Το ηχητικό τοπίο της Αίγινας όπου τα γκονγκ πνίγουν τον αμανέ απ’ το σαντούρι του Γιώργου Λορέντζου, τα δεκάδες κόκκινα μπαλόνια μιας κακοφορμισμένης εκδοχής του «le balloon rouge» ή του «UP», κινουμένου σχεδίου που έκλεψε τις καρδιές πρόπερσι που σκεπάζουν καλλιτεχνικά την καταστροφή της πρόσφατης ιστορίας των βασανιστηρίων των ηττημένων του δεύτερου αντάρτικου, είναι το φόντο απόκρυψης των ανθρώπων του υδρομεταφορέα και της προέκτασης των ανθρώπων της παραλίας.

5.000.000 ευρώ για τα έξοδα του Χρηστάρα σε ένα νησί που δεν μπορεί ακόμα να καταλάβει τις δυνάμεις του.

5.000.000 ευρώ χρηματοδότησης μιας παρασιτικής-μεταπρατικής-καταναλωτικής οικονομίας για ένα νερό που δεν πίνεται διότι υφαρπάζεται κατά το ήμισυ και αναμιγνύεται με τη θάλασσα που αγοράζει ο Δήμος Αίγινας από τους «φρεατοϊδιοκτήτες», πληρώνοντας το, οι φτωχοί, σε απίστευτες τιμές και τροφοδοτώντας την αγορά εμφιαλωμένου πληρώνοντάς το 400 περίπου φορές περισσότερο το κυβικό.

Το αδιέξοδο συνεχίζεται υπό την απειλή της διακοπής ύδρευσης απέναντι σε μια καθημαγμένη πολιτεία που διοικείται από εργολαβομπούληδες, υπογραφάκηδες, τηλεφωνοκονέδες, κομματοτσολιάδες. Οφείλουμε να οργανώσουμε τη ζωή μας, να σχεδιάσουμε ξανά τον τόπο μας, να απαιτήσουμε τα αυτονόητα.

ΥΓ:  Το σταμάτημα των χερσαίων έργων, έργων απαραίτητων για το δίκτυο του νησιού κι όχι για την υποδοχή του αγωγού είναι άλλο ένα σημείο παρακμής που θα φορτωθούν οι επόμενες γενιές. Η τοπική εξουσία και οι οποίοι σφετεριστές της προσπαθούν να μας πείσουν ότι δεν υπάρχει μέλλον. Πως η ζωή είναι μόνο για ό,τι προλάβουμε να αρπάξουμε, εμείς. Ας μην τους κάνουμε τη χάρη.

ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΣΤΙΣ ΣΚΟΥΡΙΕΣ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΚΑΙ Ο ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΠΑΝΤΟΥ

Ο παραδειγματικός αγώνας που δίνουν οι αγωνιστές στις Σκουριές ενάντια στην επένδυση της εταιρίας ΕΛ ΝΤΟΡΑΝΤΟ η οποία επιχειρείται με τη συνδρομή της καταστολής εκ μέρους της μνημονιακής κυβέρνησης αλλά και τα «σίγουρα» ευρώ στους αθλίους, μόνο αισθήματα αλληλεγγύης μπορεί να προκαλέσει, όταν μάλιστα τέσσερις κάτοικοι-αγωνιστές της περιοχής είναι ήδη προφυλακισμένοι. Εκείνο όμως που διαφεύγει σχεδόν πάντα είναι το διευρυμένο περιεχόμενο της αλληλεγγύης. Κι αυτό εξαντλείται σε πολύμορφες δράσεις ενημέρωσης και υποστήριξης του αγώνα. Και πρέπει να γίνονται.

Αυτό όμως που ενισχύει τον αγώνα (και στις Σκουριές) δεν είναι παρά η διασπορά του. Οι Σκουριές είναι παντού. Κι εμείς έχουμε τις δικές μας Σκουριές… Αυτές που ξεκίνησαν ως εργοστάσιο νερού από τη δεκαετία του 60 με την αύξηση των γεωτρήσεων και την υφαλμύρωση των υδάτων, με την απαράδεκτη μεταφορά νερού και κλοπή του, με την μετατροπή των πηγαδιών σε βόθρους, με την παραμέληση της στέρνας στις οικοδομές, με την απίστευτη σπατάλη του νερού για τουριστικούς λόγους… Αυτές είναι οι δικές μας Σκουριές… Ένα εργοτάξιο οικοδόμησης και καταστροφής του νησιού, καταστροφής των δυνατοτήτων αυτοδύναμης οικονομίας, μιας λεηλασίας του τόπου στο όνομα της τουριστικής ανάπτυξης…

Δυο κατηγορίες επισκεπτομετοίκων, πλέον, διακρίνονται δίπλα στο αντίστοιχο ντόπιο στοιχείο που επιτελεί το ρόλο της λάντζας, συνθέτοντας τη -φαινομενικά- δυσδιάκριτη ταυτότητα του νησιού μας. Από τη μια ξεπροβάλλει η παρουσία των καρκατσουλιών που πλημμυρίζει την ακόρεστη ηδονοβλεπτική μας ιδεολογία και οικονομία. Το λάιφ στάιλ στην πιο κακομούτσουνη εκδοχή του. Από την παρουσία γνωστών ξέκωλων στις μεγαλοφυείς επαγγελματικές κινήσεις ντόπιων ευρωκάγκουρων μέχρι και τη λαλίστατη φλυαρία του ΕΟΤάρχη ως αξιομνημόνευτου γεγονότος, της μεταφοράς άμμου για ένα μη άθλημα.

Η άλλη κατηγορία είναι αυτή των μαϊντανών. Είναι μιας άλλης «παιδείας» και «κουλτούρας» άνθρωποι καθότι οι ήπιες παρεμβάσεις τους (βιβλίο, τέχνη, επιστήμες, περιβάλλον, ιστορία, κλπ) πραγματοποιούνται με έναν εξιδανικευμένο λόγο για το παρελθόν της Αίγινας ή σε ό,τι έχει απομείνει από αυτό. Είναι το αναγκαίο περιβάλλον μέσα στο οποίο φαντασιακά κινούνται μιας και μπορούν να έχουν μια περίκλειστη ζωή στις όχι και ευκαταφρόνητες κατοικίες τους ή βίλες, ενώ ταυτοχρόνως την προστατεύουν αναπαράγοντας το πεδίο των κοινωνικών τους σχέσεων. Είναι μια άλλη επιβολή που τείνει να κηδεμονεύει πνευματικά το νησί, μέσω της άνευ αντιλογίας αυτάρεσκης παρουσίας τους στην πολιτισμική μας τούνδρα.

Η χωροταξία του τουρισμού και της μαζικής άγνοιας που όλα τα χωνεύει, καθιστά την παρουσία τους εξόχως απαραίτητη στην εξαρτημένη Αίγινα . Έτσι, οι δυο δυναμικές που συνοψίζονται στο πολιτικό και οικονομικό πεδίο και οι οποίες συγκρούονται στο νησί, ιδιαίτερα μετά την τετραετία Ιανουαρίου 2007-Δεκεμβρίου 2010, έχουν και την πολιτιστική τους έκφραση. Παρόλο που οι άνθρωποι της παραλίας των 200 μέτρων και οι άνθρωποι της εργολαβίας νερού, της Καλλικράτειας περιόδου που διανύουμε, διατείνονται αντιθετικά, δεν είναι. Η άλλη Αίγινα αν υπάρχει ή αν θα υπάρξει, είναι ή θα είναι σίγουρα αλλού.

ΥΓ: Δεν θα χρειαστεί να προσθέσουμε ότι η πιθανή, αν και πολύ δύσκολη για να είναι και διακριτή, επανεμφάνιση των κοινοβουλευτικών ναζιστών στην Αίγινα εντασσόμενη στον πρώτο πόλο (των καρκατσουλιών), θα κάνει τα πράγματα ιδιαιτέρως σύνθετα και δυσεπίλυτα. Κι αυτό λόγω ανεπαρκούς ανάλυσης και επαφής με την πραγματικότητα όπου επισημαίνεται μονομερώς ο ιστορικός τους ρόλος, οι εγκληματικές τους δραστηριότητες και τα ιδεολογικά τους ξεράσματα. Όμως, τα χρυσάβγουλα δεν είναι παρά η διαχρονική εκσυγχρονισμένη αναγκαία απόφυση της πολιτικής και οικονομικής μαφίας που κυβερνά αυτόν τον τόπο μετά την ήττα της εθνικοαπελευθερωτικής επανάστασης της περιόδου 1942-1949. Θέσεις εξουσίας, διαφθορά, διπρόσωπη πολιτική, εκβιασμοί, ψεύδος, υποσχέσεις, χρήμα που ξεπλένεται. Αυτό είναι πρωτίστως.

 

Ανεξάρτητα από δηλώσεις των τοπικών μας παραγόντων περί της «δύσκολης» κατάστασης στην κρίση, λες και πρόκειται για φυσικό φαινόμενο που έπληξε τη χώρα, είτε αυτές προέρχονται από την αντιπολίτευση είτε από τη συμπολίτευση, είτε αυτές είναι τυχοδιωκτικές («η κρίση είναι ευκαιρία για την Αίγινα») είτε κλαψομουρμούρικες («είμαστε με την πλάτη στον τοίχο»), έχουμε να κάνουμε με συνεργάτες του μνημονίου. Φτηνούς κι ανταλλάξιμους συνεργάτες που κοιτάζουν να βρίσκονται στην επιφάνεια της τοπικής ζωής, να αναπαράγουν το δουν και λαβείν προς οικονομικό και πολιτικό όφελός τους χαριεντιζόμενοι σε κάποιο πόρταλ ή σάιτ, δίπλα σε κάποιο πολιτικό, σε κάποιο υπουργό, σε κάποιο οικονομικό παράγοντα. Φτηνά εξαρτήματα που κυρίως από ματαιοδοξία και λιγότερο από αφέλεια βαυκαλίζονται στους εαυτούς τους και στο περιβάλλον τους για τα άλματα που έκαναν προς την ανηθικότητα και την ελαφρότητα για να επιπλέουν σαν φελλοί.  Είναι αυτοί που υπέγραψαν να εφαρμόσουν το τοπικό μνημόνιο του Καλλικράτη ως ραγδαία περεταίρω υποβάθμιση της ζωής μας. Χωρίς πολιτισμό, χωρίς παιδεία, χωρίς στοιχειώδη αγάπη για την ιδιαίτερη πατρίδα τους, συνεργάτες κομμάτων, συνεργάτες εργολάβων, προστάτες και προστατευόμενοι επιχειρήσεων, τοποτηρητές λυκοφιλιών, επιβιώνουν χάρη στο γεγονός ότι είμαστε ακόμα πολύ μακριά από την ένωση των δυνάμεών μας. Επιβιώνουν χάρη στο γεγονός ότι έχουν πείσει τους πολλούς ότι έχουν δύναμη, ότι λειτουργούν τους θεσμούς, ότι μπορούν να ασκήσουν εξουσία στους πολλούς. Υπερήφανοι στο ότι μπόρεσαν και διέλυσαν ό,τι καλύτερο είχε η ιδιαίτερη πατρίδα τους, στο όνομα της προόδου είναι οι καλύτεροι εργάτες της αποικιοποίησης του νησιού τους. Αρκεί να βρίσκονται στην επιφάνεια.  Αρκεί να βρίσκονται στα «πράγματα».

Τους ξέρουν. Το ξέρουν ότι τους ξέρουν. Το ξέρουν πως το ξέρουν ότι τους ξέρουν. Το ξέρουν ότι τους ξέρουν πως το ξέρουν ότι τους ξέρουν. Κι αυτό θα έχει ένα τέλος. Απλά δεν θα μας προειδοποιήσει. Ούτε αυτούς.

Τα τελευταία χρόνια η κρίση που έχει ξεσπάσει στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αφορά στην πολιτική κηδεμονία και τις κραυγαλέες οικονομικές ανισότητες μεταξύ των χωρών του ευρωπαϊκού άξονα (Γερμανία, Γαλλία, κλπ) και της περιφέρειας, δείχνει ξεκάθαρα την αδυναμία της να εξελιχθεί ως ένας πόλος που μπορεί να πραγματώσει τη θεωρητική υπόσχεση του καπιταλισμού για διεθνή ειρήνη και ευημερία. Αυτήν την κρίση αδυνατούν κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις να την κατανοήσουν εφόσον είναι προσανατολισμένες σε μια στοιχειώδη αντι-νεοφιλελεύθερη πολιτική και η ανάλυσή τους δεν μπορεί να ξεπεράσει την προ της κρίσης του 1973 ανάλυση για το διπολικό κόσμο. Μια από αυτές που μπορεί και συσπειρώνει κόσμο της ευρωαριστεράς, αυτής που ακόμα έχει το θράσος ή την αφέλεια να διατυμπανίζει σοσιαλδημοκρατικά οράματα με τις παρακαταθήκες του πρώην κομμουνιστή και μετατοπισθέντα προς τον ευρωπαϊκό φεντεραλισμό, Σπινέλι, έχει αποδυθεί σε μια πολιτική επιστροφής των καλών ημερών της σοσιαλδημοκρατικής ευημερίας. Αγνοώντας ή μη θέλοντας να γνωρίζει ότι προηγούνται από τον Σπινέλι κι άλλοι όχι και τόσο άγνωστοι στο ευρύ κοινό φεντεραλιστές της ευρωπαϊκής ιδέας, δημιουργεί εντυπώσεις  τουλάχιστον αναφορικά με τη γενεαλογία και την πατρότητα της ιδέας. Ο Λένιν λοιπόν είχε μιλήσει για τις Ενωμένες Πολιτείες της Ευρώπης και πριν τον Λένιν οι Αναρχικοί επαναστάτες. Παρακάτω  αναδημοσιεύουμε κείμενο από τον Ελευθεριακό Κόσμο, σχετικό με τις θέσεις του Μιχαήλ Μπακούνιν για τη σύσταση των Ενωμένων Πολιτειών της Ευρώπης. Το εθνικό, κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό ζήτημα στην πιο ιδανική και ανθρωπιστική του εκδοχή. Διαβάστε με προσοχή το όραμα των αναρχικών του 19^ου αιώνα για μια Ευρώπη ελεύθερη αντιαποικιοκρατική και ταυτόχρονα σοσιαλιστική.

Οι αναρχικοί για τις Ενωμένες Πολιτείες της Ευρώπης

 

Η άγνωστης προέλευσης πληροφόρηση για την ονοματοδοσία στο Δήμο Αίγινας, του παιδιού του ηγέτη της κοινοβουλευτικής αριστεράς Αλέξη Τσίπρα, μια υπόθεση ιδιωτική που έγινε δημόσιο γεγονός, έχει πολλαπλές αναγνώσεις. Αν εξαιρέσουμε τον κρυπτοφασίστα δεξιό που αναλαμβάνει να αποδομήσει συνολικά κάθε όραμα κοινωνικής δικαιοσύνης ταυτίζοντάς το με τις λάιφ στάιλ συμπεριφορές μιας μικρής ομάδας μετοίκων που είναι κεντρικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, τότε μπορούμε να μιλήσουμε για περιορισμένη χρήση συνθηκών της κοινωνίας του θεάματος αλλά και της οριστικής τοποθέτησης της Αίγινας ως τόπου των αιώνιων διακοπών. Διότι είναι άλλο το να ορίζεις ως τόπο αναφοράς σου τη Δραπετσώνα κι όχι τη χρήση της (πριν από τρεις εβδομάδες) κι άλλο να ορίζεις την Αίγινα των 200 μέτρων της παραλίας. Η αλήθεια είναι ότι αυτό φάνηκε και από την τελευταία επίσημη παρουσία του ΣΥΡΙΖΑ με αφίσα ενσωματωμένη στο πνεύμα του τοπικού τουρισμού καθώς και από την επιλογή του συγκεκριμένου ξενοδοχείου ως χώρου της συνάντησης.

Στην Αίγινα λοιπόν περιττεύουν οι αγωνιστικές γκραβούρες σε αφίσες που μιλούν για την πείνα, την εκμετάλλευση, τη δυστυχία, τον αγώνα για το σοσιαλισμό, παρόμοιες με αυτές του ΚΚΕ. Η Αίγινα αναδύει τη χαριτωμένη κουλτούρα της παραλίας των 200 μέτρων κι όχι αυτήν των απαγχονισμένων του μνημονίου, αυτών που παρακαλάνε γραφειοκράτες στο τοπικό της ΔΕΗ για να μην κοπεί το ρεύμα, αυτών που χάνουν το σπίτι τους, αυτών που χρωστάνε στην τράπεζα και γλείφουν από δω κι από κει, αυτών που συνωστίζονται για ένα 5μηνο ή 8μηνο στο Δήμο Αίγινας, αυτών που βρίζουν μπροστά στην τηλεόραση, αυτών που χαμηλώνουν το κεφάλι και δέχονται τη φιλανθρωπία, αυτών που δεν έχουν να δώσουν το νοίκι, αυτών που δεν μπορούν να μεταβούν στο Κέντρο Υγείας, αυτών που παρακαλάνε για μια δουλειά των 300 ευρώ, αυτών που είναι έτοιμοι να κάνουν το οτιδήποτε για να δουλέψουν. Η άγνωστης προέλευσης πληροφόρηση για το ιβέντ δείχνει και την επιλογή. Δείχνει την επιλογή των 200 μέτρων της παραλίας τα οποία εκτείνονται εκεί όπου η ευμάρεια έχει το προβάδισμα. Πίσω από αυτήν την ενοχική διεύρυνση είναι η Αίγινα των αποκλεισμένων.

Πατήστε στο σύνδεσμο για να δείτε την ταινία. Από την εργολαβία σκουπιδιών των ντόπιων αφεντικών στην εργολαβία των γερμανικών εταιριών εν μέσω μνημονίου. Ένα καταστροφικά οικολογικό, οικονομικό, πολιτικό αδιέξοδο βασισμένο σε ένα καταστροφικά οικολογικό, οικονομικό, πολιτικό μοντέλο.

http://www.youtube.com/watch?v=kpOx_7cZXE4

Η διαρκής κρίση τοπικής ταυτότητας στην Αίγινα είναι ένα βασικό χαρακτηριστικό που εξελίσσεται ως δομικό τα τελευταία χρόνια. Αυτή περιγράφεται ως η σύγκρουση δυο βασικών παραγόντων εν μέσω σύγκλισής τους σε βασικά χαρακτηριστικά της οικονομίας και της πολιτικής. Αυτή η σύγκρουση ξεκίνησε κυρίως από την δημοτική περίοδο 2002-2006 στην οποία ο Δ. Μούρτζης ήταν δήμαρχος, όταν η συγκοινωνούσα αντιπολίτευση της «Ομάδας για το πρόβλημα του νερού στην Αίγινα», του «Αίγινα για Σένα», της «Οικίας» και συν αυτώ «Ενεργών Πολιτών», του τοπικού ΣΥΡΙΖΑ-ΒΙΠΙΡΙΖΑ και της ομάδας Κυψέλης-αργότερα και της εφημερίδας «Νέα Εποχή», δημιούργησαν έναν σχετικά συγκροτημένο πόλο που αντιπροσώπευε και νέα κοινωνικά χαρακτηριστικά. Αυτά βεβαίως δεν μπορούσαν να μιλήσουν έξω από τον Καπιταλισμό και τη Γραφειοκρατία αλλά θέτονταν με άλλους οικολογικούς, αισθητικούς και διοικητικούς όρους.

Αυτός μέχρι τώρα ο πόλος, στον οποίο προστέθηκαν νέες συνιστώσες (π.χ. Αέγκινα Ράιζινγκ) αποτελεί και τη βασική αντιπολίτευση προς τη Βαθιά Αίγινα, τμήμα της οποίας εκπροσωπεί η σημερινή δημοτική αρχή Αίγινας. Οι αποτυχημένες προσπάθειές του στο παρελθόν ως δημοτική αρχή (2006-2010) να μπορέσει μέσω παραχωρήσεων να ελέγξει τα 200 μέτρα της παραλίας του άστεως διπλασιάζοντας την εμπορική της δύναμη μέσω μιας Βερολινέζικης διαπλάτυνσης του πεζοδρομίου, αλλά και προκαλώντας μια δήθεν «αδικαιολόγητη» επέκταση της περιοχής Φάρος έξω από το ξενοδοχείο του «καλού μας» επιχειρηματία, έδειξαν ότι στον τομέα αυτό μάλλον τα βρήκε δύσκολα. Η παραλία των 200 μέτρων σηματοδοτείται από τη Βαθιά Αίγινα του Μούρτζη, του Γκότση, του Σακκιώτη, με σημείο αναφοράς τον «καλό μας» επιχειρηματία. Για τους άλλους μένουν δυο-τρία οχυρά-μαγαζιά ανίσχυρα, ενώ ο επιχειρηματικός κόσμος με τον οποίο συνευρέθηκαν δεν μπόρεσε παρά να έχει μια σοβαρή ισχύ στην υπόθεση τόσο της μεταφοράς νερού όσο και στην υπόθεση της σύνδεσης με την ΕΥΔΑΠ. Πρόκειται για τη σύγκρουση των ανθρώπων της παραλίας με τους ανθρώπους του υδρομεταφορέα-εργολάβων νερού.

Αυτές οι έντονες διαστάσεις στα οικονομικά-πολιτικά συμφέροντα εμπόδισαν και τη συνεργασία Κουκούλη-Σακκιώτη που ο πρώτος επιδίωκε στο πλαίσιο μιας συναινετικής πολιτικής που επιβαλλόταν από τον Καλλικράτη. Οι ραγδαίες εξελίξεις από την επίθεση στους φτωχούς, την πτώση στην Οικοδομή και τον Τουρισμό μέσα στη γενικότερη κρίση, όσο και η παρακμή που επέφερε μοιραία ο Καλλικράτης, δεν μπόρεσαν να πραγματοποιήσουν το μαυραγορίτικο όραμα του Κουκούλη: η κρίση είναι ευκαιρία για την Αίγινα». Με φεστιβάλ δεν βάφονται αβγά!

Κι ενώ σε ένα «συνονθύλευμα» ευκαιριών με αναφορά την παραλία των 200 μέτρων που ενίσχυσε η δημοτική αρχή Κουκούλη, προσπαθούσαν «όλοι μαζί» να αντιγράψουν τις παρακαταθήκες της «κίνησης ευθύνης», δεν μπόρεσαν να ξεφύγουν από τις προδιαγραφές τους: τη βαθιά Αίγινα. Η ξεκάθαρη τυχοδιωκτική τους πρακτική στις τελευταίες εξελίξεις με συμβολικό σημείο αναφοράς την Κολόνα, μετέτρεψε τη Δημοτική Κοινότητα Αίγινας σε Δημοτική Κοινότητα Σκλαβαινίας.

Απέναντι στην φανερή δημοτική μπόχα, αλλά μέσα στο ίδιο οικονομικό-πολιτικό πλαίσιο αναφοράς, αναδύεται αργά η αντιπολίτευση. Τα κοινωνικά χαρακτηριστικά της θα παίξουν το ρόλο της επίφασης: κόσμος κουρασμένος από την πολιτιστική γύμνια, τις μαγγανείες των προυχόντων μας, των αλαλούμ, των σαρδάμ, της τυχοδιωκτικής πολιτικής, κόσμος ολοένα και πιο κοντά στο φάσμα της πραγματικής ανέχειας, κόσμος προδομένος από τις τοπικές ηγετικές ομάδες, θα ξαναγίνει ο εκλογικός πολτός των νέων ποσοστών.

Εκτός κι αν…

δημοσιεύτηκε στο περιοδικό MANIFESTO, στον “ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΚΟ ΚΟΣΜΟ” και αναδημοσιεύεται από κει στη “ΣΧΕΔΙΑ ΣΤ ΑΝΟΙΧΤΑ ΤΗΣ ΑΙΓΙΝΑΣ”

Το φάντασμα της ιδιωτικοποίησης του νερού και το φάσμα της μεγάλης μας άγνοιας

Αφιερωμένο στο Σταύρο Κούβαρη, φίλο, αδελφό και σύντροφο, από το Γαλατά Τροιζηνίας που έφυγε απότομα τον Αύγουστο του παρόντος χρόνου. Ο Σταύρος, με οδηγό τη δημιουργό αφέλεια του Καλού, είχε την αλληλεγγύη, τη φιλοσοφία, την ιστορία και την τέχνη όχι σαν κοινωνικό παράδειγμα αλλά σαν στάση ζωής. Ένας σπάνιος βιοπαλαιστής της καθημερινότητας, με το τζαμάδικό του να θυμίζει ενίοτε σχολή διαλόγου, τεκμηρίωσης και περισυλλογής για το Σεφέρη, για τα βουνά της Πελοποννήσου, για τις αρχαιότητες και το Βυζάντιο, για τον ελληνισμό και το όραμα για δικαιοσύνη και ελευθερία. Κι από την άλλη, να τρέξει παντού, για όλα: για τον άνθρωπο. Και πάνω απ’ όλα μην γνωρίζοντας για αυτό που έκανε: τη διαφορά στον κόσμο μας.

Η «λιγοστή» «παραγωγή» του Η2Ο και η κατασκευή σπανιότητας

Η -στην καλύτερη των περιπτώσεων- αντίσταση στην επικείμενη, εν Ελλάδι, ιδιωτικοποίηση του νερού, αποτέλεσμα της οποίας μπορεί να είναι η αναίρεση μιας τέτοιας απόφασης όπως συνέβη πρόσφατα μέσω δημοψηφίσματος στην Ιταλία, δεν μπορεί να αλλάξει σε καμιά περίπτωση ούτε να δρομολογήσει αλλιώς την υπόθεση της διαχείρισης του νερού. Η ιδιωτικοποίηση δεν είναι παρά μια σταγόνα στο ποτήρι που ξεχειλίζει. Ή αλλιώς στο ποτήρι που αδειάζει.

Το νερό, από τότε που έπαυε να είναι αντικείμενο διαχείρισης της κοινότητας, υπόθεση προσευχής και λιτανείας στις κρίσιμες περιόδους ανομβρίας, περνούσε στα χέρια της μεγάλης θεάς Ανάπτυξης και των ιερέων-επενδυτών της στο ναό του Κέρδους. Για να μπορέσουμε όμως να περάσουμε στην κατάσταση μιας πρώιμης διαχείρισης από το κεφάλαιο έπρεπε να εφευρεθεί η σπανιότητα του νερού στο πλαίσιο μιας εν γένει προβληματοποίησής του. Ήδη από τη δεκαετία του ‘90 αρχίσαμε να μαθαίνουμε ότι δεν έχουμε αρκετό νερό, αφού από το 70% της υδρογείου που κάποιος πραγματοποιήσει το λάθος να μας το δώσει το περισσότερο σε θάλασσα, μόνο το 2% είναι πόσιμο κι απ’ αυτό πρόσβαση μπορούμε να έχουμε μόνο στο 0,5%. Τι κρίμα που διαλέξαμε λάθος πλανήτη. Ποσώ δε μάλλον οι άνθρωποι από την Αφρική με τους εκατομμύρια διψασμένους όπως μας πληροφορούν οι φιλάνθρωπες ΜΚΟ, που διάλεξαν μια, ακόμα, πιο λάθος ήπειρο.

Αλήθεια τι μπορεί να σημαίνει, όμως, ότι 50-60.000 κυβικά χιλιόμετρα περίπου, είναι το νερό των κατακρημνίσεων, μια άλλη λέξη για τις βροχές; Τι μπορεί να σημαίνει ότι τα νέα σύνορα που μπήκαν από τους αποικιοκράτες, απαγορεύουν τις μετακινήσεις πληθυσμών σε περιόδους ξηρασίας; Τι μπορεί να σημαίνει ότι το νερό της Αφρικής μολύνεται από την εξόρυξη, τη βιομηχανία και την πετροχημική διαδικασία που είναι μακριά και πέρα από την πόρτα μας; Ερωτήματα που έτσι κι αλλιώς έχουν εξοριστεί μαζί με την Αλήθεια και τη Νοημοσύνη.

Ας δούμε το τι σήμαινε το έδαφος με τους υδροφόρους το ορίζοντες, το νερό των θαλασσών, των λιμνών και των ποταμών μέχρι και πριν 20-30 χρόνια. Για τη βιομηχανία, την πετροχημική επιχείρηση, για την εκβιομηχανισμένη γεωργία της «πράσινης ανάπτυξης» της Κοινωνίας των Εθνών, το νερό δεν ήταν παρά το απαραίτητο στοιχείο για την παραγωγή. 150 τόνοι νερό για ένα αυτοκίνητο, 40 λίτρα νερό για ένα τσιπάκι και τα 2/3, διεθνώς, των αποθεμάτων νερού για την αγροτική παραγωγή των μονοκαλλιεργειών του ρυζιού, του σταριού, του βαμβακιού και του καλαμποκιού. Νερό που επιστρέφει μολυσμένο. Ιδού λοιπόν η μόλυνση όχι ως ατύχημα αλλά ως «κεντρική καπιταλιστική λειτουργία», όπως τονίζουν οι συγγραφείς της μπροσούρας «Νερό υπό πίεση» από τις εκδόσεις Αντισχολείο.

Αν ψηλαφίσουμε και την πραγματικότητα των μεγάλων φραγμάτων που πραγματοποιήθηκαν στη Δύση και στον Τρίτο Κόσμο κατόπιν της ίδιας διεθνούς επιταγής με τα εκατομμύρια φραγματικών προσφύγων, με τις καταστροφές από τις «παράπλευρες» ζημιές, με την καταστροφή των τοπικών οικονομιών, με τη συγκράτηση της γόνιμης λάσπης στους πυθμένες των φραγμάτων, με τις νέες υποχρεωτικές καλλιέργειες για την παραγωγή χαρτιού (για να μπορεί η θεία μου να γράφει αέναα στη Δύση για τις ερωτικές περιπέτειές της σε βιβλία), τότε μιλάμε για μια άνευ προηγουμένου καταστροφή. Αυτά αφηγείται η Βαντάνα Σίβα στο βιβλίο της «Πόλεμοι για το νερό από τις εκδόσεις Εξάρχεια. Εξ άλλου, η τουριστική ραστώνη στις πρώην παράλιες αγροτικές περιοχές επιβάλλει ένα πρότυπο αστικής σπατάλης σε μη αστικές περιοχές. Τι άλλο θα μπορούσε κανείς να υποθέσει όταν στην κορύφωση μιας τρίχρονης ξηρασίας, το 1998, στην Κύπρο, η κυβέρνηση έκοψε την παροχή νερού κατά 50% στους αγρότες εξασφαλίζοντας τις ανάγκες σε ύδρευση, 2 εκατομμυρίων τουριστών; Ή πώς μπορούμε να ζήσουμε στην ολοένα και διευρυμένη γεωγραφικά και κοινωνικά, αστικοποίηση, όταν χρειαζόμαστε απίστευτες ποσότητες νερού για να πλησιάσουμε τα πρότυπα ενός νέου υγιεινισμού και της λατρείας του εγώ, στις σύγχρονες μητροπόλεις;

Για τα πλυντήρια, για το γρασίδι και τα καλλωπιστικά, για το καζανάκι, για τις πισίνες των μεσοαστικών στρωμάτων, για το πλύσιμο του αυτοκινήτου, για το σώμα που πρέπει να αφρίζει στους λουτήρες; Το ερώτημα είναι το αν το νερό λιγοστεύει. Όχι. Επιστρέφει ως πλημμύρα ή ως θεομηνία εν όψει των σύγχρονων κλιματικών αλλαγών σε μια εποχή που η αστικοποίηση το σιχτιρίζει προς τη θάλασσα. Για τις πόλεις τα όμβρια ύδατα είναι το ένα και το αυτό με τα πάσης φύσεως λύματα, ενώ για την ύπαιθρο ένα άχρηστο νερό που παρασέρνει τόνους γόνιμο έδαφος από τις πυρκαγιές κι από την εγκατάλειψη των καλλιεργειών στις αναβαθμίδες. Τι αξία μπορεί να έχει σε μια γη που γίνεται οικοδομήσιμη; Γιατί να συγκρατήσουμε το νερό σε σουβάλες, σε στέρνες, σε μικρά φράγματα ανάσχεσης; Αφού έρχεται ήδη στις βρύσες μας. Το πρόβλημα παραμένει η τιμή. Και η ποιότητα. Και η ποσότητα. Κι αυτά παραμένουν οι μεγαλύτερες αυταπάτες στη δημόσια συζήτηση για το νερό. Διότι –στην καλύτερη των περιπτώσεων- μας κατατάσσουν στην πλευρά των απαιτητικών καταναλωτών.

 

Η ιδιωτικοποίηση των δικτύων, το εμφιαλωμένο και το «εικονικό νερό», ως φάρμακα με παρενέργειες

Η κατάρρευση και γήρανση του δικτύου ύδρευσης και αποχέτευσης των πόλεων, η μόλυνση των νερών από τη βιομηχανία και την εκβιομηχανισμένη γεωργία και τα φράγματα, ο παρασιτικός τουρισμός και η νέα αποκάλυψη δισεκατομμυρίων κέντρων του σύμπαντος που κουβαλούν ένα πεπερασμένο σαρκίο, ήταν και η ενοποιός αφορμή για την εμπορευματοποίηση του απόλυτου αγαθού. Ενός αγαθού που δεν μπορεί να παραχθεί. Του νερού. Μιας «νέας ηπείρου» προς ανακάλυψη δίπλα σ’ αυτές του ήλιου, του αέρα και των ζωικών κυττάρων του ανθρώπινου σώματος, όπως τονίζουν οι συγγραφείς στο «Νερό υπό πίεση». Εδώ και μια τριακονταετία, το παγκόσμιο εργοστάσιο νερού χτίζει μέσω της ιδιωτικοποίησης στα θεμέλιά του, ολόκληρες κοινωνίες μαζί με το νερό τους.

Από κει ξεκινάει ταυτοχρόνως και η εκτίναξη στα ύψη της κατανάλωσης εμφιαλωμένου νερού. Αποφασιστικό επιχείρημα είναι η υγιεινή που έχει ως αποτέλεσμα το διαχωρισμό πόσιμου και νερού για τη λάτρα. Ο Τρίτος Κόσμος είναι το αποτελεσματικό πεδίο εφαρμογής της νέας τάξης νερού. Από αυτόν ξεκινάει, μαζί με όλες τις κρυπτορατσιστικές θεωρήσεις για τους Αφρικανούς που «δεν διαχειρίζονται σωστά» το νερό ή απλά, είναι «άτυχοι». Νούμερα σε διαφημιστικά σποτ των ανθρωπιστικών αποστολών, ντοκιμαντέρ με την απελπισία των αποξηραμένων περιοχών είναι οι πρώτες επισημάνσεις του καθεστώτος διαρκούς απειλής. Οι ιδιωτικές εταιρίες με προεξάρχουσες αυτές της Γαλλίας (οι οποίες καλύπτουν μια πρώιμη ιδιωτικοποίηση από τα μέσα του 19^ου αιώνα) μαζί με αυτές από τις ΗΠΑ και την Αγγλία, αναλαμβάνουν σε συνεργασία με το κράτος τη διαχείριση του νερού σε πόλεις της Δύσης και του Νότου. Τα αποτελέσματα είναι καταστροφικά:

 

1)Νέες εργασιακές σχέσεις με πτώση των μισθών και απολύσεις προσωπικού αν προστεθεί και το δώρο κάποιων μετοχών σε ημετέρους παρατρεχάμενους.

2)Κατακόρυφη αύξηση της τιμής του νερού από 100% έως 200% αντίστοιχα με τα κέρδη που ήταν από 400% έως 600%. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Βολιβία στην οποία οι καταναλωτές ύδατος πλήρωναν το 1/3 του εισοδήματός τους για το νερό.

3)Πάγωμα των επενδύσεων στις υποδομές αφού οι νέοι κάτοχοι του νερού αρνούνταν να επενδύσουν ως όφειλαν για την ανασυγκρότηση των δικτύων. Ένα 5% ως στάχτη στα μάτια, στην καλύτερη των περιπτώσεων, δικαιολογούσε τις επιλογές των Δήμων και των κυβερνήσεων για τη σύναψη του συμβολαίου.

4)Σύνδεση των τιμών με σκληρό νόμισμα με τη ρύθμιση των τιμών να «σέβεται» τις διακυμάνσεις του δολαρίου κι όχι του τοπικού ή εθνικού νομίσματος. Η περίπτωση της Αργεντινής είναι και η πιο τρανή: ενώ κατέρρεε το πέσος, η τιμή του νερού ανέβαινε με βάση το δολάριο.

5)Αποικιακές συμφωνίες εταιριών με τις «πρώην» αποικίες της έδρας τους είναι μια άλλη παράμετρος για τη σύνταξη των δανειακών όρων. Με τις πλάτες της παλιάς αποικιακής αίγλης και με τα χαρτονομίσματα του δανείου να κουνιούνται στη μύτη των κυβερνητικών προσώπων στις αποικίες, σύναπταν συμφωνίες ιδιωτικοποίησης του νερού. Με όρους απαγόρευσης ακόμα και συλλογής βρόχινου νερού ή ελεύθερης λήψης από το ποτάμι.

6)Επιδείνωση των συνθηκών υγιεινής. Με ανύπαρκτη συντήρηση των δικτύων και έλλειψη επενδύσεων στις υποδομές, το νερό κατάντησε σε περιπτώσεις επικίνδυνο. Θάνατοι και αρρώστιες από δυσεντερία στην πολιτισμένη Δύση, ενώ στην Αφρική εμφανίστηκε η μεγαλύτερη επιδημία χολέρας. Μόνο στον πρωτοκοσμικό Καναδά η κυβέρνηση μετά την αποκάλυψη ότι το 1/3 του νερού είναι μολυσμένο από κολοβακτηρίδια, αφαίρεσε τον συγκεκριμένο έλεγχο και την επόμενη χρονιά κατάργησε το πρόγραμμα ελέγχου, ενώ στην Ατλάντα της πρωτοκοσμικής Αμερικής εκδόθηκαν, το 2002, 5 επείγουσες προειδοποιήσεις για βρασμό νερού.

7)Διάλυση των παλιών τρόπων συγκράτησης και διαχείρισης του νερού.

Γενικά όπου εφαρμόστηκε η ιδιωτικοποίηση εγκαταστάθηκε ο υδρομετρητής και εκδόθηκαν μετοχές για τους φίλους της εταιρίας. Παράλληλα η χρήση του εμφιαλωμένου νερού καθιερώθηκε ως ένα σύμβολο υγιεινής ζωής και αποφυγής ασθενειών. Ένα πλασέμπο-νερό, δια πάσα νόσον και μαλακίαν. Έτσι, σαν έτοιμες από καιρό, πολυεθνικές εταιρίες, δίπλα σ’ αυτές της ιδιωτικοποίησης των δικτύων, με κάθε είδους νερό (από μεταλλικό μέχρι το καθαρισμένο από το αστικό δίκτυο) μπήκαν στο χορό των λύσεων. Τελευταίο εφεύρημα αποτελεί η επικείμενη πληρωμή του «εικονικού νερού»: η έξτρα πληρωμή του αποτυπώματος νερού που χρειάστηκε για να παραχθεί κάθε προϊόν. «Μόνο όταν το πληρώνεις το εκτιμάς»! Έτσι δεν αναφωνούν εν χορώ οι εγκέφαλοι ρυπαρογράφοι των διάφορων Εκόνομιστ;

Η αστικοποίηση: κοινός παρανομαστής του προβλήματος νερού και διαχείρισης πάσης φύσεως αποβλήτων

Η αστική μεγέθυνση ως άμεση επίπτωση της βιομηχανικής, είναι η βασική αιτία της ανάληψης από το κράτος της διευθέτησης δυο σοβαρών ζητημάτων δίπλα σ’ αυτό της στέγασης για την αναπαραγωγή του τότε προλεταριάτου: της υδροδότησης και της αποχέτευσης. Της κάλυψης με το απόλυτο αγαθό για τη ζωή και της διοχέτευσης αυτής της περιττής μάζας-λυμάτων, επιβλαβούς για την υγεία. Τα λύματα των πρώιμων πόλεων της πρωτοκοσμικής Ευρώπης που δημιουργούσαν τις επιδημίες δεν θα μπορούσαν να ξεπεραστούν απλά με το τακούνι που η αστική κοκεταρία εφηύρε για να πατά η κυρία αφ’ υψηλού στα σκατά, που ήταν παντού…

Η αστική ανάπτυξη ξεκίνησε να γίνεται το πρότυπο ζωής και καθημερινότητας, ένα πρότυπο νικηφόρο απέναντι στις αγροτικές κοινωνίες που συμβόλιζαν το κακό μας παρελθόν. Και η ανάπτυξη, γενικότερα, ως κοινό φαντασιακό του καπιταλισμού αλλά και των σοσιαλιστικών θεωρήσεων για την ευημερία και την ανθρώπινη ευτυχία, σήμαινε την απεριόριστη κι ατέρμονη εκμετάλλευση της Φύσης.

Ο John Widtsoe από το τμήμα διαχείρισης υδάτινων πόρων των πρώιμων ΗΠΑ, ακολουθώντας κατά γράμμα σχεδόν τον Άνταμ Σμιθ, δηλώνει:

«Η μοίρα του ανθρώπου είναι να κατακτήσει όλη τη γη και η μοίρα της γης είναι να υποταχθεί στον άνθρωπο. Δεν μπορεί να υπάρχει καθολική κατάκτηση της γης ούτε πραγματική ικανοποίηση για την ανθρωπότητα, αν μεγάλα τμήματα της γης παραμένουν έξω από τον πλήρη έλεγχο του ανθρώπου. Μόνο όταν όλα τα μέρη της γης αναπτυχθούν με την καλύτερη υπάρχουσα γνώση και περιέλθουν σε ανθρώπινο έλεγχο, θα μπορεί πλέον ο άνθρωπος να πει ότι η γη του ανήκει…».

Για τον Μαρξ «η αστική περίοδος της ιστορίας πρέπει να δημιουργήσει την υλική βάση του καινούριου κόσμου –απ’ τη μια μεριά, την παγκόσμια επαφή, τη θεμελιωμένη στην αμοιβαία εξάρτηση των ανθρώπων και τα μέσα αυτής της επαφής κι απ’ την άλλη, την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων του ανθρώπου και το μετασχηματισμό της υλικής παραγωγής σε μια επιστημονική κυριαρχία πάνω στους φυσικούς παράγοντες…».

Η κυριαρχία στη φύση από πλευράς ανθρώπινης δραστηριότητας κατοχύρωσε το άστυ ως την απόλυτη κοινωνική έκφρασή του και την αστική πολιτική και οικονομία ως την απαραίτητη λειτουργία της. Σε μια εποχή πολύπλευρης κρίσης όπου ο αστικός πληθυσμός τείνει να υπερβεί τον πληθυσμό της περιφέρειας παγκοσμίως, μπορούμε πλέον να μιλάμε για μια άνευ προηγουμένου καταστροφή. Από τις Δυτικές ακτές της Αμερικής που τεράστιοι σωλήνες διοχετεύουν απίστευτες ποσότητες νερού στην πρώην έρημο, μέχρι τον περιορισμό της λίμνης Αράλη στο μισό της μέγεθος από την σοσιαλιστική σοβιετική δημοκρατία, το νερό δεν είναι παρά ένα υλικό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τις εφαρμογές της συγκεντρωτικής οικονομίας. Από την Αλάσκα και την εκμετάλλευση του νερού των πάγων της μέχρι το νότιο άκρο της Αφρικής, το παγκόσμιο εργοστάσιο νερού υπό την καθοδήγηση των «σχολών σκέψης» είναι το απαραίτητο εμπόρευμα που οφείλει να γίνεται μονοπώλιο. Στο πλαίσιο της ολοκληρωτικής κατάκτησης των ηπείρων, οι νέες ήπειροι, το νερό, ο αέρας, ο ήλιος και το ανθρώπινο σώμα, ξεπροβάλλουν ως προκλήσεις για τους νέους κονκισταδόρους, χαρτογιακάδες, επιχειρηματίες και εκατομμύρια χρήσιμους ηλίθιους της Αγοράς. Αρκεί να συνεχιστεί ο αστικός σχεδιασμός της οικονομίας και το περίφημο αστικό-καταναλωτικό μας μοντέλο. Ένα μοντέλο βασισμένο στον τριτογενή τομέα με την πρωτογενή παραγωγή και τη δευτερογενή να γίνεται υπόθεση των τριτοκοσμικών αποικιών της Δύσης. Πάλι!                                                                            

 Στην «ισχυρή Ελλάδα», την εποχή του Εκσυγχρονιστάν μέχρι το Μνημόνιο

Από την ΟΥΛΕΝ την ΠΑΟΥΕΡ και την ΤΕΛΕΦΟΥΝΚΕΝ που ήταν οι προπολεμικοί ιδιωτικοί φορείς για τη διαχείριση του αστικού δικτύου ύδρευσης, της ηλεκτρικής ενέργειας και του δικτύου τηλεπικοινωνιών, αντίστοιχα, περάσαμε σταδιακά στην κρατικοποίηση της διαχείρισης: Η ΕΥΔΑΠ, η ΔΕΗ και ο ΟΤΕ αναλαμβάνουν με κρατική χρηματοδότηση να διαχειρίζονται τα αγαθά του νερού, της ενέργειας και της τηλεπικοινωνίας. Μέχρι και το ’90, δεκαετία των μεγάλων αλλαγών στην κατεύθυνση της φιλελευθεροποίησης της οικονομίας, το νερό ήταν υπόθεση της ΕΥΔΑΠ και αντίστοιχα στις μεγάλες πόλεις οι δημοτικές αρχές. Από το 90 και μετά το τέλος της δεκαετίας του ’80 με τους καύσωνες και την περιστασιακή ανομβρία, ξεκινάει η κρίση σπανιότητας του νερού και η προπαγάνδα.

Η Αφρική σε πρώτο φόντο, δίπλα στην τρομοκρατία των αριθμών και τα προπαγανδιστικά ντοκιμαντέρ. Από κείνη την εποχή το οικολογικό κίνημα πριν γίνει η χλωρή λίπανση της Αγοράς, επισημαίνει τους κινδύνους. Από κείνη την περίοδο και μετά τις δημοσιεύσεις για τα αποθέματα της λίμνης του Μαραθώνα με το γνωστό τηλεοπτικό-ραδιοφωνικό σποτ «Νερό! Δεν έχουμε αρκετό» ξεκινούν οι σχεδιασμοί για τις εκταμιεύσεις νερού από τα Βαρδούσια όπως και η υπαγωγή όλων των νερών υπό κρατική διαχείριση, το 2000. Οι δικοί μας πόλεμοι για το νερό πραγματοποιούνται σε πόλεις όπως στα Γιάννενα με την υπόθεση του Καλαμά και αργότερα στην Αραβυσσό με την υπαγωγή των νερών της στον Οργανισμό Ύδρευσης Θεσσαλονίκης ως δώρο για την τοπική βιομηχανία. Αργότερα και στη Βεγορίτιδα, ένας μικρός αλλά συμβολικός πόλεμος για το νερό λαμβάνει χώρα μεταξύ δυο όμορων χωριών. Από την άλλη αυξάνεται δραματικά η κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού εφαρμόζοντας το δόγμα: άλλο η λάτρα άλλο το νερό που πίνουμε.

Εταιρίες τοπικές νοικιάζουν έναντι ευτελών ποσών από τους τότε οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, πηγές που ανήκουν στον κόσμο, ενώ σε κάθε περίπτωση αποσύρονται κατά καιρούς (μέχρι και πρόσφατα στο φημισμένο Λουτράκι) ποσότητες που είναι επικίνδυνες.  Στο ίδιο πλαίσιο, η τουριστική βιομηχανία από το ‘70 δημιούργησε τοπικά εργοστάσια νερού σ’ όλη την παράλια Ελλάδα. Κοινωνίες αγροτών, κτηνοτρόφων και ψαράδων προσανατολίστηκαν σε μια από τις πιο καταστροφικές δραστηριότητες του τριτογενούς. Καταστρέφοντας ή εγκαταλείποντας τα παλιά δίκτυα συγκράτησης και διαχείρισης του νερού, οι τοπικές οικονομίες στράφηκαν στην οικοδομή και στην κάλυψη αναγκών μιας νέας απαιτητικής πελατείας. Πανάκριβη μεταφορά νερού, νέες προσθήκες στο δίκτυο, μετατροπή της γόνιμης γης σε μπετόν, ατελείωτες γεωτρήσεις με υφάλμυρο νερό, υποδομές αντιπλημμυρικές. Ο τουρισμός όχι ως κρατική επιλογή αλλά ως κίνημα από τα κάτω, που διαρκώς κέρδιζε -ον και οφ δι ρέκορντ- στα αιτήματά του να αναπτυχθεί τουριστικά και οικοδομικά. Δίπλα στην παράλια Ελλάδα η ενδοχώρα με τις περίφημες εκτροπές των ποταμών και τα μεγάλα φράγματα για ενεργειακούς και αρδευτικούς-υδρευτικούς  λόγους. Μακριά και πέρα από κάθε λογική τοπικού και κοινωνικού ελέγχου, μια σειρά φραγμάτων θεμελιώνονται συνεχίζοντας τη βιομηχανία νερού για μια εκβιομηχανισμένη γεωργία όπως και για την κάλυψη των αναγκών στους νέους πληθυσμιακούς ορίζοντες των πόλεων της επαρχίας. Το αδιέξοδο συνεχίζεται…

Τομή στην υπόθεση της ιδιωτικοποίησης του νερού στην Ελλάδα είναι τα μνημόνια που πωλούν τη δημόσια διαχείριση του νερού σε εταιρίες ενώ ο διορισμός του Μπαρδή (μέχρι προσφάτως), πρώην στελέχους της με έδρα τη Γαλλία, πολυεθνικής Βεόλια στη θέση του διευθύνοντος συμβούλου της ΕΥΔΑΠ, επισημαίνει τη νέα τάξη νερού στην Ελλάδα. Η πρόσφατη πώληση των νερών της Θεσσαλονίκης στην Σουέζ και επικείμενη πώληση της ΕΥΔΑΠ είναι μόνο η αρχή. Να μην ξεχνάμε και την υποχρεωτική καταγραφή των πηγαδιών. Ο υδρομετρητής στο χωράφι σας! Η «δημοκρατία του νερού» που οραματίζεται η Βαντάνα Σίβα είναι πολύ μακριά. Κι ακόμα πιο βαθιά, θαμμένες οι θεότητες, οι νύμφες κι οι κόρες της ημετέρας παράδοσης.

Υπάρχει διέξοδος;

Ναι, υπάρχει λένε οι εταιρίες που εμπορεύονται τη ζωή μας και την υγεία μας. Αρκεί να έχεις να πληρώνεις. Αν πληρώνεις τότε θα έχεις νερό. Γιατί μόνο έτσι το εκτιμάς.

Αν προηγουμένως ξεμπερδέψαμε σχετικά εύκολα με την ιδιωτικοποίηση του νερού, δεν μπορούμε δυστυχώς να ξεμπερδέψουμε τόσο εύκολα με την «πράσινη ανάπτυξη». Την ανάπτυξη που έχει στα εφόδιά της την ενεργοβόρο βιομηχανία καλών, «οικολογικών» προθέσεων. Αν εξαιρέσουμε τις εφαρμογές του Πανεπιστημίου σχετικά με την αφαλάτωση στην Ηρακλειά, αν εξαιρέσουμε τις προσπάθειες του εργαστήριου διαχείρισης υδάτινων πόρων ΤΕΙ στην Άνδρο, τίποτε άλλο σχεδόν δεν προβλέπεται που να αφορά το νοικοκύρεμα των τόπων σε νερό. Ένα συγκεντρωτικό μοντέλο, με τον Καλλικράτη της νέας πολιτικής μας διοίκησης να γίνεται ο ιμάντας μετακύλισης χρήματος προς την Αγορά, φαίνεται να είναι ο πυλώνας της διαχείρισης των πόρων κι ενός νέου πληθυσμιακού και οικονομικού συγκεντρωτισμού. Με τις κοινότητες, οικόπεδα και αποικίες.

 Από τη μεταφορά νερού με τους σωλήνες να επικάθονται στο βυθό της θάλασσας μεταφέροντας νερό στα άνυδρα τοπία του Αιγαίου, την συγκράτηση των νερών σε γιγάντια φράγματα με όλες τις αρνητικές επιπτώσεις για τις τοπικές κοινωνίες, μέχρι και την μεγάλη εργολαβία των αφαλατώσεων που υποστηρίζονται αποκλειστικά από τις περίφημες Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, συνθέτουν ένα απίστευτο αδιέξοδο για τη συνέχιση της ζωής. Μεγάλα εκβιαστικά διλλήματα που σχετίζονται με τη ζωή και το θάνατο για ένα απόλυτο αγαθό που δεν μπορεί να παραχθεί. Από την άλλη το αδιέξοδο είναι δυνατόν να τροφοδοτήσει τη συλλογική σκέψη στο διέξοδο της αποκεντρωμένης κοινωνίας με την μικρής κλίμακας οικονομία και την κοινοτική διευθέτηση των φυσικών πόρων. Της πραγματικής οικονομίας δηλαδή από την πραγματική κοινωνία εν γένει. Διότι από το κεντρικό ζήτημα της πολιτικής ισότητας μέχρι και τη δημοκρατία του νερού, μόνο μια νέα αποκέντρωση μπορεί να δώσει τις πραγματικές δυνατότητες στην κατεύθυνση της πρωτογενούς παραγωγής. Μια οικολογική, πολιτική και κοινωνική πρόταση που μπορεί διανθισμένη με τις ιδιαίτερες προσμίξεις της ιστορικότητας, του κλίματος και των δυνατοτήτων κάθε περιοχής να συγκροτήσει μια νέα συνεργατική πορεία της διαλυμένης κοινωνίας μας. Μόνο έτσι μπορεί να συνδεθεί το απόλυτο αγαθό που τείνει να γίνεται μονοεμπόρευμα. Από τον καταναλωτή στον άνθρωπο, επιστρέφοντας σε ένα μέλλον που η Δημιουργία υπερβαίνει την Ανάπτυξη.

Έτσι μπορούν να αποκτήσουν νόημα οι προσπάθειες ενάντια στην εμπορευματοποίηση του νερού. Σε μια αναγέννηση έντιμης παραγωγής, διάθεσης και διακίνησης. Αν δεν μας ενδιαφέρουν τα παιχνίδια περί «εναλλακτικών οικονομιών» κι ενός ρεφενέ που αφορά απελπιστικά λίγους και που απλά χαρίζουν ψευδαισθήσεις σε ιδεολόγους θαμώνες των μητροπόλεων, τότε μπορούμε ευθαρσώς να μιλάμε για την απαίτηση ενός νέου συνδικάτου ζωής που απαιτεί απ’ τον Καλλικράτη, βαποράκι του χρήματος προς τους εργολάβους, να επενδύσει για τις υποδομές των τοπικών κοινωνιών:

-Συγκράτηση των ομβρίων υδάτων με μικρά φράγματα, «τύπου» Απεράθου Νάξου

-Στήριξη των παλιών αναβαθμίδων και χτίσιμο νέων, για καλλιέργειες

-Πραγματική προστασία των δασικών και υδάτινων οικοσυστημάτων

-Ανάδειξη όλων των υπέργειων ταμιευτήρων νερού που χρησιμοποιούνταν μέχρι και πρόσφατα τα τελευταία 30 χρόνια

-Εδαφοκάλυψη σε περιοχές ευάλωτες από «φυσικές» και φυσικές καταστροφές

-Επαναχρησιμοποίηση των κοινοτικών υποδομών για την αποθήκευση και την καλύτερη δυνατή επεξεργασία των αγαθών της πρωτογενούς παραγωγής

-Κοινοτική διαχείριση των σκουπιδιών και πάσης φύσεως αποβλήτων στην κατεύθυνση ανακύκλωσης (λίπασμα, επαναχρησιμοποίηση, κλπ)

Όλα αυτά με περιορισμό/κατάργηση/απαγόρευση

– της σπάταλης πίεσης ροής των δικτύων ύδρευσης

-της πισίνας για πρακτικούς και συμβολικούς λόγους

-της παράλογης ρίψης χημικών φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων

-της χρήσης υδροβόρων καλλιεργειών

-των γεωτρήσεων που ανεξέλεγκτα φυτρώνουν σε κάθε τετραγωνικό χιλιόμετρο της περιφέρειας

-της απεριόριστης δόμησης και μετατροπής της αγροτικής γης σε μπετόν

-της μεγάλης μπίζνας των φραγμάτων και των ΑΠΕ καθώς και κάθε «πράσινης» λύσης από πλευράς Αγοράς

Από την άλλη στις μεγάλες και μικρές αστικές ζώνες ακόμα και κατά τη διάρκειας μιας αντίστροφης μέτρησης για μια γενναία αποκέντρωση, μπορούν να θεωρούνται πολύ σημαντικές ρυθμίσεις όπως:

-δημιουργία υποδομών σε κάθε γειτονιά για την επαναχρησιμοποίηση της μεγαλύτερης ποσότητας του νερού της λάτρας για τη λάτρα και την αστική άρδευση

-επαναχρησιμοποίηση του νερού των βιολογικών καθαρισμών

-ανάπτυξη της αστικής γεωργίας σε κάθε αδόμητο κομμάτι της πόλης, όπως και στα προάστια που ενώνονται διαμέσου της οικοδομικής ανάπτυξης. Αυτό μπορεί να σημαίνει όχι απλά δημιουργία πάρκων αναψυχής αλλά και εφαρμογών σε καλλιέργειες και σε ελαφριάς μορφής πτηνοτροφία

-εδαφοκάλυψη στα γυμνά βουνά γύρω από τις πόλεις και χτίσιμο αναβαθμίδων-μικρών φραγμάτων ανάσχεσης του βρόχινου νερού αντί για τα περίφημα «αντιπλημμυρικά» έργα που απλά στέλνουν το νερό στη θάλασσα

-διαχείριση των σκουπιδιών από τα δίκτυα γειτονιών

Όλες αυτές οι προσπάθειες δεν μπορούν παρά να συγκρουστούν και να περιορίσουν/καταργήσουν/απαγορεύσουν

-την περεταίρω οικοδομική ανάπτυξη

-την μεγάλη λαμογιά της ανακύκλωσης και των άθλιων σκουπιδότοπων (ΧΥΤΑ, ΧΥΤΥ) που πάνε να θεμελιωθούν για λογαριασμό των επιχειρηματικών συμφερόντων

-την τσιμεντοποίηση αδόμητων χώρων από τις συμπράξεις ιδιωτών και «δημοσίου» ή δημοτικών αρχών

Αυτά κι άλλα πολλά, σε μια προσπάθεια δημοκρατικής διευθέτησης των κοινών ζητημάτων στις πόλεις και στα χωριά μπορούν να αποδίδουν στην περίοδο που ήδη ζούμε, το αξιοπρεπώς ζειν. Το νερό, οριακό ζήτημα ζωής και θανάτου, ίσως μας επαναφέρει σε πιο απλές και ξεκάθαρες σκέψεις και λύσεις για «τούτη γης που την πατούμε». Για την πανανθρώπινη ισότητα, τη δικαιοσύνη και την ελευθερία, ρε γαμώτο.
Γιώργος Κυριακού

Φθινόπωρο 2012

 

Όταν πριν λίγες ημέρες με αφορμή την υπόθεση «Κολόνα» είχαμε θίξει το ζήτημα της ανασύνταξης της αντιπολίτευσης, μάλλον δεν διαψευστήκαμε. Η Κολόνα και η (συμβολική αλλά και πραγματική) κακοποίησή της από τη Δημοτική Αρχή Αίγινας προς όφελος του επιχειρηματία Σκλάβαινα ήταν και η ευκαιρία για να ξαναφανεί το διαρραγέν μέτωπο της παράταξης «Κίνηση Ευθύνης» προκειμένου να μιλήσει εφ’ όλης της ύλης. Από τις απειλές για τη φυλάκιση του δημάρχου μέχρι και το διάσπαρτο των καταγγελιών (Ενεργοί Πολίτες, μνημονιακή ΔΗΜΑΡ Αίγινας, συνωστισμένη Ρεπούση) συμμαζεύτηκε σε έναν ενιαίο λόγο.

Η παράταξη που επισημοποίησε την παραλία των 200 μέτρων ως το κέντρο, περίπου, του πλανήτη χαρίζοντας από ένα πλαστικό μαγαζί σε μια ένδειξη καλής θέλησης, ξαναβρίσκει κάπου εδώ, στη «συμβολική» Κολόνα τους εχθρούς της, στη συσκευασία του ενός. Κάπου εδώ οι συμβολισμοί τελειώνουν κι αφού πήραν τα οικολογικά-αισθητικά προσχήματα, τη θέση τους, ξεκινάει ο πόλεμος για τη διεκδίκηση της δημαρχίας. Της εργολαβίας των εργολαβιών.