Αφιερωμένο στον ανεκτίμητο φίλο ΣΜ
Το παρόν κείμενο γράφτηκε τον Οκτώβρη του περασμένου χρόνου. Οι προσθήκες όπως και οι ελλείψεις είναι ελάχιστες και αφορούν μικρής σημασίας γεγονότα που είτε προέκυψαν μετά και δεν μπορούσαν να συμπεριληφθούν, είτε είχε υποβαθμισθεί η σημασία τους.
Σε γενικές γραμμές, ένα απολογιστικό κείμενο όπως το παρακάτω, βασίζεται στα σημαντικά γεγονότα όπως αυτά εμφανώς αποκτούν διαστάσεις μέσα στην κοινωνία των πολιτών και όπως αυτά καταγράφονται κατά το δυνατόν με ακρίβεια από τους επαγγελματίες της ενημέρωσης. Κατά συνέπεια αστάθμητοι παράγοντες, απρόβλεπτες καταστάσεις και γενικά αυτό που χαρακτηρίζεται «ανθρώπινο» έχει -δυστυχώς- περιορισμένο χώρο. Ποιες είναι οι συνήθεις αλλά όχι προσπελάσιμες αιτίες αυτής της αδυναμίας: α) Είναι πολύ δύσκολο να καταγραφτεί το μη μετρήσιμο ανθρώπινο στοιχείο β) Η σύνοψη μιας εικόνας κοινωνικής που αφορά μάλιστα μια ολόκληρη χρονική περίοδο στα όρια μιας τετραετίας αδυνατεί να αφηγηθεί χιλιάδες προσωπικές αλλά σημαντικές στάσεις που χαρακτηρίζουν τον άνθρωπο. γ) Η σύγχρονη συγκυρία που ευνοεί τη διάσπαση του κοινωνικού υποκειμένου κάνει την ανάλυση ολοένα και πιο αδύναμη, ανασφαλή και επιρρεπή σε σχήματα που ολοένα και αποδυναμώνονται εν όψει διαρκών κατακερματισμών. Εξάλλου: Πώς θα ήταν δυνατόν ας πούμε να καταγραφεί σε μια τέτοια ανάλυση, το τι υπερασπίζονται κοινωνικές ομάδες που είναι συνήθως και εκ των πραγμάτων εκτός πολιτικής σκηνής (παιδιά, γέροι, γυναίκες, κλπ); Πώς μπορούν να καταγραφούν και με ποιο τρόπο οι πραγματικές και αγαθές προθέσεις ανθρώπων που εμπλέκονται με τη διοίκηση του Δήμου ή επιθυμούν να εμπλακούν; Πώς θα μπορούσε να χωρέσει η διάθεση ενός παπά μέσα σε μια ανάλυση συνολικά για την τοπική εκκλησία; Των πιστών; Πώς θα μπορούσαν να συντεθούν στον κοινωνικό καμβά οι καθημερινές προσπάθειες ανθρώπων να ορθοποδήσουν αξιοπρεπώς; Πώς θα μπορούσε να καταγραφεί η «επανάσταση της ελιάς» όπως και η στροφή πολλών στον πρωτογενή τομέα; Πώς θα μπορούσε να αποδοθεί μέσα σε ένα κανονιστικό πλαίσιο η δυναμική της υπάρχουσας αλληλεγγύης μέσα στην κοινωνία; Η νεολαία με την ιδιαίτερη θέση της στην ανεργία και στην πολιτισμική παρακμή; Η οικογένεια που συνεχίζουν τα γηραιά μέλη της να τη στηρίζουν; Οι επιθυμίες των νέων ανθρώπων; Πώς;
Έτσι με τεράστια περιθώρια λάθους, αντίστοιχα με τον περιορισμένο χώρο που δίνεται για τον ανθρώπινο παράγοντα στην ολότητά του, ο παρακάτω απολογισμός επιδιώκει με μια όσο το δυνατόν συνθετική ματιά να καλύψει περιληπτικά μια ολόκληρη τετραετία σε ένα νησί. Αν είναι δυνατόν!
ΓΚ (ευχαριστίες προς τον ΝΠ και ΧΡ για τις καλοπροαίρετες επισημάνσεις τους)
Οκτώβρης 2013 (με λίγες προσθήκες τον Μάρτιο του 2014)
Η συγκυρία στην Αίγινα μπορεί να προσεγγιστεί με όρους πολιτικούς-κοινωνικούς-οικονομικούς, εκτιμώντας τα γεγονότα που έχουν συμβεί την τελευταία τετραετία στο νησί σε συνάρτηση με την, ταυτόχρονα, γενικότερη πολιτική κατάσταση από την διακηρυγμένη κρίση του 2010 και τις βασικές μετατοπίσεις στην κεντρική πολιτική σκηνή. Από την άλλη, οφείλουμε να συνεκτιμήσουμε το ιστορικό παρελθόν της Αίγινας με όλες τις συνέχειες και τις ασυνέχειες στο αντίστοιχο πλαίσιο της γενικότερης πολιτικής σκηνής προκειμένου να έχουμε μια όσο το δυνατόν σαφέστερη αντίληψη για τις εξελίξεις στον τόπο μας.
1) Η σημερινή (και συντόμως απερχόμενη) διοίκηση του Δήμου Αίγινας
Η ζωή στην Αίγινα και ειδικά για τα επισφαλή στρώματα (ανέργους, ανασφάλιστους, μετανάστες, ιδιωτικούς υπαλλήλους, οικοδόμους, μισθωτούς, συνταξιούχους, πολυαπασχολούμενους και μικρούς επαγγελματίες) την τελευταία τετραετία επιδεινώθηκε αισθητά και ο λόγοι για αυτό δεν αποτελούν μόνο τα απανωτά μνημόνια και η γενικότερη επιδείνωση της ζωής στην Ελλάδα, αλλά και η δημοτική διαχείριση η οποία τυγχάνει και φιλομνημονιακή (ο Σακκιώτης ήταν μεταξύ 6 υποψηφίων σε πανελλαδικό επίπεδο που υποστηρίχθηκε κομματικά). Ο καταστροφικός συνδυασμός αυτός εκφράστηκε από την απόλυτη άρνηση έστω και μιας ρητορικής καταγγελίας του μνημονίου -στο οποίο (και) για λόγους σκοπιμότητας έχουν προχωρήσει εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε διάφορες περιοχές στην Ελλάδα- αλλά και από τα σκόπιμα μέτρα που αφορούν στην καθημερινότητα (π.χ. ανατίμηση στο νερό για τους μικρούς και μεσαίους καταναλωτές). Η -χωρίς κανένα σχέδιο- προσωρινή συμμαχία των ετερόκλητων και καιροσκόπωντης παράταξης Σακκιώτη που τελικά αναδείχθηκε διοίκηση στο Δήμο Αίγινας στο οριακό σημείο εφαρμογής του νόμου Καλλικράτη, αποδείχθηκε καταστροφική για το νησί. Η αποτυχία βεβαίως δεν οφείλεται αποκλειστικά στον Καλλικράτη ο οποίος αποτελεί, οιονεί, τοπικό μνημόνιο, αλλά και λόγω του ίδιου του τρόπου διαχείρισης σε περίοδο κρίσης χρηματοδότησης από πλευράς κράτους, καταδεικνύοντας την κακοδιαχείριση ως δομικό χαρακτηριστικό των μεταπολεμικών χρόνων. Ο Δήμος μας είναι μέσα στους 50 χρεωμένους Δήμους της χώρας που απειλούνται με επιτήρηση από την Τρόικα κι αυτό δεν φαίνεται να ανησυχεί σχεδόν κανένα εκπρόσωπο.
Ο τρόπος αυτής της διαχείρισης, είναι κομμάτι μιας συνέχειας από τις προηγούμενες δημοτικές αρχές, αν εξαιρέσουμε την περίοδο 2006-2010 που επιχειρήθηκαν επιφανειακές τομές σε όλα –σχεδόν- τα επίπεδα, παρόλο που δεν άγγιξαν κεντρικά ζητήματα, όπως για παράδειγμα η γάγγραινα της διαχείρισης του νερού αλλά αναλώθηκαν στην προβολή μιας εικόνας «της παραλίας των 200 μέτρων». Η διαχρονία -και σ’ αυτό δεν εξαιρείται καμιά διοίκηση- αφορά στην υπεράσπιση συμφερόντων οικονομικών ομάδων, στις συγγενικές σχέσεις που καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την ψήφο, στις σχέσεις εξάρτησης, στις φωτογραφικές αποφάσεις, στην κάλυψη ομάδων συμφερόντων, στην αδυναμία πολέμου με τα οφθαλμοφανή συμφέροντα ή στη σύμπλευση με αυτά, είναι βασικά χαρακτηριστικά με τα οποία διακρίνονται όλες ανεξαιρέτως οι προηγούμενες διοικήσεις. Η δραστηριότητά τους καλύπτει ως ένα βαθμό και τους βασικούς προσανατολισμούς της κεντρικής πολιτικής σκηνής όπου η τοπική αυτοδιοίκηση είναι το μακρύ τους χέρι, χέρι που βεβαίως μακραίνει από την μεταρρύθμιση Καποδίστρια και γίνεται κράτος εν κράτει –θεσμικά- με τη μεταρρύθμιση Καλλικράτη. Πρόκειται για φαινόμενα παρασιτισμού, καταπάτησης στοιχειωδών νόμων, χυδαίου μεταπρατισμού και κηδεμονικής πολιτικής με τα οποία συνδέεται η μετεμφυλιακή Ελλάδα.
Η ανικανότητα και η αδυναμία της διοίκησης Σακκιώτη επιβάλλεται από αυτές τις κατευθύνσεις που αφορούν στην άγνοια του νέου ρυθμιστικού πλαισίου της τοπικής αυτοδιοίκησης, των μηδαμινών ή ελαχίστων περιθωρίων της, αλλά και στην τυχοδιωκτική αδιαφορία για τις διαρκώς ογκούμενες δυσκολίες που υφίσταται ο αιγινήτικος λαός. Έτσι με τις χειρότερες παρακαταθήκες ο Σακκιώτης προσπαθώντας να αντιγράψει ως ένα βαθμό την τετραετή «επιτυχία» του Π. Κουκούλη (πολιτιστικά, μελέτες για τον αγωγό νερού, διάφορα έργα που ήταν ήδη σε προγραμματισμό, «νέες» κουλτούρες π.χ. «εθελοντισμός») σε αγαστή προσαρμογή με τις νέες συνθήκες διαρκούς χρεωκοπίας του Δήμου, υπολειτούργησε κάθε κοινωνική υποδομή ευνοώντας το καθεστώς «της παραλίας των 200 μέτρων». Η προσπάθεια αντιγραφής των δήθεν «επιτυχών δράσεων» του Π. Κουκούλη, οδήγησε σε χειραγώγησή του σε καίριες περιστάσεις (π.χ. κρίσεις διακοπών παροχής νερού) γεγονός που καθιστά και τον ηγέτη της μειοψηφίας συνυπεύθυνο. Σ’ αυτό βεβαία συνέτειναν και συντείνουν οι θεσμικές οδηγίες νεοσυγκεντρωτισμού των μεταρρυθμίσεων του 1998 και 2010, που ήραν κάθε υπόλειμμα αποκέντρωσης που κατ’ ελάχιστον υπήρχε (Κοινότητες, μικροί Δήμοι) καθιστώντας από την περίοδο εφαρμογής Καποδίστρια την πόλη της Αίγινας και ειδικά την παραλία των «200 μέτρων», ως προνομιακό χώρο χρηματοδότησης για λογαριασμό όλου του νησιού. Όμως ήταν και ο ίδιος ο προσανατολισμός της σύμπραξης συμφερόντων, τοπικών αρχών και επιχειρηματιών σε ένα τουριστικό νησί με μια ανάπτυξη όπως αυτή που περίπου επεκτάθηκε σε όλη την παράλια Ελλάδα. Έτσι περιθωριοποιήθηκαν τα χωριά της περιφέρειας όπως και οι γειτονιές της πόλης της Αίγινας με κόστος την υποβάθμιση της ζωής τους ως τέτοιας.
Από την άλλη ο τουρισμός ο οποίος έγινε πιο φθηνός και λιγότερο αποδοτικός όπως και η κρίση της οικοδόμησης από την, τεχνητή ή όχι, έλλειψη «ρευστού» χρήματος, μείωσαν δραματικά από την Αίγινα τις δυο βασικές πηγές εισοδήματος. Σ’ αυτήν την περίσταση η δημοτική αρχή Αίγινας αποκομμένη κι αδιάφορη για τις πραγματικές ανάγκες του ευρύτερου πληθυσμού, μυξοκλαίγοντας για τις «δύσκολες περιστάσεις» που περνάει η χώρα άσκησε διαχείριση του χειρίστου είδους.
Α) Συνέχισε ή επιδίωξε την πολιτική κηδεμόνευσης και εξάρτησης με πολιτικούς παράγοντες της κεντρικής πολιτικής σκηνής. Σε κάθε περίσταση, πρόστρεχε ως ικέτης σε πολιτικούς ή θεσμικούς παράγοντες που ήταν υπεύθυνοι για το μνημόνιο και την επιδείνωση της καθημερινής ζωής στην Ελλάδα. Σε καμιά περίπτωση δεν συμπορεύτηκε με ή προπορεύτηκε από αιτήματα λαϊκά και αυτονόητα, ενώ, στις συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου οι θεσμικοί στυλοβάτες της λειτουργίας του, έκαναν ό,τι μπορούσαν προκειμένου να απομακρύνουν το λαϊκό παράγοντα.
Β) Ήταν μια καρικατούρα της προηγούμενης δημοτικής αρχής και των αγοραίων καινοτομιών που άφησε ως παρακαταθήκη. Χωρίς άλλο, η ανήθικη και δημαγωγική λογική του Παναγιώτη Κουκούλη ότι «η κρίση είναι μια ευκαιρία (πλουτισμού) για την Αίγινα» τροφοδότησε το κοινό με το φαντασιακό της προηγούμενης δεκαετίας ευμάρειας δίνοντας μια ακόμα ευκαιρία στο τοπικό πολιτικό σύστημα. Σε κάθε περίσταση η «νησιωτικότητα», η «ανταγωνιστικότητα» και η «ανάπτυξη» ήταν στις αποσκευές του φρασεολογίου του δημάρχου με φανερή την απόσταση ανάμεσα στις υποσχέσεις και στο αποτέλεσμα. Χωρίς σαφείς στόχους, χωρίς συνεκτική ομάδα στήριξης, μετετράπη στο ισχυρό πολιτικό όπλο της παραλίας των 200 μέτρων.
Γ) Ακολούθησε μια προσπάθεια πολιτικής εντυπώσεων όπως αυτή που συνδυάστηκε με την πολιτική του μνημονίου για τη σύσφιξη σχέσεων με την Κίνα και την πολιτική των αγορών της, αλλά και με την συμμετοχή στην Ελληνογερμανική συνάντηση δημάρχων της Νυρεμβέργης υπό τα αυστηρά όμματα που γερμανού υφυπουργού Οικονομίας και υπεύθυνου για τις Ελληνογερμανικές σχέσεις Ι. Φούχτελ σε ένα περιβάλλον όπου τα γερμανικά κόμματα συστήνοντας ιδρύματα επιδιώκουν να ελέγξουν την ελληνική οικονομία. Επίσης ακολουθώντας το θλιβερό μοτίβο της βλαχοδημαρχίας, ήταν μαϊντανός σε κάθε περίσταση μικρών και μεγάλων εορταστικών γεγονότων.
Δ) Αδιαφόρησε για τον εμπλουτισμό των υποδομών στην Αίγινα ακολουθώντας περίπου το διάγραμμα των προηγούμενων διοικήσεων. Ενάντια σε κάθε προσπάθεια κοινοτικής αυτοδύναμης οικονομίας και αποφάσεων συνέχισε να είναι δημοτική αρχή των πανηγυρικών λόγων. Συγκατανεύοντας έτσι στις κεντρικές πολιτικές, οικονομικής αποδιάρθρωσης, μέσω της νέας περιφερειακής διοίκησης ενίσχυσε το ρόλο της τοπικής αυτοδιοίκησης-«βαποράκι» χρήματος προς τους εργολάβους.
Ε) Σε κρίσιμους τομείς της καθημερινότητας αποδείχθηκε, η διοίκηση του Δήμου Αίγινας, καταστροφική ή τουλάχιστον ελλειμματική.
Εκπαίδευση: Εγκατέλειψε τις σχολικές δομές του νησιού μειώνοντας τις παροχές, χωρίς ούτε μια έμπρακτη διαμαρτυρία για όσες αλλαγές έχουν πραγματοποιήσει τα μνημόνια. Είτε ως παρατηρητής είτε ως τοποτηρητής είτε ως χειροκροτητής, οι αρνητικές αλλαγές που σχετίζονται με το περιεχόμενο, την οργάνωση και τη μορφή του σχολείου, βρήκαν τον κατάλληλο απόντα.
Υγεία: Προώθησε τον «εθελοντισμό» και τους ιδιώτες γιατρούς οι οποίοι βλέπουν στο νησί μια νέα αγορά, σε μια περίσταση που το Κέντρο Υγείας Αίγινας έχει εγκαταλειφθεί ως δημόσια και δωρεάν υποδομή από το κράτος ή επίκειται η εκμετάλλευση του με το αζημίωτο από τους παραπάνω. Αντίθετα το μαγαζάκι της εκκλησίας, Νοσοκομείο (άτυπο γηροκομείο και εξ ανάγκης διαγνωστικό κέντρο) «Άγιος Διονύσιος» είναι σε κάθε περίσταση στις βασικές της στοχεύσεις για την επιβίωση και επέκταση της δραστηριότητάς του. Σε κάθε περίπτωση, η διαχρονική εμπιστοσύνη των κατοίκων της Αίγινας στην τοπική εκκλησίασε συνδυασμό με μια παραδοσιακή έλλειψη αγωνιστικής κουλτούρας, διόγκωσε παραμορφωτικά αυτό το καθεστώς. Από την άλλη, εν σχέση με τα επείγοντα περιστατικά δεν μερίμνησε για την δημιουργία ελικοδρομίου ή για τη λειτουργία δημοτικού θαλάσσιου μέσου διακομιδής ασθενών. Έτσι ακόμα και για τα καίρια κενά του Κέντρου Υγείας Αίγινας (γιατροί, νοσηλευτές οδηγοί-τραυματιοφορείς κλπ) ακόμα και με βάση τον Οργανισμό Ίδρυσης, του 1986, όταν ο πληθυσμός ήταν στο μισό του σημερινού, όχι μόνο δεν προχώρησε σε αγωνιστικές κινητοποιήσεις αλλά και προώθησε τον «εθελοντισμό» σε περιστάσεις, «εθελοντισμό» που κλείνει το μάτι στην απόλυτη ιδιωτικοποίηση της φροντίδας υγείας στο νησί.
Συγκοινωνία: Η κατάρρευση της συγκοινωνίας ΚΤΕΛ Αίγινας δεν βρήκε σε καμιά περίπτωση τη δημοτική αρχή σύσσωμη με το λαϊκό αυτονόητο αίτημα της εξυγίανσης ενός φορέα που όχι μόνο δεν εξυπηρετεί τους κατοίκους του αλλά συνεχίζει να αποτελεί ένα οχυρό συμφερόντων. Σε καμιά περίπτωση δεν υπήρξε το ενδιαφέρον για τη δημιουργία δημοτικής συγκοινωνίας όταν ακόμα και κάτοικοι συμμετείχαν σε ρεφενέδες για τη λειτουργία κάποιων γραμμών. Επίσης στο ζήτημα των θαλασσίων συγκοινωνιών και στην υποβάθμισή τους από τους ίδιους τους εφοπ-ληστές δεν υπήρξε ούτε μιας προσχηματικής διαμαρτυρίας ή επιδίωξης πρωτοβουλιών για μια φθηνή και καλή θαλάσσια συγκοινωνία. Αντίθετα, σε ένδειξη καλής θέλησης απέναντι στο εφοπ-ληστρικό Γολιάθ κατήγγειλε τον δίκαια απεργό Δαβίδ.
Δημόσια Υγιεινή: περικόπτοντας χρήματα που προορίζονται για την αποκομιδή των απορριμμάτων για πρώτη φορά, η δημόσια υγιεινή τέθηκε σε τόσο μεγάλο κίνδυνο. Από την άλλη αδιαφορώντας για μια τοπικής διαχείρισης ανακύκλωση των απορριμμάτων (ζωοτροφές, φυτικό λίπασμα κλπ) περιορίστηκε στην αποκομιδή των μπλε κάδων που όλοι ξέρουμε ότι καταλήγουν στη χωματερή. Έτσι, αντίθετα με απλές αρχές λογικής έκανε αποτυχημένη απόπειρα να εισάγει εταιρία ανακύκλωσης. Μοιραία λοιπόν και ο βιολογικός αγωγός λυμάτων κατάντησε μια χρόνια υπόθεση στην οποία η δημοτική αρχή ήταν ανύπαρκτη.
Νερό: Συνέχισε την πολιτική των προκατόχων της στο να χρηματοδοτεί μια επιχείρηση μεταφοράς νερού αντί να τεθεί σε προτεραιότητα το νοικοκύρεμα από κάθε άποψη. Ως συνέπεια υπήρξαν οι βασανιστικές διακοπές νερού στις σκηνοθετημένες παραστάσεις που πραγματοποιούσαν οι νερουλάδες και ιδιαίτερα σε συγκεκριμένες περιοχές που έχουν ελλειμματικό δίκτυο όπως οι Ασώματοι ενώ το νερό για «τα 200 μέτρα της παραλίας» δεν σταμάτησε καθόλου. Βασική (και διαχρονική) πολιτική είναι η χρηματοδότηση του νερουλά, η ισχυροποίηση της ιδεολογίας του «αγωγού» και της εξάρτησης από την υπό ιδιωτικοποίηση ΕΥΔΑΠ και ΕΥΔΑΠ νήσων και η αποθάρρυνση κάθε προσπάθειας υποδομών για τη συγκράτηση του νερού. Για ένα νερό ακριβό και ακατάλληλο, με διαχρονικές απώλειες που φτάνουν μέχρι και το 40-50% (τις οποίες πληρώνουμε), ακρίβυνε για τους μικρούς καταναλωτές ενώ έγιναν σχεδόν ελάχιστα για την είσπραξη οφειλών από τους μεγαλοκαταναλωτές που χρωστάνε.
Τουρισμός: Συνέχισε την πολιτική στήριξης «των 200 μέτρων» της παραλίας της πόλης ενισχύοντας για λογαριασμό λίγων ένα καταναλωτικό μοντέλο για τον επισκέπτη ενώ αδιαφόρησε για ένα πολυδιάστατο τουρισμό που έχει ως αναφορά την ιστορία, την παράδοση και τις αθέατες ομορφιές του νησιού και με επίκεντρο την ισχυροποίηση των δεσμών ντόπιων και επισκεπτών. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και το θέαμα της εν παραλία πετοσφαίρισης (μπιτς-βόλει) διεξήχθη σε τεχνητό περιβάλλον με μεταφορά άμμου σε ένα νησί που αν μη τι άλλο διαθέτει παραλίες και για αυτό το σκοπό. Αρνήθηκε κάθε έννοια μιας στοιχειώδους δημοτικής διαχείρισης φτάνοντας στο σημείο ακόμα της εκχώρησης της παραλίας της Κολόνας (αρχαιολογικού χώρου) σε διαχειριστές της παραλίας των 200 μέτρων.
Διοίκηση: Με φωτογραφικές αναθέσεις αρμοδιοτήτων δημιούργησε ένα καθεστώς προσωποπαγές μέσα από το οποίο η ασχετοσύνη συναγωνιζόταν την κακοδιαχείριση και τη γελοιότητα.
Τοπική Οικονομία: Μη έχοντας προσανατολισμούς πέραν της πεπατημένης (φιστ-φεστ), αρνήθηκε η διοίκηση να προβεί σε πρωτοβουλίες που θα μπορούσαν να καταστήσουν την Αίγινα -σε περίοδο κρίσης- εν δυνάμει αυτοδύναμη διατροφικά, οικονομικά και δημιουργικά. Όχι μόνο δεν στήριξε την πρωτογενή παραγωγή αλλά σε περίσταση εναντιώθηκε επίσημα ακόμα και στη λειτουργία μονάδων οικόσιτων ζώων ή στις δραστηριότητες των κτηνοτρόφων.
—————
2)Η Αντιπολίτευση
Αυτό που υπήρξε ως αντιπολίτευση σ’ αυτήν την τετραετία δεν ήταν μόνο η κατ’ επάγγελμα συμμετοχή των εκπροσώπων των υπολοίπων δημοτικών παρατάξεων στο δημοτικό συμβούλιο αλλά και οι συγκυριακές δράσεις συμπίπτουσες με μεγάλα γεγονότα πανελλαδικά (πορείες, απεργίες κλπ.) ή τοπικής σημασίας, οργανωμένες από το ΠΑΜΕ Αίγινας, τη Συνέλευση Αγανακτισμένων Αίγινας (η οποία διήρκεσε ένα χρόνο και κάτι) προσπάθειες εκπαιδευτικών από την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Στις συγκυριακές δράσεις θα πρέπει να προστεθούν και τοπικές διαμαρτυρίες για το νερό, για την εγκατάσταση ιχθυοκαλλιέργειας στη Λιγέα, για τα σκουπίδια στο Λεόντι ή η τελευταία για την απαγόρευση οικόσιτων ζώων στο νησί που ήταν και η πλέον δυναμική από όλες.
Α)Αντιπολίτευση στο Δημοτικό Συμβούλιο
Ι)Ο Συνδυασμός «Πρόσω Ολοταχώς» υπό τον Π. Γρηγορόπουλο είχε παρουσία όταν ο ίδιος ο αρχηγός της παράταξης παρευρισκόταν. Μια παράταξη που είχε στην φαρέτρα της ό,τι πιο απαξιωμένοαπό πλευράς παρελθόντος) λειτουργώντας προσωποπαγώς, διεξήγαγε μια πάλη βασικά στα σημεία με την ανίκανη διοίκηση Σακκιώτη, δίχως να μπορέσει να κάνει γνωστούς τους στόχους του μιας και δεν είχε. Με σήμα κατατεθέν την προσωπικότητα του Γρηγορόπουλου, ως ιδιώτη γιατρού δημοφιλούς στην Αίγινα, ο οποίος έφτασε πολύ κοντά στη διεκδίκηση της διοίκησης του Δήμου, η παράταξη αυτή δεν είχε κανένα στόχο πέρα από την πάγια επιθυμία των στελεχών του να βρίσκονται «στα πράγματα».
ΙΙ) «Κίνηση Ευθύνης»: Ο πιο «σοβαρός» διεκδικητής της διοίκησης του Δήμου Αίγινας, Παναγιώτης Κουκούλης, από άποψη συνοχής ομάδας στήριξης, επιχειρημάτων και στόχων που έχουν μια διάρκεια, και γνώσης του θεσμού της τοπικής αυτοδιοίκησης και του πλαισίου της, γνώσης της γενικότερης συγκυρίας, τον τελευταίο χρόνο λειτουργεί εποικοδομητικά για λογαριασμό του. Αν συμπεριλάβουμε το χάρισμα της ευφράδειας λόγου-δημόσιας τεκμηρίωσης της αντιπολιτευτικής δραστηριότητας στα δημοτικά συμβούλια και στο ξενοδοχείο «Δανάη»-το ναό των πολιτικών ηγετικών ομάδων του νησιού- σε συνδυασμό με τις συμμαχίες τις οποίες επιδιώκει να δημιουργήσει εκ νέου ακόμα και με ετερόκλητες δυνάμεις, τον τοποθετούν σαν έναν από τους επικίνδυνους αντιπάλους σε κάθε προσπάθεια ενθάρρυνσης συμμετοχής στην οικονομική-κοινωνική-πολιτική ζωής στην Αίγινα υπό το πρίσμα της δημοκρατίας, της δικαιοσύνης και της αλληλεγγύης. Ήταν αυτός που εμπνεύστηκε μια νέα ταυτότητα της Αίγινας που πουλάει και ξεπουλάει τα πάντα και την κρίση ως ευκαιρία πλουτισμού. Όσο όμως η κρίση βαθαίνει. Όλο και πιο κοντά τα ποδάρια!
Από την άλλη έχει να επιδείξει μια «συγκρίσιμη» τετραετία μεγαλύτερης συνοχής της κοινωνίας αλλά και μετασχηματισμού της προς ένα μοντέλο που προσεγγίζει στο φαντασιακό για τον τουρισμό, δηλαδή το (ανύπαρκτο) αέναο κέρδος στο οποίο μπορεί να υπολογίζει ο κάτοικος της Αίγινας, σε ένα περιβάλλον εντελώς διαφορετικό από εκείνο της μετα-Ολυμπιακής ευφορίας. Η τήρηση της δημόσιας υγιεινής, η αδιάλειπτη παροχή νερού στο δίκτυο ύδρευσης (με το ψήσιμο ενός καφέ για τα «παιδιά», όπως διατείνεται ο «πρέπει να τους φιλάμε στο στόμα» τους υδρομεταφορείς, Πτερούδης), η αναζήτηση θεματικού τουρισμού, η ανάδειξη της νέας ταυτότητας της Αίγινας (ντόπιοι-μέτοικοι-παραθεριστές) μέσω του φιστ-φεστ, η ίδρυση πολιτιστικών θεσμών, η σύνδεση με τις πολιτιστικές πρωτοβουλίες μετοίκων και «λατρών» ή «θαυμαστών» της Αίγινας, η σύνδεση με τις όποιες εθελοντικές πρωτοβουλίες που επισήμαιναν τις αλλαγές στο νησί, οι προσπάθειες κατευνασμού του «θηρίου»-παραλίας της Αίγινας, είναι δραστηριότητες οι οποίες για πρώτη φορά έλαβαν χώρα, στην τετραετία του στο νησί.
Η παράταξη του Κουκούλη, «Κίνηση Ευθύνης» βασίζεται σε μια σχετικά σταθερή συμμαχία που αφορά 1) στα μεγάλα έργα 2) στην πιθανή αναζωογόνηση της οικοδομικής δραστηριότητας 3) στην προσέλκυση ενός τουρισμού-παραθερισμού-μετοικισμού υψηλού εισοδήματος που να παρέχει εγγυήσεις για την αναβάθμιση της τοπικής οικονομίας 4) στη συμβολική σύνδεση του νησιού με τις εγκαταστάσεις της ΕΥΔΑΠ μέσω αγωγού 5) στην τήρηση κανόνων βασικών στην καθημερινότητα. Ως στρατηγική αντιπολίτευσης έχει επιλέξει την αναμονή μπροστά στο κενό που οι έτσι κι αλλιώς τυχοδιωκτικές λογικές της τωρινής διοίκησης έχουν αφήσει να φαίνεται, ή παρεμβαίνει επιλεκτικά δίκην χειραγώγησης.Βασικοί του σύμμαχοι είναι άνθρωποι των παλιότερων παραγόντων της δεξιάς του θεού που βρήκαν στέγη, κάποιοι παράγοντες πολιτιστικών φορέων, έντυπες/ηλεκτρονικές αλλά και προοδευτικές-«αριστερές» εφεδρείες που τον στήριξαν και των στηρίζουν ως κολυμπήθρες, «φίλοι» της Αίγινας, παράγοντες του πνεύματος οι οποίοι γενικά ασφυκτιούν με τις «επαρχιώτικες» διοικήσεις αναζητώντας, ως ελίτ, τόπο και χώρο έκφρασης, προσωπικά ή συλλογικά.
ΙΙΙ) «Λαϊκή Συσπείρωση»: Ο συγκεκριμένος σχηματισμός είναι αποκλειστικά παράρτημα του ΚΚΕ και εκφράζει την ανοιχτοφοβική πολιτική του. Με ένα διαχρονικό λόγο ίδιο και απαράλλαχτο εδώ και δεκαετίες ασκεί μια ρητορική αντικαπιταλιστική με κορώνες φιλολαϊκές. Από άποψη θέσεων για το νησί έχει εκφράσει συγκυριακές θέσεις για τοπικά ζητήματα και συστοιχίζεται στα θέματα ανάπτυξης (π.χ. Αγωγός νερού) με τους υπόλοιπους μηχανισμούς αν και από θέση αριστερής αντιπολίτευσης, προωθεί την κρατικιστική αντίληψη διαχείρισης με την πιο σοβαρή κριτική προς τον Καλλικράτη. Με άμεσες παραπομπές από το σύνηθες μονοπώλιο της αντίστασης στο καθεστώς, πραγματοποίησε μέσω ΚΚΕ ή ΠΑΜΕ Αίγινας ή της «Λαϊκής Συσπείρωσης», κάποιες δράσεις με αφορμή γενικότερα ζητήματα αλλά και τοπικά (π.χ. διακοπές νερού). Με απόλυτη άρνηση για συνεργασία, η παράταξη αυτή πορεύεται όπως όλες οι δομές του ΚΚΕ. Λόγω της μικρής συμμετοχής από πλευράς κόσμου της Αίγινας έχει ελάχιστη δυναμική και παρουσία, όχι όμως απαρατήρητη και αμελητέα. Η παρουσία ενός έντιμου βιοπαλαιστή, του Στέλιου Κοττάκη που ηγείται της παράταξης παίζει ως ένα βαθμό κάποιο ρόλο συνοχής για αγώνες σε κοινωνικά ζητήματα, αν και αυτός αναιρείται από τη δομική μονοπώληση του κοινωνικού ζητήματος όπως συμβαίνει άλλωστε σε όλες τις δομές του ΚΚΕ αλλά και με την παραπομπή τους στην τελική λύση των εθνικών εκλογών που έχουν την ύψιστη κεντρική σημασία.
ΙV) Διαμαρτυρίες στο Δημοτικό Συμβούλιο: Συγκυριακά υπήρξαν διαμαρτυρίες που οργανώθηκαν από το ΠΑΜΕ, τη Συνέλευση Αγανακτισμένων Αίγινας ή αυθόρμητα για διάφορα ζητήματα: πρωταγωνίστησαν το ζήτημα του νερού και της τιμής του, πολιτιστικά ζητήματα, η υπόθεση των σκουπιδιών, τοπικά ζητήματα καθώς και η πιο σημαντική από αυτές για την απαγόρευση οικόσιτων ζώων σε αγροικίες στο νησί.
V) Μεμονωμένοι Δημοτικοί σύμβουλοι-μεμονωμένοι παράγοντες: Δημοτικοί σύμβουλοι κατά τη διάρκεια της τετραετίας είχαν μια αυτοδύναμη παρουσία σε περιπτώσεις χρησιμοποιώντας τις εσωτερικές τους αντιθέσεις με τις παρατάξεις στις οποίες συμμετείχαν για την μελλοντική τους κατανομή σε θέση εκλογικού ρόλου στο πλαίσιο της ανακατανομής πολιτικής ισχύος. Παράλληλα παλαιοί παράγοντες, δημοτικοί σύμβουλοι και δήμαρχοι βρέθηκαν προ της λήξης της παρούσας διοίκησης, πρωταγωνιστές της διεκδίκησης από μια απόλυτα αποδιαρθρωμένη διοίκηση που έχει χάσει κάθε έρεισμα. Έτσι, χωρίς αρχές, θέσεις και στόχους παλαιοί και νέοι μεμονωμένοι παράγοντες επενδύουν πολιτικά ηγούμενοι ή στηρίζοντας τους νέους συνδυασμούς παλαιάς και νέας «κοπής».
Β) τοπικός ΣΥΡΙΖΑ: Ύστερα από την εκλογική του άνοδο και στο νησί όπου κατέστη δεύτερη δύναμη, ο τοπικός ΣΥΡΙΖΑ απέκτησε ένα σημαντικό ενδιαφέρον. Από την άλλη η αδυναμία των περισσοτέρων μελών του να έχουν μια κινηματική λογική σε συνδυασμό με την «αποικιακού τύπου» επιβολή παραγόντων του κόμματος που διαμένουν ενίοτε στο νησί, τον καθιστούν μια συμπαθητική φιγούρα που εκδίδει ηλεκτρονικά ανακοινώσεις. Το άμεσο παρελθόν του, που αφορά στην απόσυρση της μελλούμενης συμμετοχής του στις εκλογές του 2010 (γνωστή η συνεργασία του Π. Κουκούλη με μέλος της αριστερής παραθεριστικής ομάδας που συμμετείχε στις εκλογές του 2010 στο ψηφοδέλτιό του) τον πιθανολογούν ως μια μη σταθερή και συγκροτημένη σε αρχές και θέσεις αντιπολιτευτική δράση . Το ποιον κάποιων ανθρώπων που εντίμως και με ανοιχτό τρόπο κινούνται αγωνιστικά και χωρίς παρωπίδες, είναι ελάχιστα αντιπροσωπευτικό μπροστά στην αδυναμία προτάγματος και στοιχειώδους προγραμματισμού. Ο τοπικός ΣΥΡΙΖΑ βασικά κινείται αναπνέοντας στους πνεύμονες παραγόντων της κεντρικής πολιτικής σκηνής, που θεωρεί την Αίγινα ως ησυχαστήριο από τους «αγώνες για την αριστερά και την πρόοδο» όπως και σε ένα τεράστιο κενό που αφήνουν τα φαγώματα της τοπικής πολιτικής σκηνής. Τουλάχιστον μέχρι τώρα.
Γ)ΚΚΕ-ΠΑΜΕ: Το ΚΚΕ ως ΠΑΜΕ ή ως Λαϊκή Συσπείρωση ή ως συγκεκριμένη παράταξη στο χώρο των επαγγελματιών, όπως προαναφέρθηκε, ήταν σε γενικές γραμμές παρών για τα δεδομένα του νησιού και με την ολιγομελή του παρουσία. Στην πραγματικότητα οι τοπικές του δομές αντιστοιχούν σε ελάχιστα μέλη, μέλη, τα οποία έχουν μια κάποια παρουσία στο Δημοτικό Συμβούλιο, στο χώρο των εκπαιδευτικών και στο χώρο των επαγγελματιών. Η συρρικνωμένη του παρουσία οφείλεται από τη μια και στις μονόπλευρες και μονοδιάστατες επιλογές του να πορεύεται ως πρωτοπορία (αν και λόγω του αριθμού του έχει συμμετάσχει και σε «σουρεαλιστικές» διαμαρτυρίες και με άλλους φορείς π.χ. Σύλλογο Δ/Ν, Αγανακτισμένους κλπ) αλλά και λόγω της συντηρητικής φυσιογνωμίας της Αίγινας και της παραδοσιακής υποστήριξης συνήθως σε κόμματα εξουσίας. Ενίοτε οι μετατοπίσεις στον εκλογικό καμβά το ευνοούσαν, ειδικά τα τελευταία χρόνια αλλά η κατάσταση άλλαξε από το 2012.
Δ)Συνέλευση Αγανακτισμένων Αίγινας: Η Συνέλευση Αγανακτισμένων Αίγινας ξεκίνησε όχι από δυνάμεις αγώνα αλλά από το facebook, ακολουθώντας ως ένα βαθμό τη συνέλευση του Συντάγματος στα προτάγματα, και στις κινητοποιήσεις. Έζησε περίπου ένα χρόνο ενώ εκφυλίστηκε ως πολιτικός οργανισμός στο τέλος της, σε μια παρέα ανθρώπων που κυρίως προσανατολίζονταν στον αντι-φασισμό και στις «εναλλακτικές οικονομίες». Από το καλοκαίρι μέχρι το φθινόπωρο του ίδιου χρόνου δημιουργίας της, σταθεροποιήθηκε αριθμητικά, με αποτέλεσμα ένα πλήθος εκδηλώσεων, συγκεντρώσεων και παρεμβάσεων κυρίως την περίοδο του χαρατσιού όπως και στο Δημοτικό Συμβούλιο για τοπικά ζητήματα. Η προσπάθεια του χειμώνα 2011-12 που πραγματοποιήθηκε από συνελεύσεις της Αττικής για συντονισμό, απέτυχε, κι αυτό ακολούθησε ένα μαρασμό των ίδιων των Συνελεύσεων πανελλαδικά. Η αίσθηση που άφησε ήταν κυρίως η σύγχυση μεταξύ α)τοπικής ομάδας με διάθεση βελτίωσης της κατάστασης-β)ριζοσπαστικού αντιεξουσιαστικού λόγου-γ)ό,τι να ‘ναι προτάσεων για δράση με σοβαρές ανακολουθίες-δ)παρέας που τα «έχουν βρει»-ε)άτυπης συνιστώσας του ΣΥΡΙΖΑ-στ)πεδίο «εναλλακτισμού».
Υπήρχε μια έλλειψη συνοχής μεταξύ αγνώστων, εφόσον δεν υπήρχε μια καθημερινότητα που να ακολουθεί τις διαδικασίες, μεταξύ ανθρώπων με αντιθετικούς προσανατολισμούς και με διαφορές εισοδήματος, με ανακολουθία και παλινωδίες επί των αποφάσεων, με διάσταση μεταξύ προτάσεων και ανάληψης ευθυνών καθώς και μια φιλικού τύπου λειτουργία παρόλο που ρητά ήταν μια ανοιχτή διαδικασία. Ήταν όμως από την άλλη, μια σημαντική ευκαιρία μέσα από την οποία, και ιδιαίτερα την περίοδο μεταξύ αρχών του καλοκαιριού-φθινοπώρου του 2011, αναδύθηκαν ταυτοχρόνως και θετικές εξελίξεις που τροφοδότησαν τον τοπικό κοινωνικό μετασχηματισμό, όπως:
α)ένας νέος τρόπος συνύπαρξης στο δημόσιο χώρο,
β)διαδικασίες δημοκρατικής λήψης αποφάσεων,
γ)προεικόνισμα δομημένων και παραγωγικών συζητήσεων,
δ)μια παρακαταθήκη για έναν ανεξάρτητο αγώνα
ε)ενωτικές διαθεσιμότητες πέρα από διαφοροποιήσεις που επιτρέπουν σε ένα μεγάλο βαθμό τη συνέχιση του αγώνα.
Ε)Τοπικές διαμαρτυρίες: Οι τοπικές διαμαρτυρίες εκτός από αυτήν για την απαγόρευση των οικόσιτων όπως και της επιτροπής κατά της εγκατάστασης ιχθυοκαλλιέργειας στη Λιγέα, δεν πήραν μεγάλες διαστάσεις καθώς ήταν αυτές που εντοπίζονταν σε κάποιο περιορισμένο τοπικό πρόβλημα χωρίς οι πρωταγωνιστές να επιθυμούν να το ανοίξουν και θεματικά και γεωγραφικά. Επί παραδείγματι η διαμαρτυρία για το σκουπιδότοπο στο Λεόντι έμεινε καθαρά σε επίπεδο γειτονιάς ενώ θα μπορούσε να υπάρχει η προοπτική να ανοιχτεί σε όλο το νησί και βεβαίως να συνδεθεί με αντικειμενικούς παράγοντες υποβάθμισης της ζωής. Κάποιες μικρές και στοχευμένες ενέργειες στη Σκοτεινή, μια διαμαρτυρία για την εργολαβία των Σαλιαρέλη-Σκλάβαινα στην Κολόνα ήταν όλες κι όλες οι διαμαρτυρίες καθώς κι αυτές για τις διακοπές του νερού που εκφράστηκαν ελάχιστα. Τόσο η Συνέλευση Αγανακτισμένων όσο και το ΠΑΜΕ δεν μπόρεσαν να προσμετρήσουν αυτές ως επιτυχίες τους. Μέσα στις τοπικές διαμαρτυρίες μπορούμε να προσμετρήσουμε και όσες έγιναν με αφορμή τα μνημονιακά μέτρα με προεξάρχουσα αυτήν της -ας πούμε «Παναιγινήτικης»- της 5ης Οκτώβρη 2011 που ήταν η πιο μαζική και η οποία εκφυλίστηκε με τη Συνέλευση Αγανακτισμένων και το ΠΑΜΕ να φυλάνε τις τράπεζες. Αυτή είναι η αρχή του τέλους των τοπικών κινητοποιήσεων στο πολιτικό ζήτημα.
ΣΤ) ΣΠΙΘΑ: Η προσπάθεια που πραγματοποίησε ενεργό μέλος της από την Αίγινα, ενώ ξεκίνησε με πολύ καλές προδιαγραφές (συγκεντρώσεις, εκδηλώσεις) δεν μπόρεσε όπως και σε όλη την Ελλάδα να μην ακολουθήσει τη φθορά που υπέστησαν το 2012-13 όλες οι αντιμνημονιακές προσπάθειες (ΕΠΑΜ, κλπ). Γεννήθηκαν πολύ γρήγορα, δεν είχαν τη δυνατότητα ή το σθένος να παραμείνουν ως «σχολές αφύπνισης», πλαισιώθηκαν σε ένα μέρος τους από τυχοδιώκτες σε κεντρικό επίπεδο ενώ για λόγους που εξηγούνται από τη διαχρονία της «δολερής» διχόνοιας για «το σκήπτρο», δεν μπόρεσαν να δημιουργήσουν ένα ενιαίο πολιτικό μέτωπο. Αποτέλεσμα ήταν να απορροφηθούν πλείστοι από τους κομματικούς μηχανισμούς ή να επιβιώνουν ως υποψίες φορέα χωρίς ουσιαστική δράση και συσπείρωση. Στην Αίγινα φυλλορρόησε όπως και η συνέλευση αγανακτισμένων ή όπως διαφαινόμενα σχήματα ή άλλες απόπειρες εκείνης της περιόδου.
Ζ) Αγωνιστικές προσπάθειες για την εκπαίδευση: Ο Σύλλογος Δασκάλων, διάφοροι καθηγητές της ΕΛΜΕ Πειραιά, κυρίως από το ΕΠΑΛ Αίγινας έδωσαν μικρές μάχες όλη αυτήν την περίοδο, σε απεργιακές κινητοποιήσεις αλλά και ξέχωρα από αυτές, ενάντια στις μεταρρυθμίσεις που στόχο έχουν το δημόσιο και δωρεάν σχολείο. Την δε τελευταία χρονιά κι από το καλοκαίρι του 2013 μετά τις απολύσεις εκατοντάδων εκπαιδευτικών από τα ΕΠΑΛ, βρήκαν σημαντική υποστήριξη από το Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων των μαθητών του ΕΠΑΛ Αίγινας.
3)Το φαινόμενο της Χρυσής Αβγής (με «β» όπως λέμε αβγό) στην Αίγινα
Η Χρυσή Αβγή έκανε την παρουσία της για ένα ελάχιστο χρονικό διάστημα της τάξεως των 3-4 μηνών δια μέσου ενός και μόνο μέλους της και η οποία σταμάτησε όταν ο ίδιος απενεργοποιήθηκε ή ματαίωσε τη δράση του. Η παρουσία της ήταν όπως παντού, απροειδοποίητη και σχετικά «ειρηνική» μιας και ήταν στην προεκλογική περίοδο του 2012 με έφοδο από τις οργανώσεις του Πειραιά. Μικρής έντασης ανώνυμες δραστηριότητες, όπως ζημιές σε κατάστημα που δέχτηκε την επίσημη παρουσία της Χρυσής Αβγής Πειραιά και των ελάχιστων ντόπιων υποστηρικτών της, αφισοκολλήσεις αλλά και μια αντιρατσιστική εκδήλωση από πλευράς Συνέλευσης των Αγανακτισμένων Αίγιναςήταν οι αντιδράσεις για την παρουσία της, η οποία προσμετρήθηκε εκλογικά με 600 περίπου ψηφοφόρους. Η μετατόπιση, που από τη μια συνδύαζε μια υποκριτική εναντίωση στο μνημόνιο αλλά και από την άλλη την εθνικιστική-ξενοφοβική ρητορεία, βρήκε έδαφος σε τμήμα της Αίγινας που ως παραδοσιακά δεξιό νησί έχει και έναν διακριτό κορμό, ακροδεξιό-αντικομμουνιστικό. Σε γενικές γραμμές όμως, το τουριστικό κλίμα στην Αίγινα που οφείλει να είναι πολυπολιτισμικό για αυτό και οικονομικά προσοδοφόρο, η μικρή παρουσία μεταναστών, η αναζήτηση της ησυχίας μέσα στη φτώχεια που αποτελεί τη διαχρονική ιδεολογία του νησιού, δεν μπορεί να «σηκώσει» την παρουσία της Χρυσής Αβγής και μάλιστα όπως αυτή εκφράστηκε το προηγούμενο διάστημα, στα αστικά κέντρα, με δολοφονικές επιθέσεις σε μετανάστες και σε ανθρώπους που ανήκουν από την αριστερά και πέρα. Από την άλλη το έδαφος για τα δήθεν χαριστικά παζάρια «μόνο για Έλληνες» δεν θα μπορούσε να έχει θέση στο νησί. Η συστηματική «φιλανθρωπία» της τοπικής Εκκλησίας, ομάδων εθελοντών που συνεργάζονται με μέτοικους αστούς έχουν ήδη καλύψει αυτό το κενό. Η ύστερη προσπάθεια ενός τυχοδιώκτη και αποτυχημένου επιχειρηματία να λάβει το χρίσμα της ήταν σχεδόν ασήμαντη. Συνεπώς η Χρυσή Αβγή δυνητικά θα μπορούσε, αν και αυτό είναι αμφίβολο στο βαθμό που είναι ήδη δεδομένη η μικρή αγορά, να ενταχθεί στο στρατό της παραλίας «των 200 μέτρων», με αντικείμενο τις γνωστές παράνομες δραστηριότητες ή στη φύλαξη. Αλλά αυτό θα προϋπέθετε ένα κενό σ’ αυτήν την «ευαγή» δραστηριότητα. Και κάτι τέτοιο δεν φαίνεται στον ορίζοντα εφόσον οφείλουν να συνεργήσουν πολλοί παράγοντες. Ο πρόσφατος περιορισμός της Χρυσής Αβγής η οποία διογκώθηκε συγκυριακά ως μνημονιακό ενεργούμενο της θεωρίας των δυο άκρων, διαδέχεται τη δημιουργία ενός χρήσιμου κέντρου (Ποτάμι). Κι αυτό έχει ως συνέπεια, την κοινωνική της περιθωριοποίηση και ιδιαίτερα στην περιφέρεια ή όπου ευκαιριακά στηρίχθηκε και με τις εφεδρείες των κεντρικών γεγονότων (π.χ. Μπαλτάκος) να αποτελούν σήμα κατατεθέν της εξέλιξής της.
4)Η Τοπική Εκκλησία
Σε μια ιδανική ερμηνεία, θα μπορούσαμε να ονομάζουμε εκκλησία αυτό που αορίστως αυτοαποκαλείται Λαός και Κλήρος. Κάτι τέτοιο όμως, είναι μόνο μια ιστορική και μακρινή παρακαταθήκη. Στην πραγματικότητα αυτό που ονομάζουμε τοπική εκκλησία είναι ένα συνονθύλευμα παραγόντων της εκκλησιαστικής ιεραρχίας εμπλεκόμενων με σημαίνοντα πρόσωπα της τοπικής πολιτικής και οικονομικής ζωής, προσώπων που διαχειρίζονται μια άγνωστη στο κοινό περιουσία σε χρήματα, οικήματα και γη, προσώπων που εμπλέκονται ως ενδιάμεσοι κρίκοι υποστήριξης του έργου της εκκλησίας (φιλανθρωπικές κινήσεις, κατηχητικά, κατασκηνώσεις, φιλολογικές δραστηριότητες κλπ) και σαφώς ενός κοινού πιστών που δεν περιορίζεται στην Αίγινα αλλά προέρχεται από όλο τον ελλαδικό χώρο, φτάνει μέχρι την Ανατολική Ευρώπη και επεκτείνεται στη Ρωσία. Αυτό το κοινό που στη συντριπτική του πλειοψηφία είναι ένα κοινό που δεν αναζητά λύσεις κοινωνικές αλλά μια ατομική σωτηρία μέσω της προσκύνησης, δεν θα μπορούσε παρά να είναι ο βασικός παράγοντας σταθερότητας αυτής της ηγετικής ομάδας. Έτσι παρά τις επιδερμικές προσπάθειες εκκοσμίκευσής της και εκσυγχρονισμού της, οι κεντρικές μεταπολεμικές της λειτουργίες παραμένουν σχεδόν ανέπαφες. Τα σεμινάρια ψυχολογίας που διοργανώνει ενσωματώνοντάς τα στις κοινωνικές της λειτουργίες, οργάνωση μαθημάτων μουσικής, σεμινάρια μελισσοκομίας κλπ. ή οι προσπάθειες οργάνωσης του θρησκευτικού τουρισμού οι οποίες αποβλέπουν στην περεταίρω οικονομική μεγέθυνση, υποδηλώνουν ένα τεράστιο κενό εκσυγχρονισμού που αφορά:
α) στην απόδοση προς το λαό της κτηματικής περιουσία της
β) στη δημοκρατική συμμετοχή επί της οικονομικής διαχείρισης των πιστών στις ενορίες
γ) στη στεγαστική χρήση κληροδοτημάτων και κτιρίων της για τους ανθρώπους που βασανίζονται οικονομικά στη συγκυρία (Λεούσειο, κλπ)
ε) στην ουσιαστική χρηματοδότηση ενός Νοσοκομείου που σήμερα φυτοζωεί παρά την κοινωνική και άκριτη στήριξη σε αυτό
στ) στην αποποίηση των κοινωνικών-οικονομικών προνομίων των ιεραρχών λειτουργών της
ζ) στην έντιμη πορεία απομάκρυνσης από τον αντιχριστιανικό και ανήθικο εναγκαλισμό με την πολιτική εξουσία
η) στη συμβολή σε έναν ολοκληρωμένο διάλογο με την κοινωνία για το «ευ ζειν».
5)Τα «κεντρικά»
Βουλευτές εν ενεργεία, ο αντιπεριφερειάρχης, ο υπουργός Παιδείας ήταν κυρίως αυτοί που μεσολάβησαν ωφελιμιστικά σε περιπτώσεις, συνεχίζοντας την παράδοση εξάρτησης από το κέντρο. Περισσότερο απ’ όλους ο αντιπεριφερειάρχης Δ. Κατσικάρης (αλλά και κάποιοι παράγοντες της ΝΔ) ήταν αυτός που ωθούσε την επικαιρότητα και της έδινε νόημα περισσότερο από κάθε άλλον παράγοντα. Με το συναισθηματικό του λόγο, με την υπερβατική ρητορική «υπεράνω ιδεολογιών», έδωσε την αίσθηση ενός προστάτη του πληθυσμού απέναντι σε συγκρουόμενα συμφέροντα. Με πολιορκητικό κριό τον αγωγό «προ των πυλών» κάλυψε ένα κενό που άφηνε η απροετοίμαστη, αυτάρεσκη και αυτοαναφορική διοίκηση του Σακκιώτη.
6)Ο κόσμος της Αίγινας-Ο λαός
Ο κόσμος της Αίγινας είναι ένα μεγάλο ερωτηματικό και έτσι οφείλει να παραμείνει στην ανάλυση και στον απολογισμό. Η απουσία του από την πολιτική ζωή σημαίνει παρουσία αλλού. Οι συγκεκριμένες κοινωνικές λειτουργίες (καφενείο, συνεστιάσεις, γιορτές, γάμοι, κηδείες, μνημόσυνα, βαφτίσια, παρελάσεις, κοινωνικές εκδηλώσεις κλπ) ή οι αυστηρά προσωπικές (οικογένεια, ιδιώτευση, ιδιαίτερες ασχολίες κλπ) είναι ένας μεγάλος χώρος που ακόμα δεν έχει και δεν μπορεί, στα σοβαρά, να ερευνηθεί και αναλυθεί, προκειμένου να δούμε τις προεκτάσεις του και τις αφετηρίες του. Η αντίφαση αυτή αποτυπώνεται στην πιο κωμικοτραγική έκφραση του κόσμου με το πιο ανεύθυνο και αντιφατικό ερωτηματικό: «πού είναι ο κόσμος;». Σε κάθε περίπτωση, η αναζήτηση της ιστορικής αφήγησης για την ερμηνεία της κοινωνικής συμπεριφοράς πέρα από μετρήσεις και στατιστικές, είναι ένας σημαντικός υποβοηθητικός παράγοντας.
ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΤΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Αν εξαιρέσουμε την πιο συνεκτική (στη βάση της καπιταλιστικής λογικής) και με μελετημένους δημαγωγικούς στόχους-θέσεις, παράταξη του Π. Κουκούλη που μέλλεται να αποσπάσει συνιστώσες και πρόσωπα-κλειδιά από άλλους χώρους ή πρόσωπα της διοίκησης οι οποίοι το πιο πιθανόν είναι να προετοιμαστούν για την επόμενη παραλαβή του διοικητικού «χάους» από μια κατάσταση που σωστά αντιλαμβάνονται ότι θα επέλθει ή να εγκολπωθούν σε εφεδρικές θέσεις εξουσίας, οι υπόλοιπες «βασικές» λύσεις αφορούν αποκλειστικά στο διαχρονικό παρελθόν της Αίγινας. Η πρόσφατη απόσυρση του Π. Γρηγορόπουλου με την περίπου ταυτόχρονη πρόθεση συμμετοχής στο εκλογικό πεδίο, του Δημήτρη Μούρτζη, «ενός φίλου (και παλαιάς κοπής δημάρχου) απ’ τα παλιά», δείχνει φαινομενικά το δίπολο. Αυτό που όμως παλιά ήταν κάπως γραφικό, σήμερα δεν είναι καθόλου έτσι. Ό,τι τάζουν («θα καταλύσω το νόμο δήλωσε βαρύγδουπα ο φέρελπις κατακτητής της δημοτικής εξουσίας για το ζήτημα των οικόσιτων) έχει όλο και πιο κοντά ποδάρια. Έχουμε μόνο να συγκρίνουμε τα λιγότερο κακά. Η κρίση βαθαίνει και η τοπική κοινωνία ήδη έχει ξεκινήσει να βρίσκεται μπροστά στο φάσμα της απελπισίας και της φτωχοκτονίας.
Από την άλλη δεν υπάρχει ένα συμπαγές μπλοκ της τοπικής εξουσίας που θα μπορούσε να εξυπηρετήσει την εφαρμογή του Καλλικράτη. Οι αποτυχημένες προσπάθειες του Π. Κουκούλη για συναινετική γραμμή ήταν και οι μοναδικές που εγγυούνταν ένα μέλλον κάπως πιο σταθερό για την περεταίρω αποδιάρθρωση της κοινωνίας μέσω της φτώχειας και της κυριαρχίας της ανταγωνιστικής Αγοράς. Και για αυτό λοιπόν υπάρχει ένας λόγος παραπάνω για μια αστάθεια και περεταίρω διάλυση.
Συμπερασματικά, ο κυρίαρχος λόγος δεν μονοπωλείται από επιχειρήματα και διαβουλευτικές διαδικασίες, εφόσον σ’ αυτόν εμβάλουν καίρια το στενό οικονομικό συμφέρον ή οι μικροφιλοδοξίες, οι διαχρονικές εμπάθειες, οι οικογενειακές εξαρτήσεις αλλά και μια διαχρονικά παθογόνα ιδεολογία γύρω από την πεσούσα τουριστική-παραθεριστική οικονομία και τις συμπαρομαρτούσες δραστηριότητές της (οικοδομή, εμπόριο κλπ). Αυτός είναι ένας χώρος μέσα στον οποίο τα επιχειρήματα τείνουν να εκτοπίζονται και να αποσαθρώνουν την όποια δυνατότητα ενυπάρχει, μιας ατομικής ή συλλογικής συγκρότησης. Αυτό είναι και το αδύνατο σημείο των όποιων συμμαχιών οι οποίες βασίζονται κυρίως σε ό,τι πιο τυχοδιωκτικό και θνησιγενές επιβιώνει στην κοινωνία της Αίγινας –αν εξαιρέσουμε καλοπροαίρετους ανθρώπους-χρήσιμους. Για αυτό και διαλύθηκε γρήγορα η παράταξη που διοικεί το Δήμο Αίγινας σήμερα. Για αυτό και θα βλέπουμε σχήματα που εύκολα θα διαλύονται και θα παραχωρούν τη θέση τους σε απότομες μετατοπίσεις.
Απ’ την άλλη, οι μικρές φωνές των υποψηφίων της αριστεράς είναι τόσο αδύναμες, άνευρες ή καθόλου συνεκτικές. Η έντιμη, συνεπής και αγωνιστική φυσιογνωμία του Αντώνη Ντελή και η αδιάλλακτη κομματικά αλλά αγωνιστική και έντιμη παρουσία του Γιώργου Κοττάκη δεν φαίνεται να μπορούν να δώσουν προοπτική στο χάος που έρχεται. Οι τομές που εξαγγέλλει η παράταξη «Αίγινα-Κοινωνία Πολιτών» (συνέλευση αποφάσεων του συνδυασμού, ενσωμάτωση ριζοσπαστικών αιτημάτων σε επιμέρους ζητήματα, ομαδο-συνεργατικό μοντέλο διοίκησης, αποκεντρωτική και διάφανη προεκλογική εκστρατεία κλπ) δεν είναι ικανές ως διακηρύξεις να προωθήσουν έναν άλλο πολιτικό πολιτισμό. Το αντίθετο, ενισχύουν αυτήν τη θεμελιώδη αντινομία ανάμεσα στη συμμετοχή και την ανάθεση ρόλου. Η ασάφεια ανάμεσα στη διακριτή σχέση του «περιφερειακού» με το «κεντρικό» ως αντίληψη δίνει σαφώς το προβάδισμα στο δεύτερο και ιδιαίτερα για την περίπτωση της Αίγινας. Από την άλλη ο συνδυασμός του ΚΚΕ-ΠΑΜΕ «Λαϊκή Συσπείρωση» είναι στην ουσία μια πολιτική δομή στήριξης του κομματικού μηχανισμού ο οποίος θεωρείται «η μητέρα όλων». Η διαμεσολάβηση των εκλογικών διαδικασιών έχει και έναν κεντρικό ρόλο και σημασία της απευθείας υπαγωγής σε ένα συγκεντρωτικό κόμμα όπου την ανάθεση την έχει για παντιέρα όπως και τη μονοπώληση των αγώνων. Τέλος η συγκεκριμένη κατεύθυνση της οικονομικής πολιτικής της ΕΕ η οποία επενδύει στην περεταίρω διάλυση των παραγωγικών και κοινωνικών υποδομών μιας στοιχειώδους αυτάρκειας ή αυτοδυναμίας του παρελθόντος υποδηλώνει ότι η κοινωνική σύγκρουση για την αξιοπρέπεια δεν θα προκύψει από τις δυνατότητες απορροφητικότητας για «επενδύσεις» οι οποίες κατευθύνονται σε ένα περιβάλλον ανταγωνιστικότητας, ανάπτυξης και περεταίρω ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας. Ούτε οι προσδοκίες για την «μέχρι τελευταίου ευρώ» εκμετάλλευση των ΕΣΠΑ, ούτε οι αντι-ΕΕ κραυγές θα μπορέσουν να δώσουν λύση στα δομικά ζητήματα της οικονομίας και της πολιτικής. Τα «καλά» εκλογικά αποτελέσματα μάλλον αναχαιτίζουν τη λαϊκή οργάνωση για μια κοινωνία δίκαιη ενώ μεγαλώνουν τα περιθώρια της νοσηρής αποποίησης ευθυνών εκ μέρους των ψηφοφόρων. Συμπερασματικά λοιπόν, μιας και οι δυο συνδυασμοί αποτελούν διακριτούς πόλους απέναντι σε ένα σχετικά συμπαγές κυρίαρχο μόρφωμα που πρωταγωνιστεί ή συναινεί με το αζημίωτο στην περεταίρω εξάρτηση και πολιτική κηδεμονία που οδηγούν στην κοινωνική εξαθλίωση και εξαχρείωση:
α)Οι διαμεσολαβήσεις δεν μπορούν να προωθήσουν τα προβλήματα ούτε και τη συμμετοχή των πολιτών που είναι κομβικός ο ρόλο τους.
β)Είναι συνδυασμοί που «αναπνέουν» απόλυτα ή κυρίως από τα «κεντρικά».
γ)Δεν έχουν συνολικό όραμα υπέρβασης της κρίσης ή χρησιμοποιούν κανονιστικά σχήματα, αποτυχημένα εδώ και δεκαετίες
δ)Δεν βασίζονται στους αγώνες ή επιδιώκουν τη μονοπώλησή τους.
Πάνω σ’ αυτό το κενό αλλά και στη βάση των δομικών και δυσεπίλυτων προβλημάτων είναι δυνατόν να αναπτυχθεί μια δράση, η οποία μπορεί κατόπιν διαλόγου και διαβουλεύσεων να θέτει:
α)την πολιτική της διεκδίκησης μέσω ενός κοινωνικού ενωτικού «συνδικαλισμού» για τη στήριξη και τη δημιουργία των υποδομών στο νησί
β)την προσπάθεια για τη δημιουργία τοπικών συνελεύσεων και επιτροπών
γ)τον προσανατολισμό στην οικολογική συνεργατική οικονομία: στην πρωτογενή παραγωγή, στην μεταποίηση και συναφών υπηρεσιών καθώς και στην κατεύθυνση ενός τουρισμού που να ενισχύει τις ανθρώπινες σχέσεις και να αποκεντρώνεται
δ)τη μόρφωση ως προϋπόθεση της κοινωνικής ανάπτυξης και συνοχής
ε)την απεξάρτηση από τους ιμπεριαλιστικούς παράγοντες που από τη μεταπολεμική περίοδο λυμαίνονται κάθε δημιουργική διάθεση του λαού μας και στην προκειμένη περίσταση από το γερμανικό παράγοντα.
Έτσι μια σύνθεση που αφορά
α)στην αντι-ιμπεριαλιστική διεθνιστική-αντίσταση στη νέα αποικιοκρατία
β)στην οικολογική ισορροπία
γ)στη δημοκρατία και στην αποκέντρωση
δ)στην οικονομική συνεργασία
ε)στην πνευματική αναγέννηση,
ίσως μπορέσει να ενώσει το λαό της Αίγινας σε μια προοπτική μιας βιώσιμης και αλληλέγγυας τοπικής κοινωνίας.
