Ιαματικά Λουτρά Αιγίνης (Βερολίνο 1903)

Γ. ΤΣΑΚΩΝΑ ΧΗΜΙΚΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΓΕΩΠΟΝΙΚΟΥ ΧΗΜΕΙΟΥ
ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΙΑΜΑΤΙΚΩΝ ΠΗΓΩΝ
(Διάλεξις γενομένη εν τη Ιατρική Εταιρεία, εν τη αιθούση της Σιναίας Ακαδημίας την 19 Δεκεμβρίου 1915)
ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ 1916
Τιμάται δραχ. 2
…Εις τον καθηγητήν κ. Αναστ. Δαμβέργην οφείλομεν ανακοίνωσιν γενομένην εις το πέμπτον συνέδριον της Εφηρμοσμένης Χημείας (Βερολίνον 1903) περί των ιαματικών πηγών Λουτρακίου, Αιδηψού, Κύθνου, Άνδρου, Κυλλήνης, Υπάτης, Μεθάνων, Τσάγεζι και Αιγίνης…

Ο ΘΕΙΟΣ ΜΟΥ Ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΝΟΤΑΡΙΟΣ, Ο ΥΔΡΑΥΛΙΚΟΣ

της Άννας Ρόδη
Ο ΘΕΙΟΣ ΜΟΥ Ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΝΟΤΑΡΙΟΣ, Ο ΥΔΡΑΥΛΙΚΟΣ
Θυμάμαι τον θείο μου τον Παναγιώτη χωμένο μέσα στο ημίφως του μαγαζιού του ανάμεσα σε ζεμπίλια, γαλλικά κλειδιά, σωλήνες, τενεκάκια και κάθε λογής σιδερικά. Στο βάθος υπήρχαν αραδιασμένα διάφορα είδη υγιεινής, δεξιά από την είσοδο ο πάγκος εργασίας με άπειρα μικρά και μεγάλα εργαλεία, βίδες και άλλα αντικείμενα και αριστερά ένα γραφείο γεμάτο σκόνη και λιγοστά χαρτιά, παρατημένα κάπου στο πλάι. Πάνω σ’ αυτό για κάμποσο καιρό κειτόταν ξαπλωμένη και ανάσαινε με δυσκολία μια γάτα με άσθμα, εξαιτίας ενός τροχαίου ατυχήματος. Την είχε πατήσει μηχανάκι κι εκείνος τη μάζεψε από το δρόμο, τη γιατροπόρεψε και την κράτησε υπό την προστασία του μέχρι που ψόφησε. Έτσι κι αλλιώς το σπίτι του δεν έμενε ποτέ χωρίς γάτα κι ήταν πάντα φιλόξενο τόσο για τα ζώα όσο και για τους ανθρώπους.
Από τη δούλεψη και το μαγαζί του πέρασαν πολλά νεαρά παιδιά, που μάθαιναν μαζί του τη δουλειά του υδραυλικού και κανένα τους δεν έφυγε από κοντά του χωρίς να… αποκτήσει ένα ευφάνταστο και ταιριαστό στην προσωπικότητα του παρατσούκλι.
Ο θείος ήταν ένας άνθρωπος που δεν εντυπωσίαζε ιδιαίτερα με το παρουσιαστικό του, μάλλον κοντός, με πλούσια μαύρα μαλλιά, που, καθώς περνούσαν τα χρόνια, γκρίζαραν στους κροτάφους. Φορούσε συνήθως μια σκούρα ζακέτα, τις περισσότερες φορές στραβοκουμπωμένη, και ένα ξασπρισμένο τζίν παντελόνι, μες στη μουτζούρα της δουλειάς. Τα δάχτυλα του (δεν τα ξεχνάω εκείνα τα δάχτυλα!) ήταν δεμένα με χαρτοπετσέτες και σελοτέιπ σε διάφορα σημεία τους. Πού καιρός και πού νοιάξιμο για αντισηψίες και κανονικά τσιρότα μετά από τόσα χτυπήματα και κοψίματα! Αλλά το ίδιο… τραυματισμένα ήταν και τα γυαλιά του, που συνήθως στο αριστερό τους μπράτσο ήταν τυλιγμένα με… επίδεσμο. Πίσω από τα χοντρά τζάμια τους κρυβόταν μια ανήσυχη, ζωηρή και διαπεραστική ματιά, που περνούσε τα πάντα και τους πάντες από… ακτινοσκόπηση και ψυχολογούσε τον καθένα με αξιοθαύμαστη ικανότητα.
Πάντα κάτι μαστόρευε και πάντα κάτι είχε να σχολιάσει με το πηγαίο χιούμορ του. Με αυτόν το δικό του ιδιαίτερο τρόπο προσέλκυε φίλους και γνωστούς, που μαζεύονταν στην κουζίνα του σπιτιού του και κουβέντιαζαν μαζί του με τις ώρες. Τα χειμωνιάτικα βράδια οι συζητήσεις, γύρω από το μεγάλο ξύλινο τραπέζι, μπροστά στο τζάκι, όπου έψηνε πατάτες με βούτυρο μέσα σε αλουμινόχαρτο και με φίλευε, «άναβαν» κι έπαιρναν πολιτική χροιά. Ωστόσο το έντονα εύθυμο στοιχείο που επικρατούσε δεν επέτρεπε να οδηγηθούν σε καβγάδες, τουλάχιστον εκείνες τις φορές που εγώ, μικρό παιδάκι τότε, ήμουν παρούσα μαζί με τον πατέρα μου, ο οποίος ήταν εντελώς αντιθέτων πολιτικών πεποιθήσεων από εκείνον. Πολλά άκουγα και λίγα καταλάβαινα. Το παράδοξο και μάλλον ασυμβίβαστο με την ηλικία μου ήταν ότι δε θυμάμαι να έπληττα και όποτε μου δινόταν η ευκαιρία, πήγαινα και ξαναπήγαινα.
Απ’ αυτό το τραπέζι, που κάθε τόσο γινόταν χωνευτήρι ιδεών, περνούσαν κατά καιρούς πολλοί ενδιαφέροντες άνθρωποι. Γιατροί, ηθοποιοί, ζωγράφοι, όπως ο Νίκος Νικολάου, αλλά και απλοί άνθρωποι του μόχθου, που απολάμβαναν το καλό κρασί, τους μεζέδες και τις περιποιήσεις της πάντα παρούσας θείας Αφρούλας, την εύθυμη ατμόσφαιρα και τη συντροφιά του ίδιου.
Αν και ήταν πολυάσχολος, έβρισκε πάντα καιρό για μένα. Όταν η δασκάλα της πρώτης δημοτικού ρήμαζε τα παιδικά μου χεράκια με τη βέργα της και λεηλατούσε βάναυσα την ψυχή μου με τις προσβολές της, δήλωσε ότι θα πάει να τη δείρει κι ας τον πήγαιναν φυλακή και πως αυτό δεν τον ένοιαζε, γιατί ήταν μαθημένος από τέτοια. Επίσης τα πρωινά με παρακολουθούσε, για να δει, αν περνούσα προσεκτικά την Αφαίας, για να πάω στο σχολείο και τα μεσημέρια, όταν μ’ έβλεπε να περνάω από το μαγαζί κουρασμένη, με έβαζε πάνω στο παμπάλαιο μοτοσακό του και με πήγαινε στο σπίτι. Καθώς μεγάλωνα και πάλευα να βρω το βηματισμό μου και να γνωρίσω τη ζωή, έτυχε, στην ηλικία των δεκατεσσάρων ετών, να δω σε κινηματογράφο της Αθήνας τον «Άνθρωπο με το γαρύφαλλο» και έσπευσα με ενθουσιασμό να του το ανακοινώσω, μάλλον για να τον εντυπωσιάσω. Αντίθετα απ’ ό,τι πίστευα, εν τη αφελεία μου, εκείνος πανικοβλήθηκε και είπε στη μητέρα μου να με αποτρέψει από τέτοιου είδους παράτολμες ενέργειες, γιατί θα μου έκαναν φάκελο. Το ίδιο έκανε και αργότερα, όταν συμμετείχα στις πρώτες διαδηλώσεις, προσθέτοντας ότι μπορεί να κινδυνεύσει η σωματική μου ακεραιότητα και να με… σταμπάρουν για τα καλά.
Ένα πράγμα που επίσης δεν ξεχνώ είναι ότι σ’ ένα δωμάτιο του σπιτιού του δέσποζε ένα τεράστιο στα μάτια μου μαυρόασπρο πορτρέτο του Άρη Βελουχιώτη. Ήμουν πολύ μικρή τότε και νόμιζα ότι επρόκειτο για κάποιον ιερωμένο. Αργότερα, όταν πια ήξερα ποιος ήταν, έμαθα ότι η μητέρα του θείου και γιαγιά μου, που σ’ όλη της τη ζωή πάσχιζε να τον βάλει στον… ίσιο δρόμο, έπεισε κάποτε έναν παπά, να πάει να τον αγιάσει την παραμονή των Θεοφανείων. Εκείνος τον καλοδέχτηκε αλλά όταν τον ρώτησε που είχε τις εικόνες του, του έδειξε τον Άρη. Τι να κάνει κι ο παπάς; Άγιασε το σπίτι κι έφυγε.
Οι γονείς του Παναγιώτη ήταν ο Δημήτρης Πρωτονοτάριος και η Ζαφειρία Γιαννίτση και ο ίδιος γεννήθηκε το 1923 στην Αίγινα. Ήταν το μεγαλύτερο από τα τέσσερα παιδιά της οικογένειας που επέζησαν. Τα υπόλοιπα κατά σειρά γεννήσεως ήταν ο Σταύρος, η Ελένη και ο Σπύρος. Σε ηλικία 6 – 7 ετών, από μια παιδική αταξία, χτυπήθηκε με κλοτσιά από ένα μουλάρι. Απ’ αυτό το χτύπημα το μάτι του παρουσίασε στραβισμό και υπέστη βλάβη στο τύμπανο, που του προξένησε, όπως έλεγε, μια μόνιμη ενοχλητική βουή μέσα στο κεφάλι του και μερικές φορές έναν απίστευτο εκνευρισμό. Έπασχε από λαβύρινθο.
Ο πατέρας του, ένας αγαθός κι έντιμος άνθρωπος, διατηρούσε ένα φτωχικό ταβερνάκι στην οδό Μεριστού και τα οικονομικά της φαμίλιας ήταν πολύ περιορισμένα. Πέθανε μάλιστα πολύ νωρίς (λίγο μετά την Κατοχή) από όγκο στο κεφάλι. Η μητέρα του πάλι ήταν μια βαθιά θρησκευόμενη, αυστηρή και άκρως συντηρητική γυναίκα αλλά παρ’ όλ’ αυτά δε μπόρεσε να χαλιναγωγήσει την ανήσυχη φύση του πρωτότοκου γιου της. Σ’ αυτό συνέβαλαν βέβαια και οι ιδιαίτερες προσωπικές εμπειρίες του.
Στα κατοχικά χρόνια βρέθηκε να μένει στα Ταμπούρια, στο σπίτι της θείας του της Κατίνας, της αδερφής της μητέρας του, και να δουλεύει εργάτης στα Λιπάσματα (Δραπετσώνα). Ζούσε πολύ στερημένα και τα έβγαζε πέρα ιδιαίτερα δύσκολα. Τότε τον πήρε κοντά του ένας Γερμανός και του έμαθε την τέχνη του υδραυλικού. Όμως αυτό δεν ήταν το μόνο πράγμα που έμαθε στα Λιπάσματα. Εκεί ήταν που ήρθε σε επαφή με τις αριστερές ιδέες τις οποίες και ασπάστηκε. Από τότε η ζωή του άλλαξε. Άρχισε να διαβάζει εφημερίδες και βιβλία κι ένας από τους αγαπημένους του συγγραφείς ήταν ο Νίκος Καζαντζάκης.
Η θεία – Κατίνα, που αντιλήφθηκε την κατάσταση και με το ένστικτο της απλής λαϊκής γυναίκας προέβλεψε τα μπλεξίματα, ειδοποίησε τη μάνα του να τον… μαζέψει έγκαιρα από τον Πειραιά. Έτσι βρέθηκε ξανά στην Αίγινα, όπου με τις μικρές του οικονομίες αγόρασε απ’ τον κυρ – Αντωνάκη Χελιώτη (Γαλιάντρα) τον πάγκο της δουλειάς του και πάνω σ’ αυτόν άρχισε να φτιάχνει, στην αρχή τουλάχιστον, μπρίκια και κουβάδες. Ήταν καλός και έντιμος επαγγελματίας και γρήγορα απέκτησε αρκετούς πελάτες και φίλους, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το μάτι της αστυνομίας και των συνεργατών της δεν ήταν πάντα πάνω του.
Ο χαρακτήρας του άλλωστε ήταν απρόβλεπτος και αρκετά παράτολμος για έναν τόσο μικρό τόπο, όπου μαθεύονταν σχεδόν τα πάντα. Ο πολύ μικρότερος εξάδελφός του Σ. Γ. μου διηγήθηκε ένα περιστατικό που συνέβη γύρω στο 1945 με 1946. Αυτός και ο πατέρας του συνάντησαν τον Παναγή στο δρόμο. Κρατούσε ένα χωνί και φώναζε: «Προσοχή! Προσοχή! Σας μιλάει το χωνί του ΕΑΜ και της ΕΠΟΝ!». Τον σταμάτησε ο πατέρας του Σ., λέγοντας του: «Τι κάνεις εκεί, βρε Παναγή; Θα μας κάψεις όλους!».
Ο Σ.Γ. πρόσθεσε δύο ακόμη στοιχεία, που αφορούσαν αφενός το επάγγελμά του και αφετέρου τον τρόπο που αντιμετώπιζε τα πράγματα. Το πρώτο στοιχείο έχει να κάνει με κάποιους αγρότες της Επιδαύρου που του είχαν παραγγείλει τενεκεδάκια για το φύτεμα σπόρων ντομάτας. Για να τα φτιάξει, δούλευε με τις ώρες μέσα στο κρύο και ο Σ.Γ, παιδάκι τότε, τα μετρούσε και τα έβαζε σε σακιά και το δεύτερο ήταν ότι, κατά τη γνώμη του, ο Παναγής ήταν ο καλύτερος μάστορας στην εποχή του αλλά δεν ήξερε να διεκδικεί τα χρήματά του με αποτέλεσμα να του χρωστούν συνέχεια και αρκετές φορές τελικά να τα χάνει. Η αδελφή του συμπλήρωσε την εικόνα, αναφέροντας ότι σε κάποιους πολύ φτωχούς ανθρώπους έπαιρνε ελάχιστη ή και καθόλου αμοιβή. Τέλος, ο Γ. Β., που κουβέντιαζε πολύ μαζί του και μοιράζονταν τις ίδιες ιδέες, αναδεικνύει μια άλλη πλευρά της προσωπικότητας του. Λέει χαρακτηριστικά ότι, εκτός από τη δεδομένη επαγγελματική αξιοσύνη και το χιούμορ του, ήταν «ένας ήσυχος άνθρωπος και καλός φίλος και συναγωνιστής».
Στην Αίγινα, μετά το γυρισμό του από τον Πειραιά, βρήκε γρήγορα τους ομοϊδεάτες του με τους οποίους έκανε συντροφιά. Λίγοι και δακτυλοδεικτούμενοι ήταν οι αριστεροί στο νησί. Ένα βράδυ, μαζί με τους Δ. Χ., Γιώργο Καλαντζάκη (που αργότερα εξελέγη αρκετές φορές δημοτικός σύμβουλος με το Κ.Κ.Ε.), Δημήτρη Επιτρόπου (που πέθανε νέος από φυματίωση) και κάποιους άλλους γύριζαν από γλέντι αργά τη νύχτα «εν ευθυμία βρισκόμενοι» και περνούσαν μπροστά από τις Φυλακές. Εκεί άρχισαν να τραγουδούν με βροντερή φωνή το «Εμπρός της γης οι κολασμένοι». Το τραγούδι απλώθηκε γρήγορα σε εκατοντάδες στόματα πολιτικών κρατουμένων, που έγιναν ένα με την ελεύθερη νεανική παρέα. Οι ανθρωποφύλακες ενοχλήθηκαν πολύ με το συμβάν και ειδοποίησαν τη χωροφυλακή που έσπευσε να συλλάβει τους νεαρούς ταραξίες, πράγμα όχι δύσκολο. Κατά τη σύλληψή του Παναγιώτη ήταν παρών ο λιμενάρχης Αίγινας Χρήστος Κουμπανιός, ο οποίος τον χτύπησε στο κεφάλι και το χέρι με τον υποκόπανο του όπλου. Έπειτα τον οδήγησαν στο κρατητήριο, απέναντι από τη Μητρόπολη, εκεί που μέχρι πρότινος βρισκόταν το ζαχαροπλαστείο «Γαλαξίας».
Στο κρατητήριο αιμορραγούσε και η αδελφή του Ελένη ζήτησε από γνωστό γιατρό του νησιού να πάει να τον εξετάσει αλλά εκείνος δεν πήγε (!!!). Τότε πήρε πανιά και οινόπνευμα και τα πήγε στη φυλακή. Με αυτά του καθάρισαν και του έδεσαν την πληγή οι σύντροφοί του και αυτό ήταν όλο. Νεαρό κορίτσι τότε, υπήρξε όμως μάρτυρας ενός ακόμη περιστατικού, που σημάδεψε τη ζωή της. Μια ομάδα γνωστών τραμπούκων της τοπικής κοινωνίας ζήτησε από τον διοικητή του αστυνομικού τμήματος να μπει μέσα στο κρατητήριο, για «να λιώσει» τους κομουνιστές. Δε γνωρίζει, αν τους δόθηκε η άδεια, αλλά κατευθύνθηκαν, κραδαίνοντας ρόπαλα και επιδεικνύοντας τις γροθιές τους, προς την είσοδο του κελιού. Η ίδια παρακολουθούσε μουδιασμένη και έντρομη τη σκηνή από τη γωνία της Μητρόπολης. Ο φρουρός ήταν ένας νεαρός φαντάρος που, καθώς φαίνεται, είχε φιλότιμο κι ευαισθησία. Στύλωσε ψύχραιμα το όπλο του και τους είπε κοφτά: «Όποιος θέλει, ας περάσει». Οι θρασύδειλοι εκείνοι βάρβαροι υποχώρησαν και οι έγκλειστοι γλίτωσαν τον ξυλοδαρμό ίσως και το θάνατο. Η Ελένη, η μητέρα μου, ακόμη και σήμερα, στα ογδόντα τέσσερα της χρόνια, συγχωρά τα πεθαμένα εκείνου του φαντάρου.
Μετά από κράτηση κάποιων ημερών, ο Παναγιώτης μεταφέρθηκε στο Μεταγωγών του Πειραιά, όπου έμεινε φυλακισμένος κάπου ένα μήνα. Εκεί γνώρισε τον Μιχάλη Πρωτονοτάριο του Βασιλείου που αργότερα, προς μεγάλη του λύπη, εκτελέστηκε, μαζί με άλλους δεκαοχτώ, στη μάντρα του νεκροταφείου της Αγίας Ειρήνης, στην Αίγινα (7 – 5 – 48).
Για πολύ καιρό η οικογένεια Πρωτονοταρίου είχε να αντιμετωπίσει νυχτερινές εφόδους από χωροφύλακες, που στην πραγματικότητα είχαν επιφορτιστεί με το… καθήκον να τρομοκρατούν τις οικογένειες των αριστερών. Ένα τέτοιο περιστατικό είχε πρωταγωνιστή το χωροφύλακα Θόδωρο Χουλιάρη. Αυτός χτύπησε επιτακτικά την πόρτα του σπιτιού, αργά τη νύχτα κι, αφού προκάλεσε φόβο και ανησυχία τις γυναίκες, φώναξε έντονα: «Παναγή, σήκω επάνω». Όταν εκείνος σηκώθηκε άρον άρον από το κρεβάτι, τον έβαλε να υπογράψει ένα χαρτί που έλεγε ότι έγινε έλεγχος στο σπίτι, είπε ένα ξερό «καληνύχτα, σας» κι έφυγε μαζί με τη συνοδεία του. Δίπλα στην πόρτα ήταν μονίμως κολλημένο ένα χαρτί με τα ονόματα των ενοίκων του σπιτιού και οι χωροφύλακες ήρθαν κι άλλες φορές για έλεγχο ή, πιο συχνά, με σκοπό την κατατρομοκράτηση της οικογένειας, τα μέλη της οποίας έπεφταν συχνά εκείνα τα χρόνια θύματα αναίτιων και απρόκλητων προσβολών και επιθέσεων και από άλλους «αξιοσέβαστους στυλοβάτες της τάξης και της ηθικής» του νησιού.
Κάποια στιγμή στην Αίγινα μαθεύτηκε ότι η Χωροφυλακή συγκέντρωνε αριστερούς για τους τόπους εξορίας. Όντας κουρασμένος από την πολλή δουλειά, ο Παναγής αποφάσισε να πάει να κοιμηθεί στο σπίτι της θεία – Κατίνας στους Άγιους Ασώματους. Άφησε όμως εντολή στην αδελφή του, αν έρθουν να τον ζητήσουν, να τους πει ότι θα παρουσιαστεί στο τμήμα μόνος του το πρωί. Παρ’ όλ’ αυτά κανείς δεν τον γύρεψε κι έμεινε με την απορία. Αργότερα έμαθαν από άνθρωπο της χωροφυλακής ότι ο τότε διοικητής δεν τον «έδωσε», γιατί τον είχε γνωρίσει, όταν του έφτιαχνε τα υδραυλικά, και πίστευε ότι ήταν ένας καλός άνθρωπος, που δεν ήταν άξιος να κάνει κακό σε κανέναν. Πάντως η κυρα – Ζαφειρία, για να τον αποτρέπει από τυχόν… αταξίες, δεν έπαυε να του υπενθυμίζει κάθε τόσο ότι του είχε έτοιμο «το μπόγο πίσω από την πόρτα».
Ο Μάκης ο Αγγελοκαστρίτης τον γνώριζε από μικρός κι έχει έντονες μνήμες από κείνον. Θυμάται ότι «έφτιαχνε υδραυλικά και μιλούσε πολιτικά». Τον εντυπωσίαζε το χιούμορ και οι λογικές κουβέντες του αλλά και η κόντρα του με το κατεστημένο. Είχε συνέχεια μπλεξίματα με τη χωροφυλακή αλλά και με τους χαφιέδες, που τον ακολουθούσαν ακόμη και στα γλέντια του. Μια φορά που τον έψαχναν κρυβόταν στο σπίτι της γιαγιάς του της Φιωρής, που ήταν κοντά στο δικό του στους Ασώματους.
Ήταν μάλιστα, καθώς αναφέρει, ένας από τους λίγους ανθρώπους που διάβαζε ελεύθερα εφημερίδα και σχολίαζε τα δημοσιεύματα σ’ εκείνες τις δύσκολες εποχές. Τέλος συμπληρώνει ότι ο Παναγής είχε στην κατοχή του ένα αντίτυπο «της Μαύρης Βίβλου της ΕΔΑ» (άλλο ένα είχε ο Καλαντζάκης), στο οποίο ήταν γραμμένο μεταξύ άλλων και το όνομα το δικό του.
Όσον αφορά τις εφημερίδες η γυναίκα του Αφρούλα αναφέρει ότι, κάποτε που τον κάλεσαν στο τμήμα, ο διοικητής θέλησε να τον «ψαρέψει» για τις εφημερίδες που διάβαζε, προσπαθώντας να… βγάλει λαβράκι. Σκόνταψε όμως πάνω στο χιούμορ και την εξυπνάδα του, που δεν τον εγκατέλειπαν ποτέ. Αφού του αράδιασε όλες τις εφημερίδες που έπαιρναν οι γείτονές του, εκείνος έγινε θηρίο και μπήκε στο ψητό, ρωτώντας τον, αν διάβαζε Ριζοσπάστη. Η απάντηση του ήταν: «Τι να σας πω, εγώ μαζεύω πολλές εφημερίδες, γιατί μ’ αυτές καθαρίζω τα εργαλεία μου». Τότε ο διοικητής, εκτός εαυτού, φώναξε να τον πάρουν από μπροστά του, για να μην τον… σκοτώσει.
Έξι χρόνια πριν από το θάνατό του ο έξυπνος και ιδιαίτερος αυτός άνθρωπος άρχισε να παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα υγείας. Προσωπικά θυμάμαι ότι, λίγο πριν να μας ξεχάσει σιγά – σιγά όλους κι ενώ υπέφερε από πονοκεφάλους και διάφορες άλλες ενοχλήσεις, έλεγε αγανακτισμένος: «Μ’ έφαγε ο κερατάς ο Κουμπανιός!». Φαίνεται πώς εκείνο το χτύπημα στο κεφάλι από το λιμενάρχη της Αίγινας ήταν καίριο και του έπαιξε τελικά άσχημο παιχνίδι: του στέρησε τα ήρεμα γηρατειά, που επιθυμεί κάθε άνθρωπος.
Σύμφωνα με τη μαρτυρία της αδελφής του Ελένης, ο Κουμπανιός είχε το θράσος, όταν ο θείος αποφυλακίστηκε και, γυρίζοντας από τον Πειραιά, ανέλαβε πάλι το μαγαζί του, να πάει και να του ζητήσει να του… φτιάξει κάτι. Εκείνος έγινε έξαλλος και πήγε να του επιτεθεί. Παρενέβησαν η μάνα και η αδελφή, έσωσαν την κατάσταση και αποφεύχθηκαν τα χειρότερα. Όταν ρώτησαν το λιμενάρχη πώς μπόρεσε να πάει να ζητήσει ο,τιδήποτε από τον άνθρωπο στον οποίο είχε φερθεί τόσο άσχημα, εκείνος απάντησε ότι τότε (που τον χτύπησε) έπραττε το καθήκον του.
Ο Παναγιώτης Πρωτονοτάριος, ο θείος μου, έφυγε από τη ζωή αθόρυβα το καλοκαίρι του 2000, σε ηλικία εβδομήντα επτά ετών, καθαρός και τίμιος, χωρίς να εξαργυρώσει αργύρια προδοσίας και μένοντας πιστός στις ιδέες του. Υπήρξε ένας απλός, λαϊκός, εργαζόμενος άνθρωπος και παράλληλα νοήμων και παθιασμένος με τη ζωή. Με αυτό το κείμενο θέλησα να θυμίσω στους συμπατριώτες και τις συμπατριώτισσές μου και σ’ όσους άλλους ενδιαφέρονται το πέρασμά του από τη ζωή. Το αφιερώνω στη μνήμη του με σεβασμό κι αγάπη.
Ακολουθεί το ποίημα, που έγραψε για κείνον η εξαδέλφη του Αγγελική (Κική) Σαραντάκου και περιλαμβάνεται στην ποιητική της συλλογή «Με την άμπωτη», 1989, σ. 37.
Στον Παναγιώτη
Είναι κάτι φάροι στις έρημες ξέρες
που τους δέρνει το κύμα το καταχείμωνο
μα μένουν ασάλευτοι και φωτίζουν το πέλαγο.

Είναι κάτι φάροι σπαρμένοι στις θάλασσες
έξω απ’ τις πορείες των καραβιών,
για τους ψαράδες που ξεστρατίζουν τις νύχτες.

Σαράντα χρόνια σε σημαδεύαν στο στήθος
Κι εσύ να μένεις αμετανόητος κι αμετάπειστος,
Να μας διηγιέσαι, γαληνεμένος, τις ιστορίες σου…

Μαρτυρίες
Αγγελοκαστρίτης Δαμιανός (Μάκης) (φίλος του Παναγιώτη, πολύ μικρότερος σε ηλικία)
Β. Γ. (φίλος)
Γ. Σ. (εξάδελφος)
Πρωτονοταρίου Αφρούλα (σύζυγος)
Ρόδη Ελένη (αδελφή)
Ρόδης Παναγιώτης (γαμπρός)

Ευχαριστώ πολύ τους ανθρώπους που μου έδωσαν τις μαρτυρίες τους και την Αγγελική (Κική) Σαραντάκου για το ποίημα της, που ομόρφυνε το κείμενό μου.

Σημειώσεις: α) Σε τρεις περιπτώσεις χρησιμοποιήθηκαν τα αρχικά των ονομάτων. Οι δύο πρώτες αφορούν ανθρώπους μεγάλης ηλικίας, που είχαν την καλοσύνη να μου δώσουν τις μαρτυρίες τους, κι αυτό έγινε, γιατί οι ίδιοι δε γνωρίζουν καθόλου από διαδίκτυο και η έκθεση σ’ αυτό πιθανόν να τους κάνει να αισθανθούν άβολα. Η τρίτη έχει να κάνει με έναν ομοϊδεάτη του θείου μου του Παναγιώτη, που πιθανόν η οικογένειά τους να μην επιθυμεί επίσης μια τέτοιου είδους έκθεση και δε γνωρίζω προσωπικά κανέναν τους, για να τους ρωτήσω.
β) Αν και γνωρίζω το όνομα του γιατρού που κλήθηκε να εξετάσει το θείο μου τον Παναγιώτη στο κρατητήριο και δεν πήγε εκεί που τον καλούσε το καθήκον του, καθώς και ενός από τα μέλη της ομάδας που επιχείρησε να εισέλθει στο κρατητήριο για να χτυπήσει τους κρατουμένους, δεν τα αναφέρω, γιατί η ευθύνη βαρύνει αποκλειστικά εκείνους και όχι τους απογόνους ή τους συγγενείς τους.

Μια επέτειος που την κατάπιε ένα φιστίκι ! Ναυμαχία της Σαλαμίνας , Σεπτ. 480 π.Χ.

αναδημοσίευση από το “Άλλη Αίγινα”

Μια επέτειος που την κατάπιε ένα φιστίκι ! Ναυμαχία της Σαλαμίνας , Σεπτ. 480 π.Χ.

 

Μ αρέσει που στον τοίχο του Δήμου Αίγινας στο facebook (τουλάχιστον), γράφει Αίγινα 32 Αιώνες Ιστορίας και στο …..παράθυρο του τοίχου Αίγινα, Πρώτη Πρωτεύουσα του Ελληνικού Κράτους. Όχι, στη πόρτα δεν γράφει τίποτα, γιατί στην πραγματικότητα η Ιστορία στην Αίγινα έχει φάει …..Πόρτα. Αν εξαιρέσουμε τις ονειρώξεις των πολιτικο-οικονομικο-θρησκευτικων αρχών  πως η Αίγινα είναι η Πρώτη Πρωτεύουσα του Ελληνικού Κράτους (Ίδρυση ελληνικού κράτους το 1830 με πρωτεύουσα το Ναύπλιο, Αίγινα πρώτευσα το 1828, οπότε μάλλον κάτι δεν κολλάει), προκύπτει ένα βασικό ερώτημα. Από αυτά τα 3200 χρόνια ιστορίας, ποια και πόσα ιστορικά και αρχαιολογικά ευρήματα είναι  επισκέψιμα, έχουν δει το φως της μέρας και της δημοσιότητας, έχουν τουριστική και όχι μόνο αξιοποίηση και κυρίως αν έχουμε διδαχθεί και τι από αυτή την ιστορία. . Ελάχιστα και αυτά όχι με πρωτοβουλία των τοπικών αρχών. Η πρωτοβουλία των τοπικών αρχών είναι να θέλει να θάψει για πάντα το αρχαίο λιμάνι με ένα τεράστιο κυματοθραύστη και το ξεκλήρισμα των αρχαιοτήτων της Κολόνας προς όφελος της ανάπτυξης, όπως έλεγε στέλεχος της κοινότητας Αίγινας. Για τον «καλλωπισμό» αυτό της Κολόνας έπεσε πρόστιμο από την περιφέρεια στην προηγούμενη διοίκηση του Δήμου και στον πρόεδρο της Τοπικής κοινότητας,  αν και πέρασε στο ντούκου αυτό το πρόστιμο  Τριάντα δυο αιώνες ιστορίας λοιπόν αλλά οι πρώτοι και ίσως οι μόνοι που ζήτησαν από την Μελίνα να συσταθεί αρχαιολογική υπηρεσία στην Αίγινα ήταν το σωματείο οικοδομών το 1982 με πρόεδρο τότε τον Γιώργο Λορανδο και γραμματέα τον Σουλη τον Μοίρα Τριάντα δυο αιώνες Ιστορίας με κορυφαία στιγμή την Ναυμαχία της Σαλαμίνας που η φετινή επέτειος της, κλείστηκε και αυτή μέσα σε ένα κελυφωτο φιστίκι. Και το Φιστικί πρόσχημα είναι και για καμουφλάζ της τουριστικής μονοκαλλιέργειας. Και η τουριστική μονοκαλλιέργεια πρόσχημα είναι για τα 200 μέτρα της παράλιας.

Και το πρόσχημα ΠΡΟΣΧΗΜΑ  είναι και αυτό.

Πρώτο Παράσημο Ανδρείας λοιπόν στους Αιγινήτες της εποχής, στην Ναυμαχία της Σαλαμίνας ενώ ερίζουν με τους Αθηναίους για το ποιος επιτέθηκε πρώτος στους Πέρσες. Δεν ήξεραν τότε, δεν καταλάβαιναν. Καλά δεν ήξεραν, δεν ρώταγαν τους φωστήρες της τουριστικής μονοκαλλιέργειας στην Αίγινα. Αντί να στρώσουν χαλιά να βγουν οι Πέρσες στην Παράλια τους πήραν με τις πέτρες και τα ακόντια και τους έπνιξαν στο Σαρωνικό. Η πιο …αντιτουριστικη περίοδος της Αίγινας. Ενώ τώρα πλέουμε σε πελάγη …….

 

Νικήτας Παπαϊωάννου

απόπειρα απολογισμού της τετραετίας 2010-2014 στην Αίγινα

Αφιερωμένο στον ανεκτίμητο φίλο ΣΜ

Το παρόν κείμενο γράφτηκε τον Οκτώβρη του περασμένου χρόνου. Οι προσθήκες όπως και οι ελλείψεις είναι ελάχιστες και αφορούν μικρής σημασίας γεγονότα που είτε προέκυψαν μετά και δεν μπορούσαν να συμπεριληφθούν, είτε είχε υποβαθμισθεί η σημασία τους.

Σε γενικές γραμμές, ένα απολογιστικό κείμενο όπως το παρακάτω, βασίζεται στα σημαντικά γεγονότα όπως αυτά εμφανώς αποκτούν διαστάσεις μέσα στην κοινωνία των πολιτών και όπως αυτά καταγράφονται κατά το δυνατόν με ακρίβεια από τους επαγγελματίες της ενημέρωσης. Κατά συνέπεια αστάθμητοι παράγοντες, απρόβλεπτες καταστάσεις και γενικά αυτό που χαρακτηρίζεται «ανθρώπινο» έχει -δυστυχώς- περιορισμένο χώρο. Ποιες είναι οι συνήθεις αλλά όχι προσπελάσιμες αιτίες αυτής της αδυναμίας: α) Είναι πολύ δύσκολο να καταγραφτεί το μη μετρήσιμο ανθρώπινο στοιχείο β) Η σύνοψη μιας εικόνας κοινωνικής που αφορά μάλιστα μια ολόκληρη χρονική περίοδο στα όρια μιας τετραετίας αδυνατεί να αφηγηθεί χιλιάδες προσωπικές αλλά σημαντικές στάσεις που χαρακτηρίζουν τον άνθρωπο. γ) Η σύγχρονη συγκυρία που ευνοεί τη διάσπαση του κοινωνικού υποκειμένου κάνει την ανάλυση ολοένα και πιο αδύναμη, ανασφαλή και επιρρεπή σε σχήματα που ολοένα και αποδυναμώνονται εν όψει διαρκών κατακερματισμών. Εξάλλου: Πώς θα ήταν δυνατόν ας πούμε να καταγραφεί σε μια τέτοια ανάλυση, το τι υπερασπίζονται κοινωνικές ομάδες που είναι συνήθως και εκ των πραγμάτων εκτός πολιτικής σκηνής (παιδιά, γέροι, γυναίκες, κλπ); Πώς μπορούν να καταγραφούν και με ποιο τρόπο οι πραγματικές και αγαθές προθέσεις ανθρώπων που εμπλέκονται με τη διοίκηση του Δήμου ή επιθυμούν να εμπλακούν; Πώς θα μπορούσε να χωρέσει η διάθεση ενός παπά μέσα σε μια ανάλυση συνολικά για την τοπική εκκλησία; Των πιστών; Πώς θα μπορούσαν να συντεθούν στον κοινωνικό καμβά οι καθημερινές προσπάθειες ανθρώπων να ορθοποδήσουν αξιοπρεπώς; Πώς θα μπορούσε να καταγραφεί η «επανάσταση της ελιάς» όπως και η στροφή πολλών στον πρωτογενή τομέα; Πώς θα μπορούσε να αποδοθεί μέσα σε ένα κανονιστικό πλαίσιο η δυναμική της υπάρχουσας αλληλεγγύης μέσα στην κοινωνία; Η νεολαία με την ιδιαίτερη θέση της στην ανεργία και στην πολιτισμική παρακμή; Η οικογένεια που συνεχίζουν τα γηραιά μέλη της να τη στηρίζουν; Οι επιθυμίες των νέων ανθρώπων; Πώς;

Έτσι με τεράστια περιθώρια λάθους, αντίστοιχα με τον περιορισμένο χώρο που δίνεται για τον ανθρώπινο παράγοντα στην ολότητά του, ο παρακάτω απολογισμός επιδιώκει με μια όσο το δυνατόν συνθετική ματιά να καλύψει περιληπτικά μια ολόκληρη τετραετία σε ένα νησί. Αν είναι δυνατόν!

ΓΚ (ευχαριστίες προς τον ΝΠ και ΧΡ για τις καλοπροαίρετες επισημάνσεις τους)

Οκτώβρης 2013 (με λίγες προσθήκες τον Μάρτιο του 2014)

Η συγκυρία στην Αίγινα μπορεί να προσεγγιστεί με όρους πολιτικούς-κοινωνικούς-οικονομικούς, εκτιμώντας τα γεγονότα που έχουν συμβεί την τελευταία τετραετία στο νησί σε συνάρτηση με την, ταυτόχρονα, γενικότερη πολιτική κατάσταση από την διακηρυγμένη κρίση του 2010 και τις βασικές μετατοπίσεις στην κεντρική πολιτική σκηνή. Από την άλλη, οφείλουμε να συνεκτιμήσουμε το ιστορικό παρελθόν της Αίγινας με όλες τις συνέχειες και τις ασυνέχειες στο αντίστοιχο πλαίσιο της γενικότερης πολιτικής σκηνής προκειμένου να έχουμε μια όσο το δυνατόν σαφέστερη αντίληψη για τις εξελίξεις στον τόπο μας.

1) Η σημερινή (και συντόμως απερχόμενη) διοίκηση του Δήμου Αίγινας

Η ζωή στην Αίγινα και ειδικά για τα επισφαλή στρώματα (ανέργους, ανασφάλιστους, μετανάστες, ιδιωτικούς υπαλλήλους, οικοδόμους, μισθωτούς, συνταξιούχους, πολυαπασχολούμενους και μικρούς επαγγελματίες) την τελευταία τετραετία επιδεινώθηκε αισθητά και ο λόγοι για αυτό δεν αποτελούν μόνο τα απανωτά μνημόνια και η γενικότερη επιδείνωση της ζωής στην Ελλάδα, αλλά και η δημοτική διαχείριση η οποία τυγχάνει και φιλομνημονιακή (ο Σακκιώτης ήταν μεταξύ 6 υποψηφίων σε πανελλαδικό επίπεδο που υποστηρίχθηκε κομματικά). Ο καταστροφικός συνδυασμός αυτός εκφράστηκε από την απόλυτη άρνηση έστω και μιας ρητορικής καταγγελίας του μνημονίου -στο οποίο (και) για λόγους σκοπιμότητας έχουν προχωρήσει εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε διάφορες περιοχές στην Ελλάδα- αλλά και από τα σκόπιμα μέτρα που αφορούν στην καθημερινότητα (π.χ. ανατίμηση στο νερό για τους μικρούς και μεσαίους καταναλωτές). Η -χωρίς κανένα σχέδιο- προσωρινή συμμαχία των ετερόκλητων και καιροσκόπωντης παράταξης Σακκιώτη που τελικά αναδείχθηκε διοίκηση στο Δήμο Αίγινας στο οριακό σημείο εφαρμογής του νόμου Καλλικράτη, αποδείχθηκε καταστροφική για το νησί. Η αποτυχία βεβαίως δεν οφείλεται αποκλειστικά στον Καλλικράτη ο οποίος αποτελεί, οιονεί, τοπικό μνημόνιο, αλλά και λόγω του ίδιου του τρόπου διαχείρισης σε περίοδο κρίσης χρηματοδότησης από πλευράς κράτους, καταδεικνύοντας την κακοδιαχείριση ως δομικό χαρακτηριστικό των μεταπολεμικών χρόνων. Ο Δήμος μας είναι μέσα στους 50 χρεωμένους Δήμους της χώρας που απειλούνται με επιτήρηση από την Τρόικα κι αυτό δεν φαίνεται να ανησυχεί σχεδόν κανένα εκπρόσωπο.

Ο τρόπος αυτής της διαχείρισης, είναι κομμάτι μιας συνέχειας από τις προηγούμενες δημοτικές αρχές, αν εξαιρέσουμε την περίοδο 2006-2010 που επιχειρήθηκαν επιφανειακές τομές σε όλα –σχεδόν- τα επίπεδα, παρόλο που δεν άγγιξαν κεντρικά ζητήματα, όπως για παράδειγμα η γάγγραινα της διαχείρισης του νερού αλλά αναλώθηκαν στην προβολή μιας εικόνας «της παραλίας των 200 μέτρων». Η διαχρονία -και σ’ αυτό δεν εξαιρείται καμιά διοίκηση- αφορά στην υπεράσπιση συμφερόντων οικονομικών ομάδων, στις συγγενικές σχέσεις που καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την ψήφο, στις σχέσεις εξάρτησης, στις φωτογραφικές αποφάσεις, στην κάλυψη ομάδων συμφερόντων, στην αδυναμία πολέμου με τα οφθαλμοφανή συμφέροντα ή στη σύμπλευση με αυτά, είναι βασικά χαρακτηριστικά με τα οποία διακρίνονται όλες ανεξαιρέτως οι προηγούμενες διοικήσεις. Η δραστηριότητά τους καλύπτει ως ένα βαθμό και τους βασικούς προσανατολισμούς της κεντρικής πολιτικής σκηνής όπου η τοπική αυτοδιοίκηση είναι το μακρύ τους χέρι, χέρι που βεβαίως μακραίνει από την μεταρρύθμιση Καποδίστρια και γίνεται κράτος εν κράτει –θεσμικά- με τη μεταρρύθμιση Καλλικράτη. Πρόκειται για φαινόμενα παρασιτισμού, καταπάτησης στοιχειωδών νόμων, χυδαίου μεταπρατισμού και κηδεμονικής πολιτικής με τα οποία συνδέεται η μετεμφυλιακή Ελλάδα.

Η ανικανότητα και η αδυναμία της διοίκησης Σακκιώτη επιβάλλεται από αυτές τις κατευθύνσεις που αφορούν στην άγνοια του νέου ρυθμιστικού πλαισίου της τοπικής αυτοδιοίκησης, των μηδαμινών ή ελαχίστων περιθωρίων της, αλλά και στην τυχοδιωκτική αδιαφορία για τις διαρκώς ογκούμενες δυσκολίες που υφίσταται ο αιγινήτικος λαός. Έτσι με τις χειρότερες παρακαταθήκες ο Σακκιώτης προσπαθώντας να αντιγράψει ως ένα βαθμό την τετραετή «επιτυχία» του Π. Κουκούλη (πολιτιστικά, μελέτες για τον αγωγό νερού, διάφορα έργα που ήταν ήδη σε προγραμματισμό, «νέες» κουλτούρες π.χ. «εθελοντισμός») σε αγαστή προσαρμογή με τις νέες συνθήκες διαρκούς χρεωκοπίας του Δήμου, υπολειτούργησε κάθε κοινωνική υποδομή ευνοώντας το καθεστώς «της παραλίας των 200 μέτρων». Η προσπάθεια αντιγραφής των δήθεν «επιτυχών δράσεων» του Π. Κουκούλη, οδήγησε σε χειραγώγησή του σε καίριες περιστάσεις (π.χ. κρίσεις διακοπών παροχής νερού) γεγονός που καθιστά και τον ηγέτη της μειοψηφίας συνυπεύθυνο.  Σ’ αυτό βεβαία συνέτειναν και συντείνουν οι θεσμικές οδηγίες νεοσυγκεντρωτισμού των μεταρρυθμίσεων του 1998 και 2010, που ήραν κάθε υπόλειμμα αποκέντρωσης που κατ’ ελάχιστον υπήρχε (Κοινότητες, μικροί Δήμοι) καθιστώντας από την περίοδο εφαρμογής Καποδίστρια την πόλη της Αίγινας και ειδικά την παραλία των «200 μέτρων», ως προνομιακό χώρο χρηματοδότησης για λογαριασμό όλου του νησιού. Όμως ήταν και ο ίδιος ο προσανατολισμός της σύμπραξης συμφερόντων, τοπικών αρχών και επιχειρηματιών σε ένα τουριστικό νησί με μια ανάπτυξη όπως αυτή που περίπου επεκτάθηκε σε όλη την παράλια Ελλάδα. Έτσι περιθωριοποιήθηκαν τα χωριά της περιφέρειας όπως και οι γειτονιές της πόλης της Αίγινας με κόστος την υποβάθμιση της ζωής τους ως τέτοιας.

Από την άλλη ο τουρισμός ο οποίος έγινε πιο φθηνός και λιγότερο αποδοτικός όπως και η κρίση της οικοδόμησης από την, τεχνητή ή όχι, έλλειψη «ρευστού» χρήματος, μείωσαν δραματικά από την Αίγινα τις δυο βασικές πηγές εισοδήματος. Σ’ αυτήν την περίσταση η δημοτική αρχή Αίγινας αποκομμένη κι αδιάφορη για τις πραγματικές ανάγκες του ευρύτερου πληθυσμού, μυξοκλαίγοντας για τις «δύσκολες περιστάσεις» που περνάει η χώρα άσκησε διαχείριση του χειρίστου είδους.

Α) Συνέχισε ή επιδίωξε την πολιτική κηδεμόνευσης και εξάρτησης με πολιτικούς παράγοντες της κεντρικής πολιτικής σκηνής. Σε κάθε περίσταση, πρόστρεχε ως ικέτης σε πολιτικούς ή θεσμικούς παράγοντες που ήταν υπεύθυνοι για το μνημόνιο και την επιδείνωση της καθημερινής ζωής στην Ελλάδα. Σε καμιά περίπτωση δεν συμπορεύτηκε με ή προπορεύτηκε από αιτήματα λαϊκά και αυτονόητα, ενώ, στις συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου οι θεσμικοί στυλοβάτες της λειτουργίας του, έκαναν ό,τι μπορούσαν προκειμένου να απομακρύνουν το λαϊκό παράγοντα.

Β) Ήταν μια καρικατούρα της προηγούμενης δημοτικής αρχής και των αγοραίων καινοτομιών που άφησε ως παρακαταθήκη. Χωρίς άλλο, η ανήθικη και δημαγωγική  λογική του Παναγιώτη Κουκούλη ότι «η κρίση είναι μια ευκαιρία (πλουτισμού) για την Αίγινα» τροφοδότησε το κοινό με το φαντασιακό της προηγούμενης δεκαετίας ευμάρειας δίνοντας μια ακόμα ευκαιρία στο τοπικό πολιτικό σύστημα. Σε κάθε περίσταση η «νησιωτικότητα», η «ανταγωνιστικότητα» και η «ανάπτυξη» ήταν στις αποσκευές του φρασεολογίου του δημάρχου με φανερή την απόσταση ανάμεσα στις υποσχέσεις και στο αποτέλεσμα. Χωρίς σαφείς στόχους, χωρίς συνεκτική ομάδα στήριξης, μετετράπη στο ισχυρό πολιτικό όπλο της παραλίας των 200 μέτρων.

Γ) Ακολούθησε μια προσπάθεια πολιτικής εντυπώσεων όπως αυτή που συνδυάστηκε με την πολιτική του μνημονίου για τη σύσφιξη σχέσεων με την Κίνα και την πολιτική των αγορών της, αλλά και με την συμμετοχή στην Ελληνογερμανική συνάντηση δημάρχων της Νυρεμβέργης υπό τα αυστηρά όμματα που γερμανού υφυπουργού Οικονομίας και υπεύθυνου για τις Ελληνογερμανικές σχέσεις Ι. Φούχτελ σε ένα περιβάλλον όπου τα γερμανικά κόμματα συστήνοντας ιδρύματα επιδιώκουν να ελέγξουν την ελληνική οικονομία. Επίσης ακολουθώντας το θλιβερό μοτίβο της βλαχοδημαρχίας, ήταν μαϊντανός σε κάθε περίσταση μικρών και μεγάλων εορταστικών γεγονότων.

Δ) Αδιαφόρησε για τον εμπλουτισμό των υποδομών στην Αίγινα ακολουθώντας περίπου το διάγραμμα των προηγούμενων διοικήσεων. Ενάντια σε κάθε προσπάθεια κοινοτικής αυτοδύναμης οικονομίας και αποφάσεων συνέχισε να είναι δημοτική αρχή των πανηγυρικών λόγων. Συγκατανεύοντας έτσι στις κεντρικές πολιτικές, οικονομικής αποδιάρθρωσης, μέσω της νέας περιφερειακής διοίκησης ενίσχυσε το ρόλο της τοπικής αυτοδιοίκησης-«βαποράκι» χρήματος προς τους εργολάβους.

Ε) Σε κρίσιμους τομείς της καθημερινότητας αποδείχθηκε, η διοίκηση του Δήμου Αίγινας, καταστροφική ή τουλάχιστον ελλειμματική.

Εκπαίδευση: Εγκατέλειψε τις σχολικές δομές του νησιού μειώνοντας τις παροχές, χωρίς ούτε μια έμπρακτη διαμαρτυρία για όσες αλλαγές έχουν πραγματοποιήσει τα μνημόνια. Είτε ως παρατηρητής είτε ως τοποτηρητής είτε ως χειροκροτητής, οι αρνητικές αλλαγές που σχετίζονται με το περιεχόμενο, την οργάνωση και τη μορφή του σχολείου, βρήκαν τον κατάλληλο απόντα.

Υγεία: Προώθησε τον «εθελοντισμό» και τους ιδιώτες γιατρούς οι οποίοι βλέπουν στο νησί μια νέα αγορά, σε μια περίσταση που το Κέντρο Υγείας Αίγινας έχει εγκαταλειφθεί ως δημόσια και δωρεάν υποδομή από το κράτος ή επίκειται η εκμετάλλευση του με το αζημίωτο από τους παραπάνω. Αντίθετα το μαγαζάκι της εκκλησίας, Νοσοκομείο (άτυπο γηροκομείο και εξ ανάγκης διαγνωστικό κέντρο) «Άγιος Διονύσιος» είναι σε κάθε περίσταση στις βασικές της στοχεύσεις για την επιβίωση και επέκταση της δραστηριότητάς του. Σε κάθε περίπτωση, η διαχρονική εμπιστοσύνη των κατοίκων της Αίγινας στην τοπική εκκλησίασε συνδυασμό με μια παραδοσιακή έλλειψη αγωνιστικής κουλτούρας, διόγκωσε παραμορφωτικά αυτό το καθεστώς. Από την άλλη, εν σχέση με τα επείγοντα περιστατικά δεν μερίμνησε για την δημιουργία ελικοδρομίου ή για τη λειτουργία δημοτικού θαλάσσιου μέσου διακομιδής ασθενών. Έτσι ακόμα και για τα καίρια κενά του Κέντρου Υγείας Αίγινας (γιατροί, νοσηλευτές οδηγοί-τραυματιοφορείς κλπ) ακόμα και με βάση τον Οργανισμό Ίδρυσης, του 1986, όταν ο πληθυσμός ήταν στο μισό του σημερινού, όχι μόνο δεν προχώρησε σε αγωνιστικές κινητοποιήσεις αλλά και προώθησε τον «εθελοντισμό» σε περιστάσεις, «εθελοντισμό» που κλείνει το μάτι στην απόλυτη ιδιωτικοποίηση της φροντίδας υγείας στο νησί.

Συγκοινωνία: Η κατάρρευση της συγκοινωνίας ΚΤΕΛ Αίγινας δεν βρήκε σε καμιά περίπτωση τη δημοτική αρχή σύσσωμη με το λαϊκό αυτονόητο αίτημα της εξυγίανσης ενός φορέα που όχι μόνο δεν εξυπηρετεί τους κατοίκους του αλλά συνεχίζει να αποτελεί ένα οχυρό συμφερόντων. Σε καμιά περίπτωση δεν υπήρξε το ενδιαφέρον για τη δημιουργία δημοτικής συγκοινωνίας όταν ακόμα και κάτοικοι συμμετείχαν σε ρεφενέδες για τη λειτουργία κάποιων γραμμών. Επίσης στο ζήτημα των θαλασσίων συγκοινωνιών και στην υποβάθμισή τους από τους ίδιους τους εφοπ-ληστές δεν υπήρξε ούτε μιας προσχηματικής διαμαρτυρίας ή επιδίωξης πρωτοβουλιών για μια φθηνή και καλή θαλάσσια συγκοινωνία. Αντίθετα, σε ένδειξη καλής θέλησης απέναντι στο εφοπ-ληστρικό Γολιάθ κατήγγειλε τον δίκαια απεργό Δαβίδ.

Δημόσια Υγιεινή: περικόπτοντας χρήματα που προορίζονται για την αποκομιδή των απορριμμάτων για πρώτη φορά, η δημόσια υγιεινή τέθηκε σε τόσο μεγάλο κίνδυνο. Από την άλλη αδιαφορώντας για μια τοπικής διαχείρισης ανακύκλωση των απορριμμάτων (ζωοτροφές, φυτικό λίπασμα κλπ) περιορίστηκε στην αποκομιδή των μπλε κάδων που όλοι ξέρουμε ότι καταλήγουν στη χωματερή. Έτσι, αντίθετα με απλές αρχές λογικής έκανε αποτυχημένη απόπειρα να εισάγει εταιρία ανακύκλωσης. Μοιραία λοιπόν και ο βιολογικός αγωγός λυμάτων κατάντησε μια χρόνια υπόθεση στην οποία η δημοτική αρχή ήταν ανύπαρκτη.

Νερό: Συνέχισε την πολιτική των προκατόχων της στο να χρηματοδοτεί μια επιχείρηση μεταφοράς νερού αντί να τεθεί σε προτεραιότητα το νοικοκύρεμα από κάθε άποψη. Ως συνέπεια υπήρξαν οι βασανιστικές διακοπές νερού στις σκηνοθετημένες παραστάσεις που πραγματοποιούσαν οι νερουλάδες και ιδιαίτερα σε συγκεκριμένες περιοχές που έχουν ελλειμματικό δίκτυο όπως οι Ασώματοι ενώ το νερό για «τα 200 μέτρα της παραλίας» δεν σταμάτησε καθόλου. Βασική (και διαχρονική) πολιτική είναι η χρηματοδότηση του νερουλά, η ισχυροποίηση της ιδεολογίας του «αγωγού» και της εξάρτησης από την υπό ιδιωτικοποίηση ΕΥΔΑΠ και ΕΥΔΑΠ νήσων και η αποθάρρυνση κάθε προσπάθειας υποδομών για τη συγκράτηση του νερού. Για ένα νερό ακριβό και ακατάλληλο, με διαχρονικές απώλειες που φτάνουν μέχρι και το 40-50% (τις οποίες πληρώνουμε), ακρίβυνε για τους μικρούς καταναλωτές ενώ έγιναν σχεδόν ελάχιστα για την είσπραξη οφειλών από τους μεγαλοκαταναλωτές που χρωστάνε.

Τουρισμός: Συνέχισε την πολιτική στήριξης «των 200 μέτρων» της παραλίας της πόλης ενισχύοντας για λογαριασμό λίγων ένα καταναλωτικό μοντέλο για τον επισκέπτη ενώ αδιαφόρησε για ένα πολυδιάστατο τουρισμό που έχει ως αναφορά την ιστορία, την παράδοση και τις αθέατες ομορφιές του νησιού και με επίκεντρο την ισχυροποίηση των δεσμών ντόπιων και επισκεπτών. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και το θέαμα της εν παραλία πετοσφαίρισης (μπιτς-βόλει) διεξήχθη σε τεχνητό περιβάλλον με μεταφορά άμμου σε ένα νησί που αν μη τι άλλο διαθέτει παραλίες και για αυτό το σκοπό. Αρνήθηκε κάθε έννοια μιας στοιχειώδους δημοτικής διαχείρισης φτάνοντας στο σημείο ακόμα της εκχώρησης της παραλίας της Κολόνας (αρχαιολογικού χώρου) σε διαχειριστές της παραλίας των 200 μέτρων.

Διοίκηση: Με φωτογραφικές αναθέσεις αρμοδιοτήτων δημιούργησε ένα καθεστώς προσωποπαγές μέσα από το οποίο η ασχετοσύνη συναγωνιζόταν την κακοδιαχείριση και τη γελοιότητα.  

Τοπική Οικονομία: Μη έχοντας προσανατολισμούς πέραν της πεπατημένης (φιστ-φεστ), αρνήθηκε η διοίκηση να προβεί σε πρωτοβουλίες που θα μπορούσαν να καταστήσουν την Αίγινα -σε περίοδο κρίσης- εν δυνάμει αυτοδύναμη διατροφικά, οικονομικά και δημιουργικά. Όχι μόνο δεν στήριξε την πρωτογενή παραγωγή αλλά σε περίσταση εναντιώθηκε επίσημα ακόμα και στη λειτουργία μονάδων οικόσιτων ζώων ή στις δραστηριότητες των κτηνοτρόφων.

—————

2)Η Αντιπολίτευση

Αυτό που υπήρξε ως αντιπολίτευση σ’ αυτήν την τετραετία δεν ήταν μόνο η κατ’ επάγγελμα συμμετοχή των εκπροσώπων των υπολοίπων δημοτικών παρατάξεων στο δημοτικό συμβούλιο αλλά και οι συγκυριακές δράσεις συμπίπτουσες με μεγάλα γεγονότα πανελλαδικά (πορείες, απεργίες κλπ.) ή τοπικής σημασίας, οργανωμένες από το ΠΑΜΕ Αίγινας, τη Συνέλευση Αγανακτισμένων Αίγινας (η οποία διήρκεσε ένα χρόνο και κάτι) προσπάθειες εκπαιδευτικών από την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Στις συγκυριακές δράσεις θα πρέπει να προστεθούν και τοπικές διαμαρτυρίες για το νερό, για την εγκατάσταση ιχθυοκαλλιέργειας στη Λιγέα, για τα σκουπίδια στο Λεόντι ή η τελευταία για την απαγόρευση οικόσιτων ζώων στο νησί που ήταν και η πλέον δυναμική από όλες.

Α)Αντιπολίτευση στο Δημοτικό Συμβούλιο

Ι)Ο Συνδυασμός «Πρόσω Ολοταχώς» υπό τον Π. Γρηγορόπουλο είχε παρουσία όταν ο ίδιος ο αρχηγός της παράταξης παρευρισκόταν. Μια παράταξη που είχε στην φαρέτρα της ό,τι πιο απαξιωμένοαπό πλευράς παρελθόντος) λειτουργώντας προσωποπαγώς, διεξήγαγε μια πάλη βασικά στα σημεία με την ανίκανη διοίκηση Σακκιώτη, δίχως να μπορέσει να κάνει γνωστούς τους στόχους του μιας και δεν είχε. Με σήμα κατατεθέν την προσωπικότητα του Γρηγορόπουλου, ως ιδιώτη γιατρού δημοφιλούς στην Αίγινα, ο οποίος έφτασε πολύ κοντά στη διεκδίκηση της διοίκησης του Δήμου, η παράταξη αυτή δεν είχε κανένα στόχο πέρα από την πάγια επιθυμία των στελεχών του να βρίσκονται «στα πράγματα».

ΙΙ) «Κίνηση Ευθύνης»: Ο πιο «σοβαρός» διεκδικητής της διοίκησης του Δήμου Αίγινας, Παναγιώτης Κουκούλης, από άποψη συνοχής ομάδας στήριξης, επιχειρημάτων και στόχων που έχουν μια διάρκεια, και γνώσης του θεσμού της τοπικής αυτοδιοίκησης και του πλαισίου της, γνώσης της γενικότερης συγκυρίας, τον τελευταίο χρόνο λειτουργεί εποικοδομητικά για λογαριασμό του. Αν συμπεριλάβουμε το χάρισμα της ευφράδειας λόγου-δημόσιας τεκμηρίωσης της αντιπολιτευτικής δραστηριότητας στα δημοτικά συμβούλια και στο ξενοδοχείο «Δανάη»-το ναό των πολιτικών ηγετικών ομάδων του νησιού- σε συνδυασμό με τις συμμαχίες τις οποίες επιδιώκει να δημιουργήσει εκ νέου ακόμα και με ετερόκλητες δυνάμεις, τον τοποθετούν σαν έναν από τους επικίνδυνους αντιπάλους σε κάθε προσπάθεια ενθάρρυνσης συμμετοχής στην οικονομική-κοινωνική-πολιτική ζωής στην Αίγινα υπό το πρίσμα της δημοκρατίας, της δικαιοσύνης και της αλληλεγγύης. Ήταν αυτός που εμπνεύστηκε μια νέα ταυτότητα της Αίγινας που πουλάει και ξεπουλάει τα πάντα και την κρίση ως ευκαιρία πλουτισμού.  Όσο όμως η κρίση βαθαίνει.  Όλο και πιο κοντά τα ποδάρια!

Από την άλλη έχει να επιδείξει μια «συγκρίσιμη» τετραετία μεγαλύτερης συνοχής της κοινωνίας αλλά και μετασχηματισμού της προς ένα μοντέλο που προσεγγίζει στο φαντασιακό για τον τουρισμό, δηλαδή το (ανύπαρκτο) αέναο κέρδος στο οποίο μπορεί να υπολογίζει ο κάτοικος της Αίγινας, σε ένα περιβάλλον εντελώς διαφορετικό από εκείνο της μετα-Ολυμπιακής ευφορίας. Η τήρηση της δημόσιας υγιεινής, η αδιάλειπτη παροχή νερού στο δίκτυο ύδρευσης (με το ψήσιμο ενός καφέ για τα «παιδιά», όπως διατείνεται ο «πρέπει να τους φιλάμε στο στόμα» τους υδρομεταφορείς, Πτερούδης), η αναζήτηση θεματικού τουρισμού, η ανάδειξη της νέας ταυτότητας της Αίγινας (ντόπιοι-μέτοικοι-παραθεριστές) μέσω του φιστ-φεστ, η ίδρυση πολιτιστικών θεσμών, η σύνδεση με τις πολιτιστικές πρωτοβουλίες μετοίκων και «λατρών» ή «θαυμαστών»  της Αίγινας, η σύνδεση με τις όποιες εθελοντικές πρωτοβουλίες που επισήμαιναν τις αλλαγές στο νησί, οι προσπάθειες κατευνασμού του «θηρίου»-παραλίας της Αίγινας, είναι δραστηριότητες οι οποίες για πρώτη φορά έλαβαν χώρα, στην τετραετία του στο νησί.

Η παράταξη του Κουκούλη, «Κίνηση Ευθύνης» βασίζεται σε μια σχετικά σταθερή συμμαχία που αφορά 1) στα μεγάλα έργα 2) στην πιθανή αναζωογόνηση της οικοδομικής δραστηριότητας 3) στην προσέλκυση ενός τουρισμού-παραθερισμού-μετοικισμού υψηλού εισοδήματος που να παρέχει εγγυήσεις για την αναβάθμιση της τοπικής οικονομίας 4) στη συμβολική σύνδεση του νησιού με τις εγκαταστάσεις της ΕΥΔΑΠ μέσω αγωγού 5) στην τήρηση κανόνων βασικών στην καθημερινότητα. Ως στρατηγική αντιπολίτευσης έχει επιλέξει την αναμονή μπροστά στο κενό που οι έτσι κι αλλιώς τυχοδιωκτικές λογικές της τωρινής διοίκησης έχουν αφήσει να φαίνεται, ή παρεμβαίνει επιλεκτικά δίκην χειραγώγησης.Βασικοί του σύμμαχοι είναι άνθρωποι των παλιότερων παραγόντων της δεξιάς του θεού που βρήκαν στέγη, κάποιοι παράγοντες πολιτιστικών φορέων, έντυπες/ηλεκτρονικές αλλά και προοδευτικές-«αριστερές» εφεδρείες που τον στήριξαν και των στηρίζουν ως κολυμπήθρες, «φίλοι» της Αίγινας, παράγοντες του πνεύματος οι οποίοι γενικά ασφυκτιούν με τις «επαρχιώτικες» διοικήσεις αναζητώντας, ως ελίτ, τόπο και χώρο έκφρασης, προσωπικά ή συλλογικά.

ΙΙΙ) «Λαϊκή Συσπείρωση»:  Ο συγκεκριμένος σχηματισμός είναι αποκλειστικά παράρτημα του ΚΚΕ και εκφράζει την ανοιχτοφοβική πολιτική του. Με ένα διαχρονικό λόγο ίδιο και απαράλλαχτο εδώ και δεκαετίες ασκεί μια ρητορική αντικαπιταλιστική με κορώνες φιλολαϊκές. Από άποψη θέσεων για το νησί έχει εκφράσει συγκυριακές θέσεις για τοπικά ζητήματα και συστοιχίζεται στα θέματα ανάπτυξης (π.χ. Αγωγός νερού) με τους υπόλοιπους μηχανισμούς αν και από θέση αριστερής αντιπολίτευσης, προωθεί την κρατικιστική αντίληψη διαχείρισης με την πιο σοβαρή κριτική προς τον Καλλικράτη. Με άμεσες παραπομπές από το σύνηθες μονοπώλιο της αντίστασης στο καθεστώς, πραγματοποίησε μέσω ΚΚΕ ή ΠΑΜΕ Αίγινας ή της «Λαϊκής Συσπείρωσης», κάποιες δράσεις με αφορμή γενικότερα ζητήματα αλλά και τοπικά (π.χ. διακοπές νερού). Με απόλυτη άρνηση για συνεργασία, η παράταξη αυτή πορεύεται όπως όλες οι δομές του ΚΚΕ. Λόγω της μικρής συμμετοχής από πλευράς κόσμου της Αίγινας έχει ελάχιστη δυναμική και παρουσία, όχι όμως απαρατήρητη και αμελητέα. Η παρουσία ενός έντιμου βιοπαλαιστή, του Στέλιου Κοττάκη που ηγείται της παράταξης παίζει ως ένα βαθμό κάποιο ρόλο συνοχής για αγώνες σε κοινωνικά ζητήματα, αν και αυτός αναιρείται από τη δομική μονοπώληση του κοινωνικού ζητήματος όπως συμβαίνει άλλωστε σε όλες τις δομές του ΚΚΕ αλλά και με την παραπομπή τους στην τελική λύση των εθνικών εκλογών που έχουν την ύψιστη κεντρική σημασία.

ΙV) Διαμαρτυρίες στο Δημοτικό Συμβούλιο: Συγκυριακά υπήρξαν διαμαρτυρίες που οργανώθηκαν από το ΠΑΜΕ, τη Συνέλευση Αγανακτισμένων Αίγινας ή αυθόρμητα για διάφορα ζητήματα: πρωταγωνίστησαν το ζήτημα του νερού και της τιμής του, πολιτιστικά ζητήματα, η υπόθεση των σκουπιδιών, τοπικά ζητήματα καθώς και η πιο σημαντική από αυτές για την απαγόρευση οικόσιτων ζώων σε αγροικίες στο νησί.

V) Μεμονωμένοι Δημοτικοί σύμβουλοι-μεμονωμένοι παράγοντες: Δημοτικοί σύμβουλοι κατά τη διάρκεια της τετραετίας είχαν μια αυτοδύναμη παρουσία σε περιπτώσεις χρησιμοποιώντας τις εσωτερικές τους αντιθέσεις με τις παρατάξεις στις οποίες συμμετείχαν για την μελλοντική τους κατανομή σε θέση εκλογικού ρόλου στο πλαίσιο της ανακατανομής πολιτικής ισχύος. Παράλληλα παλαιοί παράγοντες, δημοτικοί σύμβουλοι και δήμαρχοι βρέθηκαν προ της λήξης της παρούσας διοίκησης, πρωταγωνιστές της διεκδίκησης από μια απόλυτα αποδιαρθρωμένη διοίκηση που έχει χάσει κάθε έρεισμα. Έτσι, χωρίς αρχές, θέσεις και στόχους παλαιοί και νέοι μεμονωμένοι παράγοντες επενδύουν πολιτικά ηγούμενοι ή στηρίζοντας τους νέους συνδυασμούς παλαιάς και νέας «κοπής».

Β) τοπικός ΣΥΡΙΖΑ: Ύστερα από την εκλογική του άνοδο και στο νησί όπου κατέστη δεύτερη δύναμη, ο τοπικός ΣΥΡΙΖΑ απέκτησε ένα σημαντικό ενδιαφέρον. Από την άλλη η αδυναμία των περισσοτέρων μελών του να έχουν μια κινηματική λογική σε συνδυασμό με την «αποικιακού τύπου» επιβολή παραγόντων του κόμματος που διαμένουν ενίοτε στο νησί, τον καθιστούν μια συμπαθητική φιγούρα που εκδίδει ηλεκτρονικά ανακοινώσεις. Το άμεσο παρελθόν του, που αφορά στην απόσυρση της μελλούμενης συμμετοχής του στις εκλογές του 2010 (γνωστή η συνεργασία του Π. Κουκούλη με μέλος της αριστερής παραθεριστικής ομάδας που συμμετείχε στις εκλογές του 2010 στο ψηφοδέλτιό του) τον πιθανολογούν ως μια μη σταθερή και συγκροτημένη σε αρχές και θέσεις αντιπολιτευτική δράση . Το ποιον κάποιων ανθρώπων που εντίμως και με ανοιχτό τρόπο κινούνται αγωνιστικά και χωρίς παρωπίδες, είναι ελάχιστα αντιπροσωπευτικό μπροστά στην αδυναμία προτάγματος και στοιχειώδους προγραμματισμού. Ο τοπικός ΣΥΡΙΖΑ βασικά κινείται αναπνέοντας στους πνεύμονες παραγόντων της κεντρικής πολιτικής σκηνής, που θεωρεί την Αίγινα ως ησυχαστήριο από τους «αγώνες για την αριστερά και την πρόοδο» όπως και σε ένα τεράστιο κενό που αφήνουν τα φαγώματα της τοπικής πολιτικής σκηνής. Τουλάχιστον μέχρι τώρα.

Γ)ΚΚΕ-ΠΑΜΕ: Το ΚΚΕ ως ΠΑΜΕ ή ως Λαϊκή Συσπείρωση ή ως συγκεκριμένη παράταξη στο χώρο των επαγγελματιών, όπως προαναφέρθηκε, ήταν σε γενικές γραμμές παρών για τα δεδομένα του νησιού και με την ολιγομελή του παρουσία. Στην πραγματικότητα οι τοπικές του δομές αντιστοιχούν σε ελάχιστα μέλη, μέλη, τα οποία έχουν μια κάποια παρουσία στο Δημοτικό Συμβούλιο, στο χώρο των εκπαιδευτικών και στο χώρο των επαγγελματιών. Η συρρικνωμένη του παρουσία οφείλεται από τη μια και στις μονόπλευρες και μονοδιάστατες επιλογές του να πορεύεται ως πρωτοπορία (αν και λόγω του αριθμού του έχει συμμετάσχει και σε «σουρεαλιστικές» διαμαρτυρίες και με άλλους φορείς π.χ. Σύλλογο Δ/Ν, Αγανακτισμένους κλπ) αλλά και λόγω της συντηρητικής φυσιογνωμίας της Αίγινας και της παραδοσιακής υποστήριξης συνήθως σε κόμματα εξουσίας. Ενίοτε οι μετατοπίσεις στον εκλογικό καμβά το ευνοούσαν, ειδικά τα τελευταία χρόνια αλλά η κατάσταση άλλαξε από το 2012.

Δ)Συνέλευση Αγανακτισμένων Αίγινας: Η Συνέλευση Αγανακτισμένων Αίγινας ξεκίνησε όχι από δυνάμεις αγώνα αλλά από το facebook, ακολουθώντας ως ένα βαθμό τη συνέλευση του Συντάγματος στα προτάγματα, και στις κινητοποιήσεις. Έζησε περίπου ένα χρόνο ενώ εκφυλίστηκε ως πολιτικός οργανισμός στο τέλος της, σε μια παρέα ανθρώπων που κυρίως προσανατολίζονταν στον αντι-φασισμό και στις «εναλλακτικές οικονομίες». Από το καλοκαίρι μέχρι το φθινόπωρο του ίδιου χρόνου δημιουργίας της, σταθεροποιήθηκε αριθμητικά, με αποτέλεσμα ένα πλήθος εκδηλώσεων, συγκεντρώσεων και παρεμβάσεων κυρίως την περίοδο του χαρατσιού όπως και στο Δημοτικό Συμβούλιο για τοπικά ζητήματα. Η προσπάθεια του χειμώνα 2011-12 που πραγματοποιήθηκε από συνελεύσεις της Αττικής για συντονισμό, απέτυχε, κι αυτό ακολούθησε ένα μαρασμό των ίδιων των Συνελεύσεων πανελλαδικά. Η αίσθηση που άφησε ήταν κυρίως η σύγχυση μεταξύ α)τοπικής ομάδας με διάθεση βελτίωσης της κατάστασης-β)ριζοσπαστικού αντιεξουσιαστικού λόγου-γ)ό,τι να ‘ναι προτάσεων για δράση με σοβαρές ανακολουθίες-δ)παρέας που τα «έχουν βρει»-ε)άτυπης συνιστώσας του ΣΥΡΙΖΑ-στ)πεδίο «εναλλακτισμού».  

Υπήρχε μια έλλειψη συνοχής μεταξύ αγνώστων, εφόσον δεν υπήρχε μια καθημερινότητα που να ακολουθεί τις διαδικασίες, μεταξύ ανθρώπων με αντιθετικούς προσανατολισμούς και με διαφορές εισοδήματος, με ανακολουθία και παλινωδίες επί των αποφάσεων, με διάσταση μεταξύ προτάσεων και ανάληψης ευθυνών καθώς και μια φιλικού τύπου λειτουργία παρόλο που ρητά ήταν μια ανοιχτή διαδικασία.  Ήταν όμως από την άλλη, μια σημαντική ευκαιρία μέσα από την οποία, και ιδιαίτερα την περίοδο μεταξύ αρχών του καλοκαιριού-φθινοπώρου του 2011, αναδύθηκαν ταυτοχρόνως και θετικές εξελίξεις που τροφοδότησαν τον τοπικό κοινωνικό μετασχηματισμό, όπως:

α)ένας νέος τρόπος συνύπαρξης στο δημόσιο χώρο,

β)διαδικασίες δημοκρατικής λήψης αποφάσεων,

γ)προεικόνισμα δομημένων και παραγωγικών συζητήσεων,

δ)μια παρακαταθήκη για έναν ανεξάρτητο αγώνα

ε)ενωτικές διαθεσιμότητες πέρα από διαφοροποιήσεις που επιτρέπουν σε ένα μεγάλο βαθμό τη συνέχιση του αγώνα.

Ε)Τοπικές διαμαρτυρίες: Οι τοπικές διαμαρτυρίες εκτός από αυτήν για την απαγόρευση των οικόσιτων όπως και της επιτροπής κατά της εγκατάστασης ιχθυοκαλλιέργειας στη Λιγέα, δεν πήραν μεγάλες διαστάσεις καθώς ήταν αυτές που εντοπίζονταν σε κάποιο περιορισμένο τοπικό πρόβλημα χωρίς οι πρωταγωνιστές να επιθυμούν να το ανοίξουν και θεματικά και γεωγραφικά. Επί παραδείγματι η διαμαρτυρία για το σκουπιδότοπο στο Λεόντι έμεινε καθαρά σε επίπεδο γειτονιάς ενώ θα μπορούσε να υπάρχει η προοπτική να ανοιχτεί σε όλο το νησί και βεβαίως να συνδεθεί με αντικειμενικούς παράγοντες υποβάθμισης της ζωής. Κάποιες μικρές και στοχευμένες ενέργειες στη Σκοτεινή, μια διαμαρτυρία για την εργολαβία των Σαλιαρέλη-Σκλάβαινα στην Κολόνα ήταν όλες κι όλες οι διαμαρτυρίες καθώς κι αυτές για τις διακοπές του νερού που εκφράστηκαν ελάχιστα. Τόσο η Συνέλευση Αγανακτισμένων όσο και το ΠΑΜΕ δεν μπόρεσαν να προσμετρήσουν αυτές ως επιτυχίες τους. Μέσα στις τοπικές διαμαρτυρίες μπορούμε να προσμετρήσουμε και όσες έγιναν με αφορμή τα μνημονιακά μέτρα με προεξάρχουσα αυτήν της -ας πούμε «Παναιγινήτικης»- της 5ης Οκτώβρη 2011 που ήταν η πιο μαζική και η οποία εκφυλίστηκε με τη Συνέλευση Αγανακτισμένων και το ΠΑΜΕ να φυλάνε τις τράπεζες. Αυτή είναι η αρχή του τέλους των τοπικών κινητοποιήσεων στο πολιτικό ζήτημα.

ΣΤ) ΣΠΙΘΑ: Η προσπάθεια που πραγματοποίησε ενεργό μέλος της από την Αίγινα, ενώ ξεκίνησε με πολύ καλές προδιαγραφές (συγκεντρώσεις, εκδηλώσεις) δεν μπόρεσε όπως και σε όλη την Ελλάδα να μην ακολουθήσει τη φθορά που υπέστησαν το 2012-13 όλες οι αντιμνημονιακές προσπάθειες (ΕΠΑΜ, κλπ). Γεννήθηκαν πολύ γρήγορα, δεν είχαν τη δυνατότητα ή το σθένος να παραμείνουν ως «σχολές αφύπνισης», πλαισιώθηκαν σε ένα μέρος τους από τυχοδιώκτες σε κεντρικό επίπεδο ενώ για λόγους που εξηγούνται από τη διαχρονία της «δολερής» διχόνοιας για «το σκήπτρο», δεν μπόρεσαν να δημιουργήσουν ένα ενιαίο πολιτικό μέτωπο.  Αποτέλεσμα ήταν να απορροφηθούν πλείστοι από τους κομματικούς μηχανισμούς ή να επιβιώνουν ως υποψίες φορέα χωρίς ουσιαστική δράση και συσπείρωση. Στην Αίγινα φυλλορρόησε όπως και η συνέλευση αγανακτισμένων ή όπως διαφαινόμενα σχήματα ή άλλες απόπειρες εκείνης της περιόδου.

Ζ) Αγωνιστικές προσπάθειες για την εκπαίδευση: Ο Σύλλογος Δασκάλων, διάφοροι καθηγητές της ΕΛΜΕ Πειραιά, κυρίως από το ΕΠΑΛ Αίγινας έδωσαν μικρές μάχες όλη αυτήν την περίοδο, σε απεργιακές κινητοποιήσεις αλλά και ξέχωρα από αυτές, ενάντια στις μεταρρυθμίσεις που στόχο έχουν το δημόσιο και δωρεάν σχολείο.  Την δε τελευταία χρονιά κι από το καλοκαίρι του 2013 μετά τις απολύσεις εκατοντάδων εκπαιδευτικών από τα ΕΠΑΛ, βρήκαν σημαντική υποστήριξη από το Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων των μαθητών του ΕΠΑΛ Αίγινας.

3)Το φαινόμενο της Χρυσής Αβγής (με «β» όπως λέμε αβγό) στην Αίγινα

Η Χρυσή Αβγή έκανε την παρουσία της για ένα ελάχιστο χρονικό διάστημα της τάξεως των 3-4 μηνών δια μέσου ενός και μόνο μέλους της και η οποία σταμάτησε όταν ο ίδιος απενεργοποιήθηκε ή ματαίωσε τη δράση του. Η παρουσία της ήταν όπως παντού, απροειδοποίητη και σχετικά «ειρηνική» μιας και ήταν στην προεκλογική περίοδο του 2012 με έφοδο από τις οργανώσεις του Πειραιά. Μικρής έντασης ανώνυμες δραστηριότητες, όπως ζημιές σε κατάστημα που δέχτηκε την επίσημη παρουσία της Χρυσής Αβγής Πειραιά και των ελάχιστων ντόπιων υποστηρικτών της, αφισοκολλήσεις αλλά και μια αντιρατσιστική εκδήλωση από πλευράς Συνέλευσης των Αγανακτισμένων Αίγιναςήταν οι αντιδράσεις για την παρουσία της, η οποία προσμετρήθηκε εκλογικά με 600 περίπου ψηφοφόρους. Η μετατόπιση, που από τη μια συνδύαζε μια υποκριτική εναντίωση στο μνημόνιο αλλά και από την άλλη την εθνικιστική-ξενοφοβική ρητορεία, βρήκε έδαφος σε τμήμα της Αίγινας που ως παραδοσιακά δεξιό νησί έχει και έναν διακριτό κορμό, ακροδεξιό-αντικομμουνιστικό. Σε γενικές γραμμές όμως, το τουριστικό κλίμα στην Αίγινα που οφείλει να είναι πολυπολιτισμικό για αυτό και οικονομικά προσοδοφόρο, η μικρή παρουσία μεταναστών, η αναζήτηση της ησυχίας μέσα στη φτώχεια που αποτελεί τη διαχρονική ιδεολογία του νησιού, δεν μπορεί να «σηκώσει» την παρουσία της Χρυσής Αβγής και μάλιστα όπως αυτή εκφράστηκε το προηγούμενο διάστημα, στα αστικά κέντρα, με δολοφονικές επιθέσεις σε μετανάστες και σε ανθρώπους που ανήκουν από την αριστερά και πέρα. Από την άλλη το έδαφος για τα δήθεν χαριστικά παζάρια «μόνο για Έλληνες» δεν θα μπορούσε να έχει θέση στο νησί. Η συστηματική «φιλανθρωπία» της τοπικής Εκκλησίας, ομάδων εθελοντών που συνεργάζονται με μέτοικους αστούς έχουν ήδη καλύψει αυτό το κενό. Η ύστερη προσπάθεια ενός τυχοδιώκτη και αποτυχημένου επιχειρηματία να λάβει το χρίσμα της ήταν σχεδόν ασήμαντη.   Συνεπώς η Χρυσή Αβγή δυνητικά θα μπορούσε, αν και αυτό είναι αμφίβολο στο βαθμό που είναι ήδη δεδομένη η μικρή αγορά, να ενταχθεί στο στρατό της παραλίας «των 200 μέτρων», με αντικείμενο τις γνωστές παράνομες δραστηριότητες  ή στη φύλαξη. Αλλά αυτό θα προϋπέθετε ένα κενό σ’ αυτήν την «ευαγή» δραστηριότητα. Και κάτι τέτοιο δεν φαίνεται στον ορίζοντα εφόσον οφείλουν να συνεργήσουν πολλοί παράγοντες. Ο πρόσφατος περιορισμός της Χρυσής Αβγής η οποία διογκώθηκε συγκυριακά ως μνημονιακό ενεργούμενο της θεωρίας των δυο άκρων, διαδέχεται τη δημιουργία ενός χρήσιμου κέντρου (Ποτάμι). Κι αυτό έχει ως συνέπεια, την κοινωνική της περιθωριοποίηση και ιδιαίτερα στην περιφέρεια ή όπου ευκαιριακά στηρίχθηκε και με τις εφεδρείες των κεντρικών γεγονότων (π.χ.  Μπαλτάκος) να αποτελούν σήμα κατατεθέν της εξέλιξής της.

4)Η Τοπική Εκκλησία

Σε μια ιδανική ερμηνεία, θα μπορούσαμε να ονομάζουμε εκκλησία αυτό που αορίστως αυτοαποκαλείται Λαός και Κλήρος. Κάτι τέτοιο όμως, είναι μόνο μια ιστορική και μακρινή παρακαταθήκη. Στην πραγματικότητα αυτό που ονομάζουμε τοπική εκκλησία είναι ένα συνονθύλευμα παραγόντων της εκκλησιαστικής ιεραρχίας εμπλεκόμενων με σημαίνοντα πρόσωπα της τοπικής πολιτικής και οικονομικής ζωής, προσώπων που διαχειρίζονται μια άγνωστη στο κοινό περιουσία σε χρήματα, οικήματα και γη, προσώπων που εμπλέκονται ως ενδιάμεσοι κρίκοι υποστήριξης του έργου της εκκλησίας (φιλανθρωπικές κινήσεις, κατηχητικά, κατασκηνώσεις, φιλολογικές δραστηριότητες κλπ) και σαφώς ενός κοινού πιστών που δεν περιορίζεται στην Αίγινα αλλά προέρχεται από όλο τον ελλαδικό χώρο, φτάνει μέχρι την Ανατολική Ευρώπη και επεκτείνεται στη Ρωσία. Αυτό το κοινό που στη συντριπτική του πλειοψηφία είναι ένα κοινό που δεν αναζητά λύσεις κοινωνικές αλλά μια ατομική σωτηρία μέσω της προσκύνησης, δεν θα μπορούσε παρά να είναι ο βασικός παράγοντας σταθερότητας αυτής της ηγετικής ομάδας. Έτσι παρά τις επιδερμικές προσπάθειες εκκοσμίκευσής της και εκσυγχρονισμού της, οι κεντρικές μεταπολεμικές της λειτουργίες παραμένουν σχεδόν ανέπαφες. Τα σεμινάρια ψυχολογίας που διοργανώνει ενσωματώνοντάς τα στις κοινωνικές της λειτουργίες, οργάνωση μαθημάτων μουσικής, σεμινάρια μελισσοκομίας κλπ. ή οι προσπάθειες οργάνωσης του θρησκευτικού τουρισμού οι οποίες αποβλέπουν στην περεταίρω οικονομική μεγέθυνση, υποδηλώνουν ένα τεράστιο κενό εκσυγχρονισμού που αφορά:

α) στην απόδοση προς το λαό της κτηματικής περιουσία της

β) στη δημοκρατική συμμετοχή επί της οικονομικής διαχείρισης των πιστών στις ενορίες

γ) στη στεγαστική χρήση κληροδοτημάτων και κτιρίων της για τους ανθρώπους που βασανίζονται οικονομικά στη συγκυρία (Λεούσειο, κλπ)

ε) στην ουσιαστική χρηματοδότηση ενός Νοσοκομείου που σήμερα φυτοζωεί παρά την κοινωνική και άκριτη στήριξη σε αυτό

στ) στην αποποίηση των κοινωνικών-οικονομικών προνομίων των ιεραρχών λειτουργών της

ζ) στην έντιμη πορεία απομάκρυνσης από τον αντιχριστιανικό και ανήθικο εναγκαλισμό με την πολιτική εξουσία

η) στη συμβολή σε έναν ολοκληρωμένο διάλογο με την κοινωνία για το «ευ ζειν».

5)Τα «κεντρικά»

Βουλευτές εν ενεργεία, ο αντιπεριφερειάρχης, ο υπουργός Παιδείας ήταν κυρίως αυτοί που μεσολάβησαν ωφελιμιστικά σε περιπτώσεις, συνεχίζοντας την παράδοση εξάρτησης από το κέντρο.  Περισσότερο απ’ όλους ο αντιπεριφερειάρχης Δ. Κατσικάρης (αλλά και κάποιοι παράγοντες της ΝΔ) ήταν αυτός που ωθούσε την επικαιρότητα και της έδινε νόημα περισσότερο από κάθε άλλον παράγοντα. Με το συναισθηματικό του λόγο, με την υπερβατική ρητορική «υπεράνω ιδεολογιών», έδωσε την αίσθηση ενός προστάτη του πληθυσμού απέναντι σε συγκρουόμενα συμφέροντα. Με πολιορκητικό κριό τον αγωγό «προ των πυλών» κάλυψε ένα κενό που άφηνε η απροετοίμαστη, αυτάρεσκη και αυτοαναφορική διοίκηση του Σακκιώτη.

6)Ο κόσμος της Αίγινας-Ο λαός

Ο κόσμος της Αίγινας είναι ένα μεγάλο ερωτηματικό και έτσι οφείλει να παραμείνει στην ανάλυση και στον απολογισμό. Η απουσία του από την πολιτική ζωή σημαίνει παρουσία αλλού. Οι συγκεκριμένες κοινωνικές λειτουργίες (καφενείο, συνεστιάσεις, γιορτές, γάμοι, κηδείες, μνημόσυνα, βαφτίσια, παρελάσεις, κοινωνικές εκδηλώσεις κλπ) ή οι αυστηρά προσωπικές (οικογένεια, ιδιώτευση, ιδιαίτερες ασχολίες κλπ) είναι ένας μεγάλος χώρος που ακόμα δεν έχει και δεν μπορεί, στα σοβαρά, να ερευνηθεί και αναλυθεί, προκειμένου να δούμε τις προεκτάσεις του και τις αφετηρίες του. Η αντίφαση αυτή αποτυπώνεται στην πιο κωμικοτραγική έκφραση του κόσμου με το πιο ανεύθυνο και αντιφατικό ερωτηματικό: «πού είναι ο κόσμος;». Σε κάθε περίπτωση, η αναζήτηση της ιστορικής αφήγησης για την ερμηνεία της κοινωνικής συμπεριφοράς πέρα από μετρήσεις και στατιστικές, είναι ένας σημαντικός υποβοηθητικός παράγοντας.

ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΤΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Αν εξαιρέσουμε την πιο συνεκτική (στη βάση της καπιταλιστικής λογικής) και με μελετημένους δημαγωγικούς στόχους-θέσεις, παράταξη του Π. Κουκούλη που μέλλεται να αποσπάσει συνιστώσες και πρόσωπα-κλειδιά από άλλους χώρους ή πρόσωπα της διοίκησης οι οποίοι το πιο πιθανόν είναι να προετοιμαστούν για την επόμενη παραλαβή του διοικητικού «χάους» από μια κατάσταση που σωστά αντιλαμβάνονται ότι θα επέλθει ή να εγκολπωθούν σε εφεδρικές θέσεις εξουσίας, οι υπόλοιπες «βασικές» λύσεις αφορούν αποκλειστικά στο διαχρονικό παρελθόν  της Αίγινας. Η πρόσφατη απόσυρση του Π. Γρηγορόπουλου με την περίπου ταυτόχρονη πρόθεση συμμετοχής στο εκλογικό πεδίο, του Δημήτρη Μούρτζη, «ενός φίλου (και παλαιάς κοπής δημάρχου) απ’ τα παλιά», δείχνει φαινομενικά το δίπολο. Αυτό που όμως παλιά ήταν κάπως γραφικό, σήμερα δεν είναι καθόλου έτσι. Ό,τι τάζουν («θα καταλύσω το νόμο δήλωσε βαρύγδουπα ο φέρελπις κατακτητής της δημοτικής εξουσίας για το ζήτημα των οικόσιτων) έχει όλο και πιο κοντά ποδάρια. Έχουμε μόνο να συγκρίνουμε τα λιγότερο κακά. Η κρίση βαθαίνει και η τοπική κοινωνία ήδη έχει ξεκινήσει να βρίσκεται μπροστά στο φάσμα της απελπισίας και της φτωχοκτονίας.

Από την άλλη δεν υπάρχει ένα συμπαγές μπλοκ της τοπικής εξουσίας που θα μπορούσε να εξυπηρετήσει την εφαρμογή του Καλλικράτη. Οι αποτυχημένες προσπάθειες του Π. Κουκούλη για συναινετική γραμμή ήταν και οι μοναδικές που εγγυούνταν ένα μέλλον κάπως πιο σταθερό για την περεταίρω αποδιάρθρωση της κοινωνίας μέσω της φτώχειας και της κυριαρχίας της ανταγωνιστικής Αγοράς. Και για αυτό λοιπόν υπάρχει ένας λόγος παραπάνω για μια αστάθεια και περεταίρω διάλυση.

Συμπερασματικά, ο κυρίαρχος λόγος δεν μονοπωλείται από επιχειρήματα και διαβουλευτικές διαδικασίες, εφόσον σ’ αυτόν εμβάλουν καίρια το στενό οικονομικό συμφέρον ή οι μικροφιλοδοξίες, οι διαχρονικές εμπάθειες, οι οικογενειακές εξαρτήσεις αλλά και μια διαχρονικά παθογόνα ιδεολογία γύρω από την πεσούσα τουριστική-παραθεριστική οικονομία και τις συμπαρομαρτούσες δραστηριότητές της (οικοδομή, εμπόριο κλπ). Αυτός είναι ένας χώρος μέσα στον οποίο τα επιχειρήματα τείνουν να εκτοπίζονται και να αποσαθρώνουν την όποια δυνατότητα ενυπάρχει, μιας ατομικής ή συλλογικής συγκρότησης. Αυτό είναι και το αδύνατο σημείο των όποιων συμμαχιών οι οποίες βασίζονται κυρίως σε ό,τι πιο τυχοδιωκτικό και θνησιγενές επιβιώνει στην κοινωνία της Αίγινας –αν εξαιρέσουμε καλοπροαίρετους ανθρώπους-χρήσιμους. Για αυτό και διαλύθηκε γρήγορα η παράταξη που διοικεί το Δήμο Αίγινας σήμερα. Για αυτό και θα βλέπουμε σχήματα που εύκολα θα διαλύονται και θα παραχωρούν τη θέση τους σε απότομες μετατοπίσεις.

Απ’ την άλλη, οι μικρές φωνές των υποψηφίων της αριστεράς είναι τόσο αδύναμες, άνευρες ή καθόλου συνεκτικές. Η έντιμη, συνεπής και αγωνιστική φυσιογνωμία του Αντώνη Ντελή και η αδιάλλακτη κομματικά αλλά αγωνιστική και έντιμη παρουσία του Γιώργου Κοττάκη δεν φαίνεται να μπορούν να δώσουν προοπτική στο χάος που έρχεται. Οι τομές που εξαγγέλλει η παράταξη «Αίγινα-Κοινωνία Πολιτών» (συνέλευση αποφάσεων του συνδυασμού, ενσωμάτωση ριζοσπαστικών αιτημάτων σε επιμέρους ζητήματα, ομαδο-συνεργατικό μοντέλο διοίκησης, αποκεντρωτική και διάφανη προεκλογική εκστρατεία κλπ) δεν είναι ικανές ως διακηρύξεις να προωθήσουν έναν άλλο πολιτικό πολιτισμό. Το αντίθετο, ενισχύουν αυτήν τη θεμελιώδη αντινομία ανάμεσα στη συμμετοχή και την ανάθεση ρόλου. Η ασάφεια ανάμεσα στη διακριτή σχέση του «περιφερειακού» με το «κεντρικό» ως αντίληψη δίνει σαφώς το προβάδισμα στο δεύτερο και ιδιαίτερα για την περίπτωση της Αίγινας. Από την άλλη ο συνδυασμός του ΚΚΕ-ΠΑΜΕ «Λαϊκή Συσπείρωση» είναι στην ουσία μια πολιτική δομή στήριξης του κομματικού μηχανισμού ο οποίος θεωρείται «η μητέρα όλων». Η διαμεσολάβηση των εκλογικών διαδικασιών έχει και έναν κεντρικό ρόλο και σημασία της απευθείας υπαγωγής σε ένα συγκεντρωτικό κόμμα όπου την ανάθεση την έχει για παντιέρα όπως και τη μονοπώληση των αγώνων. Τέλος η συγκεκριμένη κατεύθυνση της οικονομικής πολιτικής της ΕΕ η οποία επενδύει στην περεταίρω διάλυση των παραγωγικών και κοινωνικών υποδομών μιας στοιχειώδους αυτάρκειας ή αυτοδυναμίας του παρελθόντος υποδηλώνει ότι η κοινωνική σύγκρουση για την αξιοπρέπεια δεν θα προκύψει από τις δυνατότητες απορροφητικότητας για «επενδύσεις» οι οποίες κατευθύνονται σε ένα περιβάλλον ανταγωνιστικότητας, ανάπτυξης και περεταίρω ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας. Ούτε οι προσδοκίες για την «μέχρι τελευταίου ευρώ» εκμετάλλευση των ΕΣΠΑ, ούτε οι αντι-ΕΕ κραυγές θα μπορέσουν να δώσουν λύση στα δομικά ζητήματα της οικονομίας και της πολιτικής. Τα «καλά» εκλογικά αποτελέσματα μάλλον αναχαιτίζουν τη λαϊκή οργάνωση για μια κοινωνία δίκαιη ενώ μεγαλώνουν τα περιθώρια της νοσηρής αποποίησης ευθυνών εκ μέρους των ψηφοφόρων. Συμπερασματικά λοιπόν, μιας και οι δυο συνδυασμοί  αποτελούν διακριτούς πόλους απέναντι σε ένα σχετικά συμπαγές κυρίαρχο μόρφωμα που πρωταγωνιστεί ή συναινεί με το αζημίωτο στην περεταίρω εξάρτηση και πολιτική κηδεμονία που οδηγούν στην κοινωνική εξαθλίωση και εξαχρείωση:

α)Οι διαμεσολαβήσεις δεν μπορούν να προωθήσουν τα προβλήματα ούτε και τη συμμετοχή των πολιτών που είναι κομβικός ο ρόλο τους.

β)Είναι συνδυασμοί που «αναπνέουν» απόλυτα ή κυρίως από τα «κεντρικά».  

γ)Δεν έχουν συνολικό όραμα υπέρβασης της κρίσης ή χρησιμοποιούν κανονιστικά σχήματα, αποτυχημένα εδώ και δεκαετίες

δ)Δεν βασίζονται στους αγώνες ή επιδιώκουν τη μονοπώλησή τους.

Πάνω σ’ αυτό το κενό αλλά και στη βάση των δομικών και δυσεπίλυτων προβλημάτων είναι δυνατόν να αναπτυχθεί μια δράση, η οποία μπορεί κατόπιν διαλόγου και διαβουλεύσεων να θέτει:

α)την πολιτική της διεκδίκησης μέσω ενός κοινωνικού ενωτικού «συνδικαλισμού» για τη στήριξη και τη δημιουργία των υποδομών στο νησί

β)την προσπάθεια για τη δημιουργία τοπικών συνελεύσεων και επιτροπών

γ)τον προσανατολισμό στην οικολογική συνεργατική οικονομία: στην πρωτογενή παραγωγή, στην μεταποίηση και συναφών υπηρεσιών καθώς και στην κατεύθυνση ενός τουρισμού που να ενισχύει τις ανθρώπινες σχέσεις και να αποκεντρώνεται

δ)τη μόρφωση ως προϋπόθεση της κοινωνικής ανάπτυξης και συνοχής

ε)την απεξάρτηση από τους ιμπεριαλιστικούς παράγοντες που από τη μεταπολεμική περίοδο λυμαίνονται κάθε δημιουργική διάθεση του λαού μας και στην προκειμένη περίσταση από το γερμανικό παράγοντα.

Έτσι μια σύνθεση που αφορά

α)στην αντι-ιμπεριαλιστική διεθνιστική-αντίσταση στη νέα αποικιοκρατία

β)στην οικολογική ισορροπία

γ)στη δημοκρατία και στην αποκέντρωση

δ)στην οικονομική συνεργασία

ε)στην πνευματική αναγέννηση,

ίσως μπορέσει να ενώσει το λαό της Αίγινας σε μια προοπτική μιας βιώσιμης και αλληλέγγυας τοπικής κοινωνίας.

 

Τι γνωρίζετε απ’ αυτά; (για το 1981 στην Αίγινα)

(αναδημοσίευση από το «Βήμα της Αίγινας», Σεπτέμβρης 1981, φύλλο 4)

“Τι γνωρίζετε απ’ αυτά;

Γνωρίζετε ότι ο βουλευτής Γρηγ. Κασιμάτης κατέθεσε την 4530 ερώτηση για τον Υπουργό Δημοσίας Τάξεως και η οποία έλεγε:

«Στην Αίγινα κάποιος νοσταλγός του έκπτωτου μονάρχη, κατ’ επανάληψη προκαλεί το δημόσιο αίσθημα αναρτώντας σε κάθε ευκαιρία στο κεντρικό ακίνητό του, την Ελληνική σημαία με ένα πελώριο στέμμα στη μέση, που διατηρεί από τον καιρό της εδώ παρουσίας των Γλύξμπουργκ. Η τοπική αστυνομία κάνει πως δεν βλέπει και κινείται μοναχά όταν κάποιος διαμαρτυρηθεί μη παραλείποντας μάλιστα να δηλώσει  στον παρανομούντα και την ταυτότητα εκείνου που διαμαρτυρήθηκε σαν να μην ήτανε δική της δουλειά να τον επαναφέρει στην τάξη. Οι παραπάνω προκλητικές ενέργειες …»

Γνωρίζετε ότι ο κύριος Δαβάκης απαντώντας στην ερώτηση του βουλευτή κ. Κασιμάτη δηλώνει ότι αυτός που ανεβάζει τη σημαία έχει στο παρελθόν οδηγηθεί στο δικαστήριο και έχει αθωωθεί;

Γνωρίζετε ότι η αξιοποίηση του Θωμαϊδείου κληροδοτήματος ξεκίνησε το 1959 και μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει τίποτα προς αυτήν την κατεύθυνση;

Γνωρίζετε ότι βρέθηκαν περισσότεροι από 60 λαξευτοί τάφοι στο νησί μας με αρκετά ευρήματα στα θεμέλια οικοδομής λίγο πιο πάνω από την παλιά δεξαμενή προς τους Λαζάρου Πλάκες;

Γνωρίζετε ότι ορισμένοι υπάλληλοι της ύδρευσης αρέσκονται στο θαλάσσιο δια ξηράς ψάρεμα περισσότερο από το να κάνουν τη δουλειά τους στο ΔΗΜΟ την καθορισμένη ώρα εργασίας τους;

Γνωρίζετε ότι ο μισθός αυτού που πηγαίνει για ψάρεμα είναι 51000 και αυτουνού που πηγαίνει και στήνει για πουλιά είναι 45000;

Γνωρίζετε ότι τον Γενάρη του 1980 ο κ. Δήμαρχος ανακοίνωνε ημέρα και ώρα που θα έκανε ενημέρωση στο λαό της Αίγινας (ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΑΙΓΙΝΑΣ Δεκέμβρης 1979) έφτασε Γενάρης 1981 θάρθει σίγουρα ο Γενάρης του 1982  και φυσικά ο Γενάρης του 1983 τότε όμως ποιος θα ενημερώσει ποιον;

Γνωρίζετε ότι ο Ανδριανόπουλος υπουργός πολιτισμού δήλωσε στη Βουλή στις 3-11-80 «θάταν τραγελαφική η συνέχιση της λειτουργίας του λατομείου Τόγια στην Αίγινα γιατί από τις πολλές εκρήξεις κινδυνεύουν οι γύρω αρχαιότητες… Ήδη έχουν δοθεί όλες οι αναγκαίες οδηγίες για να σταματήσει η λειτουργία…» και σήμερα του 91 το νταμάρι εξακολουθεί να λειτουργεί ανενόχλητο;

Γνωρίζετε τι απάντησε ο κ. υπουργός μας στον Γρηγ. Κασιμάτη βουλευτή μας; Ότι …»εγώ αφαίρεσα την άδεια λειτουργίας αλλά ο κ. Μιχαήλ (υφυπουργός βιομηχανίας) δεν αφαιρεί την άδεια εγκατάστασης». Άρες μάρες κουκουνάρες  δηλαδή.

Γνωρίζετε ότι η διαχειριστική επιτροπή του Θωμαϊδείου Κληροδοττήματος δηλαδή το ΔΣ χάρισε σε κάποια κυρία Γκούνη ενοίκια 7 ετών διότι είναι φτωχειά και δεν έχει χρήματα; (απόφαση 13, απόντες κ. Πρωτονοτάριος, κ. Θανοπούλου, κ. Χαρτοφύλακας) αυτή είναι προικοδότηση!!…”

Η ύδρευση στο Δήμο Αίγινας (1979-1981)

Το κείμενο αυτό αναφέρεται σε μια προσπάθεια απεξάρτησης της δημοτικής αρχής από τον τότε υδρομεταφορέα Μπακόπουλο. Δείχνει μια προσπάθεια για μια εκ των ένδον αντιμετώπιση του προβλήματος του νερού. Ατελής αλλά ενδιαφέρουσα. Ατελής διότι δεν λογαριάζει τον τουρισμό καθώς την καταναλωτική διάθεση του νέου τουριστικού υποκειμένου ο οποίος τη δεκαετία του 90 θα αλλάξει άρδην το τοπίο ή την περίπτωση μαζικής κλοπής του νερού με τις παράλληλες συνδέσεις (όπως υπογραμμίζεται σε άλλο άρθρο της ίδιας έκδοσης) ή το ρόλο που ήδη παίζουν οι πηγαδάδες προμηθευτές νερού και ο ρόλος των γεωτρήσεων που διαρκώς αλλοιώνει ή μάλλον αλατώνει τον υπόγειο υδάτινο ορίζοντα, όμως ενδιαφέρουσα.

«Βήμα της Αίγινας», Σεπτέμβρης 1981, φύλλο 4

Η ΥΔΡΕΥΣΗ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΤΗΣ ΑΙΓΙΝΑΣ

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΛΥΣΗΣ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ

ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΟΥ Κ. ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΥΜΠΟΛΙΤΕΥΣΗΣ

Η δημοτική αρχή και ιδιαίτερα ο Δήμαρχος, μετά την κρίση που προκάλεσε η προμηθεύτρια εταιρία νερού (Μπακόπουλος ΕΠΕ) το 1979 αντιμετώπισε την κατάσταση στο Δήμο μας, όσο γινότανε πιο θετικά και σήμερα, δυο χρόνια μετά αποδεικνύεται και αποτελεσματικά.

Η αντιμετώπιση αυτή έγινε τον ΙΟΥΛΙΟ του 1979 κάτω από τις «μελετημένες» από τον κ.    Μπακόπουλο συνθήκες, μόνο που ο προμηθευτής νερού δεν λογάριασε ότι ο Ξενοδόχος άλλαξε. Έτσι ο δήμαρχος και οι δημοτικοί σύμβουλοι της συμπολίτευσης με τη βοήθεια των ιδιοκτητών πηγαδάδων, έδωσαν οι μεν πρώτοι στον προμηθευτή τέλος και οι δε δεύτεροι το απαιτούμενο νερό. Πέρασε το καλοκαίρι του 1979 έφτασε το καλοκαίρι του 1980 παρά τις εύλογες ανησυχίες πολλών, το νερό έφτασε για όλους και το 1980 και το 1981 διανύεται αισίως.

Η τιμή του νερού σήμερα έχει 40 δρχ. θα είχε 150 περίπου ίσως περισσότερο αν δεν ενεργούσαν τότε (Δήμαρχος και ΔΣ) έτσι όπως ενήργησαν, αυτό σαν πρώτη επιτυχία, γιατί με τη βοήθεια του δικηγόρου κ. Παπακωνσταντίνου (δικηγόρου του ΔΗΜΟΥ στο θέμα Μπακόπουλος) και την επιμονή του Δημάρχου και ολόκληρου του ΔΣ η δεύτερη επιτυχία είναι ότι σήμερα οι απαιτήσεις του κ. Μπακόπουλου οδεύουν σε συμβιβασμό.   

Έτσι μια πέρα για πέρα απαρτία της προηγούμενης δημοτικής αρχής, στις μέρες μας της τωρινής,   βρήκε τη λύση της, μάλλον καλύτερη.

Αυτήν την επιτυχία της Δημοτικής Αρχής και ιδιαίτερα του δημάρχου κ. Γ. Γιαννούλη η οποία δεν κόστισε χρήματα αλλά κόπο, σωματικό και ψυχικό, ο Αιγινήτικος λαός δεν την γνωρίζει στη συντριπτική του πλειοψηφία, αλλά όσοι τη γνωρίζουν δεν την αντιλαμβάνονται σ’ όλη τη διάστασή της. Η επιτυχία αυτή είναι μοναδικό παράδειγμα της ύπαρξης της ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ και πρέπει να της δοθεί, έκταση, βάθος και ουσιαστική ανάλυση μπροστά στο λαό της Αίγινας. Διότι όσοι ανακαλύπτουν από τη μηχανογραφημένη ειδοποίηση (επιτυχία κι αυτή της ΔΑ στο θέμα νερό) ότι το νερό κάνει 40 δρχ. το κυβικό, χωρίς της προσπάθειες της ΔΑ θα έκανε 150.

Σημείωση: Για να μην παρεξηγηθώ: το ότι οι σωλήνες του νερού είναι εναέριες και πρέπει να είναι κάτω από τη γη, το ότι το νερό πρέπει να είναι λίγο καλύτερο απ’ αυτό που είναι σήμερα, το ότι πρέπει να φτιαχτούν νέες δεξαμενές μεγαλύτερες, το ότι πρέπει να φέρουμε νερό με σωλήνες από τον Πειραιά, το ότι πρέπει να φέρουμε νερό με πλοία από την Τροιζηνία (τώρα που βρήκανε εκεί πολύ και άφθονο καλό νερό). Είναι θέματα οικονομικά, το άρθρο καταπιάνεται με την επιτυχή δραστηριότητα του δημάρχου και γενικότερα της ΔΑ στο θέμα ύδρευση,  έξω από την «οικονομική» ανάγκη της ύδρευσης χωρίς βέβαια να μην την ακουμπάει.

ΛΗΜΜΑ «ΑΙΓΙΝΑ», ΑΠΟ ΤΟ «ΝΕΩΤΕΡΟΝ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ ΗΛΙΟΥ» (3)

Λήμμα του Στυλ. Εμμ. Λυκούδη από το «Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν ΗΛΙΟΥ» για την «ΑΙΓΙΝΑ» αναδημοσιεύεται σε συνέχειες. Τόμος 1, σελίδες 690-709, (Για λόγους τεχνικούς δεν μπορούν να αποδοθούν στο κείμενο τα πνεύματα, κάποια σημεία στίξης και ο τονισμός της εποχής)

γ)Ορεογραφία. Τρόπος του λέγειν, διότι η Αίγινα ουδέν όρος έχει, και αυτό το ονομαζόμενον Όρος (το «Πανελλήνιον» του Παυσανίου) είναι «βουνός». Επειδή εν τούτοις εσχάτως εθεωρήθη η Αίγινα, ορθότατα δε, τόπος τουρισμού, θέλομεν εδώ αναφέρει τους αξιολογωτέρους βουνολόφους και λόφους, προς διευκόλυνσιν των εκδρομέων εις τον προσανατολισμόν των, εφ’ όσον ολίγιστοι δρόμοι υπάρχουν, τα μονοπάτια είναι και δύσβατα και δυσαναγνώριστα, οι δε αρχαιολογικοί τόποι και πολλοί και διάσπαρτοι. Ο παρατιθέμενος χάρτης του Εμμαν. Ν.Λαμπαδαρίου ευκολύνει πολύ δια των οριζοντιογραφικών αποστάσεων των υψωμάτων, των οποίων τα υψόμετρα έχουν προσδιορισθή βαρομετρικώς από τον διευθυντήν της Τοπογραφικής Υπηρεσίας και ακαδημαϊκόν Δημήτριον Ν. Λαμπαδάριον. Ούτως, αρχίζοντες και πάλιν από την ΒΔ.της νήσου άκραν: 1)Βουνάκι, ευδιάκριτον από τα ατμόπλοια της συγκοινωνίας, λοφίσκος εις την κορυφήν του οποίου σωρός χώματος μεταφεθέντος από αλλού έχει κυκλικήν βάσιν, άλλοτε περιτριγυρισμένον με «μορφωμένους» ογκολίθους που έχουν από αμομνημονεύτου κλαπή. Και πιθανολογείται ως τάφος του Φώκου, αλλά εφ’ όσον το χώμα δεν ανεσκάφη, επιτρέπεται και το ερώτημα, μήπως πρόκειται περί τύμβου Σαλαμινομάχων,των οπολίοων τα πτώματα εξεβράσθησαν εκεί. Παρόμοιον κατασκεύασμα άλλως τε, επί του ακρωτηρίου Κυνοσούρα της Σαλαμίνος του αντικρύζοντος την Ψυττάλειαν, ανασκαφέν το 1856 υπό της αυστριακής αρχαιολογικής σχολής, απεδείχθη τύμβος Σαλαμινομάχων, των οποίων ανευρέθη η τέφρα. 2)Δραγονέρα, 2,5 χλμ νοτίως της άκρας Τσερατσίνι. Εις την κορυφήν του (275 μ.) λείψανα αρχαίου βωμού. 3)Μαδαρόβουνο (υψόμ. 307 μ.)χωριζόμενον από το προηγούμενον με κρημνώδη χαράδρα ονομαζόμενη «Βορεινά». 4)Βουνό του Δένδρου, 3,5 Α. ΒΑ του Παληοπύργου. Πλόκαμός του απολήξει εις τον όρμον Πόντζα (β. 5) με ενδιαμέσους κορυφάς Ψαχνή (250 μ.) και Ψωμά Κοτρώνι. 5)Παληά-Χώρα εις 2,4 χλμ νοτίως της Σουβάλας και εις την θέσιν της αρχαίας Οίας ως πιστεύεται. Εκεί ήτο κτισμένη η πρωτεύουσα κωμόπολις της νήσου από των πειρατικών καιρών του μεσαίωνος, ότε το 897 εδηώθη η παράλιος χριστιανική πόλις μέχρι της Επαναστάσεως. 6)Βουνοσειρά Μπάσκου, με ενδιαμέσους κορυφάς Βρούβα-Βίγλα, Σκασμένο Βουνάκι ιδιοτρόπως αποσχισμένον από επάνω έως κάτω και απολήγουσα εις όρμον Βαγίας. 7)Παρλιάγκος (ύψος 360 μ.) κρημνώδης προς Ανατολάς, ομαλός προς Δυσμάς, πευκόφυτος παράγων περιζήτητον ρητίνην προς παρασκευήν ρητινίτου οίνου. Απολήγει δε εις Τούρλον με ενδιαμέσους κορυφάς: Ναός της Αφαίας-Κοκκινόβραχο-Λάφρι-Γαλαία.  Συνιστώμεν εις τους ορειβάτας ή σπηλαιοδίφας το εις πολύ ολίγους γνωστόν ότι προς το μέσον της ΒΑ πλευράς του Παρλιάγκου υπάρχει μικρόν σπήλαιον, αλλά το οποίον αποτελεί στόμιον σήραγγος που οι παλαιοί ωνόμαζον «Ανακώλη» και όπου εισέρχεται κανείς εις μέγα βάθος, εφ’ όσον αισθάνεται τον αέρα αναπνεύσιμον κατά παλαιά παράδοσιν η σήραγξ αύτη διερχομένη κάτωθεν των βουνολόφων, απέληγε (βλέπε χάρτη) εις την,3 περίπου οριζοντιογραφικά χιλιόμετρα ΝΔ, τέως ανδρικήν μονήν της Κοιμήσεως της Παναγίας της «Χρυσολεόντισσας» των παλαιών Αιγινητών. 8)Άγιος Ανδρέας 5 χλμ νοτίως του τσερατσίνι και 4 χλμ Ανατολικώς του Παληόπυργου. 9)Του Σκρέκα λοφοβουνοσειρά παράλληλος της προηγουμένης από την οποίαν χωρίζεται με φάραγγα 300 μ. πλάτουςνόπου διέρχεται η από Αιγίνης προς το τέως «Ανδρικό Μοναστήρι» ημιονική ατραπός. Απολήγει εις τον όρμον Πόρτες αλλάσσουσα το όνομα εις: Βουνό Ρουμελιώτη και Βουνό Κουράγιου. 10)Όρος (532 μ.) ο αρχαιότατα παντός άλλου αναφερόμενος υπό της Ιστορίας βουνός. Πλόκαμοί του προχωρούν προς άλλας τοποθεσίας, αλλάσσοντες όνομα κατά τόπους. Όπως και ο Θεόφραστος το περετήρησεν εις το περί «Σημείων και πνευμάτων» έργον του όταν «κρατάη σύννεφο» η κορυφή του θα βρέξη εντός ωρών. Εκτός όμως των ανωτέρω συστηματοποιημένων βουνοσιερών, υπάρχουν και μεμονωμένοι,του οποίους σημειώνει ο παρατιθέμενος χάρτης: Κουταλούς, Μουντί, Φωκίτσα, Νησίδα, Βωβού επί του οποίου ο θεωρούμενος Ναός της Αφροδίτης, Βίγλα Σουβάλας, Προφητηλίας, Φλόκα Ράχη, και Άγιος Δημήτρης Μεσαγρού μεταξύ Παρλιάγκου και Παληάς Χώρας. (Περί του τέως «Ανδρικού Μοναστηριού» και της Παληάς Χώρας θα διαλάβωμεν εις την μεταπροσεχήν παράγραφον).

ΛΗΜΜΑ «ΑΙΓΙΝΑ», ΑΠΟ ΤΟ «ΝΕΩΤΕΡΟΝ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ ΗΛΙΟΥ» (2)

Λήμμα του Στυλ. Εμμ. Λυκούδη από το «Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν ΗΛΙΟΥ» για την «ΑΙΓΙΝΑ» αναδημοσιεύεται σε συνέχειες. Τόμος 1, σελίδες 690-709, (Για λόγους τεχνικούς δεν μπορούν να αποδοθούν στο κείμενο τα πνεύματα κάποια σημεία στίξης και ο τονισμός της εποχής)

β)Όρμοι. 1)Λιβάδια, υπό το ομώνυμον άκρον.Τα σαφώς εις τον βυθόν διακρινομένα ίχνη λιμενικών έργων πείθουν ότι είχεν υπό των αρχαίων μεταποιηθή εις τεχνητόν μικρόν λιμένα. Αφ’ ής το 1926 ανηγέρθη εκεί η πρώτη ωραία έπαυλις, εξεδηλώθη ανεγέρσεως τοιούτων παρ’ Αθηναίων και Πειραιωτών ανακοπείσα ένεκα των πολεμικών καιρών. 2)Σουβάλα, ωραίος όρμος αντικρύζων τον Πειραιά και ταΦάληρα, και ο πλησιέστερος προς αυτά (1,1 μίλ.) τόπος αποβιβάσεως. Δι’ αυτό,εάν ο μελετηθείς λιμήν της κατασκευάζετο θα εγίνετο το μέρος πολυσύχναστον και θαυμασία λουτρόπολις (βλέπε κατωτ. «Θερμοπηγαί»). 3)Βαγία ή Του Καλούδη, από τα ευφορώτερα μέρη της νήσου πλησίον του ακρωτ. Τούρλος όρμος προσεγγίσεως καϊκιών δι’ εξαγωγήν κηπουρικών. 4)Αγία Μαρίνα επί της Ανατολικής πλευράς μεταξύ ομωνύμου ακρωτηρίου και ακρ. «Κυρ Αννίτσα». Άριστον αγκυροβόλιον καταφυγής και ο καλύτερος τρόπος αποβιβάσεως των δια θαλάσσης επισκεπτών του πλησίον εκεί ναού της Αφαίας. 5)Πόντζα,νοτίως του ακρ. «Του Πενήντα τα Βράχια» (αρ. 6),επίνειον συνοικισμών Τζάννου και Τσούλινδρας. 6)Πόρτες, ολίγον νοτιότερον επίνειον συνοικισμών Ανιτσαίου, Σοφικήτες, Μαργαρώνηδες, Αποσπόρηδες, Γκανάκηδες. 7)Κατόπιν και κατά σειράν: Λειβαδάκι, Κήπου, Λιγέα, Κλήμα, Λουριώτες, Σαρπά. 8)Πέρδικα, μεταξύ ομωνύμου ακρωτηρίου και Αγίου Σώζωντος (αρ.9 και 10) χωρίον ηλιόλουστον και γραφικότατον, χάρις εις την καταμεσής του εκκλησούλαν του «Γενέσιον της Θεοτόκου».9)Μαραθώνα (η),μέγας όρμος κολπίζων, ανοίγματος 2 μιλ. Μεταξύ Πέρδικα και Αώνι (αρ.10 και 11). Εις την ΝΑ ακτήν του όρμοι Καριώτης και Προφητηλίας όπου μετόχιον της μονής (ανδρικής) της Κοιμήσεως, εις δε την βορείαν αγκυροβόλιον Άγιος Βασίλειος εύκολα αναγνωριζόμενον από το πάλλευκον εκεί εκκλησίδιον λέγεται και Περιβόλα από το εκεί ιστορικόν κτήμα των Βούλγαρη. Δύο αμαξιταί οδοί συνδέουν τον Άγιον Βασίλειον προς την πόλιν της Αιγίνης, η μεν ασωτερική γενομένη επί Καποδιστρίου πρώτη αμαξιτή της αναγεννηθείσης Ελλάδος, η δε παράλιος. Καταμεσίς της τρίτης, λατομείον Κακοπέρατο,με τον σκληρόν τραχίτην του οποίου έγινε το υπόστρωμα της οδού Αθηνών-Βουλιαγμένης και το επίστρωμα της λεωφόρου της Ακτής Μιαούλη εις Πειραιά. Στόλον ολόκληρον δύναται να περιλάβη ο όρμος αυτός, όχι δε σπανίως τον προτιμά ο αγγλικός. Εις αυτόν τον όρμον την δείλην της 2)14 Ιανουαρίου 1828 ηγκυροβόλησεν πλησίον της υπό τον Λεμπάν γαλλικής φρεγάτας «Λα Ζυνόν» (δηλ. «Ήρα») το υπό τον Πάρκερ αγγλικόν δίκροτον «Γουώρσπάιτ») φέρον τον ηγεμόνα του αρτισυστάτου κράτους, τον «Κυβερνήτην της Ελληνικής Πολιτείας» Ιωάννην Καποδίστριαν εις αυτό επίσης εχαιρετίσθη πρώτην φοράν η ελληνική σημαία δια κανονιοβολισμών. Κατόπιν έρχεται ο λιμήν Αιγίνης,περί του οποίου κατωτέρω.

(Συνεχίζεται)

ΛΗΜΜΑ “ΑΙΓΙΝΑ”, ΑΠΟ ΤΟ “ΝΕΩΤΕΡΟΝ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ ΗΛΙΟΥ” (1)

Λήμμα του Στυλ. Εμμ. Λυκούδη από το «Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν ΗΛΙΟΥ», για την «ΑΙΓΙΝΑ», αναδημοσιεύεται σε συνέχειες. Τόμος 1, σελίδες 690-709. (Για λόγους τεχνικούς δεν μπορούν να αποδοθούν στο κείμενο τα πνεύματα, κάποια σημεία στίξης και ο τονισμός της εποχής)

ΑΙΓΙΝΑ. Νήσος προς το κέντρον του Σαρωνικού, μεταξύ Αργολίδος, Μεγαρίδος και Αττικής, χαριτωμένη και, από της εποχής όπου μύθος και ιστορία συγχέονται μέχρι και της συστάσεως του ελληνικού βασιλείου, εξόχως ιστορική. Είναι σχήματος ισοπλεύρου τριγώνου, με την βόρειον πλευράν του από Ανατολών προς Δυσμάς (μήκους 9 μιλλιών) και με την άντικρύ της, γωνίαν προς τον Νότον. Η γεωδεσιακή θέσις της κορυφής της, του βουνού Όρος ή Ανάληψις (υψόμ. 1752 πόδες,δηλαδή 532 μέτρα) είναι πλάτ. 37ο 41΄59΄΄, 2-μήκ. 0ο 13΄20΄΄, 62 δυτ.μεσημβρινού Αθηνών, δηλαδή 23ο 29΄52΄΄ Αν.Γκρήνουϊτς ο πλωτάρχης Τόμας Γκραίηβς κυβερνήτης του βρεττανικού υδρογραφικού «Beacon», εύρων το 1839 αυτάς 37ο 41΄54΄΄ Β-23ο 29΄56΄΄ Αν. ελάχιστα ελανθάσθη. Ονομαζομένη κατά την απωτάτην αρχαιότητα και ΟΙνόνη και Οινώνη και ΟΙνοίη και ΟΙνοπειάς, υπέστη τρεις βασικάς εποικήσεις: Την πρώτην από τους Πελασγούς ή τους Προέλληνας μάλλον τη δευτέραν από τους υπό τον Άκτορα Αχαιούς και την τρίτην από τους Δωριείς. Περίδοξος κατά την ελληνικήν περίοδον, εξέπεσε κατά την ρωμαϊκήν, υπεδουλώθη εις διαφόρους κατακτητάς τον μεσαίωνα και τελικώς εις τους Τούρκους, δια ν’ αναγεννηθή από την τέφραν  της μετά της λοιπής Ελλάδος και να γίνη ο τόπος της συγκροτήσεως των πρώτων κρατικών εξουσιών, ευθύς μόλις ανεγνωρίσθη επισήμως διεθνώς του Κράτους η ανάστασις. Εις το παρόν αρθρίδιον θα παραθέσωμεν, με κάθε συντομίαν επιτετραμμένην, ειδήσεις σχετικάς με τας ως ανωτέρω περιόδους της ιστορίας της. Α’) Η ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ Α)Ακρωτήρια. Από της ΒΔ άκρας και κατά την διεύθυνσιν των δεικτών ωρολογίου: 1)Πλακάκια ή Άγιοι Απόστολοι από ομωνύμου εκκλησιδίου κτισθέντος υπό των Αιγινητών δυτών, λατρευόντων τους Αγίους Αποστόλους ως προστάτας των. Η τοποθεσία του ακρωτηρίου αντικρύζουσα την διώρυγα του Ισθμού, είναι εκ των ωραίων της νήσου, πρό πάντων δια τας φαντασμαγορικάς χειμερινάς δύσεις. Πολλαί επαύλεις μεγάλαι και ωραίαι, ιδίως η ποτέ Αλεξάνδρου Ζαΐμη πρώην Γεωρ. Βενιζέλου. Εις την περί το ακρωτήριον θάλασσαν αλιεύονται «κατσούλες», εντελώς τοπικά μετρίου μεγέθους ψάρια εξαιρετικώς εύγευστα. 2)Λειβάδια (βλέπε και κατωτέρω) ολίγον ανατολικότερα του προηγουμένου. 3)Φούρνοι (ή Τσερατσίνι) χερσονησίς, 3 μιλ. Ανατολικώς των Πλακακίων, εις την οποίαν ο γνώστης και ερευνητής της πατρίδος του Εμμαν. Φλετορίδης ανεύρεν αρχαίας σκωριάς εκκαμινευμένου χαλκού τούτο, εν συνδυασμώ προς το εκεί υπάρχον ειδικό χώμα προς χρήσιν μοντέλων χυτηρίου, πείθει ότι εκεί υπήρξαν –ως και το όνομα λέγει- αι κάμινοι τήξεως χαλκού και τα εργαστήρια των αρχαίων καλλιτεχνών της Αιγίνης. 4)Κατόπιν και κατά σειράν ακρ. Καλλιόπη και Μαυρομούτζουνο, προ αυτού δε νησίς Νησίδα, όπου ναΐσκος Ζωοδόχου Πηγής, «γνώρισμα» (βλ.λ.) δια τους ναυτικούς. 5)Τούρλος και Κουρσοσπηλιά η ΒΑ άκρα της νήσου.Εις τους αποτόμους βράχους του διακρίνονται ίχνη σιδηρών κρίκων πακτωθέντων δια πρόσδεσιν πλοίων, πιθανώς κατά τους πειρατικούς χρόνους.Μέχρι της γερμανικής εισβολής υφίστατο εκεί φρούριον «Βόα» (δηλαδή «βόρειον οχυρόν Αιγίνης»), ωπλισμένον με βαρέα πυροβόλα των παλαιών θωρηκτών. 6)Μετά τούτο, επί ανατολικής πλευράς και με κατεύθυνσιν προς Νότον: Αγία Μαρίνα, μεταξύ του οποίου και ο Τούρλος πέντε βραχονησίδες αποσπάσματα της ακτής και δια τούτο «Απόνησα» ονομαζόμεναι, η μεγαλυτέρα των οποίων υψηλή και εις σχήμα κώνου Ζάχαρης, διακρίνεται από το Ζάππειον κατά τας χειμερινάς καλοκαιρίας, «Κυρ Αννίτσα» «Του Πενήντα τα Βράχια» «Πηνελόπη». 7)Άγι’ Αντώνης εις το οποίον τελειώνει ο δεύτερος εις ύψος (380 μ.) βουνός της Αιγίνης φαίνεται καθαρά από το Ζάππειον, αριστερά της κορυφής του Όρους. 8)Πύργος από ερειπίων φρυκτωρικής (βλ.λ.) συνεννοήσεως προς τον Πόρον και το Σκύλαιον (ακρ. «Τσελεβίνια») κατά τον μεσαίωνα πιθανώς. Νότια της νήσου εσχατιά. 9)Άγιος Σώζων ή Άγιος Σώστης από ποτέ φερενύμου ναού,όπου μέχρι και του 1936 μεγαλοπρεπώς της 7 Σεπτεμβρίου επανηγύριζε, και κατεδαφίσθη όπως ιδρυθή το «νότιον οχυρόν Αιγίνης». Γίνονται προσπάθειαι και έρανοι δια την ανέγερσιν προσωρινού εκκλησιδίου επί της θέσεως του κατεδαφισθέντος ναού. 10) Πέρδικα προ του ομωνύμου γραφικοτάτου χωρίου άντικρύ του η νησίς Μονή εις το ακρωτ. «Κωστή» ή «Λουγγή» επί της οποίας ωραίος αυτόματος φάρος «Άγκα» (βλ.λ) 11) Παλαιόπυργος ή Αώνι, επί της δυτικής πλευράς, αντικρύζον το στενόν των Μεθάνων. Έχει εις μεγάλην έκτασιν επικίνδυνα αβαθή προχωρούντα πολύ προς Βορράν και αντικρύζοντα τα αβαθή της Μετόπης. Επειδή την νύκτα διαπλέεται –το θέρος ιδίως, με τους εκδρομείς- ο μεταξύ των αβαθών στενώτατος πόρος, ετοποθετήθη ο φάρος της Μονής (αρ.10). Όταν τον βλέπουν με κόκκινον φως,πλέουν ασφαλέστατα όταν δε βλέπουν το φως του, κινδυνεύουν από τα αβαθή της Μετόπης όταν τον βλέπουν με πράσινον φως πλησιάζουν επικίνδυνα εις τα αβαθή του Αώνι έτσι ο νυκτερινός διάπλους είναι ευκολότερος παρά ο ημερινός. 12)Συριώτη ή Μύλος αμέσως προς Νότον του λιμένος Αιγίνης, όπου επί Καποδιστρίου υπήρχεν ο μεγαλύτερος της πόλεως –πρωτευούσης- μύλος. 13)Σκεντεριώτη, παλαιά ονομασία του υψηλού ακρωτηρίου εις την κορυφήν του οποίου ο μόνος απομείνας κίων του θεωρουμένου της Ευπλοίας Αφροδίτης ναού, δια τούτο δε λέγεται τούτο και «Της Κολώνας». Εις την προς θάλασσαν πλαγιάν του ήτο επί Καποδιστρίου το πρώτον λοιμοκαθαρτήριον του Κράτους σώζεται το κτίριον ακόμη. (Συνεχίζεται)

για το ζήτημα του Τοπικού Αρχείου στην Αίγινα

Πολλοί στο νησί νομίζουν ότι η νεώτερη ιστορία της Αίγινας είναι, απλά, τα Καποδιστριακά κτίρια που χτίστηκαν εκείνη την εποχή και αποκλειστική μέριμνα οφείλει να είναι η διατήρησή τους και ανάδειξή τους στο πλαίσιο της τουριστικής ανάπτυξης ή στην πιο καλή περίπτωση, της τοπικής αυτογνωσίας. Κάποιοι άλλοι μονόπλευρα τονίζουν πως μια υπηρεσία θα κλείσει αφήνοντας ένα κενό θέσεων εργασίας. Κάποιοι άλλοι επισημαίνουν ότι το Τοπικό Αρχείο είναι το πιο σημαντικό ιστορικό κτίριο-Μουσείο που πρέπει να αναδειχθεί στον τόπο, αποκλειστικά και μόνο γιατί ήταν στην Αίγινα η έδρα του πρώτου κυβερνήτη του ελληνικού κράτους. Κάποιοι άλλοι, επίσης μονόπλευρα, εστιάζουν στα τελευταία χρόνια πλημμελούς λειτουργίας του Αρχείου, ως ενός κτιρίου που θα μπορούσε να υποδέχεται τους επισκέπτες. Κάποιοι άλλοι μιλούν για τις πρωτότυπες γκραβούρες που θα «φύγουν από την Αίγινα». Αυτό που ξεχνούν ή δεν γνωρίζουν ή δεν ενδιαφέρονται να αναφανεί, είναι το γεγονός ότι το Τοπικό Αρχείο Αίγινας, εκτός από τοπικό φολκλόρ, εκτός από ιστορικό κτίριο που πρέπει να αναδειχθεί, εκτός από χώρος έκθεσης γκραβουρών εποχής και προσωπικών αντικειμένων του πρώτου κυβερνήτη της χώρας, εκτός από υπηρεσία που εξασφαλίζει θέσεις εργασίας-περιττεύων ίσως θεσμός για το μνημόνιο, εκτός από αποθήκη «περίσσιας και άχρηστης χαρτούρας» υπηρεσιών του νησιού είναι ίσως ο μοναδικός τρόπος μελέτης -μέσω εγγράφων, αυτής της «περίσσιας και άχρηστης χαρτούρας» υπηρεσιών του νησιού- της νεώτερης Ιστορίας τόσο της Αίγινας όσο και γενικότερα της χώρας.

Αυτό είναι που δεν λένε, δεν ενδιαφέρει, δεν αφήνουν να συντεθεί με όλες τις υπόλοιπες λειτουργίες, που είναι εξίσου σημαντικές και σοβαρές και συνιστούν το «πρόβλημα του Αρχείου». Αν εξαιρέσουμε τον σημαντικό όγκο εγγράφων από όλες τις υπηρεσίες του τόπου, των οποίων η μελέτη θα τεκμηρίωνε καλύτερα την τοπική ιστορία, ίσως το πιο σημαντικό αρχείο Φυλακών στην Ελλάδα βρίσκεται στην κατοχή του Τοπικού Αρχείου. Αυτή λοιπόν η «περίσσια και άχρηστη χαρτούρα» υπηρεσιών του νησιού είναι η σημαντική μας δυνατότητα να γνωρίσουμε από άλλη όψη τους εαυτούς μας, δίπλα στην προφορική μαρτυρία, τα βιβλία, τα ιστορικά κτίρια και τις γκραβούρες. Αυτό μαζί με τα άλλα συνιστούν το «πρόβλημα του Τοπικού Αρχείου Αίγινας».

Απέναντι στο διαχρονικό πρόβλημα του νερού-Απέναντι στο θέατρο διακοπών μεταφοράς του νερού

Από εχθές 25 Ιουλίου 2013, ζούμε στην Αίγινα την επανάληψη θερινών θεατρικών παραστάσεων διακοπής υδροδότησης οι οποίες ξεκίνησαν συστηματικά τα τελευταία χρόνια. Οι «σύννομες» -λόγω μη πληρωμών- διακοπές μεταφοράς νερού από τους υδρομεταφορείς που αποτελεί τον σχεδόν απόλυτο τρόπο υδροδότησης της Αίγινας με την πολιτική ευθύνη όλων των διοικήσεων του Δήμου, των Νομαρχιακών διοικήσεων στον Πειραιά, των Υπουργείων και της σημερινής διοίκησης της Περιφέρειας, εδώ και 40 χρόνια, είναι το πραγματικό σενάριο για αυτές τις θεατρικές παραστάσεις διακοπής του νερού. Κι αυτές τις παραστάσεις δεν τις πληρώνουμε τόσο ακριβά διότι κρατάνε συνήθως λίγες ημέρες για ένα ακατάλληλο νερό που χρησιμοποιείται αποκλειστικά για λάτρα, μιας και το νερό της ΕΥΔΑΠ που μεταφέρουν οι υδρομεταφορείς αναμιγνύεται με το υφάλμυρο νερό που αγοράζει ο Δήμος Αίγινας εδώ και 40 περίπου χρόνια από τους λεγόμενους «φρεοατοϊδιοκτήτες». Σ’ αυτές τις θεατρικές, θερινές παραστάσεις που έχουν ταλαιπωρήσει το νησί μας τα τελευταία χρόνια, βασικοί πρωταγωνιστές είναι η δημοτική αρχή Αίγινας που αδυνατεί λόγω χρεών να πληρώσει, οι υδρομεταφορείς ιδιοκτήτες πλωτής υδροφόρας, η ΕΥΔΑΠ που πουλάει το νερό στο νησί, η Περιφέρεια που χρηματοδοτεί τη μεταφορά και το Κράτος μέσω των υπουργείων που αναλαμβάνουν την ευθύνη της χρηματοδότησης. Σε κάθε περίσταση, μέρος του θεατρικού σκηνικού είναι μια πλωτή υδροφόρα του Πολεμικού Ναυτικού που προσεγγίζει το νησί σε επίνειο στη βόρεια πλευρά του, η οποία κάθε φορά αναχωρεί άπρακτη είτε διότι για τεχνικούς λόγους δεν μπορεί να συνδεθεί το σύστημα παροχής της με τις εδώ εγκαταστάσεις, είτε διότι οι εγκαταστάσεις αποτελούν ιδιοκτησία ενός από τους υδρομεταφορείς. Κομπάρσοι στις θεατρικές παραστάσεις είναι συνήθως ο εισαγγελέας, οι τοπικοί βουλευτές, ο αντιπεριφερειάρχης και διάφοροι που κατά καιρούς επιδιώκουν να πουλήσουν σπουδαίες λύσεις όπως αυτή της αφαλάτωσης. Γκεστ σταρ στη σημερινή παράσταση «διακοπή υδροδότησης» είναι η επίτροπος Δ. Πειραιά που ακύρωσε την απευθείας ανάθεση της Δημοτικής αρχής Αίγινας στους γνωστούς υδρομεταφορείς, σε μια «ευτυχή» συγκυρία που «χρήματα δεν υπάρχουν», δώρου από τον υπουργό Χατζιδάκη προς τους υδρομεταφορείς, 5.000.000 εκατομμυρίων ευρώ για την απρόσκοπτη μεταφορά νερού προς το νησί μας για όλα τη χρονιά. Αυτά τα στοιχεία, περίπου, συγκροτούν αυτές τις θεατρικές παραστάσεις διακοπών νερού στην Αίγινα, παραστάσεις που ως θεατές δεν τις πληρώνουμε και τόσο ακριβά, αν αυτό είναι η έλλειψη νερού για τη λάτρα της καθημερινότητας για λίγες ημέρες, οι γρίνιες για τις υποσχέσεις που δεν τηρήθηκαν, το κακό όνομα για την τουριστική μας βιομηχανία των 200 μέτρων της παραλίας της πόλης της Αίγινας.

Αυτό που πληρώνουμε ακριβά είναι η πραγματικότητα της μεταφοράς του νερού στην Αίγινα, από το οποίο «χάνεται» 40-45% της ποσότητας, με έναν «μυστηριώδη» τρόπο εδώ και περίπου 40 χρόνια, σύμφωνα με δημοσιεύματα τοπικών εφημερίδων απ’ τη δεκαετία του 70 (ενδεικτικά, δημοσίευμα από το «Βήμα Της Αίγινας», ΤΕΤΑΡΤΗ 14 ΙΟΥΛΗ 1976, έτος Β’ Αριθ. Φύλλου 35, ΤΙΜΗ ΦΥΛΛΟΥ 4 ΔΡΧ. για το 35% «απωλειών» λόγω «φλωτέρ» στην «αποθήκευση του νερού»). Αυτό που πληρώνουμε ακριβά είναι για την ακρίβεια το αποτέλεσμα της κεντρικής και τοπικής πολιτικής, σε μια διαχρονία που ταυτίζεται πολιτικά με το καταναλωτικό-παρασιτικό-μεταπρατικό μοντέλο για την οικονομία και την κοινωνία.

Επειδή στις μέρες μας επιχειρείται, με έναν άνευ προηγούμενου τρόπο η προώθηση της «μαγικής» λύσης του αγωγού ύδατος που θα συνδέει απ’ ευθείας το νησί με εγκαταστάσεις της ΕΥΔΑΠ στο νησί της Σαλαμίνας, μια διαδικασία που σταμάτησε πριν λίγο καιρό για λόγους μη χρηματοδότησης από τα ΕΣΠΑ όπως και τα χερσαία έργα υποδοχής του αγωγού,

Επειδή συνεχίζεται και στις μέρες μας η διαχρονία εκβιασμών και πλουτισμού των επιχειρηματιών της μεταφοράς νερού οι οποίοι με τον κόπο μας «χτίζουν» νέα πλοία

Επειδή ο Καλλικράτης, περισσότερο από κάθε άλλο σχέδιο για την Τοπική Αυτοδιοίκηση την καθιστά ένα έρμαιο χρηματοδότησης, δανειοδότησης και χρέωσης, δηλαδή ένα τοπικό μνημόνιο ακόμα και πριν την υπαγωγή της στην επιτήρηση της Τρόικας (ο Δήμος Αίγινας είναι μέσα στις 58 υπερχρεωμένες τοπικές αυτοδιοικήσεις στην Ελλάδα, σύμφωνα με επίσημα δημοσιεύματα από το 2010),

Επειδή ο Καλλικράτης, περισσότερο από κάθε άλλο σχέδιο καθιστά την τοπική Αυτοδιοίκηση ένα βαποράκι του χρήματος από επίσημες χρηματοδοτικές πηγές προς τους εργολάβους,

Επειδή στις μέρες του Μνημονίου που διανύουμε, ως αποικία χρέους, το νερό, το απόλυτο αγαθό είναι, προ των θυρών, στα χέρια πολυεθνικών εταιριών

Αυτή την εποχή είναι σημαντικό να συζητηθεί το πρόβλημα του νερού ξεκινώντας από την εν γένει προβληματοποίησή του. Οι θεατρικές παραστάσεις «διακοπών νερού» θα σταματήσουν αλλά και θα ξαναγίνουν. Η ρητορεία και σπέκουλα των πολιτικών παραγόντων μας για τις διαχρονικές «μαγικές λύσεις» θα ξαναφουντώσει. Το πρόβλημα όμως θα παραμείνει.

26 Ιουλίου 2013

Σχεδία στ’ ανοιχτά της Αίγινας

ΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΤΗΝ ΑΙΓΙΝΑ

ΓΕΝΙΚΑ:

1)Το πρόβλημα επάρκειας, ποιότητας και διαχείρισης του νερού είναι τοπικό-εγχώριο και διεθνές. Είναι ένα κομβικό κοινωνικό ζήτημα κι όχι «μερικό». Το ζήτημα του νερού τέμνει τη σχέση της κοινωνίας με τη φύση και την οικολογική ισορροπία, τις σχέσεις παραγωγής και την οικονομία, τη σχέση κοινωνίας με την πολιτική και τις κοινωνικές αξίες. Κατά συνέπεια εμπλέκεται άμεσα με τους εξής παράγοντες:

α)σκουπίδια/απόβλητα/βοθρολύματα

β)κατευθύνσεις της παραγωγής

γ)πολιτικές αποφάσεις

δ)κοινωνικές αξίες/παιδεία κλπ.

2)Την περίοδο που ζούμε, ο τεχνοεπιστημονισμός ως εργαλείο της αποικιοποίησης του καπιταλισμού επιδιώκει να κυριαρχήσει σε νέες «ηπείρους»: στο ανθρώπινο σώμα, στον ήλιο, στο νερό, στο οξυγόνο. Το νερό είναι απόλυτο αγαθό εφόσον δεν μπορεί να παραχθεί από την ανθρώπινη δραστηριότητα.

3)Αιτία του διεθνούς, εγχώριου και τοπικού προβλήματος αποτελούν ταυτοχρόνως η διαδικασία επέκτασης της εμπορευματοποίησης και η αστικοποίηση. Το νερό εντάσσεται στα βασικά αντικείμενα της νεοαποικιοκρατίας. Το τοπικό-εγχώριο ζήτημα εμπλέκεται με την παγκοσμιοποίηση της οικονομίας καθώς ολοένα και λιγότεροι οργανισμοί συσσώρευσης του πλούτου (διεθνείς πιστωτικοί μηχανισμοί, πολυεθνικές εταιρίες, ισχυρά κράτη) το ξεπερνούν ως τέτοιο. Η Ελλάδα είναι, πλέον, από το 2010 μια αποικία χρέους και αυτό δίνει το στίγμα πλέον για το σύνολο των προβλημάτων. Από την άλλη, η, απ’ το 19ο αιώνα ίδρυση εταιριών (στη Γαλλία και αργότερα στην Αμερική, εταιρίες που έγιναν πολυεθνικές) διαχείρισης της ύδρευσης-αποχέτευσης και η δραστηριότητά τους σε όλο τον κόσμο έχει επιδεινώσει συνολικά την κατάσταση:

α)κατακόρυφη αύξηση της τιμής του νερού

β)ελαχιστοποίηση των ελέγχων ποιότητας και υγιεινής

γ)εξαντλητική μείωση του προσωπικού

δ)νέες «περιφράξεις» στο φυσικό νερό (απαγόρευση συλλογής βρόχινου, από ποτάμια, λίμνες κλπ). Παρόλα αυτά στη σύνθεση των αιτιάσεων, οι εσωτερικές αντιφάσεις παίζουν ένα σημαντικό ρόλο με τις διεθνείς ανακατατάξεις ισχύος

4)Η προβληματοποίηση του νερού συντελεί στον απόλυτο διαχωρισμό νερού πόσιμου-νερού λάτρας και άρδευσης εξ αιτίας της μόλυνσης και υφαλμύρωσης των υδάτων. Η βιομηχανία, ο πετροχημικός κύκλος, η εκβιομηχανισμένη αγροτική παραγωγή, ο τουρισμός και ο καταναλωτισμός ως κοινωνική αξία, είναι οι βασικοί λόγοι του προβλήματος διαχείρισης, επάρκειας και ποιότητας του νερού.

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ:

1)Ο τουρισμός ως η εμπορευματοποίηση του «ελεύθερου» χρόνου και ιδιαίτερα αυτού που συνδέεται με τη μετακίνηση του αστικού πληθυσμού προς την παράλια επαρχία ξεκινάει γύρω στο 1960.Η εμπορευματοποίηση αυτή επιχειρηματικά ταυτίζεται με την παροχή υπηρεσιών διαμονής, διατροφής και διασκέδασης.

2)Ο τουρισμός είναι βασικός πυλώνας της παρασιτικής-μεταπρατικής-καταναλωτικής ελληνικής οικονομίας δίπλα σ’ αυτόν του εμπορίου, της οικοδομής, των εμβασμάτων από τη ναυτιλία και τη μετανάστευση. Η πρωτογενής παραγωγή παρόλο που αναβαθμίζεται τεχνολογικά άρα και σε επίπεδο επάρκειας, εν τούτοις φθίνει δημογραφικά ενώ η δευτερογενής παραγωγή υπολείπεται της Δύσης και παραμένει εξαρτημένη. Γενικά η οικονομία στην Ελλάδα ακολουθά το παρασιτικό, καταναλωτικό, μεταπρατικό μοντέλο και στον ίδιο προσανατολισμό παραμένει και η επίσημη πολιτική. Το ελληνικό κράτος είναι απόφυση της Δύσης.

3)Τουρισμός σημαίνει ότι αλλάζει δραστικά η τοπική οικονομία. Από την πρωτογενή παραγωγή που διατηρούν συνήθως οι παράλιες κοινωνίες περνούν στον τριτογενή τομέα πώλησης του τουριστικού προϊόντος. Για την Ελλάδα όμως, πέρα από την εποχιακή και πανταχού μετακίνηση πληθυσμών, υπάρχει και το κύμα μόνιμου παραθερισμού. Άρα μιλάμε και για την αύξηση της οικοδομικής δραστηριότητας.

4)Το νερό παίζει ένα κομβικό ρόλο στη νέα κατάσταση. Η έλλειψη υποδομών ύδρευσης-αποχέτευσης για την εποχιακή παραμονή ενός δυσανάλογου αριθμητικά με τους ντόπιους, πληθυσμού με υψηλές καταναλωτικές απαιτήσεις δημιουργεί την έναρξη του προβλήματος του νερού.

5)Σημαντικό ρόλο στο ζήτημα του νερού παίζει η ταύτιση της πολιτικής κοινωνίας με το κράτος-κόμματα. Αυτή είναι και η βασική ενδογενής αιτία για το είδος της μετέπειτα δραστηριότητας σε όλα τα πεδία της κοινωνίας. Η ψηφοθηρία, οι πελατειακές σχέσεις, η διαφθορά στους θεσμούς και όλα αυτά τα χαρακτηριστικά που συνιστούν την «ελληνική παθογένεια» δίνουν το στίγμα τους στη νέα βιομηχανία κατασκευής ψευδαισθήσεων. Καταστρατήγηση νόμων για το περιβάλλον, για τη δόμηση, για τις παραλίες, για το στήσιμο γενικά αυτής της παροχής του τουριστικού προϊόντος είναι βασικές συνιστώσες της τουριστικής ανάπτυξης στην Ελλάδα. Η μη εφαρμογή νόμων, χωροταξικών πλαισίων, δημιούργησαν το τέρας της παράλιας Ελλάδας. Έτσι, το νερό μέσα σε όλα τα προβλήματα που ανακύπτουν από την ανάπτυξη του τουρισμού αποτελεί το φλέγον ζήτημα που αντιμετωπίζεται ως εξής:

α)μεταφορά νερού

β)γεωτρήσεις ανεξέλεγκτες που αλατώνονται στην πάροδο του χρόνου

γ)πηγάδια που γίνονται βόθροι

δ)ανάπτυξη της αγοράς εμφιαλωμένου νερού

ε)χρήση του νερού μιας ευρύτερης περιοχής αποκλειστικά από τις τουριστικές ζώνες

6)Κομβικό ρόλο παίζει η ανάπτυξη του καταναλωτικού μοντέλου περί υγιεινής. Αν στις αστικές περιοχές αποτελεί πρόβλημα υπερκατανάλωσης, για τις τουριστικές (πρώην αγροτικές) περιοχές κυριολεκτικά συνιστά μια βόμβα.

ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΙΓΙΝΑ:

1)Η Αίγινα απ’ το 1960 ακολουθάει σε συνδυασμό με τα ιδιαίτερα τοπικά χαρακτηριστικά της το προαναφερόμενο μοντέλο. Τουρισμός-Οικοδομή αποτελούν το βασικό δίπτυχο που είναι η οικονομία του νησιού: α)Από το παραγωγικό (αγροκτηνοτροφικό-αλιευτικό με ελάχιστο εμπορικό τομέα και με τα εμβάσματα των ναυτικών και παλιότερα των σπογγαλιέων) στην παροχή τουριστικών υπηρεσιών (εμπόριο, καταλύματα, διασκέδαση κλπ.) β)Ανάπτυξη της οικοδομής για τουριστικά καταλύματα και παραθεριστικές κατοικίες.

2)Όσον αφορά στο ζήτημα του νερού:

α)οικοδόμηση χωρίς μέριμνα για την κατασκευή στέρνας

β)ανεξέλεγκτες γεωτρήσεις-αλάτωση των υδάτων

γ)αύξηση της κατανάλωσης του νερού

δ)πηγάδια που μετατρέπονται σε βόθροι

ε)μεταφορά νερού από τον κάμπο της Τροιζηνίας (τότε υδρομεταφορέας Μπακόπουλος, αργότερα Ηλιακίδης-Λεβεντάκης από την ΕΥΔΑΠ)

στ)ο Δήμος Αίγινας, υπεύθυνος για το δίκτυο ύδρευσης αγοράζει νερό υφάλμυρο από ντόπιους, τους αποκαλούμενους «φρεατοϊδιοκτήτες»

ζ)διαχωρισμός νερού λάτρας-νερού πόσιμου,

η)αύξηση της κατανάλωσης εμφιαλωμένου νερού μέχρι τη σημερινή αποκλειστική καθημερινή κατανάλωση

3)Αποτέλεσμα: Νερό ακατάλληλο για πόση ακόμα και σε περιπτώσεις για πότισμα, ακριβό, με πλήρες αδιέξοδο όσον αφορά τη λύση του προβλήματος ποιότητας, επάρκειας και διαχείρισης.

4)Ιδιαίτερα τοπικά χαρακτηριστικά του προβλήματος:

α)Άμεση οικονομική επιβάρυνση (4.500.000 ευρώ, περίπου, το χρόνο για τη μεταφορά και αγορά του νερού)

β)δημιουργία ενός κύκλου ανθρώπων που υπερασπίζονται τα συμφέροντα τους μέσω των συμφερόντων του υδρομεταφορέα και διαμορφώνουν πολιτικά-εκλογικά μέτωπα

γ)διαχρονική, δήθεν, απώλεια του νερού 35-45% (η «διαρροή» ως τοπικό ανέκδοτο: τροπικό δάσος στην Αίγινα από την 40χρονη απώλεια του μισού νερού του δικτύου)

δ)διεύρυνση αυτής της διαφθοράς στο κοινωνικό σώμα (εκατοντάδες συνδέσεις by-pass στο δίκτυο ύδρευσης)

ε)δημιουργία πελατειακής σχέσης μεγαλοοφειλετών-δημοτικών αρχών,

στ)συμβολική και πρακτική διόγκωση του προβλήματος με τη διεύρυνση ενός μεσοαστικού-μεγαλοαστικού τμήματος στο νησί που συνδυάζει βίλα-πισίνα

5)Όλα τα παραπάνω συνθέτουν το τοπικό μας μνημόνιο μέσω της διόγκωσης του τοπικού χρέους και του συνδυασμού του με την εφαρμογή της νέας διοίκησης Καλλικράτη η οποία αποτελεί το βαποράκι χρήματος από ΕΕ-Περιφέρεια-δάνεια από τις Τράπεζες προς την Αγορά. Πολύ πιθανή και η παραπομπή Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, μεταξύ αυτών και της Αίγινας στην επιτήρηση από την Τρόικα σε ένα επόμενο μνημόνιο. Ένα χρέος που πολύ πιθανόν να μοιραστεί κατά κεφαλήν στους κατοίκους του νησιού.

6)Τι κάνουν οι δημοτικές αρχές σε συνδυασμό με τη δευτεροβάθμια τοπική αυτοδιοίκηση; Περεταίρω χρέωση στον υδρομεταφορέα, πίστωση σε Τράπεζες, αύξηση τιμολογίου, μεταφορά χρημάτων (π.χ. από την καθαριότητα-αποκομιδή απορριμμάτων) στο μπάλωμα της «τρύπας» του νερού. Από την άλλη πιθανολογείται και η περιβόητη σύνδεση μέσω υποθαλάσσιου αγωγού με την ΕΥΔΑΠ από τη Σαλαμίνα.

ΤΑ ΑΔΙΕΞΟΔΑ ΤΗΣ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΔΑΠ:

α)Νερό που πιθανόν να μην είναι αρκετό σε συνθήκες ανόδου του πληθυσμού και των φαντασιακών δυνατοτήτων που πηγάζουν από το υπάρχον καταναλωτικό μοντέλο

β)εγκατάσταση υποθαλάσσιου που ως πιλοτική, αναμενόμενο είναι να ξεπεράσει την πρόβλεψη για το κόστος της (αρχικό κόστος 24.000.000 ευρώ) εφόσον εμφανιστούν νέα προβλήματα. Μην ξεχνάμε ότι πρόκειται για κατασκευή κατά τη διάρκεια της μελέτης και μελέτη κατά τη διάρκεια της κατασκευής (η γνωστή «μελετοκατασκευή» που ανεβάζει διαρκώς και απρόβλεπτα το κόστος κατασκευής)

γ)ρίσκο μεγάλο για τις πιθανές βλάβες στο βυθό

δ)μετακύληση του κόστους κατασκευής του στους χρήστες  του νέου δικτύου

ε)επικείμενη λόγω μνημονίου ιδιωτικοποίηση της ΕΥΔΑΠ-θυγατρικής ΕΥΔΑΠ νήσων και υπαγωγή όλων των υδάτων της ευρύτερης περιοχής υπό τη διαχείριση μιας πολυεθνικής επιχείρησης.

Το έργο αυτό εντάσσεται στη λογική της επέκτασης της εμπορευματοποίησης του νερού και της επέκτασης της εργολαβίας. Δεν είναι έργο υποδομής αλλά αποικιοποίησης του νησιού.

ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ-ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ:

απέναντι  στο συνδυασμό της ελληνικής αποικίας χρέους και της ελεεινής δημοτικής διαχείρισης,

απέναντι στη διογκούμενη φτώχεια, την ανεργία, τον παρασιτισμό, την τοπική πολιτική και οικονομική διαπλοκή που επιτείνει το αδιέξοδο,

στα πλαίσια νοικοκυρέματος του τόπου με στόχο τη δημοκρατική πολιτική-την κοινοτικοποίηση της οικονομίας-τη συνεργασία κοινωνίας με τη φύση,

στα πλαίσια μιας τοπικής πολιτικής που απορρίπτει το τρίπτυχο μοντέλο ενός αδιέξοδου κύκλου χρήματος που συνοψίζεται στο: πίστωση ή χρηματοδότηση-αυτοδιοίκηση-επιχειρηματίες, και αγωνίζεται για την δημιουργία ενίσχυση των υποδομών για να μπορέσει να επιβιώσει ο τόπος.

-Να αντισταθούμε στις μνημονιακές συμβάσεις που προβλέπουν την ιδιωτικοποίηση των νερών (ΕΥΑΘ, ΕΥΔΑΠ) και μετατρέπουν το νερό σε εμπόρευμα. ΤΟ ΝΕΡΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΑΓΑΘΟ!

-Μελέτη με τη συνεργασία της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και τμημάτων Υδρολογίας των Τεχνολογικών Ιδρυμάτων για την ουσιαστική σημασία για την ύδρευση του νησιού δίπλα στην ιστορική ανάδειξη του αρχαίου-ρωμαϊκού-βυζαντινού υδραγωγείου

-Συντήρηση και χρήση του νερού στις καταμετρημένες σουβάλες που ήταν διαχρονική τεχνική συλλογής και αποθήκευσης του βρόχινου και υπόγειου νερού

-Συντήρηση και χρηματοδότηση για την κατασκευή στέρνας σε κάθε κτίριο που πληροί τις προϋποθέσεις

-Απαγόρευση της χρήσης πισίνας για συμβολικούς και ουσιαστικούς λόγους

-Συστηματικά χαμηλή ροή στο δίκτυο ειδικά τους θερινούς μήνες

-Κατασκευή φραγμάτων ανάσχεσης των όμβριων υδάτων στην ορεινή και ημιορεινή Αίγινα

-Αγορά δημοτικής υδροφόρας για τις περιόδους ή περιπτώσεις που χρειάζεται το νησί νερό από την ΕΥΔΑΠ

-Απαγόρευση της αγοράς νερού από τους φρεοατοϊδιοκτήτες αλλά και της λειτουργίας των πηγαδιών που εμπίπτουν στο αρχαίο υδραγωγείο

-Ενεργοποίηση παλαιών υποδομών (π.χ. βραδιυλιστήριο  Κυψέλης-Βαθέως) αλλά και επισκευή του δικτύου σε κάθε περιοχή, ειδικά σε αυτές που έχουν μόνιμο πρόβλημα. Τα περιβόητα «χερσαία έργα» για την υποδοχή του «υποθαλάσσιου αγωγού» να είναι για τη βελτίωση των υποδομών του τόπου και κυρίως για περιοχές που είναι παραμελημένες (π.χ. Ασώματος)

-Χρηματοδότηση για μικρές κατασκευές στα κτίρια για τη μετατροπή μέρους των καθημερινών λυμάτων σε νερό για πότισμα

-Κοινωνικός έλεγχος για τον τερματισμό της «απώλειας» του νερού

-Μελέτη για την ενίσχυση της πρωτογενούς παραγωγής στο νησί και της αυτοδυναμίας του με καλλιέργειες πρώτης ανάγκης που δεν είναι υδροβόρες και ολοκληρώνουν τον κύκλο: παραγωγή αγαθών-επάρκεια κατάλληλου νερού-διάθεση προς την τοπική κοινωνία. Μελέτη το σημερινό αδιέξοδο της καλλιέργειας του φιστικιού όπως και για το εισόδημα των παραγωγών που υφαρπάζεται από τους μεσάζοντες προώθησής του.

-Αποκέντρωση της τουριστικής κίνησης και επιδίωξη για την καλλιέργεια ενός αντικαταναλωτικού προτύπου ανθρώπου που επιδιώκει τη γνωριμία με τον τόπο ο οποίος έχει ομορφιές αλλά και προβλήματα, προσπαθεί για την ισχυροποίηση δεσμών ντόπιων και επισκεπτών και απορρίπτει τη μετατροπή του τόπου μας σε νησί υπηρετών και δούλων.

 

 

 

 

καλή ανάπαυση σύντροφε…

Σήμερα στο ταπεινό νεκροταφείο στις Άλωνες ο αγωνιστής Χρήστος Νικολαΐδης πήρε το δρόμο για την τελευταία του κατοικία. Μαζί του ήταν το στενό οικογενειακό του περιβάλλον, φίλοι, γνωστοί αλλά και οι σύντροφοί του από τον πόλεμο για την απελευθέρωση της Ελλάδας από την τριπλή φασιστική κατοχή και αργότερα από τη λαομίσητη Αγγλόφιλη και Αμερικανόφιλη μοναρχία. Δικάστηκε και καταδικάστηκε όπως χιλιάδες αγωνιστές της ελευθερίας μας, φυλακίστηκε σε διάφορες Φυλακές μέχρι και στις Φυλακές της Αίγινας. Μαζί του στην τελευταία του κατοικία πήρε την κόκκινη σημαία των ιδανικών του κομμουνισμού και τη σημαία του σκλαβωμένου Πόντου. Καλό ταξίδι σύντροφε…