταση για να εγκαθιδρύσει ένα από τα πιο βάρβαρα και σκληρά καθεστώτα στην Ιστορία.

Υπήρξε όμως και ένας «ελευθεριακός Λένιν» -για μια σύντομη περίοδο το 1917, πριν να αναλάβει την εξουσία τον Οκτώβρη. Είναι εύλογο να εκλάβει κανείς αυτή την κίνηση προς την ελευθεριακή Αριστερά ως μια οπορτουνιστική τακτική. Αφού ανέλαβαν την εξουσία, ο Λένιν και ο Τρότσκι προχώρησαν πολύ γρήγορα στη διάλυση των σοσιαλιστικών και λαϊκών θεσμών που είχαν αναπτυχθεί κατά τη διάρκεια της λαϊκής επανάστασης -διέλυσαν τα συμβούλια εργαζομένων, τα σοβιέτ, τη συντακτική συνέλευση- και μετέτρεψαν τον πληθυσμό σε έναν «στρατό εργασίας» που θα ακολουθούσε τις διαταγές του αρχηγού.

«Γιατί;» θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς. Η δική μου άποψη ήταν τότε, και παραμένει ίδια ακόμη και τώρα, πως ο Λένιν υπήρξε ένας ορθόδοξος μαρξιστής, που θεωρούσε μια σοσιαλιστική επανάσταση αδύνατη σε μια βαθύτατα εξαθλιωμένη αγροτική κοινωνία και είδε τον εαυτό του να αναλαμβάνει «δράση ανασυγκρότησης» μέχρι η επανάσταση να γίνει στη Γερμανία, όπως προέβλεπε η δική του ερμηνεία του δόγματος. Όταν αυτή συνετρίβη, προχώρησε προς μια ιδιαίτερα αυταρχική μορφή κρατικού καπιταλισμού, έχοντας σκοπό να οδηγήσει την κοινωνία στην εκβιομηχάνιση και τον εκσυγχρονισμό με τη βία, μια πολιτική που μετατράπηκε σε τερατούργημα από τον Στάλιν.

Η επανάσταση των μπολσεβίκων (εννοώ την αμέσως επομένη φάση) θα έπρεπε, νομίζω, να θεωρείται ένα από τα χειρότερα χτυπήματα που δέχτηκε ο ελευθεριακός σοσιαλισμός κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα. Το λενινιστικό – σταλινικό σύστημα περιγράφηκε ως «σοσιαλιστικό» και από τα δύο μείζονα προπαγανδιστικά συστήματα του κόσμου: το τεράστιο σύστημα της Δύσης και το ισχυρό, αν και έλασσον, σύστημα της Ανατολής. Το καθένα είχε σοβαρούς λόγους να υιοθετήσει αυτή την τάση.

Για τη Δύση ήταν απαραίτητο να καταστήσει αναξιόπιστο -δυσφημώντας τον- τον σοσιαλισμό, συσχετίζοντάς τον με τα βάναυσα και βαθύτατα αντισοσιαλιστικά μέτρα του καθεστώτος. Επίσης, το να καταστεί ταυτόσημος ο σοσιαλισμός με αυτή την παρωδία θα βοηθούσε να απαλείψει από τις συνειδήσεις τις κεντρικές ιδέες του σοσιαλισμού, όπως τον έλεγχο της παραγωγής από τους παραγωγούς, μια ιδέα που απεχθάνονταν τόσο ο Λένιν όσο και το δυτικό κεφάλαιο.

Για την Ανατολή ο σκοπός ήταν να κερδίσουν όσο μεγαλύτερη υποστήριξη μπορούσαν από την ηθική απήχηση του αυθεντικού σοσιαλισμού, ενώ προχωρούσαν σταθερά στην καταστροφή του.

Οι διανοούμενοι

* Έχετε πει πως οι ελίτ των διανοουμένων σας εκνευρίζουν. Θέλετε να μας το εξηγήσετε;

Οι ελίτ των διανοουμένων χαίρουν εξ ορισμού πολλών προνομίων. Τα προνόμια προσφέρουν επιλογές αλλά και ευθύνες. Οι πιο προνομιούχοι έχουν καλύτερη πρόσβαση σε πληροφορίες και μπορούν να δρουν με τρόπους που θα επηρεάσουν τις πολιτικές αποφάσεις. Ο ρόλος τους αξιολογείται άμεσα.

Θεωρώ πως οι άνθρωποι πρέπει να στέκονται στο ύψος των ηθικών ευθυνών τους, πρόκειται για μια θέση που δεν χρειάζεται καν να υπερασπιστώ. Οι ευθύνες εκείνων που ζουν σε μια πιο ελεύθερη και πιο ανοιχτή κοινωνία είναι προφανώς μεγαλύτερες από εκείνων που μπορεί να πληρώσουν κάποιο κόστος για την ειλικρίνεια και την ακεραιότητα. Αν οι κομισάριοι στη σοβιετική Ρωσία είχαν αποδεχθεί να υποτάσσονται στην κρατική εξουσία, θα μπορούσαν τουλάχιστον να επικαλεστούν τον φόβο ως ελαφρυντικό. Οι ομόλογοί τους σε πιο ελεύθερες και ανοικτές κοινωνίες (οι σημερινοί «διανοούμενοι» στον ανεπτυγμένο καπιταλισμό) μπορούν να επικαλούνται μόνο δειλία.

* Αυτό το διάστημα προβάλλεται στις κινηματογραφικές αίθουσες των ΗΠΑ η ταινία ανιμέισον του βραβευμένου με Όσκαρ Γάλλου σκηνοθέτη και σεναριογράφου Μισέλ Γκοντρί «Is the Man Who Is Tall Happy?». («Είναι ο ψηλός άνθρωπος ευτυχισμένος;»), στην οποία πρωταγωνιστείτε. Έχει αποσπάσει διθυραμβικές κριτικές από όλες τις μεγάλες εφημερίδες των ΗΠΑ. Την είδατε;

Την είδα. Ο Γκοντρί είναι μεγάλος καλλιτέχνης. Η ταινία είναι αριστοτεχνικά και έξυπνα φτιαγμένη και κατορθώνει να συλλάβει μερικές σημαντικές ιδέες (που συχνά δεν είναι κατανοητές, ακόμη και στον κλάδο μας) με έναν πολύ απλό και σαφή τρόπο και με προσωπικές πινελιές που μου φάνηκαν πολύ ευαίσθητες και εύστοχες.

αναδημοσίευση από το

CyprusIndyMedia.org / Κύπρος ~ Kıbrıs ~ Cyprus

http://cyprus.indymedia.org/node/4896

Μετά από τις συνομιλίες Καβάφη – Ντάουνερ

Comments

Ο Αλέξανδρος, η Πέτρα του Τίτο, ο Ιγνάτιος, ο Λάζαρος, ο Πρόδρομος κ.α. (κι ο Βακαλόπουλος!)

Καλωσήρθατε στο 1960! Σύγχρονοι Γκασταρμπάιτερ στη Γερμανία. Ανταπόκριση από Βερολίνο

by admin

της Αλίκης Γκερλιώτη*