αναδημοσίευση

ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΟΥΣ ΑΓΩΝΙΖΟΜΕΝΟΥΣ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ ΤΗΣ Β.Α. ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ

 

  Τα τελευταία χρόνια οι κάτοικοι της Ιερισσού και της Μ. Παναγίας διεξάγουν έναν πολύμορφο, μαχητικό και ανυποχώρητο αγώνα ενάντια στα σχέδια της εταιρίας Ελληνικός Χρυσός (της οποίας σημαντικός μέτοχος είναι ο όμιλος Ελλάκτωρ του Μπόμπολα και αποτελεί θυγατρική της καναδικής πολυεθνικής Εldorado Gold) για εγκατάσταση μεταλλουργίας χρυσού στη Β.Α. Χαλκιδική που θα σημάνει τον αφανισμό της φύσης και των χωριών της περιοχής.

Ο αγώνας ενάντια στο καταστροφικό έργο της εταιρίας, εξαιτίας της αποφασιστικότητας, της μαζικότητας και της αδιαλλαξίας του, βρίσκεται διαρκώς αντιμέτωπος με τις κατασταλτικές επιθέσεις του κράτους ως εγγυητή για την υλοποίηση των σχεδίων των χρυσοθήρων .

 

 

Ιδιαίτερα μετά την επίθεση-σαμποτάζ στο εργοτάξιο της Ελληνικός Χρυσός που έγινε στις 17 Φλεβάρη στα πλαίσια αυτού του πολύμορφου αγώνα, η κατασταλτική πίεση στους αγωνιζόμενους κατοίκους εντείνεται. Τις εβδομάδες που ακολουθούν της επίθεσης, τα χωριά της Ιερισσού και της Μ. Παναγίας τίθενται υπό καθεστώς έκτακτης ανάγκης. Πραγματοποιούνται από τις κατασταλτικές δυνάμεις συνεχείς και καθημερινές προσαγωγές κατοίκων, που συνοδεύονται με υποχρεωτική λήψη DNA, καθώς και αλληλέγγυων ενώ στις 7 Μαρτίου γίνεται εισβολή τεράστιας αστυνομικής δύναμης από ΜΑΤ και ΕΚΑΜ στην Ιερισσό. Στην επιχείρηση αυτή όπου γίνονται έρευνες σε σπίτια και συλλαμβάνονται τέσσερεις κάτοικοι, το χωριό αντιδρά και ξεσπούν πολύωρες συγκρούσεις με τις δυνάμεις των ΜΑΤ οι οποίες επιτίθενται με ξύλο και ανελέητη ρίψη χημικών στους δρόμους, τα σπίτια και το σχολείο του χωριού. Δύο εβδομάδες αργότερα ασκούνται διώξεις κακουργηματικού χαρακτήρα σε 20 κατοίκους της Ιερισσού και της Μ. Παναγίας. Ταυτόχρονα και βοηθητικά προς την επιχείρηση του κράτους δουλεύουν και τα ΜΜΕ που από τη μία επιδίδονται σε μια προπαγάνδα παραπληροφόρησης σχετικά με τον αγώνα στην περιοχή και τις στιγμές του και από την άλλη προωθούν την εταιρία και τα σχέδιά της ως ευεργετικά για τον τόπο.    

 

 

Η οξυμένη καταστολή των τελευταίων εβδομάδων αποτελεί τη συνέχεια της καταστολής των δυναμικών μαζικών κινητοποιήσεων των κατοίκων αλλά και αλληλέγγυων ενάντια στην εγκατάσταση της εταιρίας στο όρος Κάκαβος όλο το προηγούμενο διάστημα.

Το κράτος και η εταιρία έχοντας αποτύχει παταγωδώς στη δημιουργία συναινετικού κλίματος στην περιοχή, καταφεύγουν στην τρομοκράτηση και τη βίαιη αντιμετώπιση των αγωνιζόμενων. Έτσι, οι διαδηλώσεις στο βουνό καταστέλλονται βάναυσα με ξυλοδαρμούς διαδηλωτών, βροχή χημικών άλλοτε μέσα στο δάσος προκαλώντας εστίες φωτιάς και άλλοτε πάνω σε διαδηλωτές ακόμα και μέσα στα αμάξια τους, και δεκάδες συλλήψεις από τις ισχυρές κατασταλτικές δυνάμεις που έχουν σταλεί στην περιοχή.

Η εφαρμογή του δόγματος της μηδενικής ανοχής και οι συνεπαγόμενες κατασταλτικές επιθέσεις εναντίον κάθε κινητοποίησης και δράσης των αντιστεκόμενων έχει έναν συγκεκριμένο στόχο. Την εξουδετέρωση του αγώνα στην περιοχή στο σύνολό του. Κράτος και κεφάλαιο επιχειρούν, μέσω της βίας και της τρομοκράτησης, να κάμψουν τους αγωνιζόμενους και να εξουδετερώσουν την αντίσταση σε όλες τις μορφές της, για να συνεχίσουν απρόσκοπτα τους λεηλατικούς και καταστροφικούς σχεδιασμούς τους τόσο στη Χαλκιδική όσο και σε άλλες περιοχές της χώρας.

 

 

Ο ανυποχώρητος αγώνας των κατοίκων της Β.Α. Χαλκιδικής που έχουν δηλώσει πως θα συνεχίσουν να αγωνίζονται με «κάθε πρόσφορο μέσο» ενάντια στην εγκατάσταση της εταιρίας στην περιοχή τους έχει ιδιαίτερη σημασία ως σημαντικό ανάχωμα απέναντι στη φρενήρη λεηλασία και καταστροφή του φυσικού κόσμου στο όνομα της ανάπτυξης . Καθώς επίσης Κιλκίς, τον Έβρο και τη Ροδόπη όπου σχεδιάζονται ανάλογες μεταλλευτικές δραστηριότητες από τους χρυσοθήρες των πολυεθνικών.

Στεκόμαστε αλληλέγγυοι στο πλευρό της αγωνιζόμενης τοπικής κοινωνίας που υπερασπίζεται αδιαπραγμάτευτα το βουνό, το δάσος, το νερό και τη ζωή της. Αντιστέκεται, όχι μόνο στην εταιρία με πλήθος εκδηλώσεων, κινητοποιήσεων στο βουνό, στις πόλεις και στα χωριά καθώς και με ακόμα πιο δυναμικές μορφές αντίστασης προκειμένου να σταματήσει την υλοποίηση του έργου, αλλά και στην κρατική τρομοκρατία που εντείνεται ολοένα και περισσότερο επιχειρώντας να εκβιάσει την παράδοση του αγώνα.

 

 ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΟΥΣ ΔΙΩΚΟΜΕΝΟΥΣ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ

ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΧΡΥΣΟΘΗΡΩΝ ΠΟΥ ΑΠΕΙΛΟΥΝ ΜΕ ΑΦΑΝΙΣΜΟ ΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ Β.Α. ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ

ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΤΗ ΛΕΗΛΑΣΙΑ – ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΓΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Πρωτοβουλία Αγώνα για τη Γη και την Ελευθερία
11 Απρίλη 2013

συνέχεια από το μέρος Α

“να τα δείτε σε πέντε χρόνια” (μέρος Β)

αφήγημα του Γιώργου Μήτρου

Έκαναν ανάπαυλα στο ίδιο σημείο κι έβγαλαν σάντουιτς από τα σακίδια. Διπλάρωσε κάποιους από αυτούς που του θύμισαν τα παιδικά του χρόνια.

-Ρε μάγκες, τι κάνετε δω; Καμιά παραλία, δεν έχει σήμερα;

-Ουφ! Του είπε ο ένας. Μας έφερε εδώ και μετά θα μας πάει, παραλία. Αυτή ήταν η συμφωνία.

-Και τι παραλία… είπε ο άλλος. Σε μια αρχαία κολόνα. Πριν από τρία χρόνια που είχαμε έρθει με το Δημοτικό είχαμε πάει σε μια που ήταν απίθανα. Κάτσαμε σε ξαπλώστρες, πήραμε πορτοκαλάδες, παίξαμε μπιτς βόλει… Σ’ αυτήν που θα πάμε δεν έχει τίποτε. Μόνο γεμάτη αρχαία κεραμικά είναι.

-Θα μας ζαλίσει με τα αρχαία πάλι.

Του δόθηκε η ευκαιρία να τους μιλήσει για την Κολόνα που λάτρευε. Δεν έδειχνε να τους πείθει αλλά τον άκουγαν. Στο τέλος χαιρετήθηκαν εγκάρδια με μπασκετικό τρόπο.

Κατέβηκε ξανά προς τη μονή από το μονοπάτι. Στο δρόμο του συνάντησε κάτι δανούς και μίλησε λίγο στ’ αγγλικά μαζί τους. Είχαν έρθει με το τουριστικό γραφείο που άνοιξε ο Δήμος Αίγινας κι έρχονταν ειδικά για να γνωρίσουν την άγνωστη (ή μυστική, κάπως έτσι την είπαν) Αίγινα. Θα διέμεναν στον ξενώνα «Σχολείο» που ήταν κάποτε, του είπαν, το δημοτικό σχολείο του Μεσαγρού. Την Κυριακή θα πήγαιναν για περιήγηση στο ρέμα ή ποτάμι του Γραμματικού, κάτι τέτοιο,  που «έχει πολύ νερό». Αποφάσισε να πάει το απόγευμα για να κλείσει κρεβάτι. Από την πόλη που ερχόντουσαν είχαν πάει πολλοί και είχαν μείνει ευχαριστημένοι. Μάλιστα μερικοί όπως πρόλαβε να του πει, μια, μάλλον συνομήλική του, είχαν ξανάρθει. Σκοπεύουν να καλέσουν μαθητές από το χωριό και να τους φιλοξενήσουν με χαμηλό κόστος στην πόλη τους, αλλά δεν έχουν βρει το πλαίσιο.

Όταν κατέβηκε η παρέα, τα ‘δινε όλα. Είχαν πιάσει το χορό. Ήθελε να κάτσει αλλά στο μυαλό του είχε το τσιπουράδικο της παραλίας στην Αίγινα που είχαν προσπαθήσει «να τον γδύσουν», όπως έλεγε. Πήρε πίσω το δρόμο για την Αίγινα με το ποδήλατο και διαπίστωσε κατεβαίνοντας, στα δεξιά του, αλλαγές. Δεκάδες άνθρωποι ήταν στα χωράφια και δούλευαν ενώ πρόσεξε ότι στις πλαγιές σε συγκεκριμένα σημεία έχτιζαν. Τι έχτιζαν; Είχε βέβαια και εκείνους τους «διαόλους» τα φωτοβολταϊκά αλλά παντού υπήρχαν άνθρωποι και καλλιέργειες. Σταμάτησε σε ένα πλάτωμα για να τους παρατηρήσει και να δει και τη θέα στη θάλασσα. Ήταν περιποιημένο με οχτάγωνο στέγαστρο και παγκάκια, γύρω-γύρω. Πρόσεξε πως χαμηλά έχτιζαν ξερολιθιές, όπως στο χωριό του πατέρα του, στην Πελοπόννησο και λίγο πιο ψηλά και αριστερότερα έχτιζαν με έναν παράξενο τρόπο, κάτι που δεν ήταν ξερολιθιές. Έκατσε να πιει το νεράκι του και πριν φύγει πλάκωσε μια παρέα με ποδήλατα. Ο ένας καβαλούσε «κινέζικο». «Ένας γείτονας μου το χάρισε». Πιάσανε κουβέντα για τα ποδήλατα. Ένα άλλος φώναξε κοροϊδευτικά απέναντι σ’ αυτούς που χτίζανε ψηλά. Ο άλλος του απάντησε με σεξίστικα υπονοούμενα και χειρονομίες. Φεύγοντας ρώτησε για τη δουλειά του φίλου του.

-Φράγματα χτίζουν, μικρά, για να κρατάνε το νερό της βροχής. Αφ’ το 2015 μπήκαμε σε πρόγραμμα με το Δήμο για αυτά. Πήραν και λεφτά από την ΕΟΚ. Έσπα, βέσπα, κάτι τέτοιο.

-ΕΟΚ; Υπάρχει ΕΟΚ ακόμα; Γέλασε και τους χαιρέτησε.

Στο δρόμο που κατέβαινε του έκανε εντύπωση που ήταν παιδιά στο δρόμο δίπλα σ’ ένα σχολείο. Ήταν ντυμένα με μαύρα και σταματούσαν τους οδηγούς. Μαζί τους ήταν και μεγάλοι κι αυτοί τα πρόσεχαν κατά κάποιο τρόπο. Κρατούσαν πλακάτ και φορούσαν στα ρούχα τους συνθήματα: «ΟΧΙ ΑΛΛΟ ΑΙΜΑ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ», «ΜΗΝ ΤΡΕΧΕΙΣ» «ΠΑΩ ΑΡΓΑ ΓΙΑ ΝΑ ΦΤΑΣΩ ΓΡΗΓΟΡΑ», ΟΔΗΓΩ ΣΑΝ ΚΟΤΑ», «ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΝΑ ΑΡΓΗΣΩ ΠΑΡΑ ΝΑ ΜΕ ΚΛΑΨΕΙ Η ΜΑΝΑ ΜΟΥ», «ΚΑΒΑΛΑ ΚΑΙ ΚΑΝΕΝΑ ΠΟΔΗΛΑΤΟ». Κατάλαβε τι ήταν. Μίλησε με την ψιλικατζού, που μπήκε για να πάρει ένα χυμό. Του είπε για πολλά περιστατικά πριν από 4 χρόνια με νεκρά πολλά παιδιά. Από τότε και κατά διαστήματα τα παιδιά των σχολείων συνεννοούνται βγαίνουν έξω και σταματούν τους οδηγούς στο δρόμο. Αν δουν κανένα πιτσιρικά ή «κανένα μαλάκα-με συγχωρείτε για την έκφραση» να τρέχει τον καταχερίζουν με αδιάκριτο τρόπο.

-Αν το ήπιατε, αφήστε το μπουκάλι στην κλούβα.

Κοίταξε το μπουκάλι: «ΑΙΓΙΝΑ-ΤΡΟΙΖΗΝΑ, με πορτοκάλια ντόπια».

-Ντόπια;

-Τα φέρνουν από απέναντι από τον Πόρο και τον κάμπο της Τροιζηνίας. Έπεφταν για χρόνια και έκαναν μια συμφωνία με το συνεταιρισμό τους. Τώρα ποιος το διαχειρίζεται το εργοστάσιο, τι να σας πω… Ο Δήμος; ο συνεταιρισμός του Μαραθώνα; η εκκλησία του χωριού, νομίζω, με τον παπά κάτι συμμετέχει κι αυτός. Πάντως καλή δεν είναι; Έχουν φτιάξει κι άλλη μια χωρίς ζάχαρη. Δουλεύουν πολλά παιδιά δικά μας εκεί. Αφήστε που γίνεται χαμός με τις φλούδες. Όσοι έχουν κατσίκες πηγαίνουν και παίρνουν με τα φορτηγάκια. Τίποτα δεν πετάνε… σας άρεσε τελικά;

Κατέβηκε προς την παραλία για να βρει τον εφιάλτη που τον κράτησε μακριά 8 χρόνια από το νησί. Και να πιει και το τσιπουράκι του…

(ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ)

 

Αναδημοσίευση

[…] Σήμερα αυτό που καταρρέει (μαζί με τις ψευδαισθήσεις μας) είναι επίσης το κεντρικό φαντασιακό του καπιταλισμού που είναι η διαρκής ανάπτυξη της παραγωγής και της κατανάλωσης, γιατί προσκρούει στο οικολογικό όριο της περατότητας των φυσικών πόρων του πλανήτη, στη μόλυνση του περιβάλλοντος και γιατί αυτή η αφήγηση δημιούργησε έναν ανθρωπολογικό τύπο επικίνδυνο και καταστροφικό. Η κρίση που βιώνουμε σήμερα είναι η απαρχή του τέλους αυτής της αφήγησης […]

 

Με την επικράτηση του παγκόσμιου καπιταλισμού και του φαντασιακού του προτάγματος της διαρκούς μεγέθυνσης της παραγωγής και της κατανάλωσης, χιλιάδες μικρές και μεγάλες αφηγήσεις ζωής σαρώθηκαν.

Κοινότητες ανθρώπων που διεκπεραίωναν τη ζωή τους παραγωγικά και διοικητικά υιοθέτησαν σταδιακά τα νοήματα της καπιταλιστικής μεγέθυνσης.

Χάθηκε έτσι ο πλούτος του παγκόσμιου πολιτισμού και η δυνατότητα που είχαν οι επιμέρους κοινότητες να προσαρμόζουν τη ζωή τους και τη παραγωγή τους στο υπάρχον φυσικό περιβάλλον. Υιοθέτησαν τη γραμμική αντίληψη για τη ζωή και τη παραγωγή και μετατράπηκαν σε καταναλωτές προϊόντων και αλλότριων αφηγήσεων (πολιτικών και νοημάτων).

Σήμερα αυτό που καταρρέει (μαζί με τις ψευδαισθήσεις μας) είναι επίσης το κεντρικό φαντασιακό του καπιταλισμού που είναι η διαρκής ανάπτυξη της παραγωγής και της κατανάλωσης, γιατί προσκρούει στο οικολογικό όριο της περατότητας των φυσικών πόρων του πλανήτη, στη μόλυνση του περιβάλλοντος και γιατί αυτή η αφήγηση δημιούργησε έναν ανθρωπολογικό τύπο επικίνδυνο και καταστροφικό.

Η κρίση που βιώνουμε σήμερα είναι η απαρχή του τέλους αυτής της αφήγησης.

Tο παράδειγμα της Θεσσαλίας

Στα Τρίκαλα της Θεσσαλίας, στη λεκάνη απορροής των νερών του όρους Κόζιακα και ανάμεσα στις αγροτικές κοινότητες Κόκκινου Πύργου, Αγίων Αποστόλων, Ρογγίων, Διπόταμου και Πυργετού βρίσκονται οι φλέβες (κανάλια) με τρεχούμενο νερό ήπιας ροής.

Οι φλέβες δημιουργήθηκαν κύρια από φυσικές πηγές (ανάβρες) που με τον καιρό διανοίχθηκαν από τους αγρότες, διοχετεύοντας σ’αυτές το νερό της βροχής και των αρτεσιανών.  Ο μικρός αυτός υγροβιότοπος αποστραγγίζει το νερό της περιοχής, κάνοντας τη γη καλλιεργήσιμη, επικοινωνώντας με τον Κουμέρκη  και τον Αγιαμονιώτη ποταμό, οι οποίοι με τη σειρά τους συνδέονται με τους παραποτάμους του Πηνειού,Ανάποδο και Σαλαμπριά .

Ψάρια (αγάδες και μυλωνάκια), καραβίδες, καβούρια, χέλια, βίδρες και νερόκοτες ζούσαν στον υγροβιότοπο των φλεβών, ως τις αρχές της δεκαετίας του ’80.

Παράλληλα, υπήρχε μια τοπική διατροφική αυτάρκεια των αγροτών βασιζόμενη στα οικόσιτα ζώα (κότες, πάπιες, γουρούνια, αρνιά, κατσίκια και αγελάδες) και στους κήπους που όλοι μα όλοι καλλιεργούσαν, ενώ συμπλήρωναν  τα γεύματα τους με ψάρια και καραβίδες που ψάρευαν στις φλέβες και στα ποτάμια.

Οι τοπικές αγροτικές κοινωνίες είχαν προσαρμόσει τον τρόπο ζωής τους στο υπάρχον φυσικό περιβάλλον, δίνοντας δείγματα ανακύκλωσης, κυκλικής εναλλαγής καλλιεργειών, αυτάρκειας, προστασίας της βιοποικιλότητας, οικολογίας, μέτρου, σεβασμού στο περιβάλλον, ανεξαρτησίας από εισροές, όλα αυτά, ενδεχομένως, χωρίς να γνωρίζουν καθόλου αυτές τις έννοιες.

Πέρα από την αυτάρκεια (οικονομική και διατροφική) που παρείχαν στους αγρότες τα κατοικίδια ζώα, οι κοπριές τους χρησίμευαν ως λίπασμα για τους κήπους. Με τα περισσεύματα των κήπων (από τα παζάρια) τάιζαν τα οικόσιτα ζώα τους. Παράλληλα, κρατούσαν και αντάλλασαν ντόπιους σπόρους φυτών, εξασφαλίζοντας ποικιλία γεύσεων.

Βοσκότοποι (λιβάδια), κήποι, καλλιέργειες (σιτάρι, κριθάρι, καλαμπόκι, τριφύλλι) εναλλάσσονταν κατά καιρούς στη καλλιέργεια διατηρώντας τη γη παραγωγική και υγιή. Με τα γέρικα ξύλα από τους φυσικούς φράχτες   (λεύκες, αγριολεύκες, φτελιάδες, ιτιές) ζέσταιναν τα σπίτια τους τον χειμώνα, ενώ οι περισσότεροι φρόντιζαν και ένα μικρό αμπέλι για τις χαρές και τις λύπες της ζωής.

Εκεί στα τέλη της δεκαετίας του ’70 και αρχές τις δεκαετίας του ’80, εισβάλλει στην οικονομία της υπαίθρου η ονομαζόμενη «Πράσινη Ανάπτυξη», έχοντας ως κυρίαρχο στοιχείο την υποταγή του περιβάλλοντος και των αγροτών στην εντατικοποίηση της παραγωγής και στο μύθο της συνεχούς μεγέθυνσης.

Μονοκαλλιέργειες καρπουζιών, καπνού, καλαμποκιού και κυρίως βάμβακος ισοπεδώνουν κάθε σπιθαμή της γης. Δένδρα κόβονται, ανεμοφράκτες γκρεμίζονται, μπροστά το τρακτέρ ψεκάζει με ζιζανιοκτόνα, ακολουθεί το χημικό λίπασμα και στη συνέχεια η σπορά με καινούργιους υβριδικούς σπόρους. Αργότερα ακολουθούν κι άλλοι ψεκασμοί με ζιζανιοκτόνα (για τα χορτάρια) και με εντομοκτόνα για «τα βλαβερά» έντομα.

Χιλιάδες τόνοι χημικών λιπασμάτων, ζιζανιοκτόνων, εντομοκτόνων, παρασιτοκτόνων, ρίχνονται στην αγροτική γη. Το νερό της βροχής και του ποτίσματος ξεπλένει τα υπολείμματα των φυτοφαρμάκων και των λιπασμάτων. Κιτρινίζουν οι φλέβες από τα ζιζανιοκτόνα, το νερό της φλέβας, λόγω της ήπιας ροής, «κρατάει» για μέρες τα φυτοφάρμακα.

Οι Αγάδες ψοφάνε, οι καραβίδες και τα χέλια εξαφανίζονται, η υπόλοιπη υδρόβια ζωή (νερόκοτες, βίδρες. νεροχελώνες) και τα πουλιά εγκαταλείπουν τις φλέβες λόγω έλλειψης τροφής. Ο υδροφόρος ορίζοντας γεμίζει νιτρικά. Σύμφωνα με έρευνα του  καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας κ. Νικήτα Μυλόπουλο στην ευρύτερη περιοχή χρησιμοποιούνται 230.000 τόνοι λιπάσματα και 2.000 τόνοι φυτοφάρμακα σε ετήσια βάση.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο αγρότης να χάσει την επαφή με τον κύκλο ζωής της γης. Υιοθετεί τη γραμμική αντίληψη για την παραγωγή και χάνει την αυτάρκεια του.

Επιδοτήσεις ρέουν άφθονες, πολυεθνικές αγροχημικών, τράπεζες και εταιρείες παραγωγής αγροτικών μηχανημάτων κάνουν χρυσές δουλείες. Η Ελλάδα από την ένταξή της στην Ε.Ε. έλαβε 120 δις Ευρώ σαν επιδοτήσεις. Από τα λεφτά αυτά τα 51,3 δις επέστρεψαν στις εταιρείες της Δ. Ευρώπης που προμηθεύουν τόσα χρόνια τη χώρα με εξοπλισμό, μηχανήματα και πρώτες ύλες. (εφημερίδα Ελευθεροτυπία 17/10/2010)

Το Α.Ε.Π. της χώρας μεγαλώνει, μεγαλώνοντας συγχρόνως και η εξάρτηση από τις πολυεθνικές αγροχημικών προϊόντων. Οι σπόροι κάθε χρόνο αγοράζονται, οι ίδιες πολυεθνικές εταιρείες που παράγουν τους σπόρους – υβρίδια, παράγουν και τα φυτοφάρμακα και τα λιπάσματα (στις μέρες μας είναι πάλι οι ίδιες οι εταιρείες που προωθούν τη καλλιέργεια των μεταλλαγμένων).

Αγοράζονται μεγαλύτερα και βαρύτερα γεωργικά μηχανήματα, η γη οργώνεται όλο και πιο βαθιά, ρίχνονται περισσότερα λιπάσματα και φυτοφάρμακα, η αγροτική παραγωγή αυξάνεται, ενώ ταυτόχρονα μεγαλώνει το χρέος των αγροτών στις τράπεζες. Με στοιχεία της Αγροτικής τράπεζας, το 70% της αγροτικής γης είναι υποθηκευμένο.

Κάποια στιγμή η ύβρις της διαρκούς μεγέθυνσης δείχνει τα όρια της. Η απόδοση της αγροτικής γης, παρ’όλο  που διπλασιάζεται η ποσότητα του λιπάσματος, μένει η ίδια και μειώνεται. Σύμφωνα με στοιχεία της Διεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης, 55.000 στρέμματα στη Θεσσαλία βρίσκονται στο στάδιο της ερημοποίησης, που σημαίνει νεκρή γη, όσο και να τη λιπαίνεις δεν αποδίδει πια.

Οι τιμές των αγροτικών προϊόντων  κατρακυλούν, τα προϊόντα μένουν απούλητα. Οι Γκουρού της διαρκούς ανάπτυξης προσπαθούν να στρέψουν τους αγρότες στην καλλιέργεια μεταλλαγμένων(GMO) και ενεργειακών φυτών(βιοκαύσιμα), διατηρώντας ανέπαφο το ίδιο μοντέλο παραγωγής.

Στο μεταξύ οι αγρότες μετρούν απώλειες. Η ύπαιθρος εγκαταλείπεται, η βιοποικιλότητα βρίσκεται σε κίνδυνο, εξαφανίζεται ο πλούτος των ντόπιων ποικιλιών, φυτών και ζώων, τα ύδατα υπεραντλούνται και μολύνονται, ενώ σημειώνεται κατακόρυφη πτώση του υδροφόρου ορίζοντα. Στις πεδιάδες της Θεσσαλίας οι γεωτρήσεις φτάνουν πια στα 350 μέτρα βάθος.

Την ίδια στιγμή, οι ποταμοί νεκρώνουν, υγροβιότοποι καταστρέφονται και ο Πηνειός, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γίνεται ο δεύτερος πιο μολυσμένος ποταμός στην Ευρώπη μετά τον Πάδο της Ιταλίας.

Η Λίμνη Κάρλα αποξηράνθηκε και μαζί της χάθηκε και ο παραλίμνιος πολιτισμός και το ευεργετικό για τη Θεσσαλία μικροκλίμα της. Σήμερα με την μερική της επανασύσταση, κάθε προσπάθεια για εμπλουτισμό της λίμνης με υδρόβια ζωή(ψάρια, ψαροπούλια κ.λπ)  αποτυγχάνει λόγω του μολυσμένου με βαρέα μέταλλα νερού του Πηνειού, που μεταφέρονται στους ταμιευτήρες της.

Οι αγρότες του παραδείγματος «αναπτύχθηκαν». Η ανάπτυξη τους εξαφάνισε τα ψάρια(τη τροφή τους) με τη χρήση των φυτοφαρμάκων, μόλυνε τους ποταμούς και  αυτοί με τη σειρά τους μόλυναν τη θάλασσα. Έτσι οι αγρότες μας με τα κέρδη της ανάπτυξης αγοράζουν πια τα ψάρια τους, τα οποία έχουν μεγαλώσει με ένα μέρος των φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων που οι ίδιοι χρησιμοποίησαν για να «αναπτυχθούν», φαύλος κύκλος δηλαδή.

Τo Ιερατείο της διαρκούς ανάπτυξης τους λέει να μην ανησυχούνε, θα «εκτρέψουμε» τον Αχελώο. Σύσσωμο το πολιτικό προσωπικό του τόπου τάσσεται υπέρ της εκτροπής του Αχελώου και υπέρ της αέναης ανάπτυξης. Ο παραγωγισμός, ως συστημική υπερκομματική ιδεολογία, κυριαρχεί σχεδόν παντού.

Άνθρωποι που παράγουν με τον τρόπο των αγροτών του παραδείγματος μας, υιοθετούν – εν αγνοία τους άραγε; – και το ανάλογο νόημα ζωής που προβάλλει η διαρκής Καπιταλιστική Ανάπτυξη.

Παρήγαγε με όποιον τρόπο μπορείς για να αυξήσεις την παραγωγή σου, μη νοιάζεσαι για το φυσικό περιβάλλον, μη δείχνεις καμία αλληλεγγύη για τις γενιές που θα έρθουν. Αδιαφόρησε για τις επιπτώσεις στη υγεία των ανθρώπων που θα χρησιμοποιήσουν τα προϊόντα που παράγεις. Η ηθική του Καπιταλισμού στα μεγαλείο της! Όσο για την πείνα στον τρίτο κόσμο μην ανησυχείτε. Οι εταιρείες των μεταλλαγμένων ετοίμασαν ένα ένζυμο που θα επιτρέπει τους φτωχούς να χωνεύουν το χορτάρι και τα φύλλα των δέντρων.

Την ίδια στιγμή, με δυο ευρώ, ημερησίως που είναι το κατά κεφαλήν εισόδημα της συντριπτικής πλειοψηφίας των χώρων του τρίτου κόσμου, επιδοτούνται ημερησίως τα βοοειδή στην Ευρώπη. Το 4% του παγκόσμιου πληθυσμού (ΗΠΑ) καταναλώνει το 25% της παγκόσμιας παραγόμενης ενέργειας.

Αν όλες οι χώρες αποκτήσουν το ίδιο επίπεδο ανάπτυξης, παραγωγής και κατανάλωσης με τις ΗΠΑ, χρειαζόμαστε 3 με 4 πλανήτες ακόμα. Ο δικός μας αγρότης έχασε τους Αγάδες του και την αυτάρκεια του, ο κάτοικος του βιομηχανικά ανεπτυγμένου βορρά κάθισε να αγναντέψει τα αστέρια και αντίκρισε έντρομος την τρύπα του όζοντος.

Σύμφωνα με τον κοινωνιολόγο Ζίγκμουντ Μπάουμαν «ο Καπιταλισμός είναι ένα παρασιτικό σύστημα. Μπορεί να ευημερεί μόνον όταν  βρίσκει έναν οργανισμό, τον οποίο δεν έχει ακόμα εκμεταλλευτεί, καταστρέφοντας τον». Επιβιώνει δημιουργώντας διαρκώς ανάγκες, στην περίπτωσή μας σπόρους, λιπάσματα, φυτοφάρμακα, αγροτικά μηχανήματα.

Γίνεται έτσι αντιληπτό ότι η αυτάρκεια των παραπάνω αγροτικών κοινοτήτων ήταν εμπόδιο στα σχέδια τους(είναι ενδεικτικό ότι καμία επιδότηση δε δίνεται στους αγρότες εάν δεν έχουν τα περίφημα καρτελάκια αγοράς υβριδικών σπόρων). Βασίζεται (ο Καπιταλισμός) στην υπερπαραγωγή και στην υπερκατανάλωση, καταστρέφοντας σύμφωνα με το Marx και τις δυο πηγές πλούτου, τη γη (καραβίδες, ψάρια και υγροβιότοποι όπως οι δικές μας φλέβες) και τους ανθρώπους (αγρότες και αγροτικές κοινότητες εν προκειμένω).

Εκτός αυτού, το οικολογικό όριο της περατότητας των φυσικών πόρων και η μόλυνση του περιβάλλοντος, δεν ήταν τόσο εμφανής στα χρόνια του Marx. Μια νέα αντίθεση πέρα της αντίθεσης του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής, (και λόγω της παγκοσμιοποίησης), γίνεται περισσότερο από ποτέ κυρίαρχα εμφανής. Είναι η αντίθεση ανθρώπου – φύσης.

Έτσι λοιπόν, εκτός από το ποιος κατέχει τα μέσα παραγωγής (που παραμένει καθοριστικό) αυτός καθαυτός ο τρόπος παραγωγής (εκτατικός, γραμμικός, βιομηχανικός, καπιταλιστικός) όπως και να τον ονομάσει κανείς, εφόσον διέπεται από την αντίληψη της διαρκούς μεγέθυνσης της παραγωγής και της κατανάλωσης, οδηγεί σε αδιέξοδο (εκτός και αν δεχτούμε ότι ο εποικισμός άλλων πλανητών από το ανθρώπινο είδος είναι εφικτός).

Για μας «η οικολογία είναι ανατρεπτική, επειδή θέτει υπό ερώτηση το καπιταλιστικό φαντασιακό που εξουσιάζει τον πλανήτη. Απορρίπτει το κεντρικό κίνητρο, σύμφωνα με το οποίο η μοίρα μας είναι να αυξάνουμε ασταμάτητα την παραγωγή και την κατανάλωση. Δείχνει (η οικολογία) τον καταστροφικό αντίκτυπο της καπιταλιστικής λογικής πάνω στο φυσικό περιβάλλον και στη ζωή των ανθρώπινων όντων».

Ίσως χρειαστεί αρκετός χρόνος και προσπάθεια ακόμα για να αποδομηθεί το κεντρικό φαντασιακό της διαρκούς μεγέθυνσης στον αγροτικό κόσμο και μια σειρά από αυταπάτες που καλλιεργήθηκαν στους αγρότες κυρίως μέσω των επιδοτήσεων των Βρυξελών. Κυρίως χρειάζεται να γίνει εμφανής ένας άλλος τρόπος παραγωγής στους ίδιους τους αγρότες.

Η άρνηση των κατοίκων των Μεγάλων Καλυβίων να επιτρέψουν την τερατώδη μεγέθυνση της πρώην ΕΛ.ΒΙ.Κ., η άρνηση της Ο.Α.Σ.Ε. (ομοσπονδία αγροτικών συλλόγων Ελλάδας) στην καλλιέργεια των μεταλλαγμένων και ο αγώνας ενάντια στην εκτροπή του Αχελώου είναι κοινά στοιχεία αντίστασης και αποδόμησης της διαρκούς Καπιταλιστικής ανάπτυξης…

Όταν σου έχουν κόψει το ρεύμα «υπάλληλοι» και «συνάδελφοι» που «κι αυτοί για το ψωμάκι τους δουλεύουν», όταν σου επιβάλουν το χαράτσι κι εσύ αναγκαστικά περνάς στο κίνημα «δεν πληρώνω» και σου κόβουν το ρεύμα-πάλι «συνάδελφοι», όταν χρειάζεσαι ταξί απ’ το χωριό επειδή επείγοντος πρέπει να πας στο Κέντρο Υγείας διότι δεν έχει οδηγό για το ασθενοφόρο, όταν αναγκάζεσαι για να μην πληρώσεις περισσότερα στις μετακινήσεις να δέχεσαι τις περιποιήσεις του κάθε ενός που με το αζημίωτο κάνει διάγνωση ή χειρίζεται μηχανήματα (αποκαλώντας τον εαυτό του «ιατρό»), όταν το παιδί σου υποκλίνεται στην παραλία των 200 μέτρων της πόλης της Αίγινας για 400 ευρώ το μήνα και 15 ώρες τη μέρα στον καθένα που περνάει από τα θερμοκήπια, όταν αναγκάζεσαι να δανειστείς «απ’ το μαλάκα τον ξάδερφο»  για τις χημειοθεραπείες της γυναίκας σου, όταν είσαι εδώ και τέσσερα χρόνια άνεργος και δεν έχεις ούτε αυτόν τον «άχρηστο» που ψήφιζες κοντά σου και είσαι αναγκασμένος να φιλάς κατουρημένες ποδιές για μια σύμβαση 5μηνη, όταν σου στείλαν το φιρμάνι για το νερό κι ακόμα να πληρώσεις τους λογαριασμούς στο Δήμο Αίγινας, όταν μαθημένος απ’ τα 12 στην οικοδομή αναπολείς τότε που είχες 6 εργάσιμες και 2 ένσημα και συμπλήρωνες έστω για το βιβλιάριο, όταν το μαγαζάκι σου έκλεισε παρόλο που ήσουν 18 ώρες τη μέρα απίκου, όταν, όταν, όταν, όταν…

Ε! δεν μπορείς να ακούς και την κάθε μπούρδα, περί «αυτοργάνωσης», ελαφρά τη καρδία. Ούτε τον δήμαρχο που ξαφνικά προσπαθεί να αποστηθίσει μια λέξη που δεν την είχε ξανακούσει, ούτε και τους διαφημιστές χειριστών μηχανημάτων διάγνωσης που μέσα στη γαλήνη της σιγουριάς για το μέλλον τους μπλογκάρουν την κάθε μπαρούφα χωρίς να κοκκινίζουν από ντροπή. Ούτε βέβαια μπορώ να διαβάζω τους διαφημιστές διαφημιστών, χειριστών απινιδωτή στις αναρτήσεις τους.

Δεν θέλω να τους δω να τρέχουν στο λιμάνι, στις δύσκολες στιγμές τους φωνάζοντας «έναν απινιδωτή ρε παιδιά». Άλλοι θα τρέχουμε και θα πεθαίνουμε: οι μίζεροι, οι καταγγελιολόγοι, αυτοί που σιχαινόμαστε να πάμε στις γιορτές της κάθε νέας αγοράς, αυτοί που παθαίνουν αλλεργία βλέποντας τους παράγοντες κι αυτούς που θέλουν να το παίξουν παράγοντες να σου πετάνε στα μούτρα λέξεις που για αυτές έχει ματώσει ένα κίνημα.

Ο -μη αυτοργανωμένος- Μαρδικούλος σας, του διπλανού θαλάμου

Πέρυσι είχαμε σχολεία χωρίς βιβλία,          Φέτος έχουμε σχολεία χωρίς καθηγητές

 

Αύριο…;

 

«Φανταστική ιστορία»

 

Αίγινα, στα χρόνια της «ανάπτυξης»…

     Ο Νεκτάριος σήμερα δεν θα πάει σχολείο. Ο πατέρας του βρήκε επιτέλους ένα μεροκάματο και δεν μπορεί να τον πάει στην πόλη. Το ΚΤΕΛ που μέχρι πριν κάποιους μήνες μετέφερε τους μαθητές, έπαψε να λειτουργεί και ο γείτονας που συχνά εξυπηρετούσε με το αμάξι του τα παιδιά της γειτονιάς δεν είχε χθες λεφτά για βενζίνη.

     Ο Νεκτάριος δε στεναχωριέται και πολύ που θα απουσιάζει σήμερα. Τα περισσότερα μαθήματα θα είναι ούτως ή άλλως επαναληπτικά, μιας και την άλλη εβδομάδα θα έρθουν οι σύμβουλοι να αξιολογήσουν τους καθηγητές του και γι’ αυτό όλες οι τάξεις προετοιμάζονται καλά εδώ και δύο βδομάδες στα ίδια και στα ίδια κεφάλαια.

     Το μόνο που τον στεναχωρεί είναι ότι θα χάσει το μάθημα των Αγγλικών. Λόγω της κρίσης έχει από πέρυσι σταματήσει να πηγαίνει στο φροντιστήριο και προσπαθεί να μάθει αγγλικά από το σχολείο. Δυστυχώς όμως το Υπουργείο δεν έστειλε κάποιον καθηγητή Αγγλικής φιλολογίας στο νησί φέτος κι έτσι στο σχολείο του διδάσκει αγγλικά ο μαθηματικός, για να συμπληρώσει ωράριο.

     Τα υπόλοιπα μαθήματα του είναι σχεδόν αδιάφορα. Ίσως η Ιστορία να έχει κάποιο ενδιαφέρον, αλλά στην τάξη του γίνεται πάντα μεγάλη φασαρία. Τα τμήματα από τότε που τα άλλα δύο γυμνάσια συγχωνεύτηκαν με το δικό του, έχουν το λιγότερο 30 παιδιά.                  

     Αν όλα πάνε καλά, αύριο θα φορέσει το φούτερ με τη φίρμα του σπόνσορα και μεγάλου ευεργέτη του σχολείου του (αυτού που στις αρχές του χρόνου πρόσφερε 500 λίτρα πετρέλαιο για την θέρμανση), θα φορτώσει στην τσάντα του τα λιγοστά βιβλία που φέτος έστειλε το υπουργείο και θα πάει με τον μπαμπά του στο σχολείο.

 

 

Αν πιστεύετε ότι η παραπάνω ιστορία δεν είναι και τόσο … φανταστική,

 

 

σας προσκαλούμε στην ΕΚΔΗΛΩΣΗ – ΣΥΖΗΤΗΣΗ που θα πραγματοποιηθεί την

 

Κυριακή 31/3 στο Δημοτικό Θέατρο Αίγινας  στις 11:30

 (προσοχή νέα θερινή ώρα!!!)

 

με θέμα :

«ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΜΝΗΜΟΝΙΩΝ»

 

οργανωτές :

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΑΣΚΑΛΩΝ & ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ ΑΡΓΟΣΑΡΩΝΙΚΟΥ

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ ΑΙΓΙΝΑΣ

«η αίγινα», ΔΕΚΑΠΕΝΘΗΜΕΡΟΣ ΑΝΑΞΑΡΤΗΤΟΣ ΤΟΠΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΑΙΓΙΝΗΣ», τιμή 1000 Δραχ., Δευτέρα 15 Μαΐου 1950, Αριθμός Φύλλου 1

Η τοπική αρθρογραφία για το νερό και την ύδρευση που σφύζει από την προσδοκία της ανασύνταξης του νησιού μετά την καταστροφική κατοχή, δίπλα στα μεγάλα έργα ανασυγκρότησης του δικτύου ύδρευσης αφήνει και μια σημαντική παρακαταθήκη για το αρχαίο δίκτυο ύδρευσης της Αίγινας, το περίφημο υδραγωγείο. Αλλά ακόμα δεν έχουμε ούτε τους ντόπιους νερουλάδες που επιμελώς βρίσκονται πάνω από αυτό, ούτε τους Μπακόπουλους και Ηλιακίδηδες που απομυζούν το νησί μεταφέροντας νερό είτε από τον κάμπο της Τροιζηνίας είτε από την Αττική. Επίσης αντίθετα με τα σημερινά δημοτικά δεδομένα «το Δημοτικόν Συμβούλιον σκέπτεται να προβή εις ανάλογον μείωσιν του τέλους υδρεύσεως».

«Ήρχισεν προ ημερών η εκσκαφή του χάνδακος από οικίας Σ. Λαυράκη με κατεύθυνσιν προς την οικίαν Γεωργίου Καλοκέντη δια τη τοποθέτησιν σωλήνων προς ύδρευσιν των συνοικισμών Βάρδιας και αγίου Νικολάου, μέχρι των Μύλων Ηρειώτη. Με την προέκτασιν του δικτύου μέχρι του Νοσοκομείου και πέραν αυτού, και με την αποκατάστασιν των σωληνώσεων της συνοικίας Παναγίτσας ολοκληρούται η ύδρευσις όλης της Πόλεως το δίκτυον της οποίας είχε κατασκευασθεί πλημμελώς.

Πληροφορούμεθα ότι δια της γενομένης αντικαταστάσεως  της βενζινομηχανής του αντλιοστασίου υπό πετρελαιομηχανής και της αντικατατάσεως της Πομπίνας υπό νέας τοιαύτης με 24 πτερύγια το κόστος αντλήσεως του ύδατος μειούται κατά πολύ, ενώ αντιθέτως η αντλούμενη ποσότης ύδατος ηυξήθη. Κατόπιν τούτου το Δημοτικόν Συμβούλιον σκέπτεται να προβή εις ανάλογον μείωσιν του τέλους υδρεύσεως.

Απεφασίσθη κατ’ αρχήν η παραχώρησις υπό του Δήμου κατά παράκλησιν, του ύδατος του υδραγωγείου Αγίου Γεωργίου, εις την Κοινότητα Χαλασμένης προς ύδρευσιν ταύτης.  Λεπτομέρειες και όροι της σχετικής συμφωνίας θέλουσι τεθεί υπό την έγκρισιν του κ. Νομάρχου Αττικής.

Εκομίσθησαν προ ημερών 1.800 μέτρα χυτοσίδηροι σωλήνες των 6 ιντσών παραχωρηθέντος υπό του υπουργείου Υγιεινής κατόπιν ενεργειών του Δημάρχου κ. Π. Χατζή προς συμπλήρωσιν και απόκτησιν του δικτύου υδρεύσεως. Παρά του ιδίου Υπουργείου ενεκρίθη η χορήγησις δωρεάν ποσότητος 2 τόννων μολύβου και χιλίων περίπου μέτρων γαλβανισμένων σωλήνων των 2 ιντσών δια την αντικατάστασιν των εφθαρμένων συνοικιακών σωλήνων υδρεύσεως».

«Ακέφαλοι μας συμβουλεύουν

Κουλοί μας δείχνουν

Κουτσοί μας οδηγούν

Εμείς δεμένοι

Πρόθυμα ακολουθούμε»

(Από τα 24 καρφιά για μαλακά κρεβάτια) του Αργύρη Χιόνη, «Πλανόδιον», Δεκέμβρης 1996

Ο συνδυασμός ανεγκέφαλων μικροφιλοδοξιών, μικροϊδιοκτησίας ψήφων, και μικροοικονομικού συμφέροντος αλλά και μιας εξαίρεσης που σχετίζεται με την ιστορική αφέλεια της αριστεράς, που ευφήμως αποκαλείται Δημοτικό Συμβούλιο Αίγινας, δεν αφήνει περιθώρια αναδιαμόρφωσης του σκηνικού. Στην κυριολεξία είναι η έκφραση του κενού «μεταξύ συρμού και αποβάθρας», αυτού του τόσο δημοφιλούς στον ηλεκτρικό Σταθμό, στο Μοναστηράκι. Έλκει την καταγωγή του από το άμεσο παρελθόν των τελευταίων 60 χρόνων ενώ η αναγόμωση του με τις αυξημένες αρμοδιότητες των, μετά το ’90, μεταρρυθμίσεων υπέρ της Αγοράς, προκαλεί την κατάρρευσή του. Η οριακή του θέση σε ένα πολιτικό σύστημα που πλέον έχει ξεφύγει από τον τοπικό αυτοκαθορισμό και εν δυνάμει πλιατσικολογεί την κοινωνία ευρύτερα καθιστά το νησί έναν απλό κρίκο της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας και πολιτικής εν γένει.  Πολύ λίγο μπορούν να προσμετρούνται, θετικά, στις εξελίξεις απολογισμοί, συναντήσεις, συνελεύσεις, κείμενα, δημοσιεύματα που πλανώνται μεταξύ αριθμητικής νοσταλγίας και «επανάστασης», εφόσον μέσα σ’ αυτά η ιστορική αφέλεια εξυμνεί σαφέστατα τους ίδιους όρους από τους οποίους ξεπρόβαλε: την οικονομική ανάπτυξη και το κράτος.

Αυτό που δίνει τον τόνο σε κάθε περίσταση είναι το εμπόρευμα και η προσδοκία του σε δυο περίπου γενιές μεγαλωμένων με το όραμά του, δίπλα στους εγγενείς μύθους της νεοελληνικής ιδεολογίας, μύθους που συντριπτικά καταρρέουν όχι από μια επανάσταση σ’ αυτούς αλλά από την απίσχναση των πήλινων ποδιών τους, εν μέσω της κρίσης. Κοντολογίς η κρίση δεν ήταν αυτή που συνέτριψε αυτή τη ριζωμένη ιδεολογία αλλά η ίδια της η ανυπαρξία προοπτικής.

Ακόμα πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Κύπρος. Στην Κύπρο τα πράγματα μετά από μια εσωτερική διεργασία 40 χρόνων μετά την εισβολή του Τουρκικού Στρατού και την κατοχή του Βορά και 60 χρόνων μετά από την έναρξη του αντιαποικιακού-αντιαγγλικού κινήματος, διεργασία η οποία ανέδειξε μεγάλες κοινωνικές αλλαγές κάτω από την απειλή της εξαφάνισης από το διεθνή χάρτη, βρίσκεται μετέωρη ως πεδίο εφαρμογών στις καλύτερες στιγμές (σύγκρουσης Ανατολής και Δύσης) της νέας αποικιοκρατίας. Και η ιστορία της απογύμνωσης προχωρά. Ακόμα δεν έδωσε τους τίτλους του τέλους.

Γυμνοί απέναντι στο φάσμα της πραγματικής επιβίωσης, αμόρφωτοι απέναντι στην Ιστορία, αποσυνδεδεμένοι από τις πραγματικές ανθρώπινες σχέσεις, ερωτούμαστε, πλέον, ως υποκείμενα της Ιστορίας. Διότι ως αντικείμενα, απορριφθήκαμε.

ΥΓ Μαρδικούλου:

Μιας και τον τελευταίο καιρό και σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΕΟΤ, επαναπροσδιορίζεται “το στίγμα του Σαρωνικού στον εγχώριο αλλά και παγκόσμιο τουριστικό χάρτη” η κατεύθυνση προς τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο θα ήταν ιδιαιτέρως γοητευτική. Δίπλα στο “χρυσοπράσινο φύλλο” και πλωτή Ελβετία των Ρώσων μεγιστάνων, η Μύκονος του Σαρωνικού.

 

 «…γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον…»

Α´ ἐπιστολὴ Παύλου πρὸς Κορινθίους (ιβ´ 27 – ιγ´ 13)

 

Δεν είναι δύσκολο. Πρέπει από τη νεότητά σου, ως σοσιαλιστής πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ, να έχεις εξασφαλίσει τα έξοδα για να πάρεις μεταπτυχιακό δίπλωμα στη Διοίκηση των Επιχειρήσεων και στα Χρηματοοικονομικά (MBA) από το Πανεπιστήμιο της Ουαλίας, να μεταβείς στη Μεγάλη Βρετανία (Cardiff University) και κατόπιν δικτύωσης με τους κομματικούς μηχανισμούς της «ακαδημαϊκής κοινότητας» να πάρεις Διδακτορικό Δίπλωμα από το Πάντειο Πανεπιστήμιο Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών με ειδικότητα στη Δημόσια Διοίκηση και στα Οικονομικά της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Ήδη ο κομματικός μηχανισμός του ΠΑΣΟΚ σε έχει ως φέρελπι νέο, και εσύ έχεις μάθει απ’ έξω τις έννοιες της «αποκέντρωσης» της «ανάπτυξης» και της «ανταγωνιστικότητας», βασικά ψεύδη και οδυνηρές αλήθειες των ευρωπαϊκών οδηγιών και έχεις μάθει να κάνεις copy paste σε κάθε νέα δημοσίευση, για κάθε νέα σου δημοσίευση. Από κει και πέρα είναι θέμα δημοσίων σχέσεων και στήριξης, με το αζημίωτο, κάποιων προσώπων στον κομματικό μηχανισμό για να μπεις «να δώσεις τα φώτα σου» ως «νοσταλγός» στο «χωριό σου». Θέλει και λίγη τύχη. Αλλά κι αυτό δεν είναι λίγη τύχη. Είναι το τέλος μιας εποχής δημάρχων που δεν ήξεραν γράμματα, να παραδώσουν τους νέους «Καποδιστριακούς» Δήμους στα «μορφωμένα παιδιά του τόπου». Μεγαλωμένα, μακριά από τα «σκατά» της περιοχής και τις δεδομένες, γνωστές και φορτισμένες τοπικές σχέσεις, «νέα παιδιά», «μορφωμένα», «ουδέτερα», βρίσκονται στην τύχη μιας εποχής που θέλει «τεχνοκράτες» που θα αναλύουν την έννοια της «αποκέντρωσης» και θα εννοούν ένα νέο συγκεντρωτισμό. Παιδιά του Νόμου «Καποδίστρια», οι νέοι δήμαρχοι, επαγγέλλονται το «καινούριο» με τις νέο-Παπανδρεϊκές έννοιες της «συμμετοχικής δημοκρατίας», του «αυτοδιοικητικού οράματος» αλλά και της «πράσινης ανάπτυξης». Σ’ αυτό το μαραθώνιο φαγοπότι, όποιος πρόλαβε-πρόλαβε. Αρκεί να έχει και τις καλές διασυνδέσεις στο κόμμα.

Τι σημαίνει άραγε αυτό; Σημαίνει συμμετοχή σε όλα τα φαγοπότια (τα γνωστά κέτερινγκ από την περίοδο της «Αλλαγής»), συμμετοχή σε όλα τα «ναι» στον αρχηγό ακόμα κι αν βάλλεται, να στηρίζεις όλες τις επιλογές του ευρωπαϊκού μονόδρομου, να γνωρίζεσαι και να γνωρίζεις όλους τους εργολάβους-φίλους του αρχηγού και να τους προωθείς μαζί με την αναγκαιότητα του σχετικού νομοθετικού πλαισίου ή κάποιων τροπολογιών, να λες «ναι» σε κάθε θεσμική μεταρρύθμιση που τείνει προς το φιλελευθερισμό, να λες «ναι» σε όλες τις μνημονιακές αλλαγές, να κάνεις διαρκώς σεμινάρια κομματικής στήριξης. Κι αφού το ’99, βρέθηκες διαχειριστής του «Καποδίστρια» οφείλεις να εγκαταλείψεις όλη την περιφέρεια της επικράτειάς σου, ασφαλτοστρώνοντας δρόμους που θα την κάνουν πιο ευκολοπούλητη. Δεν σε ενδιαφέρει να στηρίξεις, την αγροτική παραγωγή των Μεθάνων, τους κτηνοτρόφους, μια ντόπια αγορά, μια σχετική μεταποίηση ντόπιων προϊόντων, την ιστορία του τόπου, τον ορεινό τουρισμό. Στην περιφέρεια οφείλεις να εκμεταλλεύεσαι τον κόπο των εθελοντών ντόπιων και να βάζεις στο βιογραφικό σου τη δουλειά που έκαναν αυτοί. Δεν χρειάζεται πολλά. Αυτοί τρέχουν σαν το Βέγγο (π.χ. στο Μεγαλοχώρι Μεθάνων) κι εσύ οργανώνεις μια εκδήλωση που «τιμάς το έργο τους» και το καταχωρείς στο βιογραφικό σου. Το αν οι ελιές και τα αμπέλια γίνονται καυσόξυλα, τι σε νοιάζει; Το αν τα σπιτάκια στα χωριά ερημώνουν και πέφτουν, τι σε νοιάζει; Το αν δεν έχουν γιατρούς τα γερόντια, τι σε νοιάζει; Το έχουν κλείσει τα σχολεία στα χωριά, τι σε νοιάζει; Το αν δεν έχουν θαλάσσια συγκοινωνία στα Μέθανα, τι σε νοιάζει; Πάνω απ’ όλα, τα έργα στην πόλη των Μεθάνων, τα μεγάλα έργα, όπου εκεί υπάρχει η χρηματοδότηση, κι εσύ τρέχεις από γραφείο σε γραφείο για να την εξασφαλίσεις. Συνεννοείσαι και ταυτόχρονα με τους εργολάβους που σ’ έχουν «ζαλίσει» απ’ τα τηλέφωνα. «Εντάξει ρε παιδί μου… Δική σου η δουλειά». Τσ, τσ, …τόση δουλειά ρε παιδί μου, να πίνεις καφέ, από γραφείο σε γραφείο, να παίρνεις κινητά τηλέφωνα, να συνεννοείσαι με τόσους εργολάβους, να έχεις και τους κομματικούς που σε παίρνουν και σου λένε «πάρε αυτόν…», «πάρε εκείνον…».

Έτσι όμως θα εξασφαλίσεις τα λεφτά για τους εργολάβους που θα κάνουν διάφορες επιδερμικές αλλαγές στην πόλη των Μεθάνων. Ένας «βιολογικός» που τελικά τον πληρώνουν πανάκριβα οι Μεθενίτες, παραπάνω τσιμέντα στο λιμάνι και σε κάτι «αλιευτικά καταφύγια» και άσφαλτο παντού σε όλους τους δρόμους, διάνοιξη νέου οδικού δικτύου, πλακάκια παντού που ονομάζεις «ανάπλαση» και οπωσδήποτε φτιάχνεις ένα συνεδριακό κέντρο για να χαϊδέψεις τα αυτιά των ντόπιων για ένα ακριβό τουρισμό κι όχι αυτόν τον «φτωχομπινεδιάρικο» των παππούδων που έκαναν μέχρι και πέρσι τα μπάνια τους τα οποία «κόπηκαν» απ’ το Μνημόνιο. Από την άλλη, είσαι και έξυπνο παιδί. «Μιμούμαστε το Μοσχάτο, όπως αυτό μιμήθηκε την Πάτρα» και φτιάχνεις βραζιλιάνικο καρναβάλι και βέβαια εκμεταλλεύεσαι συστηματικά την όποια εθελοντική προσπάθεια των αφελών σου «συγχωριανών» για να παρουσιάσεις πολιτιστικά και περιβαλλοντικά επιτεύγματα. Στο μεταξύ ισχυροποιείς τις δημόσιές σου σχέσεις σε ημερίδες, σεμινάρια, συναντήσεις, συνέδρια, και σε κέτερινγκ, λέγοντας και ξαναλέγοντας τα όσα είχες αποστηθίσεις ως καλός μαθητής στα νιάτα σου έχοντας μια «πολυετή εμπειρία ως οικονομικό στέλεχος στον τραπεζικό τομέα και σε ελληνικές και πολυεθνικές επιχειρήσεις». (Το πώς κατάφερες να κάνεις όλες αυτές τις σπουδές, να έχεις μια πολυετή εμπειρία σε πολυεθνικές και τράπεζες κι άλλα 14 χρόνια στην τοπική αυτοδιοίκηση και να είσαι νεότατος, μόνο η ιστοσελίδα σου το ξέρει).

Έτσι λοιπόν κερδίζεις και μια θέση σε ΚΕΔΚΕ και σε άλλους οργανισμούς που διευρύνουν τη γραφειοκρατία που εσύ ονομάζεις «δημοκρατία», κερδίζεις μια θέση του κόμματος στον τομέα της Νησιωτικής Πολιτικής και συνομιλείς με τους εργολάβους και σαφώς με τους εφοπληστές. Ίσως η επόμενη δουλειά σου να είναι υφυπουργός Ναυτιλίας. Σε κέρδισε όμως ο ΕΟΤ διότι αντί για προσευχή είχες μάθεις να λες με απίστευτη ταχύτητα, τέσσερις λέξεις, δηλαδή τρεις: «τουριστικό» «προϊόν» «τουριστική» «προβολή» και ήξερες την κατάλληλη στιγμή, στις χωρίς κοινό τσαρλατανιές σου, να μπορείς να λες κάτι από αυτά που έμαθες για να περάσεις με καλό βαθμό στις κομματικές σχολές: «αποκέντρωση» και να εννοείς συγκεντρωτισμό, «ανάπτυξη» και να εννοείς λεφτά για τους εργολάβους και τους ημετέρους, «ανταγωνιστικότητα» και να εννοείς ότι «εγώ θα είμαι από τους λίγους που θα μπω στον παράδεισο της εξουσίας και του χρήματος. Δεν έκανα τσάμπα σπουδές».

Και τώρα τι λες για το νέο ρόλο σου; Ως πρόεδρος του ΕΟΤ; Τις συνηθισμένες παρλαπίπες που θέλουν ν’ ακούσουν όσοι δεν επιθυμούν να σκεφτούν. Διότι οι απελπισμένοι δεν σε ακούνε, απλά ψηφίζουν. Αφού δείχνεις να έχεις μάθει και νέο λεξιλόγιο όπως «τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας έναντι άλλων αγορών» «τουριστικό προσκήνιο» «ταχύτατους ρυθμούς» «μια νέα συνολική επικοινωνιακή στρατηγική για το Σαρωνικό και την ευρύτερη περιοχή της Αττικής επαναπροσδιορίζοντας το στίγμα του Σαρωνικού στον εγχώριο αλλά και παγκόσμιο τουριστικό χάρτη (που θα μας ρε μάγκα μου; στις Μπαχάμες;)» κι αφού ξεκαθαρίζεις πως μιλάς για πολυτουρισμό «ο πολιτισμός, η γαστρονομία, ο αθλητισμός, η ιστορία, η θρησκευτική παράδοση,  η υγεία (τις διακομιδές ασθενών με το θαλάσσιο ταξί των 400 ευρώ οφείλουμε να τις καταχωρήσουμε στον τουριστικό παράδεισο)» ξεκαθαρίζεις και το τι θέλεις για την Αίγινα: Γαστρονομικός Τουρισμός. Εξαιρετικά σαφές. Δηλαδή έρχονται για να φάνε; Ναι, απαντάς, αλλά όχι μόνο για αυτό. Θα μπορούν να επισκέπτονται «καλλιέργειες» (που δεν έχεις δει ούτε στους χειρότερους εφιάλτες σου όταν ήσουν στα Μέθανα, δήμαρχος) «επισκέψιμους χώρους παραγωγής» (έχεις δει από κοντά ενεργό λιοτρίβι στον κάμπο της Τροιζηνίας ή αυτά που ερείπωσαν και πέσανε, στα ορεινά Μέθανα;), «διαδρομές περιήγησης» (με αμάξι πήγαινες και ευλογούσες στην Καμένη Χώρα και η οδοποιία της περιόδου σου, έφτασε το δρόμο μέχρι και στο έμπα του Ηφαιστείου Μεθάνων), «εστιατόρια τοπικής, ξενοδοχειακής και δημιουργικής κουζίνας» (ό,τι προσπάθησες δηλαδή στα Μέθανα που ήσουν δήμαρχος με τους επαγγελματίες της παραλίας των Μεθάνων να προσπαθούν να επιβιώσουν από γερόντια;), «μέχρι προϊόντα περιποίησης, εκθέσεις και θεματικά μουσεία» (τάζε, μέχρι να πάρεις τη θέση που πραγματικά επιθυμείς, μετά από αυτήν του εθνικού τουριστικού πράκτορα).

Κι αφού προσπερνάς το σκόπελο του υποσχόμενου «αεροδρομίου» στον κάμπο της Τροιζηνίας (ως δήθεν αντίβαρο στο αεροδρόμιο των Σπάτων), κάμπο με σοβαρή αγροτική παραγωγή που εγκατέλειψε για κάτι «αναπλάσεις», ο ομοϊδεάτης σου και διπλανός δήμαρχος Τροιζηνίας, Γιάννης Σαμπάνης –παιδί του «Καποδίστρια» κι αυτός, λέγοντας για το πόσο θλίβεσαι που στην επικράτειά σου (που αφορά όλη την Ελλάδα) οι τουρίστες πάνε αλλού κι όχι στον Αργοσαρωνικό (να δούμε τι θα πεις σε συνέντευξη για τη Νάξο ή την Σαντορίνη; «Ευτυχώς που υπάρχει το αεροδρόμιο των Σπάτων»;), φτάνεις και σ’ αυτό που ονειρεύονταν και συνεχίζουν να διαδίδουν σαν όνειρο οι πρώην συνάδελφοί σου στην Αίγινα: «4 season tourism», όπως συνηθίζετε να λέτε τον τουρισμό που δεν σταματάει ποτέ.

Έτσι γίνεσαι πρόεδρος του ΕΟΤ. Αν είσαι χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον, με πτυχία /και κομματική θητεία /και με χρόνια δεκατρία /κινητή τηλεφωνία /στα υπουργικά γραφεία

(Προωθείται στα βαθειά της γης, να το διαβάσει ο Σ.  που θα γελούσε με την καρδιά του, αν …)

Ο Μαρδικούλος της Αίγινας που σε βλέπει απέναντι, στα Μέθανα να μαζεύεις ελιές 

 

… Τι είναι λοιπόν ο πολίτης, από αυτά γίνεται φανερό· σε όποιον δηλαδή υπάρχει η δυνατότητα να μετέχει στην πολιτική και δικαστική εξουσία λέμε ότι είναι πια πολίτης της συγκεκριμένης πόλης και πόλη από την άλλη είναι, για να το πούμε γενικά, το σύνολο από τέτοια άτομα, που είναι αρκετό για την εξασφάλιση της αυτάρκειας στη ζωή τους…

Από τα «Πολιτικά» του Αριστοτέλη

Από την ελληνική αρχαιότητα η διάκριση μεταξύ άστεως και πόλης ήταν τέτοια που να αιτιολογεί τη θέση του πρώτου ως τμήμα της δεύτερης, εξ ορισμού ταυτισμένης με τους πολίτες. Η σύγχρονη σύγχυση μεταξύ των υποδομών του άστεως και της ύπαρξης πόλης, δηλαδή της πολιτικής-κοινωνικής έκφρασης των ανθρώπων της, των πολιτών, υπογραμμίζει ένα κενό αναντικατάστατο. Του δημόσιου χώρου ως έναν πολυδιάστατο σύμπλεγμα έκφρασης της πολιτικής και αισθητικής της, η οποία περικλείει, ούτως ή άλλως, και τη χωροταξία, την πολεοδομία και την κοινή χρήση-διαχείριση του αστικού χώρου. Με άλλα λόγια, ιδού, η σύγχυση μεταξύ του τόπου και του τοπίου, με το τελευταίο να καταντά, στις μέρες μας, προϋπόθεση του πρώτου.

Η σύγχυση αυτή που δεν θα μπορούσε παρά να είναι τμήμα αυτής της ευρύτερης, μεταξύ ταύτισης πολιτιστικού και πολιτισμικού, με το τελευταίο να κατακερματίζεται σε λειτουργίες και εν τέλει να ταυτίζεται με την αναπαράστασή του. Πάνω σ’ αυτήν την ακόμα αξεδιάλυτη σύγχυση, κάθε προσπάθεια αναζωπύρωσης για μια κοινή αισθητική στο αστικό τοπίο, κάθε νέο πεδίο διαλόγου μπορεί να αποτύχει αφού δεν μπορεί να ενταχθεί σε μια άλλη πολιτική πρόταση. Κατά συνέπεια γίνεται διάκοσμος. Για αυτό και η περίπτωση αυτής της μονόπλευρης προσέγγισης σχεδόν πάντοτε καταλήγει (όταν καταλήγει) σε μια κοινή αισθητική συμφωνία που δεν μπορεί να ούτε στο ελάχιστο να θίξει το μορφωτικό κενό, τις οικονομικές ταξικές ανισότητες και την έλλειψη δημοκρατίας. Κι αν μια διαβούλευση φαίνεται ως ευκαιρία για κάτι που θα δώσει «άλλη πνοή», δεν είναι παρά ένα μακιγιάζ που κάθε ευρωπαϊκή πόλη το έχει δεχτεί, για να κρατήσει -όχι την ταυτότητά της, αλλά για να μπορεί να την πουλά κομμάτι-κομμάτι.

Η λυσσαλέα αντίδραση έως και πλήρης άγνοια στην εν δυνάμει συνολική πρόταση της χωροταξικής μελέτης του ‘75 των Σ. Μαύτα-Παπαδοπούλου, Μιχαλιτσιάνου (η πλέον γενναία, ειλικρινής και εντός των θεσμών ενιαία πρόταση) για την Αίγινα και το Αγκίστρι, σε μια εποχή που το τοπίο είχε ακόμα περισσότερες πιθανότητες να μην «κυλήσει» προς την καταστροφή, δίνουν και το αποτέλεσμα αυτής της ελλιπούς προσέγγισης. Ακόμα και αργότερα, αντίστοιχες προτάσεις για την αστική Αίγινα που βελτίωναν την καθημερινή ζωή των ανθρώπων βρήκαν σοβαρές αντιδράσεις που σχετίζονται με όλη αυτήν την επιδερμική και α-ιστορική προσέγγιση. Το να φανταστεί κανείς το πώς θα είναι τα σπίτια, οι πλατείες, η παραλία της Αίγινας, οι δρόμοι, οι υποδομές του άστεως, με τις σχέσεις των ανθρώπων απόρθητες από το αίτημα της ισότητας, της δικαιοσύνης, της αλληλεγγύης, της ανθρωπιάς, φαίνεται τόσο αβαθές και βασισμένο στην υπάρχουσα κυρίαρχη καταναλωτική και αγοραία ιδεολογία. Δεν υπάρχουν κενά στη ζωή, για αυτό και το εμπόρευμα-αγορά, καταλαμβάνει τις ζωές των ανθρώπων, μιας και αποτελεί ακόμα την πιο οργανωμένη, από ένα σύνολο διαπλεκόμενων θεσμών, πρόταση ζωής. Κάθε άλλη πρόταση οφείλει να συγκρουστεί με το εμπόρευμα, διαφορετικά, το πεδίο της σύγκρουσης δεν είναι άλλο από μια αντιγραφή της αισθητικής μιας άλλης εποχής, ενταγμένης και προσαρμοσμένης σ’ αυτό. Διότι τι άλλο μπορεί να είναι ο ελεύθερος περίπατος στο ιστορικό κέντρο της Αίγινας, η κοινή αισθητική των σημερινών θερμοκηπίων (με το παλιό αιγινήτικο στέγαστρο;  Και;), η γνωριμία με το πρόσφατο ιστορικό παρελθόν (με την αποκατάσταση των ιστορικών κτιρίων;) στο πρότυπο μιας ευρωπαϊκής πόλης αν αυτά δεν είναι για να πουλήσουν σε ένα άλλο κοινό ή να διαμορφώσουν ένα άλλο κοινό πελατών στο σύγχρονο τουριστικό μας Ελντοράντο; Αν το διακύβευμα, δεν είναι τα 200 μέτρα της παραλίας της πόλης της Αίγινας και η επέκταση του εμπορεύματος σε άλλα σημεία του αιγινήτικου άστεως, με μια άλλη αισθητική αντίληψη διαγουμισμένη από το παρελθόν, τότε τι είναι;

Θα δείξει. Διότι και οι ειλικρινείς ευαισθησίες για «την πόλη» θα βρουν το δρόμο τους, αν καταφέρουν να τον δουν.  

Δίπλα στην πολιτική δράση, δίπλα στις κινήσεις αλληλεγγύης που δεν παριστάνουν “κάτι”, δίπλα σε μικρές προσπάθειες λόγου, δίπλα στο αίτημα για ζωή, μπορεί να συζητιέται ολοένα και περισσότερο ένα σχέδιο επιβίωσης και αξιοπρέπειας. Δείγματα υπάρχουν στο νησί, αν και όχι σαφή ή διακριτά, αλλά σποραδικά και με την αμηχανία που μπορεί να διακρίνει κάθε τι καλό στη ρευστή εποχή μας. Αυτό σημαίνει ότι αυξήθηκε ο κόσμος που καλλιεργεί «για το σπίτι» ενώ υπάρχει σαφές ενδιαφέρον για την ελιά. Επειδή η αμνησία όμως τείνει να αντικαταστήσει τη γνώση και την επίγνωση, η Σχεδία συμβάλλοντας στο μέτρο του δυνατού, σπέρνει παλιά δαιμόνια:

Σιτάρι και γενικά δημητριακά μπορούν καλλιεργηθούν παντού, σε κάθε χωράφι, σε κάθε αδόμητη περιοχή. Ενδείκνυται όμως η καλλιέργεια στις παρακάτω περιοχές: Ανάμεσα στους Γιαννάκηδες-Μπενάκηδες-Λαζάρηδες, στην Παχειοράχη, στις Πόρτες (περιοχή Περιβόλια), στον «κάμπο» της Αιγινήτισσας (περιβόλια-Προφήτης Ηλίας), Κοντός, Μεσαγρός, Άλωνες, Κυψέλη, Λεόντι, Σουβάλα, Χλόη. Μέχρι και το 1985 καλλιεργούσαν σιτάρι σε οικογενειακό επίπεδο, ενώ το έστελναν σε μύλους στα Μέθανα. Μέχρι το 1960 υπήρχε ο μύλος του Μαρίνη και το «εργοστάσιο» του Κουκούλη που ήταν μύλος και φούρνος. Μια επιχείρηση (μεταξύ 1985-95) από τη Λάρισα, της «Χατζηλουήνας» με τρακτέρ που είχε 6 άροτρα, θυμίζει τις δυνατότητες του νησιού για αυτοδυναμία, σε σιτηρά.

Η ελιά υπάρχει ήδη παντού με εκατοντάδες δέντρα παραμελημένα στα «αζήτητα» του νησιού να μαραζώνουν αμάζευτα και ακλάδευτα στα ημιορεινά. Απομεινάρια από λιοτρίβια υπάρχουν σε κάθε χωριό, δείγμα της σημερινής μας παρακμής αλλά και μιας μελλοντικής δυνατότητας ν’ ανθίσει πάλι ο τόπος. Η μικρή οροσειρά που χωρίζει τους Αγίους από το Μεσαγρό (Παλιόμυλοι, Σαλιαρή, Βρούβα) είναι γεμάτη ελιές. Υπενθυμίζεται η συμμετοχή του Δήμου Αίγινας και ιδιωτών σε διεθνείς εκθέσεις ελαιολάδου (Γ. Δ. Κωστελένου Στοιχεία ελαιοκομίας. Ιστορία περιγραφή και γεωγραφική κατανομή των ποικιλιών ελιάς στην Ελλάδα) τον 19^ο αιώνα.

Το αμπέλι, από την αρχαιότητα μέχρι και τη δεκαετία του ‘80 ήταν το αβανταδόρικο προϊόν της Αίγινας. Μούστος εξαγόταν παντού, σ’ όλη την Ελλάδα και τα καΐκια μαζί με τα αγγεία έστελναν και μούστο. Όλη η Βόρεια Αίγινα από τη Βαγία μέχρι και την περιοχή της Κυψέλης ήταν κατάφυτη από αμπέλια ενώ σε κάθε σπίτι υπήρχε η σοφή κληματαριά που ξέραινε τα φύλλα της το χειμώνα και χάριζε τη σκιά της το καλοκαίρι μαζί με τον πολύτιμο καρπό της. Περιοχές που ακόμα βλέπεις απομεινάρια από παρατημένες καλλιέργειες είναι οι Κήποι (κάτω από τους Βλάχηδες), ο Κοκκινόβραχος (ανάμεσα από της Αφαία και τον Κάβο) και η Ανάουσσα (ρέμα Βαγίας-Κολυμπάρι).

Η πατάτα, από την εποχή του Καποδίστρια μέχρι και πριν 20-30 καλλιεργούνταν παντού στα Δυτικά και προς Νότια της Αίγινας και ιδιαίτερα στην περιοχή του Μαραθώνα που έβγαζε μια ιδιαίτερα νόστιμη και περιζήτητη πατάτα. Στην ίδια περιοχή τα κηπευτικά (χειμερινά και θερινά) μπορούν να καλλιεργηθούν σε έκταση ενώ βέβαια μπορούν για οικιακή χρήση να βρίσκονται σε κάθε γωνιά που δεν έχει ακόμα χτιστεί.

Βασικό είδος διατροφής, τα όσπρια, καλλιεργούνταν κυρίως στο Σφεντούρι, στους Κήπους και κυρίως ξερικά (φασόλια, φακή, φάβα, ρεβίθι, αράκι) στην «κοιλάδα» των Αλώνων, στην Αιγινήτισσα (Προφήτης Ηλίας) και στο Μεσαγρό.

Πορτοκαλιές και Λεμονιές μπορούν παντού να καλλιεργηθούν, όμως η περιοχή του Προφήτη Ηλία στην Αιγινήτισσα, οι Πόρτες, η Βλυχάδα ίσως είναι οι πιο κατάλληλες περιοχές.

Το μοναδικό, αιγινήτικο βερίκοκο, μπορεί πάλι να ξαναφανεί στις περιοχές που καλλιεργούσαν το δέντρο. Αυτές κυρίως, ήταν ο Κοντός και η Κυψέλη.

—————

Παρακάτω ξαναδημοσιεύουμε κείμενο ελαφρά συμπληρωμένο. Κάθε συμπλήρωση, διόρθωση, σχόλιο, είναι κάτι παραπάνω από καλοδεχούμενα

Σχεδία στ’ ανοιχτά της Αίγινας

ΟΙ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΤΗΣ ΠΑΛΙΑΣ ΑΙΓΙΝΑΣ

Αμπέλι

Ελιά

Λεμονιά

Νεραντζιά

Αμυγδαλιά

Βερικοκιά

Συκιά

Ροδιά

Αχλαδιά

Φιστικιά

Μουριά και για τη σηροτροφία

Χαρουπιά για ζωοτροφή και παραγωγή χαρουπάλευρου

Σιτάρι

Κριθάρι

Καλαμπόκι

Ρεβίθια

Αρακάς

Κουκιά

Λαθούρι

Σουσάμι

Πατάτα

Λαχανικά-μποστανικά-ζαρζαβατικά-μαναβικά

Μπαμπάκι

Λινάρι

Ριζάρι για τη βαφή νημάτων και υφασμάτων

Βίκος για ζωοτροφή

Βρύζα για δέσιμο σε κατασκευές και παραγωγή βύνης

————————

Που καλλιεργείται τι:

Στις πεδινές περιοχές:

Αμπέλια, ελιές, συκιές, αμυγδαλιές, λαχανικά, καρποφόρα δέντρα, ξινά

Στις πλαγιές των βουνών:

Κριθάρι, όσπρια, λαθούρι, αρακάς, ρεβίθια, κουκιά, βίκος (κτηνοτροφικό)

Μέχρι το 1971 σύμφωνα με το χωροταξικό σχέδιο της Σ. Παπαδοπούλου:

Δημητριακά 25%, κηπευτικά 2%, δεντροκαλλιέργεια 17% αμπέλια 12% ακαλλιέργητα χωράφια 44% επί της καλλιεργήσιμης γης

——————————

Βαθύ: κρασί, σταφύλια, σκόρδα, αμύγδαλα, φιστίκια, λάδι, δημητριακά

Βλάχηδες: κτηνοτροφία

Γιαννάκηδες: κτηνοτροφία

Σουβάλα: Αλιεία

Κοντός: τα πάντα

Κύλινδρας: κτηνοτροφία, γεωργία, γρανίτης

Κυψέλη: Γεωργία, δενδροκομία, κηπευτικά, σύκα, σταφύλια, λάδι, αμύγδαλα, φιστίκια

Λαζάρηδες: κτηνοτροφία

Λεύκη: Γεωργικά

Μαραθώνας: περιβόλια, σύκα, ελιές

Μεσαγρός: λάδι, κρασί, δημητριακά, ρετσίνα κεραμικά, μελίσσια

Παχειοράχη: γεωργία κτηνοτροφία

Πέρδικα: δημητριακά, μελίσσια

Πόρτες: δενδροκομία, ελιές, μελίσσια

Άλωνες: κηπευτικά, ελιές, δημητριακά, φρούτα,

Σφεντούρι: κτηνοτροφία, δημητριακά, σταφύλια,

Τζίκηδες: κτηνοτροφία

Χλόη: δέντρα, κρασί, φρούτα, λαχανικά

Ψαχνή: γεωργία, κτηνοτροφία

Άγιοι: γεωργία, λαχανοκηπευτικά, ρετσίνα, κεραμική, λάδι, αμύγδαλα, κρασί

Ανιτσαίο: κτηνοτροφικά, δημητριακά, λάδι,

Ασώματοι: λάδι, κρασί, κηπευτικά, λαχανικά

Λιβάδι: λάδι, κρασί, κηπευτικά, δέντρα, δημητριακά

Μπουρδέχτης: 50 στρέμματα περιβόλια με αμπέλια και ελιές

Βροχεία: Φιστίκι, ελιά, αμυγδαλιά, κηπευτικά, χαρουπιές

————————

ΦΥΤΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΘΟΥΝ ΣΤΗΝ ΑΙΓΙΝΑ

Καλοκαίρι

Φασόλι

Αγγούρι

Πεπόνι

Καρπούζι

Κολοκύθι

Μπάμια

Μελιτζάνα

Ντομάτα

Φράουλα

Πιπεριά

Βλήτα

Χειμώνας

Κουκιά

Μπιζέλια

Αρακάς

Αγκινάρα

Πράσο

Καρότα

Όλο το χρόνο

Ραπανάκι

Παντζάρι

Λάχανο

Κρεμμύδι

Σκόρδο

Μαρούλι

Πατάτα

Σέσκουλο

Ραδίκι

Αντίδι

Κουνουπίδι

Μπρόκολο

Δημητριακά

Σιτάρι

Κριθάρι

Βρώμη

Αράκι

Βίκος

Βρύζα

Δέντρα, φρούτα

Αμπέλι

Αμυγδαλιά

Βερικοκιά

Κερασιά

Μηλιά

Αχλαδιά

Συκιά

Ροδιά

Κορομηλιά

Μουσμουλιά

Κυδωνιά

Ροδακινιά

Δαμασκηνιά

Βανίλια

Λεμονιά

Πορτοκαλιά

Μανταρινιά

Ελιά

Αρωματικά του κήπου

Άνηθο

Κάρδαμο

Σέλινο

Μαϊντανός

Φινόκιο

Μάραθο

Καλιαντρό

Ρόκα

————————-

Περιοχές στην Αίγινα με αρκετό νερό και οι καλλιέργειές τους

Στους Κήπους

Με λεμονιές και πορτοκαλιές στις Πόρτες

Στη Γλυφάδα με κηπευτικά και δέντρα

Σε μεγάλη περιοχή στις Άλωνες

Στο Μεσαγρό και στη Βαγία, ελαιόδεντρα και αμπέλια

Στον Κοντό στη θέση Υδραγωγείο

Στη Σουβάλα και Λεόντι

Στην Κυψέλη, στη Χλόη, στον Ασώματο και στην Περιβόλα που καλλιεργούνται τα πάντα

Από το Μαραθώνα μέχρι και το 75 γίνονται εξαγωγές

Μεγάλα κτήματα με νερό στην Αίγινα

Κτήμα Σημαντώνη στις Άλωνες για λεμονιές, πορτοκαλιές και φιστικιές

Κτήμα Αγίου Λεοντίου (κρατήρας) 100 στρέμματα

Κτήμα Γλυφάδα, πηγάδι Βακαλόπουλου

Κτήμα στις Άλωνες με πολύ νερό

Στη Χλόη κτήμα Φουντούλη, παλιά λιοτρίβια πατητήρια και αλευρόμυλος

Στην Πέρδικα το κτήμα του Μοναστηριού

Στην Αιγινήτισσα, κτήμα Χριστοφίδη, παλιά περιβόλια

Κτήμα Ζούμερα, στις Πολλές Ελιές 

Η εφημερίδα «Αίγινα» εξεδόθη στις 15 Μαΐου 1950, με υπότιτλο «ΔΕΚΑΠΕΝΘΗΜΕΡΟΣ ΑΝΑΞΑΡΤΗΤΟΣ ΤΟΠΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΑΙΓΙΝΗΣ», τιμή 1000 Δραχ., με εκδότη τον Σπύρο Αλεξίου. Στο εκδοτικό σημείωμα του πρώτου φύλου της, γράφει μεταξύ άλλων: «Η εφημερίδα  μας  δεν θα γίνει προσωπικόν όργανον ουδενός, θα υποστηρίξη όμως χωρίς προκατάληψιν ή υστεροβουλίαν τα τοπικά μας συμφέροντα… Δεν θα φατριασθή, δεν θα την απασχολήση ούτε θα την παρασύρει η μια πλευρά αλλά και η άλλη… Η αγάπη μας για την Αίγινα είναι μεγάλη, είναι τόση που αδιαφορώντας για τους κόπους και τις υλικές ακόμη φθορές μας οδηγεί στην παρούσαν έκδοσιν. Είμεθα όμως βέβαιοι για την ηθική νίκη. Η έκδοσις αυτήν είναι αποτέλεσμα κοινής προσπαθείας πολλών Αιγινητών. Η ιδέα έγινε πραγματικότης αφού όλοι κατέθεσαν τον όβολόν τους είναι δε μεγάλος ο κατάλογος αυτών που την εκδίδουν. Την «ΑΙΓΙΝΑ» δεν την διευθύνει ένας αλλά μια πραγματική Συντακτική Επιτροπή…»

Η εφημερίδα δίνει μεγάλη σημασία στον τουρισμό, δίπλα στη γενικότερη οικονομική και κοινωνική ανασυγκρότηση του νησιού μετά τον πόλεμο. Η μετέπειτα ιδεολογία του νησιού στα πρώιμα βήματά της:

Στη στήλη «ΑΙΓΙΝΗΤΙΚΑ»: «ΕΙΣ ΤΗΝ ΓΩΝΙΑΝ του λιμανιού εμπρός από την Παναγίτσα πρέπει να τοποθετηθή μια βρύση που θα εξυπηρετεί πολύν κόσμον, θα εξυπηρετεί τους ψαράδες  μας, και περισσότερον τους εκδρομείς ιστιοπλόους» «ΠΟΛΛΟΊ ΞΕΝΟΙ φτάνοντες τα Σαββατοκύριακα με τα ιστιοπλοϊκά και εκδρομικά τους σκάφη, αγκυροβολούν εις οιονδήποτε τμήμα του λιμανιού μας, βρίσκουν ελεύθερον. Δεν νομίζει η Λιμενική αρχή του τόπου μας ότι επιβάλλεται δια πολλούς λόγους τα σκάφη να ευρίσκουν ένα τμήμα του λιμανιού ελεύθερον να αγκυροβολούν κατά τη γνώμη μας το πλησίον του Ναυτικού Σταθμού Κρηπίδωμα»; «ΕΙΣ ΑΛΛΗΝ στήλην ο συνεργάτης μας κ. Μεταξάς προλέγει μερικά πράγματα δια το «και». Πριν ακόμα προφθάσει να το ονομάσει αντιτουριστικόν εξάμβλωμα, άρχισε να γίνεται. Δεν ξέρουμε ποιος είναι ο διακοσμητής της εταιρίας που ενοικίασε το κέντρο. Θέλουμε όμως να τον παρακαλέσουμε να κοιτάξη από την θέσιν των Καφφενείων την θαλασσιά λουρίδα που χρωμάτισαν το κάτω μέρος του οικήματος και το κρηπίδωμα, αν επιμήνει τότε είναι ωραίο ας το αφίσει. Διαφορετικά ας ρωτήσει κάποιον που ξέρει περισσότερα».

Με τίτλο ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ: «Θα υπενθυμίσωμεν κάτι που κατά το παρελθόν έχει γίνει λόγος. Είναι ανάγκη να γίνει ένα γραφείον πληροφοριών της Τουριστικής Επιτροπής. Δεν χρειάζεται ν’ αναπτύξουμε τους λόγους που το επιβάλλουν. Η έλλειψίς τουςείναι πολύ μεγάλη. Μόνο η δημιουργία του θα δείξει τι έλειπε».

Με τίτλο ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ: «Εις την καραντίναν και τας απέναντι ακριβώς από την Τουριστικήν Επιτροπήν Αιγίνης έγινε φέτος ένας κήπος θαυμάσιος με σχεδόν επιμελεία του αρχιτέκτονος -δενδρολόγου κ. Παράσχη. Ο επισκέπτης τώρα βρίσκεται σ’ ένα υπέροχο θέαμα πηγαίνοντας προς την Κολόνα να θαυμάσει ένα κήπο προς τα’ αριστερά με βυζαντινό σχέδιο και ένα άλλο δεξιά Δωρικό σχέδιο. Ακόμα μπορεί να χαρή τα πολλά και διάφορα δένδρα που έχουν φυτευθή στην περιοχή αυτή”.

Στη στήλη ΣΥΝΤΟΜΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ: «Την προπαρελθούσαν Κυριακή η κίνησις εκδρομέων ήτο αρκετά περιορισμένη τούτο οφείλεται εις την μεγάλην κίνησιν που παρουσίασε η προηγούμενη Κυριακή της Πρωτομαγιάς».

αναδημοσίευση από το Άρδην

Εμίρηδες και κακομοίρηδες ξανά

by admin