Κατηγορία: οικολογία: κοινωνία και φύση

Από εχθές 25 Ιουλίου 2013, ζούμε στην Αίγινα την επανάληψη θερινών θεατρικών παραστάσεων διακοπής υδροδότησης οι οποίες ξεκίνησαν συστηματικά τα τελευταία χρόνια. Οι «σύννομες» -λόγω μη πληρωμών- διακοπές μεταφοράς νερού από τους υδρομεταφορείς που αποτελεί τον σχεδόν απόλυτο τρόπο υδροδότησης της Αίγινας με την πολιτική ευθύνη όλων των διοικήσεων του Δήμου, των Νομαρχιακών διοικήσεων στον Πειραιά, των Υπουργείων και της σημερινής διοίκησης της Περιφέρειας, εδώ και 40 χρόνια, είναι το πραγματικό σενάριο για αυτές τις θεατρικές παραστάσεις διακοπής του νερού. Κι αυτές τις παραστάσεις δεν τις πληρώνουμε τόσο ακριβά διότι κρατάνε συνήθως λίγες ημέρες για ένα ακατάλληλο νερό που χρησιμοποιείται αποκλειστικά για λάτρα, μιας και το νερό της ΕΥΔΑΠ που μεταφέρουν οι υδρομεταφορείς αναμιγνύεται με το υφάλμυρο νερό που αγοράζει ο Δήμος Αίγινας εδώ και 40 περίπου χρόνια από τους λεγόμενους «φρεοατοϊδιοκτήτες». Σ’ αυτές τις θεατρικές, θερινές παραστάσεις που έχουν ταλαιπωρήσει το νησί μας τα τελευταία χρόνια, βασικοί πρωταγωνιστές είναι η δημοτική αρχή Αίγινας που αδυνατεί λόγω χρεών να πληρώσει, οι υδρομεταφορείς ιδιοκτήτες πλωτής υδροφόρας, η ΕΥΔΑΠ που πουλάει το νερό στο νησί, η Περιφέρεια που χρηματοδοτεί τη μεταφορά και το Κράτος μέσω των υπουργείων που αναλαμβάνουν την ευθύνη της χρηματοδότησης. Σε κάθε περίσταση, μέρος του θεατρικού σκηνικού είναι μια πλωτή υδροφόρα του Πολεμικού Ναυτικού που προσεγγίζει το νησί σε επίνειο στη βόρεια πλευρά του, η οποία κάθε φορά αναχωρεί άπρακτη είτε διότι για τεχνικούς λόγους δεν μπορεί να συνδεθεί το σύστημα παροχής της με τις εδώ εγκαταστάσεις, είτε διότι οι εγκαταστάσεις αποτελούν ιδιοκτησία ενός από τους υδρομεταφορείς. Κομπάρσοι στις θεατρικές παραστάσεις είναι συνήθως ο εισαγγελέας, οι τοπικοί βουλευτές, ο αντιπεριφερειάρχης και διάφοροι που κατά καιρούς επιδιώκουν να πουλήσουν σπουδαίες λύσεις όπως αυτή της αφαλάτωσης. Γκεστ σταρ στη σημερινή παράσταση «διακοπή υδροδότησης» είναι η επίτροπος Δ. Πειραιά που ακύρωσε την απευθείας ανάθεση της Δημοτικής αρχής Αίγινας στους γνωστούς υδρομεταφορείς, σε μια «ευτυχή» συγκυρία που «χρήματα δεν υπάρχουν», δώρου από τον υπουργό Χατζιδάκη προς τους υδρομεταφορείς, 5.000.000 εκατομμυρίων ευρώ για την απρόσκοπτη μεταφορά νερού προς το νησί μας για όλα τη χρονιά. Αυτά τα στοιχεία, περίπου, συγκροτούν αυτές τις θεατρικές παραστάσεις διακοπών νερού στην Αίγινα, παραστάσεις που ως θεατές δεν τις πληρώνουμε και τόσο ακριβά, αν αυτό είναι η έλλειψη νερού για τη λάτρα της καθημερινότητας για λίγες ημέρες, οι γρίνιες για τις υποσχέσεις που δεν τηρήθηκαν, το κακό όνομα για την τουριστική μας βιομηχανία των 200 μέτρων της παραλίας της πόλης της Αίγινας.

Αυτό που πληρώνουμε ακριβά είναι η πραγματικότητα της μεταφοράς του νερού στην Αίγινα, από το οποίο «χάνεται» 40-45% της ποσότητας, με έναν «μυστηριώδη» τρόπο εδώ και περίπου 40 χρόνια, σύμφωνα με δημοσιεύματα τοπικών εφημερίδων απ’ τη δεκαετία του 70 (ενδεικτικά, δημοσίευμα από το «Βήμα Της Αίγινας», ΤΕΤΑΡΤΗ 14 ΙΟΥΛΗ 1976, έτος Β’ Αριθ. Φύλλου 35, ΤΙΜΗ ΦΥΛΛΟΥ 4 ΔΡΧ. για το 35% «απωλειών» λόγω «φλωτέρ» στην «αποθήκευση του νερού»). Αυτό που πληρώνουμε ακριβά είναι για την ακρίβεια το αποτέλεσμα της κεντρικής και τοπικής πολιτικής, σε μια διαχρονία που ταυτίζεται πολιτικά με το καταναλωτικό-παρασιτικό-μεταπρατικό μοντέλο για την οικονομία και την κοινωνία.

Επειδή στις μέρες μας επιχειρείται, με έναν άνευ προηγούμενου τρόπο η προώθηση της «μαγικής» λύσης του αγωγού ύδατος που θα συνδέει απ’ ευθείας το νησί με εγκαταστάσεις της ΕΥΔΑΠ στο νησί της Σαλαμίνας, μια διαδικασία που σταμάτησε πριν λίγο καιρό για λόγους μη χρηματοδότησης από τα ΕΣΠΑ όπως και τα χερσαία έργα υποδοχής του αγωγού,

Επειδή συνεχίζεται και στις μέρες μας η διαχρονία εκβιασμών και πλουτισμού των επιχειρηματιών της μεταφοράς νερού οι οποίοι με τον κόπο μας «χτίζουν» νέα πλοία

Επειδή ο Καλλικράτης, περισσότερο από κάθε άλλο σχέδιο για την Τοπική Αυτοδιοίκηση την καθιστά ένα έρμαιο χρηματοδότησης, δανειοδότησης και χρέωσης, δηλαδή ένα τοπικό μνημόνιο ακόμα και πριν την υπαγωγή της στην επιτήρηση της Τρόικας (ο Δήμος Αίγινας είναι μέσα στις 58 υπερχρεωμένες τοπικές αυτοδιοικήσεις στην Ελλάδα, σύμφωνα με επίσημα δημοσιεύματα από το 2010),

Επειδή ο Καλλικράτης, περισσότερο από κάθε άλλο σχέδιο καθιστά την τοπική Αυτοδιοίκηση ένα βαποράκι του χρήματος από επίσημες χρηματοδοτικές πηγές προς τους εργολάβους,

Επειδή στις μέρες του Μνημονίου που διανύουμε, ως αποικία χρέους, το νερό, το απόλυτο αγαθό είναι, προ των θυρών, στα χέρια πολυεθνικών εταιριών

Αυτή την εποχή είναι σημαντικό να συζητηθεί το πρόβλημα του νερού ξεκινώντας από την εν γένει προβληματοποίησή του. Οι θεατρικές παραστάσεις «διακοπών νερού» θα σταματήσουν αλλά και θα ξαναγίνουν. Η ρητορεία και σπέκουλα των πολιτικών παραγόντων μας για τις διαχρονικές «μαγικές λύσεις» θα ξαναφουντώσει. Το πρόβλημα όμως θα παραμείνει.

26 Ιουλίου 2013

Σχεδία στ’ ανοιχτά της Αίγινας

ΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΤΗΝ ΑΙΓΙΝΑ

ΓΕΝΙΚΑ:

1)Το πρόβλημα επάρκειας, ποιότητας και διαχείρισης του νερού είναι τοπικό-εγχώριο και διεθνές. Είναι ένα κομβικό κοινωνικό ζήτημα κι όχι «μερικό». Το ζήτημα του νερού τέμνει τη σχέση της κοινωνίας με τη φύση και την οικολογική ισορροπία, τις σχέσεις παραγωγής και την οικονομία, τη σχέση κοινωνίας με την πολιτική και τις κοινωνικές αξίες. Κατά συνέπεια εμπλέκεται άμεσα με τους εξής παράγοντες:

α)σκουπίδια/απόβλητα/βοθρολύματα

β)κατευθύνσεις της παραγωγής

γ)πολιτικές αποφάσεις

δ)κοινωνικές αξίες/παιδεία κλπ.

2)Την περίοδο που ζούμε, ο τεχνοεπιστημονισμός ως εργαλείο της αποικιοποίησης του καπιταλισμού επιδιώκει να κυριαρχήσει σε νέες «ηπείρους»: στο ανθρώπινο σώμα, στον ήλιο, στο νερό, στο οξυγόνο. Το νερό είναι απόλυτο αγαθό εφόσον δεν μπορεί να παραχθεί από την ανθρώπινη δραστηριότητα.

3)Αιτία του διεθνούς, εγχώριου και τοπικού προβλήματος αποτελούν ταυτοχρόνως η διαδικασία επέκτασης της εμπορευματοποίησης και η αστικοποίηση. Το νερό εντάσσεται στα βασικά αντικείμενα της νεοαποικιοκρατίας. Το τοπικό-εγχώριο ζήτημα εμπλέκεται με την παγκοσμιοποίηση της οικονομίας καθώς ολοένα και λιγότεροι οργανισμοί συσσώρευσης του πλούτου (διεθνείς πιστωτικοί μηχανισμοί, πολυεθνικές εταιρίες, ισχυρά κράτη) το ξεπερνούν ως τέτοιο. Η Ελλάδα είναι, πλέον, από το 2010 μια αποικία χρέους και αυτό δίνει το στίγμα πλέον για το σύνολο των προβλημάτων. Από την άλλη, η, απ’ το 19^ο αιώνα ίδρυση εταιριών (στη Γαλλία και αργότερα στην Αμερική, εταιρίες που έγιναν πολυεθνικές) διαχείρισης της ύδρευσης-αποχέτευσης και η δραστηριότητά τους σε όλο τον κόσμο έχει επιδεινώσει συνολικά την κατάσταση:

α)κατακόρυφη αύξηση της τιμής του νερού

β)ελαχιστοποίηση των ελέγχων ποιότητας και υγιεινής

γ)εξαντλητική μείωση του προσωπικού

δ)νέες «περιφράξεις» στο φυσικό νερό (απαγόρευση συλλογής βρόχινου, από ποτάμια, λίμνες κλπ). Παρόλα αυτά στη σύνθεση των αιτιάσεων, οι εσωτερικές αντιφάσεις παίζουν ένα σημαντικό ρόλο με τις διεθνείς ανακατατάξεις ισχύος

4)Η προβληματοποίηση του νερού συντελεί στον απόλυτο διαχωρισμό νερού πόσιμου-νερού λάτρας και άρδευσης εξ αιτίας της μόλυνσης και υφαλμύρωσης των υδάτων. Η βιομηχανία, ο πετροχημικός κύκλος, η εκβιομηχανισμένη αγροτική παραγωγή, ο τουρισμός και ο καταναλωτισμός ως κοινωνική αξία, είναι οι βασικοί λόγοι του προβλήματος διαχείρισης, επάρκειας και ποιότητας του νερού.

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ:

1)Ο τουρισμός ως η εμπορευματοποίηση του «ελεύθερου» χρόνου και ιδιαίτερα αυτού που συνδέεται με τη μετακίνηση του αστικού πληθυσμού προς την παράλια επαρχία ξεκινάει γύρω στο 1960.Η εμπορευματοποίηση αυτή επιχειρηματικά ταυτίζεται με την παροχή υπηρεσιών διαμονής, διατροφής και διασκέδασης.

2)Ο τουρισμός είναι βασικός πυλώνας της παρασιτικής-μεταπρατικής-καταναλωτικής ελληνικής οικονομίας δίπλα σ’ αυτόν του εμπορίου, της οικοδομής, των εμβασμάτων από τη ναυτιλία και τη μετανάστευση. Η πρωτογενής παραγωγή παρόλο που αναβαθμίζεται τεχνολογικά άρα και σε επίπεδο επάρκειας, εν τούτοις φθίνει δημογραφικά ενώ η δευτερογενής παραγωγή υπολείπεται της Δύσης και παραμένει εξαρτημένη. Γενικά η οικονομία στην Ελλάδα ακολουθά το παρασιτικό, καταναλωτικό, μεταπρατικό μοντέλο και στον ίδιο προσανατολισμό παραμένει και η επίσημη πολιτική. Το ελληνικό κράτος είναι απόφυση της Δύσης.

3)Τουρισμός σημαίνει ότι αλλάζει δραστικά η τοπική οικονομία. Από την πρωτογενή παραγωγή που διατηρούν συνήθως οι παράλιες κοινωνίες περνούν στον τριτογενή τομέα πώλησης του τουριστικού προϊόντος. Για την Ελλάδα όμως, πέρα από την εποχιακή και πανταχού μετακίνηση πληθυσμών, υπάρχει και το κύμα μόνιμου παραθερισμού. Άρα μιλάμε και για την αύξηση της οικοδομικής δραστηριότητας.

4)Το νερό παίζει ένα κομβικό ρόλο στη νέα κατάσταση. Η έλλειψη υποδομών ύδρευσης-αποχέτευσης για την εποχιακή παραμονή ενός δυσανάλογου αριθμητικά με τους ντόπιους, πληθυσμού με υψηλές καταναλωτικές απαιτήσεις δημιουργεί την έναρξη του προβλήματος του νερού.

5)Σημαντικό ρόλο στο ζήτημα του νερού παίζει η ταύτιση της πολιτικής κοινωνίας με το κράτος-κόμματα. Αυτή είναι και η βασική ενδογενής αιτία για το είδος της μετέπειτα δραστηριότητας σε όλα τα πεδία της κοινωνίας. Η ψηφοθηρία, οι πελατειακές σχέσεις, η διαφθορά στους θεσμούς και όλα αυτά τα χαρακτηριστικά που συνιστούν την «ελληνική παθογένεια» δίνουν το στίγμα τους στη νέα βιομηχανία κατασκευής ψευδαισθήσεων. Καταστρατήγηση νόμων για το περιβάλλον, για τη δόμηση, για τις παραλίες, για το στήσιμο γενικά αυτής της παροχής του τουριστικού προϊόντος είναι βασικές συνιστώσες της τουριστικής ανάπτυξης στην Ελλάδα. Η μη εφαρμογή νόμων, χωροταξικών πλαισίων, δημιούργησαν το τέρας της παράλιας Ελλάδας. Έτσι, το νερό μέσα σε όλα τα προβλήματα που ανακύπτουν από την ανάπτυξη του τουρισμού αποτελεί το φλέγον ζήτημα που αντιμετωπίζεται ως εξής:

α)μεταφορά νερού

β)γεωτρήσεις ανεξέλεγκτες που αλατώνονται στην πάροδο του χρόνου

γ)πηγάδια που γίνονται βόθροι

δ)ανάπτυξη της αγοράς εμφιαλωμένου νερού

ε)χρήση του νερού μιας ευρύτερης περιοχής αποκλειστικά από τις τουριστικές ζώνες

6)Κομβικό ρόλο παίζει η ανάπτυξη του καταναλωτικού μοντέλου περί υγιεινής. Αν στις αστικές περιοχές αποτελεί πρόβλημα υπερκατανάλωσης, για τις τουριστικές (πρώην αγροτικές) περιοχές κυριολεκτικά συνιστά μια βόμβα.

ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΙΓΙΝΑ:

1)Η Αίγινα απ’ το 1960 ακολουθάει σε συνδυασμό με τα ιδιαίτερα τοπικά χαρακτηριστικά της το προαναφερόμενο μοντέλο. Τουρισμός-Οικοδομή αποτελούν το βασικό δίπτυχο που είναι η οικονομία του νησιού: α)Από το παραγωγικό (αγροκτηνοτροφικό-αλιευτικό με ελάχιστο εμπορικό τομέα και με τα εμβάσματα των ναυτικών και παλιότερα των σπογγαλιέων) στην παροχή τουριστικών υπηρεσιών (εμπόριο, καταλύματα, διασκέδαση κλπ.) β)Ανάπτυξη της οικοδομής για τουριστικά καταλύματα και παραθεριστικές κατοικίες.

2)Όσον αφορά στο ζήτημα του νερού:

α)οικοδόμηση χωρίς μέριμνα για την κατασκευή στέρνας

β)ανεξέλεγκτες γεωτρήσεις-αλάτωση των υδάτων

γ)αύξηση της κατανάλωσης του νερού

δ)πηγάδια που μετατρέπονται σε βόθροι

ε)μεταφορά νερού από τον κάμπο της Τροιζηνίας (τότε υδρομεταφορέας Μπακόπουλος, αργότερα Ηλιακίδης-Λεβεντάκης από την ΕΥΔΑΠ)

στ)ο Δήμος Αίγινας, υπεύθυνος για το δίκτυο ύδρευσης αγοράζει νερό υφάλμυρο από ντόπιους, τους αποκαλούμενους «φρεατοϊδιοκτήτες»

ζ)διαχωρισμός νερού λάτρας-νερού πόσιμου,

η)αύξηση της κατανάλωσης εμφιαλωμένου νερού μέχρι τη σημερινή αποκλειστική καθημερινή κατανάλωση

3)Αποτέλεσμα: Νερό ακατάλληλο για πόση ακόμα και σε περιπτώσεις για πότισμα, ακριβό, με πλήρες αδιέξοδο όσον αφορά τη λύση του προβλήματος ποιότητας, επάρκειας και διαχείρισης.

4)Ιδιαίτερα τοπικά χαρακτηριστικά του προβλήματος:

α)Άμεση οικονομική επιβάρυνση (4.500.000 ευρώ, περίπου, το χρόνο για τη μεταφορά και αγορά του νερού)

β)δημιουργία ενός κύκλου ανθρώπων που υπερασπίζονται τα συμφέροντα τους μέσω των συμφερόντων του υδρομεταφορέα και διαμορφώνουν πολιτικά-εκλογικά μέτωπα

γ)διαχρονική, δήθεν, απώλεια του νερού 35-45% (η «διαρροή» ως τοπικό ανέκδοτο: τροπικό δάσος στην Αίγινα από την 40χρονη απώλεια του μισού νερού του δικτύου)

δ)διεύρυνση αυτής της διαφθοράς στο κοινωνικό σώμα (εκατοντάδες συνδέσεις by-pass στο δίκτυο ύδρευσης)

ε)δημιουργία πελατειακής σχέσης μεγαλοοφειλετών-δημοτικών αρχών,

στ)συμβολική και πρακτική διόγκωση του προβλήματος με τη διεύρυνση ενός μεσοαστικού-μεγαλοαστικού τμήματος στο νησί που συνδυάζει βίλα-πισίνα

5)Όλα τα παραπάνω συνθέτουν το τοπικό μας μνημόνιο μέσω της διόγκωσης του τοπικού χρέους και του συνδυασμού του με την εφαρμογή της νέας διοίκησης Καλλικράτη η οποία αποτελεί το βαποράκι χρήματος από ΕΕ-Περιφέρεια-δάνεια από τις Τράπεζες προς την Αγορά. Πολύ πιθανή και η παραπομπή Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, μεταξύ αυτών και της Αίγινας στην επιτήρηση από την Τρόικα σε ένα επόμενο μνημόνιο. Ένα χρέος που πολύ πιθανόν να μοιραστεί κατά κεφαλήν στους κατοίκους του νησιού.

6)Τι κάνουν οι δημοτικές αρχές σε συνδυασμό με τη δευτεροβάθμια τοπική αυτοδιοίκηση; Περεταίρω χρέωση στον υδρομεταφορέα, πίστωση σε Τράπεζες, αύξηση τιμολογίου, μεταφορά χρημάτων (π.χ. από την καθαριότητα-αποκομιδή απορριμμάτων) στο μπάλωμα της «τρύπας» του νερού. Από την άλλη πιθανολογείται και η περιβόητη σύνδεση μέσω υποθαλάσσιου αγωγού με την ΕΥΔΑΠ από τη Σαλαμίνα.

ΤΑ ΑΔΙΕΞΟΔΑ ΤΗΣ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΔΑΠ:

α)Νερό που πιθανόν να μην είναι αρκετό σε συνθήκες ανόδου του πληθυσμού και των φαντασιακών δυνατοτήτων που πηγάζουν από το υπάρχον καταναλωτικό μοντέλο

β)εγκατάσταση υποθαλάσσιου που ως πιλοτική, αναμενόμενο είναι να ξεπεράσει την πρόβλεψη για το κόστος της (αρχικό κόστος 24.000.000 ευρώ) εφόσον εμφανιστούν νέα προβλήματα. Μην ξεχνάμε ότι πρόκειται για κατασκευή κατά τη διάρκεια της μελέτης και μελέτη κατά τη διάρκεια της κατασκευής (η γνωστή «μελετοκατασκευή» που ανεβάζει διαρκώς και απρόβλεπτα το κόστος κατασκευής)

γ)ρίσκο μεγάλο για τις πιθανές βλάβες στο βυθό

δ)μετακύληση του κόστους κατασκευής του στους χρήστες  του νέου δικτύου

ε)επικείμενη λόγω μνημονίου ιδιωτικοποίηση της ΕΥΔΑΠ-θυγατρικής ΕΥΔΑΠ νήσων και υπαγωγή όλων των υδάτων της ευρύτερης περιοχής υπό τη διαχείριση μιας πολυεθνικής επιχείρησης.

Το έργο αυτό εντάσσεται στη λογική της επέκτασης της εμπορευματοποίησης του νερού και της επέκτασης της εργολαβίας. Δεν είναι έργο υποδομής αλλά αποικιοποίησης του νησιού.

ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ-ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ:

απέναντι  στο συνδυασμό της ελληνικής αποικίας χρέους και της ελεεινής δημοτικής διαχείρισης,

απέναντι στη διογκούμενη φτώχεια, την ανεργία, τον παρασιτισμό, την τοπική πολιτική και οικονομική διαπλοκή που επιτείνει το αδιέξοδο,

στα πλαίσια νοικοκυρέματος του τόπου με στόχο τη δημοκρατική πολιτική-την κοινοτικοποίηση της οικονομίας-τη συνεργασία κοινωνίας με τη φύση,

στα πλαίσια μιας τοπικής πολιτικής που απορρίπτει το τρίπτυχο μοντέλο ενός αδιέξοδου κύκλου χρήματος που συνοψίζεται στο: πίστωση ή χρηματοδότηση-αυτοδιοίκηση-επιχειρηματίες, και αγωνίζεται για την δημιουργία ενίσχυση των υποδομών για να μπορέσει να επιβιώσει ο τόπος.

-Να αντισταθούμε στις μνημονιακές συμβάσεις που προβλέπουν την ιδιωτικοποίηση των νερών (ΕΥΑΘ, ΕΥΔΑΠ) και μετατρέπουν το νερό σε εμπόρευμα. ΤΟ ΝΕΡΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΑΓΑΘΟ!

-Μελέτη με τη συνεργασία της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και τμημάτων Υδρολογίας των Τεχνολογικών Ιδρυμάτων για την ουσιαστική σημασία για την ύδρευση του νησιού δίπλα στην ιστορική ανάδειξη του αρχαίου-ρωμαϊκού-βυζαντινού υδραγωγείου

-Συντήρηση και χρήση του νερού στις καταμετρημένες σουβάλες που ήταν διαχρονική τεχνική συλλογής και αποθήκευσης του βρόχινου και υπόγειου νερού

-Συντήρηση και χρηματοδότηση για την κατασκευή στέρνας σε κάθε κτίριο που πληροί τις προϋποθέσεις

-Απαγόρευση της χρήσης πισίνας για συμβολικούς και ουσιαστικούς λόγους

-Συστηματικά χαμηλή ροή στο δίκτυο ειδικά τους θερινούς μήνες

-Κατασκευή φραγμάτων ανάσχεσης των όμβριων υδάτων στην ορεινή και ημιορεινή Αίγινα

-Αγορά δημοτικής υδροφόρας για τις περιόδους ή περιπτώσεις που χρειάζεται το νησί νερό από την ΕΥΔΑΠ

-Απαγόρευση της αγοράς νερού από τους φρεοατοϊδιοκτήτες αλλά και της λειτουργίας των πηγαδιών που εμπίπτουν στο αρχαίο υδραγωγείο

-Ενεργοποίηση παλαιών υποδομών (π.χ. βραδιυλιστήριο  Κυψέλης-Βαθέως) αλλά και επισκευή του δικτύου σε κάθε περιοχή, ειδικά σε αυτές που έχουν μόνιμο πρόβλημα. Τα περιβόητα «χερσαία έργα» για την υποδοχή του «υποθαλάσσιου αγωγού» να είναι για τη βελτίωση των υποδομών του τόπου και κυρίως για περιοχές που είναι παραμελημένες (π.χ. Ασώματος)

-Χρηματοδότηση για μικρές κατασκευές στα κτίρια για τη μετατροπή μέρους των καθημερινών λυμάτων σε νερό για πότισμα

-Κοινωνικός έλεγχος για τον τερματισμό της «απώλειας» του νερού

-Μελέτη για την ενίσχυση της πρωτογενούς παραγωγής στο νησί και της αυτοδυναμίας του με καλλιέργειες πρώτης ανάγκης που δεν είναι υδροβόρες και ολοκληρώνουν τον κύκλο: παραγωγή αγαθών-επάρκεια κατάλληλου νερού-διάθεση προς την τοπική κοινωνία. Μελέτη το σημερινό αδιέξοδο της καλλιέργειας του φιστικιού όπως και για το εισόδημα των παραγωγών που υφαρπάζεται από τους μεσάζοντες προώθησής του.

-Αποκέντρωση της τουριστικής κίνησης και επιδίωξη για την καλλιέργεια ενός αντικαταναλωτικού προτύπου ανθρώπου που επιδιώκει τη γνωριμία με τον τόπο ο οποίος έχει ομορφιές αλλά και προβλήματα, προσπαθεί για την ισχυροποίηση δεσμών ντόπιων και επισκεπτών και απορρίπτει τη μετατροπή του τόπου μας σε νησί υπηρετών και δούλων.

αναδημοσίευση

Η οικονομική κρίση που πλανάται πάνω από ολόκληρο τον πλανήτη και η παράλληλη «μονοκρατορία» του νεοφιλελευθερισμού ανοίγουν εκ νέου τον δρόμο για την αρπαγή ενός ακόμη βασικού αγαθού, αναπόσπαστου από την ύπαρξη της ίδιας της ζωής: του νερού.

To… ΧΡΗΜΑ ΣΤΟ ΛΑΙΜΟ ΤΟΥΣ

Αποτελεί κοινή πεποίθηση και παραδοχή ότι η ευαισθητοποίηση των πολιτών ανά τον κόσμο πάνω σε ζητήματα που αφορούν το περιβάλλον βρίσκεται σε πολύ υψηλά επίπεδα κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, γεγονός που έχει εξαναγκάσει διεθνείς οργανισμούς, κυβερνήσεις και πολυεθνικές εταιρείες να μεταβάλουν επιζήμιες στρατηγικές και βλαπτικές πολιτικές.

Η καταλήστευση και η υπερεκμετάλλευση των φυσικών πόρων σε πολλές περιοχές του πλανήτη, μα κυρίως σε χώρες όπου το βιοτικό επίπεδο είναι ιδιαίτερα χαμηλό, επέφεραν περαιτέρω υποβάθμιση της ζωής των κατοίκων και στις περισσότερες περιπτώσεις τούς στέρησε βασικά δημόσια αγαθά. Η οικονομική κρίση που πλανάται πάνω από ολόκληρο τον πλανήτη και η παράλληλη «μονοκρατορία» του νεοφιλελευθερισμού ανοίγουν εκ νέου τον δρόμο για την αρπαγή ενός ακόμη βασικού αγαθού, αναπόσπαστου από την ύπαρξη της ίδιας της ζωής: του νερού. Στο παραπλανητικό όνομα της βιώσιμης ανάπτυξης, οι αναπτυσσόμενες χώρες και οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, υπό το βάρος των χρεών τους, στην ουσία εξαναγκάζονται να ξεπουλήσουν τις δημόσιες υπηρεσίες τους -αυτές που κάποτε αποκαλούσαν κοινωφελείς– ανάμεσα στις οποίες και τις υπηρεσίες νερού.

Το γεγονός ότι η ιδιωτικοποίηση του νερού απέτυχε όπου κι αν εφαρμόστηκε, το ότι εκτόξευσε στα ύψη τους λογαριασμούς και επέφερε υποβάθμιση της ποιότητάς του, πάντα εις βάρος των καταναλωτών, φυσικά δεν περιορίζει τις ορέξεις μιας χούφτας των πολυεθνικών του νερού. Η συνταγή για να επιτευχθεί η αρπαγή του, αν και πολυσύνθετη, είναι παραδοσιακή. Οι πολυεθνικές εκδηλώνουν την ευαισθητοποίησή τους για την ορθή διαχείριση του νερού με πολυδάπανες καμπάνιες και εξασφαλίζοντας τη συμμετοχή τους σε διεθνείς οργανισμούς και διασκέψεις με οικολογικό χαρακτήρα, την ίδια ώρα που περικυκλώνουν θεσμικά όργανα χάραξης πολιτικής και διαχείρισης κονδυλίων. Περιορίζονται οι χρηματοδοτήσεις για την ύδρευση και την αποχέτευση στις κυβερνήσεις. Οι τελευταίες, επικαλούμενες την αδυναμία τους να συντηρήσουν τις αντίστοιχες υπηρεσίες και για την αποπληρωμή του δημόσιου χρέους τους, τις παραχωρούν σε ιδιώτες.

http://www.efsyn.gr/?p=58806

Θέλετε δάνεια; Δώστε το νερό

Οργανωμένο σε διεθνές επίπεδο εμφανίζεται το χρονοδιάγραμμα της ιδιωτικοποίησης του νερού σε πολλές χώρες σε ολόκληρο τον πλανήτη, που προωθείται κυρίως μέσω της Παγκόσμιας Τράπεζας, σε συνεργασία με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ως προϋπόθεση για την ανανέωση των δανείων προς τις χώρες που τα χρειάζονται. Από κοντά και οι πολυεθνικές της βιομηχανίας του νερού που προωθούν την ιδιωτικοποίησή του μέσω διεθνών οργανισμών, αλλά και θεσμικών οργάνων χάραξης πολιτικής και διαχείρισης κονδυλίων, όπως είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Αλλαγή άποψης

Η άποψη της Παγκόσμιας Τράπεζας σχετικά με το ποιος θα πρέπει να παρέχει το νερό έχει μεταβληθεί κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών.

Στη δεκαετία του 1970 και του 1980, το σύνολο των χρηματοδοτήσεων της Τράπεζας στην ύδρευση και την αποχέτευση κατευθυνόταν προς τον δημόσιο τομέα, με τις κυβερνήσεις να είναι επιφορτισμένες για την προσιτή και αξιόπιστη παροχή νερού. Στη συνέχεια, καλλιεργήθηκε η πεποίθηση ότι οι δημόσιες επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας ήταν ευάλωτες σε φαινόμενα αναποτελεσματικότητας, σε πολιτικές παρεμβάσεις, με μη βιώσιμα τιμολόγια νερού και με έλλειμμα δεξιοτήτων και επαγγελματισμού.

Σύντομα, τα επεισόδια της λειψυδρίας, η σπάταλη χρήση των υδάτινων πόρων και η έλλειψη οικονομικών, όλα αποδόθηκαν στη δημόσια διαχείριση των υδάτινων πόρων.

Δεδομένου ότι τα δημόσια συστήματα νερού σε όλο τον κόσμο άρχισαν να επιδεινώνονται, λόγω της υποχρηματοδότησης από πολυμερείς οργανισμούς δανεισμού, κυρίως της Παγκόσμιας Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, συνήχθη το συμπέρασμα ότι ο ιδιωτικός τομέας και οι δυνάμεις της αγοράς θα μπορούσαν να δώσουν τη λύση στις ανεπάρκειες των δημόσιων συστημάτων.

Έτσι, η Παγκόσμια Τράπεζα, αντί να εξακολουθήσει να δρομολογεί μεγάλα κεφάλαια για την προώθηση της τεχνογνωσίας στον δημόσιο τομέα, αναγνωρίζοντας έτσι ότι το νερό είναι ένα ανθρώπινο δικαίωμα και βασική δημόσια υπηρεσία, αναγκάζει πολλές χώρες να εμπορευματοποιούν τους υδάτινους πόρους, παραδίδοντάς τους σε ιδιώτες.

Με «αφετηρία» τη Θάτσερ

Όταν η συντηρητική κυβέρνηση της Μάργκαρετ Θάτσερ ιδιωτικοποίησε την ύδρευση στη Βρετανία, μαζί με αρκετές άλλες βιομηχανίες το 1989, η Παγκόσμια Τράπεζα ξεκίνησε να χρηματοδοτεί έργα που περιελάμβαναν μακροπρόθεσμες συμβάσεις παραχώρησης σε ιδιωτικές εταιρείες.

Η αύξηση της υποστήριξής της για ιδιωτικές επενδύσεις σε επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας υλοποιήθηκε -και εξακολουθεί να υλοποιείται μέχρι και σήμερα- μέσω του βραχίονα του ιδιωτικού τομέα στην Παγκόσμια Τράπεζα, του Διεθνούς Οργανισμού Χρηματοδότησης (IFC) και ενός εκ των πέντε μελών του Ομίλου της Τράπεζας, του Οργανισμού Πολυμερούς Ασφάλισης Επενδύσεων (MIGA).

Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ ο τραπεζικός δανεισμός προς τις δημόσιες επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε από περίπου 2.900 τρισεκατομμύρια δολάρια το 1990 σε μόλις 824 εκατομμύρια δολάρια το 2001, οι χρηματοδοτήσεις στον τομέα της ύδρευσης σε ιδιώτες επενδυτές αυξήθηκαν από 45 εκατομμύρια δολάρια σε 687 εκατομμύρια δολάρια την αντίστοιχη περίοδο.

Στη δεκαετία του 1990, ο αριθμός των έργων της Παγκόσμιας Τράπεζας που αφορούσαν την ιδιωτικοποίηση του νερού δεκαπλασιάστηκε, με το 31% των χρηματοδοτήσεων που παρείχε να κατευθύνεται σε έργα ύδρευσης και αποχέτευσης στα οποία συμπεριλαμβανόταν ως όρος η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, παρά το γεγονός ότι τα έργα επανειλημμένα αποτύγχαναν όσον αφορά την παροχή φτηνότερου και καλύτερης ποιότητας νερού σε μεγαλύτερες περιοχές. Αλλά, φυσικά, ήταν εξαιρετικά κερδοφόρα για τις μεγάλες εταιρείες, λόγος για τον οποίο συνέχισαν να προάγονται και να επιδοτούνται.

Τα προγράμματα ιδιωτικοποιήσεων, που ξεκίνησαν στις αρχές της δεκαετίας του 1990, άρχισαν να εφαρμόζονται στην Ινδία, τη Βολιβία, τη Χιλή, την Αργεντινή, τη Νιγηρία, το Μεξικό, τη Μαλαισία, την Αυστραλία, τις Φιλιππίνες και αλλού. Και μέχρι το τέλος του 2000, τουλάχιστον 93 χώρες είχαν ιδιωτικοποιήσει εν μέρει τις υπηρεσίες νερού ή της αποχέτευσης.

Υδάτινες «υποθήκες»

Κατά την περίοδο 1990-2002, η Παγκόσμια Τράπεζα χορήγησε δάνεια περίπου 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων για έργα ύδρευσης σε πολλές χώρες, με την προϋπόθεση της ιδιωτικοποίησης των οργανισμών ύδρευσής τους. Οπως προκύπτει από έρευνα της Διεθνούς Σύμπραξης Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ), από τα 276 δάνεια που χορήγησε η Παγκόσμια Τράπεζα αυτή την περίοδο, το 30% απαιτούσε ιδιωτικοποιήσεις, κυρίως κατά την τελευταία πενταετία.

Ωστόσο, η ιδιωτικοποίηση του νερού κάθε άλλο παρά στέφθηκε από επιτυχία. Σε ολόκληρο τον κόσμο, οι υπηρεσίες νερού (συλλογή νερού, δικτύωση και λύματα) απαιτούν εξαιρετικά εντατική συντήρηση και απρόβλεπτες επενδύσεις. Οι θαμμένοι σωλήνες των δικτύων επηρεάζονται αρνητικά από τις συνθήκες θερμοκρασίας, ενώ οι συνεχώς αυξανόμενοι πληθυσμοί απαιτούν συνεχείς επεκτάσεις και βελτιώσεις των υποδομών.

Μια άλλη πραγματικότητα που αντιμετώπισε η Παγκόσμια Τράπεζα ήταν η αυξανόμενη απροθυμία από την πλευρά των εταιρειών νερού να δραστηριοποιηθούν σε εξαιρετικά ασταθείς αναπτυσσόμενες χώρες. Παράλληλα, η βιομηχανία απέκτησε ένα βαρύ ιστορικό κινδύνων και αποτυχιών.

Για παράδειγμα, οι ιδιωτικές εταιρείες παραβίαζαν συχνότερα τα πρότυπα ασφαλούς λειτουργίας, ενώ καθόριζαν σχεδόν κατά βούληση τις τιμές. Αυτό οδήγησε στον περιορισμό στην πρόσβαση νερού ανάμεσα στους φτωχούς πληθυσμούς. Επιπλέον, από το 2000, διαμαρτυρίες σχετικά με την ιδιωτικοποίηση του νερού ξεκίνησαν στην Ασία, την Αφρική και τμήματα της Νότιας Αμερικής.

Υπό αυτές τις συνθήκες, το 2002, οι χρηματοδοτήσεις της Τράπεζας για έργα ύδρευσης και αποχέτευσης περιορίστηκαν μόνο στο 25% του ετήσιου μέσου όρου της περιόδου 1993-1997. Κι όπως παραδεχόταν το 2004 ο Τζαμάλ Σαχίρ, διευθυντής Ενέργειας και Υδάτων της Παγκόσμιας Τράπεζας, «αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι μια αναγνώριση ότι ο ιδιωτικός τομέας από μόνος του δεν θα είναι αρκετός».

Η Αφρική στο έλεος μιας χούφτας πολυεθνικών

Εντούτοις, παρά τις δραματικές αποτυχίες στην ιδιωτικοποίηση του νερού, η Παγκόσμια Τράπεζα εξακολουθεί να βλέπει ένα ρόλο για τις ιδιωτικές εταιρείες παροχής νερού. Σήμερα, η Τράπεζα αναπτύσσει μεθόδους για να φέρει πίσω τις επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα και να μετριάσει τους κινδύνους που αποτρέπουν τις μεγάλες εταιρείες από την επιχειρηματική δραστηριότητα στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Ετσι, η Παγκόσμια Τράπεζα προωθεί την ιδιωτικοποίηση του νερού σε ολόκληρη την Αφρική για το αποκλειστικό όφελος μιας χούφτας πολυεθνικών εταιρειών.

Παράλληλα, η Παγκόσμια Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) πιέζουν για την ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών ύδρευσης από ευρωπαϊκές και αμερικανικές εταιρείες, ενθαρρύνοντας τις συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα μέσω διατάξεων σε εμπορικές συμφωνίες και θέτοντας την ιδιωτικοποίηση ως όρο για τη χορήγηση ή την ανανέωση των δανείων.

http://www.efsyn.gr/?p=59288

Τα «κόλπα» του λόμπι των πολυεθνικών

Η ιδιωτικοποίηση του νερού σε παγκόσμιο επίπεδο προωθείται παράλληλα μέσω του Παγκόσμιου Συμβουλίου Νερού (WWC) και του Παγκόσμιου Φόρουμ για το Νερό. Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Νερού ιδρύθηκε το 1996 ως μια μη κερδοσκοπική οργάνωση, με έδρα τη Γαλλία, με πάνω από 400 μέλη από διακυβερνητικούς οργανισμούς, κρατικούς φορείς, εταιρείες, μη κυβερνητικές και περιβαλλοντικές οργανώσεις, εταιρείες ύδρευσης, διεθνείς οργανισμούς και ακαδημαϊκά ιδρύματα.

Κάθε τρία χρόνια, το WWC φιλοξενεί το Παγκόσμιο Φόρουμ για το Νερό, το πρώτο από τα οποία πραγματοποιήθηκε το 1997. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για διεθνείς συναντήσεις στις οποίες μετέχουν χιλιάδες σύνεδροι με θέματα στην ατζέντα που αφορούν τη σωτηρία και την ορθή διαχείριση του πολυτιμότερου πόρου για τον πλανήτη. Αλλά αποτελεί και μια χρυσή ευκαιρία για τις πολυεθνικές του νερού να δρομολογήσουν την ιδιωτικοποίησή του.

Στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του 2009, μια κοινοπραξία εταιρειών και διεθνών οργανισμών συγκρότησαν την παγκόσμια πρωτοβουλία «2030 Water Resources Group» (WRG 2030), η οποία ιδρύθηκε με σκοπό να «διαμορφώνει την ατζέντα της για τη συζήτηση των υδάτινων πόρων», καθώς και για τη δημιουργία «νέων μοντέλων για τη συνεργασία» μεταξύ των δημόσιων και των ιδιωτικών επιχειρήσεων.

Στο Διοικητικό Συμβούλιο της WRG 2030, καθήκοντα προέδρου έχει αναλάβει ο πρόεδρος της Nestle, Πίτερ Μπράμπεκ, που με κάθε τρόπο τάσσεται υπέρ της ιδιωτικοποίησης του νερού, ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της International Finance Corporation (IFC) και, μεταξύ άλλων, μέλη του είναι ο διαχειριστής των Ηνωμένων Εθνών για την Ανάπτυξη (UNDP), ο επικεφαλής επιχειρήσεων και διευθύνων σύμβουλος του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, ο πρόεδρος της Αφρικανικής Τράπεζας Ανάπτυξης, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Coca-Cola Company, ο πρόεδρος της Ασιατικής Τράπεζας Ανάπτυξης, ο γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Ταμείου για τη Φύση (WWF), ο πρόεδρος της Inter-American Development Bank και ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της PepsiCo. Μέχρι το 2011, η WRG 2030 είχε λάβει ήδη 1,5 εκατομμύριο δολάρια από τον Διεθνή Οργανισμό Χρηματοδότησης (IFC).

Στο Παγκόσμιο Φόρουμ Νερού το 2012 -μια συνάντηση όπου σε μεγάλο βαθμό συμμετείχαν οι παγκόσμιοι υποστηρικτές της ιδιωτικοποίησης του νερού, με τη Nestle μεταξύ των πιο ενθουσιωδών- ο Πίτερ Μπράμπεκ παρουσίασε το 2030 Water Resources Group ως μια «παγκόσμια δημόσια – ιδιωτική πρωτοβουλία», που θα μπορούσε να βοηθήσει στην «παροχή εργαλείων και πληροφοριών σχετικά με τις βέλτιστες πρακτικές», καθώς και να συμβάλει σε μια «νέα πολιτική καθοδήγηση για τη σπανιότητα των υδάτινων πόρων».

«Πρεμούρα» για την αειφορία του νερού

Ένα μήνα αργότερα (Απρίλιος 2012), σε δημοσίευση αυτοπαρουσίασης του Water Resources Group, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Coca Cola Company, Μουχτάρ Κεντ, ξεκαθαρίζει ακόμη περισσότερο τα πράγματα: «Για να υπάρξει μια διαφορά στις προκλήσεις του νερού, προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε όλοι, οι κυβερνήσεις, η κοινωνία των πολιτών και οι επιχειρήσεις πρέπει να συνεργαστούν όπως ποτέ στο παρελθόν. Οι επικεφαλής των επιχειρήσεων ειδικότερα θα πρέπει να διατυπώσουν την άποψή τους, να εγερθούν και να κλιμακώσουμε τις προσπάθειές μας για την αειφορία του νερού». Σε απόλυτη ευθυγράμμιση εμφανίζεται και η πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος τής -κατά τα λοιπά, ανταγωνίστριας- PepsiCo Inc, Indra Nooyi: «Το σύνθετο ζήτημα της βιώσιμης διαχείρισης των υδάτων απαιτεί πολυμορφία στη σκέψη και δυνατότητες που μόνο η συνεργασία μεταξύ των επιχειρήσεων, των κυβερνήσεων και των διεθνών οργανισμών μπορούν να επιφέρουν. Ως παγκόσμια εταιρεία τροφίμων και ποτών, η PepsiCo θεωρεί επιτακτική ανάγκη να ηγηθεί στο θέμα της ορθολογικής χρήσης του νερού και έχουμε δεσμεύσει πόρους που έχουν καταχωριστεί στη συνεργασία του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα και επιτρέπουν την υπεύθυνη χρήση του νερού. Οι λύσεις που έχουμε αναπτύξει μαζί αφορούν τη μακροπρόθεσμη επιβίωση και την ευημερία των ανθρώπων, των επιχειρήσεων, των κυβερνήσεων και της κοινωνίας», αναφέρει.

Ακριβώς ένα χρόνο αργότερα (23 Απριλίου 2013), ο Πίτερ Μπράμπεκ στο προσωπικό του blog -που τιτλοφορείται Water Challenge και φιλοξενείται στον ιστότοπο της Nestle- υποστηρίζει την ιδιωτικοποίηση του νερού με «βελούδινο» τρόπο, αλλά κάνει τα πράγματα ακόμη πιο ξεκάθαρα. Σε ανάρτησή του με τον τίτλο «Αναπτυξιακοί στόχοι, η διαχείριση των υδάτινων πόρων και ο ρόλος του ιδιωτικού τομέα», μεταξύ άλλων αναφέρει: «Οι κυβερνήσεις, βέβαια, έχουν κεντρικό ρόλο στη διαχείριση των υδάτινων πόρων, με τον καθορισμό μιας στρατηγικής που αντανακλά τις εθνικές προτεραιότητες και με την οικοδόμηση ενός θεσμικού πλαισίου που την υποστηρίζει. Ομως, δεδομένου ότι οι πόροι των κυβερνήσεων περιορίζονται όλο και περισσότερο, οι επιχειρήσεις θα μπορούσαν και θα έπρεπε επίσης να έχουν ένα μερίδιο στο πρόβλημα». Και αποκαλύπτει: «Το σχήμα αυτής της “συμμετοχής” ήταν το επίκεντρο της συζήτησης την περασμένη εβδομάδα στην έδρα της Παγκόσμιας Τράπεζας, όπου, στο πλαίσιο του ρόλου μου στο Water Resources Group, έκανα την εισαγωγή σε έναν διάλογο υψηλού επιπέδου για τους στόχους της αειφόρου ανάπτυξης στη Διαχείριση των Υδατικών Πόρων και τον ρόλο του ιδιωτικού τομέα».

Αυτό που, βέβαια, αποκρύπτει επιμελώς ο Μπράμπεκ είναι ότι η Παγκόσμια Τράπεζα περιορίζει τις χρηματοδοτήσεις που αφορούν τη διαχείριση και τις υποδομές του νερού προς τον δημόσιο τομέα, κατευθύνοντας τα τεράστια κεφάλαια που χορηγεί απευθείας προς τον ιδιωτικό. Κι ας αναφέρει ο ίδιος με περισσή υποκρισία ότι «το νερό για την επιβίωση αποτελεί ένα ανθρώπινο δικαίωμα»…

http://www.efsyn.gr/?p=59296

Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Η Ελλάδα προχωράει στην ιδιωτικοποίηση των εταιρειών ύδρευσης, η Πορτογαλία δέχεται πιέσεις να εκποιήσει την εθνική εταιρεία του νερού Aguas do Portugal και στην Ιταλία η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πιέζουν για την ιδιωτικοποίηση του νερού, ακόμη και αν με ένα εθνικό δημοψήφισμα τον Ιούλιο του 2011 ο λαός της Ιταλίας απέρριψε αυτό το ενδεχόμενο με ποσοστό 95%.

Τον περασμένο Φεβρουάριο η εκπομπή της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης «Monitor» παρουσίασε μια έρευνα για τις πιέσεις που ασκεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις χώρες-μέλη της Ε.Ε. για να ιδιωτικοποιήσουν τις υπηρεσίες ύδρευσης. Το ρεπορτάζ αναφέρεται στην περιοχή Pacos de Ferreira της Πορτογαλίας όπου επιβλήθηκε η ιδιωτικοποίηση και μέσα σε λίγα χρόνια τα τιμολόγια αυξήθηκαν κατά 400%, ενώ συνεχίζουν να απογειώνονται με μια αύξηση 6% κάθε χρόνο. Στη συνέχεια, η έρευνα μεταφέρεται στις Βρυξέλλες και παρουσιάζει το παράρτημα των συμβάσεων που υπέγραψαν η Πορτογαλία και η Ελλάδα με την τρόικα. Για την Ελλάδα το παράρτημα αναφέρει ότι οι μεγάλες εταιρείες ύδρευσης της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης θα πρέπει να πωληθούν και για την Πορτογαλία ότι πρέπει να προωθηθεί η ιδιωτικοποίηση της εθνικής εταιρείας νερού.

Πρόσφατα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μέσω του επιτρόπου Εσωτερικής Αγοράς και Υπηρεσιών, Μισέλ Μπαρνιέ, επέφερε ένα ακόμη μεγάλο πλήγμα με μια νέα πρόταση για την αποκαλούμενη «Οδηγία παραχωρήσεων» που υποκρύπτει το άνοιγμα της αγοράς για την παροχή νερού. Η πρόταση για την υιοθέτηση αυτής της Οδηγίας εμφανίζεται αναγκαία για τη ρύθμιση του τρόπου με τον οποίο οι δημόσιες αρχές των κρατών-μελών μπορούν να αναπτύσσουν συνεργασίες με τον ιδιωτικό τομέα για την παροχή υπηρεσιών γενικού οικονομικού συμφέροντος, δεδομένης της απουσίας συγκεκριμένων κανόνων που να διέπουν την ανάθεση των συμβάσεων αυτών, με αποτέλεσμα να υπάρχουν φαινόμενα όπως αυτά της απάτης, της ευνοιοκρατίας και της έλλειψης διαφάνειας.

«Πραγματικό άνοιγμα της αγοράς»

Παρόλο που το προτεινόμενο κείμενο επαναλαμβάνει ότι καμία διάταξη της Οδηγίας δεν μπορεί να υπονομεύει το σύστημα ιδιοκτησίας των κρατών-μελών, κάνει αναφορά και για «ένα πραγματικό άνοιγμα της αγοράς» όσον αφορά το νερό, την ενέργεια, τις μεταφορές και τις ταχυδρομικές υπηρεσίες. Η διατύπωση που χρησιμοποιείται, αλλά και οι συνθήκες που επιβάλλονται από την Οδηγία θα οδηγήσουν τις δημόσιες αρχές να θεωρούν ευκολότερη και με μεγαλύτερη νομική υπόσταση την υποβολή προσφορών για τις συμβάσεις παραχώρησης της ύδρευσης, αντί να παρέχουν οι ίδιες τις υπηρεσίες.

Ο ισχυρός επίτροπος Μπαρνιέ μπορεί να δηλώνει, σε ό,τι αφορά την Οδηγία, ότι η πολιτική του θα αναδιοργανώσει μόνο την αγορά. Ομως, το ρεπορτάζ του «Monitor» αποκαλύπτει ότι στην ομάδα των εμπειρογνωμόνων που συμβουλεύει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα θέματα της πολιτικής των υδάτων (Steering Group) συμμετέχουν κυρίως εκπρόσωποι από τη βιομηχανία του νερού και των συναφών κλάδων και συγκεκριμένα οι γενικοί διευθυντές των μεγαλύτερων πολυεθνικών του χώρου. «Το γκρουπ των εμπειρογνωμόνων δεν το επέλεξα προσωπικά εγώ» δηλώνει ο Μπαρνιέ σε σχετική ερώτηση. «Αν με ρωτάτε αν θα έπρεπε να είναι αυτό το γκρουπ πιο ισορροπημένο, απαντάω ναι», λέει όταν ο δημοσιογράφος του διαβάζει τη λίστα των συμμετεχόντων.

Η Heide Rühle, ευρωβουλευτής των Ευρωπαίων Πρασίνων, ειδικευμένη σε ζητήματα νερού, έχει μελετήσει προσεκτικά την πρόταση. Πιστεύει ότι η Επιτροπή είναι κοντά στην επίτευξη του στόχου της ιδιωτικοποίησης του νερού: «Η πολιτική παραχώρησης δεν το κάνει άμεσα, δεν ανοίγει την πόρτα άμεσα στην ιδιωτικοποίηση του νερού, το κάνει από την πίσω πόρτα. Ετσι, ανοίγει την πιθανότητα της εισόδου στην αγορά των ιδιωτικών εταιρειών», επισημαίνει.

Εντούτοις, η ιδιωτικοποίηση του νερού δεν αποτελεί μια πρόσφατη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που προέκυψε με την κατάθεση της προαναφερόμενης οδηγίας. Οταν πέρσι αποκαλύφθηκε ότι οι πιστωτές της Ελλάδας και της Πορτογαλίας -η Ε.Ε., η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο- πιέζουν τις δύο χώρες να πουλήσουν τις δημόσιες επιχειρήσεις νερού, δόθηκε στη δημοσιότητα μία απάντηση που εκδόθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε επιστολή τής Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης Food & Water Europe και της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Συνδικάτων Δημόσιων Υπηρεσιών, στην οποία αποδεικνύεται ότι ευνοεί την ιδιωτικοποίηση του νερού: «Η Επιτροπή θεωρεί ότι η ιδιωτικοποίηση των επιχειρήσεων κοινής ωφελείας, συμπεριλαμβανομένων των επιχειρήσεων ύδρευσης, μπορεί να προσφέρει οφέλη για την κοινωνία όταν γίνεται προσεκτικά», αναφερόταν στην απάντηση, αναγνωρίζοντας παράλληλα ότι «την ίδια στιγμή, η δημόσια πρόσβαση σε βασικά αγαθά πρέπει να διασφαλιστεί».

«Δωράκια»

Από την πλευρά τους, οι πολυεθνικές του νερού κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για να προσεγγίσουν τους ευρωπαϊκούς φορείς χάραξης πολιτικής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πρόσκληση που απέστειλε τον περασμένο Μάρτιο η ισπανική εταιρεία ύδρευσης Agbar, μέλος του ομίλου Suez Environment, προς ορισμένους ευρωβουλευτές, να επισκεφθούν τις εγκαταστάσεις της στη Βαρκελώνη, πληρώνοντας τα έξοδα του ταξιδιού και της διαμονής, γεγονός που προκάλεσε τις αντιδράσεις ισπανικών οργανώσεων και του Ευρωπαϊκού Κινήματος Νερού.

Μάλιστα, σε ανοιχτή επιστολή τους προς τους ευρωβουλευτές οι τελευταίοι τους εξηγούσαν γιατί η αποδοχή μιας τέτοιας πρόσκλησης από την πλευρά τους δεν είναι «απλώς μια ωραία ευκαιρία για ένα υπέροχο ταξίδι στην όμορφη Βαρκελώνη», αλλά και σημαντική υποστήριξη, εις βάρος των λαών, σε όσους συνιστούν λόμπι σε επίπεδο Ε.Ε. για την εμπορευματοποίηση του νερού και ένα νέο κύμα ιδιωτικοποιήσεων σε όλες τις χώρες που μαστίζονται από το χρέος.

Οι αναλυτές εκτιμούν την αξία της αγοράς νερού στην Ε.Ε. σε ποσό που ανέρχεται σε τριψήφια δισεκατομμύρια. Μεγάλες εταιρείες, όπως η Thames Water και Veolia, καθώς και οι γερμανικές εταιρείες RWE και Gelsenwasser, απλώς περιμένουν να υπάρξει ιδιωτικοποίηση. Κι όμως, η ιδιωτικοποίηση του νερού σπάνια έχει τα αναμενόμενα αποτελέσματα, όπως επιβεβαιώνει μια μελέτη του 2010 από το Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης, αφού σε αρκετές περιπτώσεις η ποιότητα του νερού υποβαθμίστηκε και η τιμή του ακρίβυνε.

http://www.efsyn.gr/?p=59303

Νερό σε τιμές… πετρελαίου

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 10 ετών, στη Βρετανία, την πρώτη χώρα που ξεκίνησε την ιδιωτικοποίηση του νερού στην Ευρώπη, οι λογαριασμοί νερού έχουν αυξηθεί περισσότερο από δύο φορές, όπως αποκαλύπτει μια πρόσφατη έρευνα (24/4/2013) που διενεργήθηκε για το Unison, το μεγαλύτερο συνδικάτο της Βρετανίας. Ο μέσος λογαριασμός έχει εκτοξευτεί από 129 λίρες το 1989 σε περίπου 388 λίρες σήμερα.

Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης, κατά τα τελευταία δέκα χρόνια οι λογαριασμοί του νερού έχουν αυξηθεί κατά 64% σε σύγκριση με 28% για τον μέσο όρο αποδοχών. Εάν οι μέσοι λογαριασμοί συμβάδιζαν με τις αποδοχές, σήμερα θα ήταν χαμηλότεροι κατά 71 λίρες τον χρόνο. Το 30% του μέσου λογαριασμού των νοικοκυριών -περισσότερες από 100 λίρες τον χρόνο- πηγαίνει στο κέρδος. Συγκριτικά, το αντίστοιχο ποσοστό στον τομέα της ενέργειας ανέρχεται στο 9%.

Mε υψηλά χρέη

Αμέσως μετά την ιδιωτικοποίηση, οι περισσότερες εταιρείες νερού εισήχθησαν στο χρηματιστήριο. Σήμερα, αυτοί οι εκπρόσωποι του «λαϊκού καπιταλισμού», αναφέρεται στη μελέτη, έχουν μειωθεί σε τέσσερις τον αριθμό, με τις περισσότερες εταιρείες ύδρευσης να βρίσκονται συχνά στα χέρια ξένων ιδιωτικών κοινοπραξιών.

Από την άλλη, ο κλάδος έχει μια συνεχώς αυξανόμενη τάση για χρέη. Αν και το σύνολο των χρεών διαγράφηκε από την κυβέρνηση κατά την ιδιωτικοποίηση, τα επίπεδα των χρεών τετραπλασιάστηκαν από τα τέλη της δεκαετίας του 1990. Παρά τα υψηλά περιθώρια κέρδους και την αύξηση των τιμών, μια εταιρεία ύδρευσης (η Thames) ζήτησε από την κυβέρνηση στήριξη προκειμένου να χρηματοδοτήσει νέες επενδύσεις.

Το «γαλλικό μοντέλο» σύμπραξης δημόσιου-ιδιωτικού τομέα, η κυρίαρχη μορφή ιδιωτικοποίησης διεθνώς, κατά το οποίο οι επενδύσεις και η ιδιοκτησία των υποδομών ανήκουν στο Δημόσιο και η διαχείριση-διανομή του νερού στον ιδιωτικό τομέα, δέχθηκε το ισχυρότερο πλήγμα του μέσα στην ίδια του την πατρίδα και συγκεκριμένα στο Παρίσι. Τη διαχείριση του συστήματος ύδρευσης της γαλλικής πρωτεύουσας κατείχαν από το 1985 δύο ιδιωτικές εταιρείες που χαρακτηρίζονται «βαρόνοι του νερού» παγκοσμίως: η Veolia και η Suez που επέφεραν αύξηση των τιμολογίων κατά 260%.

Τον Νοέμβριο του 2008, ο Δήμος του Παρισιού αποφάσισε να μην ανανεώσει τη σύμβαση με τις δύο εταιρείες ιδρύοντας, δύο χρόνια αργότερα, τη δημοτική εταιρεία Eau de Paris. Το αποτέλεσμα αυτής της «επαναδημοτικοποίησης» ήταν η εξοικονόμηση για τον δήμο 35 εκατομμυρίων ευρώ τον χρόνο, παρ’ όλο που υπήρξε παράλληλη μείωση των τιμολογίων κατά 8%!

Το παράδειγμα του Παρισιού ακολούθησαν κι άλλοι γαλλικοί δήμοι μεταξύ των οποίων της Γκρενόμπλ, του Μπορντό, της Βρέστης, του Χερβούργου, της Τουλούζ, του Μονπελιέ, της Μασσαλίας και της Λιλ. Υστερα από αυτά, η εταιρεία Veolia, που έχει ένα από τα μεγαλύτερα συμβόλαια στην Ευρώπη, καλύπτοντας 7 διαμερίσματα της περιφέρειας île-de-France, με εξαίρεση τον Δήμο του Παρισιού, υποχρεώθηκε να μειώσει δραστικά τα κέρδη της για να ανανεώσει το συμβόλαιο.

Στο Βερολίνο, μετά την εν μέρει ιδιωτικοποίηση της δημόσιας εταιρείας το 1999, οι τιμές αυξήθηκαν μέχρι και 35%. Επειτα από μαζικές διαμαρτυρίες, η πόλη επαναγόρασε τις μετοχές, και η πρωτοβουλία αυτή σηματοδότησε μια πρώτη επιτυχία για τους πολίτες να πάρουν πίσω το νερό. Στη Γερμανία, σχεδόν το σύνολο του τομέα ύδρευσης ανήκει σε δημόσιους φορείς, ενώ, ακόμα και όταν σε κάποιες περιοχές τη διαχείριση έχουν ιδιωτικές εταιρείες, ελέγχονται από την τοπική αυτοδιοίκηση.

Περιορισμός των ιδιωτών

Αλλά και στις ΗΠΑ, όπου οι ιδιωτικές εταιρείες νερού κυριαρχούσαν κατά το μεγαλύτερο μέρος του 19ου αιώνα υπήρξε πλήρης αλλαγή του σκηνικού. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι αμερικανικές ιδιωτικές εταιρείες ύδρευσης σε μεγάλο βαθμό δεν πραγματοποιούσαν τις απαραίτητες επενδύσεις στις υποδομές. Οι πόλεις υπέφεραν σημαντικά από παθογόνα συστατικά του νερού και συχνές επιδημίες. Αυτό προκάλεσε δημόσια κατακραυγή και ανάγκασε την κυβέρνηση να παρέμβει, ώστε να βελτιώσει τις συνθήκες για το καλό της δημόσιας υγείας. Στη δεκαετία του 1830, η Νέα Υόρκη πήρε τον έλεγχο της παροχής νερού για την αντιμετώπιση της επιδημίας χολέρας του 1832 και της ανεπαρκούς παροχής νερού κατά τη διάρκεια των πυρκαγιών. Οι τοπικές και πολιτειακές κυβερνήσεις άρχισαν να επενδύουν σημαντικά στη βελτίωση των υποδομών και της επεξεργασίας των λυμάτων σε όλη τη χώρα.

Με την έναρξη του 20ού αιώνα, οι δημόσιες υπηρεσίες νερού περιόρισαν τα ιδιωτικά συστήματα. Μια έρευνα της Αμερικανικής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος το 1986 έδειξε ότι κρατικά συστήματα αντιπροσώπευαν το 45,5%, οι επενδυτές κατείχαν το 14,7% και οι υπόλοιπες ήταν ανεξάρτητες ιδιοκτησίες (π.χ. αγροτικές κοινότητες, σχολεία, νοσοκομεία). Σήμερα, οι υπηρεσίες νερού παραμένουν στο Δημόσιο σχεδόν σε κάθε μεγάλη πόλη της χώρας, με τον αριθμό τους να ανέρχεται σε περίπου 155.000 σε εθνικό επίπεδο.

Εξάλλου, από έρευνα για την ιδιωτικοποίηση στις ΗΠΑ το 2011, κατά την οποία εξετάστηκαν οι δέκα μεγαλύτερες πωλήσεις δημοτικών συστημάτων ύδρευσης ή αποχέτευσης της χώρας που πραγματοποιήθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του ’90 και στις αρχές του 2000, προέκυψε ότι έπειτα από 20 χρόνια ιδιωτικοποίησης οι τιμές αυξήθηκαν τρεις φορές πάνω από τον πληθωρισμό και οι λογαριασμοί νερού των νοικοκυριών κατά μέσο όρο τριπλασιάστηκαν στα πρώτα δέκα χρόνια. Ενα τυπικό νοικοκυριό πλήρωνε κατά μέσο όρο επιπλέον 434 δολάρια τον χρόνο για το νερό ή την υπηρεσία αποχέτευσης.

Από την άλλη, στις ΗΠΑ, οι εταιρείες εμφιαλωμένου νερού έχουν προσπαθήσει με κάθε τρόπο να πείσουν το κοινό ότι το δημόσιο σύστημα ύδρευσης είναι ανεπαρκές. Η Nestle, η Coca-Cola και η Pepsi έχουν πείσει με επιτυχία το καταναλωτικό κοινό ότι το εμφιαλωμένο νερό που διαθέτουν στην αγορά είναι πιο υγιεινό από το δημόσιο δίκτυο παροχής πόσιμου νερού. Αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι τα στάνταρ των ΗΠΑ για το πόσιμο νερό είναι ένα από τα αυστηρότερα στον κόσμο.

http://www.efsyn.gr/?p=60165

Στο στόχαστρο οι εταιρείες ύδρευσης του ευρωπαϊκού Νότου

Επιστροφή στη δεκαετία του ’90 φέρνουν οι έντονες πιέσεις που ασκούνται σήμερα για την ιδιωτικοποίηση του νερού, η οποία εξαρτάται από τις πολιτικές λιτότητας, την περικοπή των δημόσιων δαπανών και την πώληση, τη συγχώνευση ή το κλείσιμο δημόσιων υπηρεσιών. Αυτές οι πολιτικές εφαρμόζονται από τις εθνικές κυβερνήσεις σε πολλές χώρες και επιβάλλονται με ιδιαίτερη αυστηρότητα στις χώρες που λαμβάνουν «πακέτα διάσωσης» από το ΔΝΤ και την Ευρωπαϊκή Ενωση, που απαιτεί εκτεταμένες ιδιωτικοποιήσεις στις οποίες περιλαμβάνονται και οι υπηρεσίες νερού.

Αυτές οι διαπιστώσεις διατυπώνονται στην έρευνα με τίτλο «Το δικαίωμα στο νερό για όλους: περιπτώσεις λιτότητας και ιδιωτικοποίησης στην Ευρώπη», η οποία εστιάζει στις χώρες του Νότου που μαστίζονται από τη λιτότητα και την επιμελήθηκε η οργάνωση Blue Planet Project.

«Το βασικό επιχείρημα στα πακέτα λιτότητας που τροφοδοτούν τον νέο γύρο ιδιωτικοποιήσεων είναι η εμμονή για τη μείωση των χρεών» αναφέρεται στην έκθεση. «Αν πωλούνται οι δημόσιες υπηρεσίες, σύμφωνα με το επιχείρημα αυτά τα χρήματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αποπληρωμή του δημόσιου χρέους, ενώ ο ιδιωτικός τομέας συνεχίζει την παροχή των υπηρεσιών. Αυτό ήταν πάντα ένα κεντρικό επιχείρημα για τις ιδιωτικοποιήσεις, αλλά η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Οι υπηρεσίες χειροτερεύουν, χάνονται θέσεις εργασίας και τα ιδιωτικά μονοπώλια απολαμβάνουν φουσκωμένα κέρδη για δεκαετίες, ενώ τα χρήματα που καταβάλλονται από τους ιδιώτες αγοραστές είναι πάντα πολύ κατώτερα των προσδοκιών».

«Το μεγαλύτερο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων όλων των εποχών υλοποιήθηκε από την κυβέρνηση της Θάτσερ στη Βρετανία κατά τη διάρκεια μιας περιόδου 17 ετών. Στο τέλος αυτής της περιόδου το επίπεδο του δημόσιου χρέους για τη Βρετανία ήταν περίπου στο ίδιο επίπεδο με αυτό που υπήρχε κατά την έναρξη των ιδιωτικοποιήσεων» επισημαίνεται.

Στην έρευνα εξετάζονται οι επιπτώσεις των μέτρων λιτότητας αναφορικά με το ανθρώπινο δικαίωμα στο νερό, όπως αναγνωρίστηκε σε ψήφισμα του ΟΗΕ το 2010, σε 5 ευρωπαϊκές χώρες: την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία και τη Βουλγαρία. Την κατάσταση για την καθεμία χώρα ξεχωριστά παρουσιάζουν εκθέσεις οι οποίες συντάχθηκαν από ομάδες πολιτών, εργαζόμενων και κινημάτων που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των αγώνων ενάντια στην ιδιωτικοποίηση της ύδρευσης και αποχέτευσης.

……………………………………………………………………………………..

ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ

Διακοπές παροχών και σκάνδαλα διαφθοράς

Στη Βουλγαρία, μια χώρα που δεν υπόκειται σε εξωτερικό δανεισμό με ασφυκτικούς όρους, αλλά έχει αναλάβει με ενθουσιασμό την εφαρμογή πολιτικών λιτότητας, επιχειρείται η εθνικοποίηση των υπηρεσιών ύδατος ως προοίμιο για την ιδιωτικοποίηση του νερού.

Στη Σόφια η εταιρεία Sofijska Voda ιδιωτικοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2000 από τη βρετανική εταιρεία United Utilities, που τη μίσθωσε για 25 χρόνια.

Η ιδιωτικοποίηση επιβλήθηκε προκειμένου να προσελκυσθούν ξένες επενδύσεις, ώστε να συγκεντρωθεί το απαραίτητο κεφάλαιο για την ανακαίνιση των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης σε καιρούς λιτότητας, σε μια χρονική στιγμή που οι διαρροές στο δίκτυο νερού της πόλης ανέρχονταν περίπου στο 60%. Εντούτοις, παρ” όλο που το επενδυτικό πρόγραμμα της United Utilities ανέφερε ότι οι διαρροές νερού θα περιοριστούν το 2011 στο 26%, στις αρχές του 2012 εξακολουθούσαν να παραμένουν στο 60% περίπου.

Εξάλλου η ίδια η εταιρεία διακρίνεται για επανειλημμένα σκάνδαλα διαφθοράς, ενώ λειτουργεί υπό καθεστώς σοβαρής έλλειψης διαφάνειας σε ό,τι αφορά τη διαχείριση και τα οικονομικά της εταιρείας. Οι διευθύνοντες σύμβουλοι αμείβονται με περισσότερα από 400 χιλιάδες ευρώ ετησίως και αρκετά στελέχη με 25 χιλιάδες ευρώ μηνιαίως, όταν ο μέσος μηνιαίος μισθός στη Σόφια ήταν περίπου 500 ευρώ στα τέλη του 2011.

Σε έλεγχο εταιρείας ορκωτών λογιστών καταγράφηκε μια ολόκληρη λίστα με σοβαρές απάτες, παραποιήσεις και παραλείψεις στις οικονομικές καταστάσεις της εταιρείας. Προσωπικά έξοδα (ενοίκιο, ανακαίνιση στο σπίτι κ.λπ.) περιλαμβάνονται στις επενδύσεις, ακόμη και για φίλους και συγγενείς των στελεχών που δεν εργάζονταν για την εταιρεία, ενώ ως επενδύσεις αναφέρθηκαν οι ίδιες δαπάνες περισσότερες από μία φορές, μεταξύ των οποίων ακόμη και για πάρτι. Επιπλέον η United Utilities πούλησε τις μετοχές της στην εταιρεία Veolia το 2010, χωρίς να αλλάξει τη σύμβαση με τον δήμο, παρ” όλο που αυτό περιλαμβανόταν στο αρχικό επενδυτικό σχέδιο.

Από την άλλη, οι καταναλωτές ήρθαν αντιμέτωποι με απότομες αυξήσεις των λογαριασμών ύδρευσης και αποχέτευσης, όταν για τις βιομηχανίες οι τιμές μειώθηκαν κατά δέκα φορές για την τόνωση της δήθεν οικονομικής ανάπτυξης. Σύμφωνα με την περιβαλλοντική οργάνωση Za Zemiata, σε 1.000 νοικοκυριά είχε διακοπεί η παροχή νερού στο τέλος του 2011και 5.000 νοικοκυριά σύρθηκαν στα δικαστήρια επειδή δεν μπορούσαν να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους. Οι δε κοινότητες που ζουν σε παραγκουπόλεις στα περίχωρα της Σόφιας, κυρίως των Ρομά, έχουν παραμεληθεί πλήρως από την εταιρεία υδάτων.

……………………………………………………………………………………….

ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ

Στο «μάτι» η κρατική εταιρεία ύδρευσης

Στην Πορτογαλία, η συντριπτική πλειονότητα των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης ήταν δημόσιες και μέχρι το 1993 τη διαχείριση είχαν αποκλειστικά οι τοπικές αρχές. Σήμερα υπάρχουν 9 εταιρείες των οποίων το μετοχικό κεφάλαιο έχει ιδιωτικοποιηθεί εν μέρει. Σε 6 από αυτές το 49% (το μέγιστο επιτρεπόμενο ποσοστό) ανήκει σε ιδιώτες. Ωστόσο το 2008 πουλήθηκε η δημόσια εταιρεία Aquapor, η οποία τότε παρείχε εγχώριες υπηρεσίες ύδρευσης σε 24 δήμους.

Μετά την επιβολή του μνημονίου από την τρόικα η κυβέρνηση προσέφερε ένα σχέδιο για την ιδιωτικοποίηση της κρατικής εταιρείας ύδρευσης Aguas de Portugal, η οποία ενθαρρύνθηκε για την απόκτηση δημοτικών υπηρεσιών ύδρευσης, δεδομένου ότι συγκεντρωμένες σε μια εταιρεία θα ήταν ευκολότερο να ιδιωτικοποιηθούν. Αυτό είχε τραγικές συνέπειες για τους δήμους που έγιναν πελάτες τής Aguas de Portugal, καθώς αναγκάστηκαν να αγοράζουν το νερό σε εξωφρενικές τιμές που είχαν οριστεί μονομερώς από την κυβέρνηση. Η κατάσταση επιδεινώθηκε περαιτέρω από την ύπαρξη της υποχρεωτικής κατανάλωσης νερού που επιβάλλεται από τις δημοτικές αρχές, η οποία υπερβαίνει κατά πολύ τις πραγματικές ανάγκες με εντελώς παράλογο τρόπο. Το αποτέλεσμα ήταν η αύξηση των χρεών.

Όπως και οι άλλες διαδικασίες ιδιωτικοποίησης, η ιδιωτικοποίηση του νερού και στην Πορτογαλία προβλήθηκε ως μέσο για τη βελτίωση των υπηρεσιών, την προσέλκυση κεφαλαίων και τον εκσυγχρονισμού της δημόσιας διαχείρισης. Ωστόσο αυτό που συνέβη στην πραγματικότητα ήταν το αντίθετο, σε μια κατάσταση που σημαδεύτηκε από έλλειψη διαφάνειας και διαφθορά. Οι λογαριασμοί νερού αυξήθηκαν δραστικά και οι ιδιωτικές εταιρείες εμποδίζουν την πρόσβαση σε δωρεάν δημόσιες παροχές νερού, όπως είναι οι βρύσες πόσιμου νερού. Σε ό,τι αφορά τους εργαζόμενους στις υπηρεσίες ύδρευσης, η ιδιωτικοποίηση επέφερε αύξηση των ωρών εργασίας, αλλά και αύξηση του όγκου και του ρυθμού εργασίας και περισσότερα εμπόδια για τους εκπρόσωπους των εργαζομένων σε ό,τι αφορά τις συμβάσεις εργασίας και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις.

Στην Πορτογαλία υπάρχει αυξανόμενη κινητοποίηση για την υπεράσπιση των δημόσιων υδάτων και τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολλές μάχες για το δικαίωμα αυτό από μεγάλες και μικρές ομάδες. Το 2008 η Εθνική Ενωση των εργαζομένων στην τοπική αυτοδιοίκηση, η Δημόσια Ενωση Νερού και η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Πορτογαλίας, ξεκίνησαν μια εθνική εκστρατεία στην οποία συμμετείχαν πάνω από 60 οργανώσεις και 40.000 πολίτες. Στα μέσα του 2011 η εκστρατεία «αναστήθηκε» και πλέον συμμετέχουν σε αυτή περισσότερες από 100 οργανώσεις.

………………………………………………………………………………………

ΙΣΠΑΝΙΑ

Εγκαθίδρυση των πολυεθνικών

Ορισμένες πόλεις στην Ισπανία έχουν υπηρεσίες ύδρευσης που έχουν ιδιωτικοποιηθεί για περισσότερα από 100 χρόνια. Δεδομένης της αποτυχίας του ιδιωτικού μοντέλου για το νερό σε όλη τη διάρκεια του 19ου αιώνα, η χώρα ψήφισε νόμους που περιόρισαν τις κερδοσκοπικές δραστηριότητες των εταιρειών αυτών. Στην πραγματικότητα ήταν η πρώτη χώρα στον κόσμο που προχώρησε στη δημόσια διαχείριση των λεκανών απορροής των ποταμών μέσα από τα Συμβούλια Υδατοπρομήθειας. Όμως τα υπόγεια ύδατα εξακολουθούν να αντιμετωπίζονται ως ιδιωτική περιουσία, με αποτέλεσμα οι γαιοκτήμονες να μη χρειάζονται την άδεια για να τα εκμεταλλευτούν.

Ένα κύμα ιδιωτικοποιήσεων ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του 1980, έτσι ώστε σήμερα περίπου το 50% των υπηρεσιών ύδατος διοικείται από ένα δημόσιο οργανισμό και το 50% βρίσκεται σε ιδιωτικά χέρια. Περίπου το 90% των ιδιωτικών επιχειρήσεων ελέγχεται από την εταιρεία Agbar, η οποία ανήκει στον γαλλικό όμιλο Suez, και την Aqualia η οποία έχει δεσμούς με την άλλη μεγάλη γαλλική πολυεθνική, τη Veolia, με παραχωρήσεις που διαρκούν από 20 έως 50 χρόνια.

Η ιδιωτικοποίηση επιβαρύνει πολύμορφα τους φορολογούμενους αφού, ακόμη και όταν ιδιωτικοποιούνται τα χρέη των δημόσιων επιχειρήσεων, οι πολίτες εξακολουθούν να πληρώνουν το κόστος, καθώς ο ιδιωτικοί φορείς αυξάνουν τα τέλη για τους καταναλωτές προκειμένου να καλύψουν τους τόκους και την αποπληρωμή της οφειλής. Τα υπάρχοντα σχέδια για την ιδιωτικοποίηση της εταιρείας ύδρευσης της Μαδρίτης, Canal Isabel II, δεν έχουν κοινοποιηθεί ούτε στις αρμόδιες αρχές ούτε στα συνδικάτα που εκπροσωπούνται στο διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας.

Στην Ισπανία, οι σημαντικές εκστρατείες ενάντια στην ιδιωτικοποίηση του νερού είναι η «Πλατφόρμα ενάντια στην ιδιωτικοποίηση της Canal de Isabel II» και η εκστρατεία « Το νερό είναι ζωή».

……………………………………………………………………………..

ΙΤΑΛΙΑ

Αυξήσεις χωρίς επενδύσεις

Τα δίκτυα ύδρευσης στην Ιταλία ανήκουν στο Δημόσιο, αλλά η διαδικασία ιδιωτικοποίησης των υπηρεσιών νερού ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του 1990. Σήμερα διάφορα νομοθετικά μέτρα έχουν αναγκάσει όλες τις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών νερού να λειτουργούν ως ανώνυμες εταιρείες, οι οποίες μπορεί να είναι αποκλειστικά δημόσιες, εξ ολοκλήρου ιδιωτικές ή δημόσιες-ιδιωτικές. Η μετατροπή σε εταιρείες ιδιωτικού δικαίου έχει επιταχυνθεί από το 2000. Εντούτοις υπάρχουν πολύ λίγες εξ ολοκλήρου ιδιωτικές εταιρείες. Ορισμένες εταιρείες ύδρευσης είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο.

Τα τέλη ύδρευσης αυξήθηκαν κατά 61,4% μεταξύ 1997 και 2006, σε σύγκριση με τον γενικό πληθωρισμό του 25% κατά την ίδια περίοδο. Την ίδια στιγμή οι επενδύσεις μειώθηκαν κατά περισσότερο από 70%, από περίπου 2 δισ. ευρώ για τη δεκαετία μεταξύ 1990 και 2000 σε περίπου 600 εκατομμύρια κατά την επόμενη δεκαετία. Η δε απασχόληση κατά την ίδια περίοδο μειώθηκε κατά 30% περίπου.

Οι μικρότερες επενδύσεις προκάλεσαν υποβάθμιση των υπηρεσιών για τους καταναλωτές, παρά την τεράστια αύξηση των τελών, αλλά και περιβαλλοντικά προβλήματα, ιδίως εξαιτίας της ανεπαρκούς ή της παντελούς έλλειψης επεξεργασίας λυμάτων σε πολλές περιοχές της χώρας, με σοβαρές επιπτώσεις για τους ποταμούς που καταλήγουν στη Μεσόγειο.

Παρά το δημοψήφισμα το 2011 εναντίον των σχεδίων για την απελευθέρωση και την ιδιωτικοποίηση του νερού -κατά το οποίο το 95% των ψηφοφόρων είπε «όχι» -, ηγετικά στελέχη της Ε.Ε. ασκούν πείσεις στην ιταλική κυβέρνηση για την πλήρη απελευθέρωση και ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών ύδρευσης. Στα σχέδια αυτά αντιτίθεται το ιταλικό φόρουμ των Κινημάτων για το Νερό, που δραστηριοποιείται από το 2006 και περιλαμβάνει περίπου 100 εθνικές οργανώσεις και περισσότερες από 1.000 τοπικές επιτροπές.

…………………………………………………………………………………………..

ΕΛΛΑΔΑ

Ξεπουλάνε ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ

Στη χώρα μας οι υπηρεσίες νερού είναι δημοτικές, εκτός από αυτές στις δύο μεγαλύτερες πόλεις, Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Σε αυτές τις δύο πόλεις οι δημοτικές επιχειρήσεις μετατράπηκαν σε ανώνυμες εταιρείες πριν από 15 χρόνια και εισήχθησαν στο Χρηματιστήριο το 2001. Η ΕΥΔΑΠ είναι σήμερα κατά 61% κρατική και κατά 39% ιδιωτική.

Η ΕΥΑΘ ανήκει κατά 74% στο κράτος και κατά 26% σε ιδιώτες, εκ του οποίου το 5% ανήκει στη γαλλική πολυεθνική εταιρεία ύδρευσης Suez. Η τελευταία συνεργάστηκε στενά με την ΕΥΑΘ και την κυβέρνηση από την έναρξη της διαδικασίας ιδιωτικοποίησης, επιθυμώντας την επέκταση της Suez στα Βαλκάνια μέσω της ΕΥΑΘ.

Από την έναρξη της διαδικασίας ιδιωτικοποίησης ο αριθμός των εργαζομένων στις δύο εταιρείες έχει μειωθεί κατά περισσότερο από 50%, καθώς οι εργαζόμενοι δεν αντικαθίστανται ώς τη συνταξιοδότησή τους. Η τιμή των υπηρεσιών έχει αυξηθεί μεταξύ 250 και 300%, αλλά οι υπηρεσίες δεν βελτιώθηκαν ποτέ. Σχεδόν όλες οι εργασίες διενεργούνται σήμερα από τους αναδόχους, με υψηλότερο κόστος απ’ ό,τι πριν. Κάθε χρόνο οι δύο εταιρείες έχουν κέρδη και αποδίδουν μερίσματα στους μετόχους τους.

Στο πλαίσιο των σκληρών μέτρων λιτότητας που έχουν εφαρμοστεί τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα –μεταξύ άλλων- πρέπει να ιδιωτικοποιήσει φορείς του δημόσιου τομέα, μεταξύ των οποίων οι εταιρείες ύδρευσης της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Ετσι η κυβέρνηση σχεδιάζει να ιδιωτικοποιήσει πλήρως τα δύο ημι-ιδιωτικές εταιρείες ενώ, προς το παρόν, κάτι τέτοιο δεν αφορά τις υπόλοιπες δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης.

Αν και δεν υπάρχει κάποια ιδιαίτερη δικαιολογία για την ιδιωτικοποίηση των δύο εταιρειών ύδρευσης, η κυβέρνηση προχωρεί στην πώληση δημόσιων περιουσιακών στοιχείων για να πληρώσει το χρέος, διότι διαφορετικά δεν θα έχουμε «τα χρήματα για μισθούς και συντάξεις». Αυτή η γραμμή επαναλαμβάνεται ως δικαιολογία για κάθε μέτρο το οποίο η κυβέρνηση, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το ΔΝΤ θέλουν να επιβάλουν, αναφέρεται στην έκθεση.

http://www.efsyn.gr/?p=61445

Το ηχητικό τοπίο της Αίγινας όπου τα γκονγκ πνίγουν τον αμανέ απ’ το σαντούρι του Γιώργου Λορέντζου, τα δεκάδες κόκκινα μπαλόνια μιας κακοφορμισμένης εκδοχής του «le balloon rouge» ή του «UP», κινουμένου σχεδίου που έκλεψε τις καρδιές πρόπερσι που σκεπάζουν καλλιτεχνικά την καταστροφή της πρόσφατης ιστορίας των βασανιστηρίων των ηττημένων του δεύτερου αντάρτικου, είναι το φόντο απόκρυψης των ανθρώπων του υδρομεταφορέα και της προέκτασης των ανθρώπων της παραλίας.

5.000.000 ευρώ για τα έξοδα του Χρηστάρα σε ένα νησί που δεν μπορεί ακόμα να καταλάβει τις δυνάμεις του.

5.000.000 ευρώ χρηματοδότησης μιας παρασιτικής-μεταπρατικής-καταναλωτικής οικονομίας για ένα νερό που δεν πίνεται διότι υφαρπάζεται κατά το ήμισυ και αναμιγνύεται με τη θάλασσα που αγοράζει ο Δήμος Αίγινας από τους «φρεατοϊδιοκτήτες», πληρώνοντας το, οι φτωχοί, σε απίστευτες τιμές και τροφοδοτώντας την αγορά εμφιαλωμένου πληρώνοντάς το 400 περίπου φορές περισσότερο το κυβικό.

Το αδιέξοδο συνεχίζεται υπό την απειλή της διακοπής ύδρευσης απέναντι σε μια καθημαγμένη πολιτεία που διοικείται από εργολαβομπούληδες, υπογραφάκηδες, τηλεφωνοκονέδες, κομματοτσολιάδες. Οφείλουμε να οργανώσουμε τη ζωή μας, να σχεδιάσουμε ξανά τον τόπο μας, να απαιτήσουμε τα αυτονόητα.

ΥΓ:  Το σταμάτημα των χερσαίων έργων, έργων απαραίτητων για το δίκτυο του νησιού κι όχι για την υποδοχή του αγωγού είναι άλλο ένα σημείο παρακμής που θα φορτωθούν οι επόμενες γενιές. Η τοπική εξουσία και οι οποίοι σφετεριστές της προσπαθούν να μας πείσουν ότι δεν υπάρχει μέλλον. Πως η ζωή είναι μόνο για ό,τι προλάβουμε να αρπάξουμε, εμείς. Ας μην τους κάνουμε τη χάρη.

ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΣΤΙΣ ΣΚΟΥΡΙΕΣ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΚΑΙ Ο ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΠΑΝΤΟΥ

Ο παραδειγματικός αγώνας που δίνουν οι αγωνιστές στις Σκουριές ενάντια στην επένδυση της εταιρίας ΕΛ ΝΤΟΡΑΝΤΟ η οποία επιχειρείται με τη συνδρομή της καταστολής εκ μέρους της μνημονιακής κυβέρνησης αλλά και τα «σίγουρα» ευρώ στους αθλίους, μόνο αισθήματα αλληλεγγύης μπορεί να προκαλέσει, όταν μάλιστα τέσσερις κάτοικοι-αγωνιστές της περιοχής είναι ήδη προφυλακισμένοι. Εκείνο όμως που διαφεύγει σχεδόν πάντα είναι το διευρυμένο περιεχόμενο της αλληλεγγύης. Κι αυτό εξαντλείται σε πολύμορφες δράσεις ενημέρωσης και υποστήριξης του αγώνα. Και πρέπει να γίνονται.

Αυτό όμως που ενισχύει τον αγώνα (και στις Σκουριές) δεν είναι παρά η διασπορά του. Οι Σκουριές είναι παντού. Κι εμείς έχουμε τις δικές μας Σκουριές… Αυτές που ξεκίνησαν ως εργοστάσιο νερού από τη δεκαετία του 60 με την αύξηση των γεωτρήσεων και την υφαλμύρωση των υδάτων, με την απαράδεκτη μεταφορά νερού και κλοπή του, με την μετατροπή των πηγαδιών σε βόθρους, με την παραμέληση της στέρνας στις οικοδομές, με την απίστευτη σπατάλη του νερού για τουριστικούς λόγους… Αυτές είναι οι δικές μας Σκουριές… Ένα εργοτάξιο οικοδόμησης και καταστροφής του νησιού, καταστροφής των δυνατοτήτων αυτοδύναμης οικονομίας, μιας λεηλασίας του τόπου στο όνομα της τουριστικής ανάπτυξης…

Πατήστε στο σύνδεσμο για να δείτε την ταινία. Από την εργολαβία σκουπιδιών των ντόπιων αφεντικών στην εργολαβία των γερμανικών εταιριών εν μέσω μνημονίου. Ένα καταστροφικά οικολογικό, οικονομικό, πολιτικό αδιέξοδο βασισμένο σε ένα καταστροφικά οικολογικό, οικονομικό, πολιτικό μοντέλο.

http://www.youtube.com/watch?v=kpOx_7cZXE4

Η διαρκής κρίση τοπικής ταυτότητας στην Αίγινα είναι ένα βασικό χαρακτηριστικό που εξελίσσεται ως δομικό τα τελευταία χρόνια. Αυτή περιγράφεται ως η σύγκρουση δυο βασικών παραγόντων εν μέσω σύγκλισής τους σε βασικά χαρακτηριστικά της οικονομίας και της πολιτικής. Αυτή η σύγκρουση ξεκίνησε κυρίως από την δημοτική περίοδο 2002-2006 στην οποία ο Δ. Μούρτζης ήταν δήμαρχος, όταν η συγκοινωνούσα αντιπολίτευση της «Ομάδας για το πρόβλημα του νερού στην Αίγινα», του «Αίγινα για Σένα», της «Οικίας» και συν αυτώ «Ενεργών Πολιτών», του τοπικού ΣΥΡΙΖΑ-ΒΙΠΙΡΙΖΑ και της ομάδας Κυψέλης-αργότερα και της εφημερίδας «Νέα Εποχή», δημιούργησαν έναν σχετικά συγκροτημένο πόλο που αντιπροσώπευε και νέα κοινωνικά χαρακτηριστικά. Αυτά βεβαίως δεν μπορούσαν να μιλήσουν έξω από τον Καπιταλισμό και τη Γραφειοκρατία αλλά θέτονταν με άλλους οικολογικούς, αισθητικούς και διοικητικούς όρους.

Αυτός μέχρι τώρα ο πόλος, στον οποίο προστέθηκαν νέες συνιστώσες (π.χ. Αέγκινα Ράιζινγκ) αποτελεί και τη βασική αντιπολίτευση προς τη Βαθιά Αίγινα, τμήμα της οποίας εκπροσωπεί η σημερινή δημοτική αρχή Αίγινας. Οι αποτυχημένες προσπάθειές του στο παρελθόν ως δημοτική αρχή (2006-2010) να μπορέσει μέσω παραχωρήσεων να ελέγξει τα 200 μέτρα της παραλίας του άστεως διπλασιάζοντας την εμπορική της δύναμη μέσω μιας Βερολινέζικης διαπλάτυνσης του πεζοδρομίου, αλλά και προκαλώντας μια δήθεν «αδικαιολόγητη» επέκταση της περιοχής Φάρος έξω από το ξενοδοχείο του «καλού μας» επιχειρηματία, έδειξαν ότι στον τομέα αυτό μάλλον τα βρήκε δύσκολα. Η παραλία των 200 μέτρων σηματοδοτείται από τη Βαθιά Αίγινα του Μούρτζη, του Γκότση, του Σακκιώτη, με σημείο αναφοράς τον «καλό μας» επιχειρηματία. Για τους άλλους μένουν δυο-τρία οχυρά-μαγαζιά ανίσχυρα, ενώ ο επιχειρηματικός κόσμος με τον οποίο συνευρέθηκαν δεν μπόρεσε παρά να έχει μια σοβαρή ισχύ στην υπόθεση τόσο της μεταφοράς νερού όσο και στην υπόθεση της σύνδεσης με την ΕΥΔΑΠ. Πρόκειται για τη σύγκρουση των ανθρώπων της παραλίας με τους ανθρώπους του υδρομεταφορέα-εργολάβων νερού.

Αυτές οι έντονες διαστάσεις στα οικονομικά-πολιτικά συμφέροντα εμπόδισαν και τη συνεργασία Κουκούλη-Σακκιώτη που ο πρώτος επιδίωκε στο πλαίσιο μιας συναινετικής πολιτικής που επιβαλλόταν από τον Καλλικράτη. Οι ραγδαίες εξελίξεις από την επίθεση στους φτωχούς, την πτώση στην Οικοδομή και τον Τουρισμό μέσα στη γενικότερη κρίση, όσο και η παρακμή που επέφερε μοιραία ο Καλλικράτης, δεν μπόρεσαν να πραγματοποιήσουν το μαυραγορίτικο όραμα του Κουκούλη: η κρίση είναι ευκαιρία για την Αίγινα». Με φεστιβάλ δεν βάφονται αβγά!

Κι ενώ σε ένα «συνονθύλευμα» ευκαιριών με αναφορά την παραλία των 200 μέτρων που ενίσχυσε η δημοτική αρχή Κουκούλη, προσπαθούσαν «όλοι μαζί» να αντιγράψουν τις παρακαταθήκες της «κίνησης ευθύνης», δεν μπόρεσαν να ξεφύγουν από τις προδιαγραφές τους: τη βαθιά Αίγινα. Η ξεκάθαρη τυχοδιωκτική τους πρακτική στις τελευταίες εξελίξεις με συμβολικό σημείο αναφοράς την Κολόνα, μετέτρεψε τη Δημοτική Κοινότητα Αίγινας σε Δημοτική Κοινότητα Σκλαβαινίας.

Απέναντι στην φανερή δημοτική μπόχα, αλλά μέσα στο ίδιο οικονομικό-πολιτικό πλαίσιο αναφοράς, αναδύεται αργά η αντιπολίτευση. Τα κοινωνικά χαρακτηριστικά της θα παίξουν το ρόλο της επίφασης: κόσμος κουρασμένος από την πολιτιστική γύμνια, τις μαγγανείες των προυχόντων μας, των αλαλούμ, των σαρδάμ, της τυχοδιωκτικής πολιτικής, κόσμος ολοένα και πιο κοντά στο φάσμα της πραγματικής ανέχειας, κόσμος προδομένος από τις τοπικές ηγετικές ομάδες, θα ξαναγίνει ο εκλογικός πολτός των νέων ποσοστών.

Εκτός κι αν…

δημοσιεύτηκε στο περιοδικό MANIFESTO, στον “ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΚΟ ΚΟΣΜΟ” και αναδημοσιεύεται από κει στη “ΣΧΕΔΙΑ ΣΤ ΑΝΟΙΧΤΑ ΤΗΣ ΑΙΓΙΝΑΣ”

Το φάντασμα της ιδιωτικοποίησης του νερού και το φάσμα της μεγάλης μας άγνοιας

Αφιερωμένο στο Σταύρο Κούβαρη, φίλο, αδελφό και σύντροφο, από το Γαλατά Τροιζηνίας που έφυγε απότομα τον Αύγουστο του παρόντος χρόνου. Ο Σταύρος, με οδηγό τη δημιουργό αφέλεια του Καλού, είχε την αλληλεγγύη, τη φιλοσοφία, την ιστορία και την τέχνη όχι σαν κοινωνικό παράδειγμα αλλά σαν στάση ζωής. Ένας σπάνιος βιοπαλαιστής της καθημερινότητας, με το τζαμάδικό του να θυμίζει ενίοτε σχολή διαλόγου, τεκμηρίωσης και περισυλλογής για το Σεφέρη, για τα βουνά της Πελοποννήσου, για τις αρχαιότητες και το Βυζάντιο, για τον ελληνισμό και το όραμα για δικαιοσύνη και ελευθερία. Κι από την άλλη, να τρέξει παντού, για όλα: για τον άνθρωπο. Και πάνω απ’ όλα μην γνωρίζοντας για αυτό που έκανε: τη διαφορά στον κόσμο μας.

Η «λιγοστή» «παραγωγή» του Η2Ο και η κατασκευή σπανιότητας

Η -στην καλύτερη των περιπτώσεων- αντίσταση στην επικείμενη, εν Ελλάδι, ιδιωτικοποίηση του νερού, αποτέλεσμα της οποίας μπορεί να είναι η αναίρεση μιας τέτοιας απόφασης όπως συνέβη πρόσφατα μέσω δημοψηφίσματος στην Ιταλία, δεν μπορεί να αλλάξει σε καμιά περίπτωση ούτε να δρομολογήσει αλλιώς την υπόθεση της διαχείρισης του νερού. Η ιδιωτικοποίηση δεν είναι παρά μια σταγόνα στο ποτήρι που ξεχειλίζει. Ή αλλιώς στο ποτήρι που αδειάζει.

Το νερό, από τότε που έπαυε να είναι αντικείμενο διαχείρισης της κοινότητας, υπόθεση προσευχής και λιτανείας στις κρίσιμες περιόδους ανομβρίας, περνούσε στα χέρια της μεγάλης θεάς Ανάπτυξης και των ιερέων-επενδυτών της στο ναό του Κέρδους. Για να μπορέσουμε όμως να περάσουμε στην κατάσταση μιας πρώιμης διαχείρισης από το κεφάλαιο έπρεπε να εφευρεθεί η σπανιότητα του νερού στο πλαίσιο μιας εν γένει προβληματοποίησής του. Ήδη από τη δεκαετία του ‘90 αρχίσαμε να μαθαίνουμε ότι δεν έχουμε αρκετό νερό, αφού από το 70% της υδρογείου που κάποιος πραγματοποιήσει το λάθος να μας το δώσει το περισσότερο σε θάλασσα, μόνο το 2% είναι πόσιμο κι απ’ αυτό πρόσβαση μπορούμε να έχουμε μόνο στο 0,5%. Τι κρίμα που διαλέξαμε λάθος πλανήτη. Ποσώ δε μάλλον οι άνθρωποι από την Αφρική με τους εκατομμύρια διψασμένους όπως μας πληροφορούν οι φιλάνθρωπες ΜΚΟ, που διάλεξαν μια, ακόμα, πιο λάθος ήπειρο.

Αλήθεια τι μπορεί να σημαίνει, όμως, ότι 50-60.000 κυβικά χιλιόμετρα περίπου, είναι το νερό των κατακρημνίσεων, μια άλλη λέξη για τις βροχές; Τι μπορεί να σημαίνει ότι τα νέα σύνορα που μπήκαν από τους αποικιοκράτες, απαγορεύουν τις μετακινήσεις πληθυσμών σε περιόδους ξηρασίας; Τι μπορεί να σημαίνει ότι το νερό της Αφρικής μολύνεται από την εξόρυξη, τη βιομηχανία και την πετροχημική διαδικασία που είναι μακριά και πέρα από την πόρτα μας; Ερωτήματα που έτσι κι αλλιώς έχουν εξοριστεί μαζί με την Αλήθεια και τη Νοημοσύνη.

Ας δούμε το τι σήμαινε το έδαφος με τους υδροφόρους το ορίζοντες, το νερό των θαλασσών, των λιμνών και των ποταμών μέχρι και πριν 20-30 χρόνια. Για τη βιομηχανία, την πετροχημική επιχείρηση, για την εκβιομηχανισμένη γεωργία της «πράσινης ανάπτυξης» της Κοινωνίας των Εθνών, το νερό δεν ήταν παρά το απαραίτητο στοιχείο για την παραγωγή. 150 τόνοι νερό για ένα αυτοκίνητο, 40 λίτρα νερό για ένα τσιπάκι και τα 2/3, διεθνώς, των αποθεμάτων νερού για την αγροτική παραγωγή των μονοκαλλιεργειών του ρυζιού, του σταριού, του βαμβακιού και του καλαμποκιού. Νερό που επιστρέφει μολυσμένο. Ιδού λοιπόν η μόλυνση όχι ως ατύχημα αλλά ως «κεντρική καπιταλιστική λειτουργία», όπως τονίζουν οι συγγραφείς της μπροσούρας «Νερό υπό πίεση» από τις εκδόσεις Αντισχολείο.

Αν ψηλαφίσουμε και την πραγματικότητα των μεγάλων φραγμάτων που πραγματοποιήθηκαν στη Δύση και στον Τρίτο Κόσμο κατόπιν της ίδιας διεθνούς επιταγής με τα εκατομμύρια φραγματικών προσφύγων, με τις καταστροφές από τις «παράπλευρες» ζημιές, με την καταστροφή των τοπικών οικονομιών, με τη συγκράτηση της γόνιμης λάσπης στους πυθμένες των φραγμάτων, με τις νέες υποχρεωτικές καλλιέργειες για την παραγωγή χαρτιού (για να μπορεί η θεία μου να γράφει αέναα στη Δύση για τις ερωτικές περιπέτειές της σε βιβλία), τότε μιλάμε για μια άνευ προηγουμένου καταστροφή. Αυτά αφηγείται η Βαντάνα Σίβα στο βιβλίο της «Πόλεμοι για το νερό από τις εκδόσεις Εξάρχεια. Εξ άλλου, η τουριστική ραστώνη στις πρώην παράλιες αγροτικές περιοχές επιβάλλει ένα πρότυπο αστικής σπατάλης σε μη αστικές περιοχές. Τι άλλο θα μπορούσε κανείς να υποθέσει όταν στην κορύφωση μιας τρίχρονης ξηρασίας, το 1998, στην Κύπρο, η κυβέρνηση έκοψε την παροχή νερού κατά 50% στους αγρότες εξασφαλίζοντας τις ανάγκες σε ύδρευση, 2 εκατομμυρίων τουριστών; Ή πώς μπορούμε να ζήσουμε στην ολοένα και διευρυμένη γεωγραφικά και κοινωνικά, αστικοποίηση, όταν χρειαζόμαστε απίστευτες ποσότητες νερού για να πλησιάσουμε τα πρότυπα ενός νέου υγιεινισμού και της λατρείας του εγώ, στις σύγχρονες μητροπόλεις;

Για τα πλυντήρια, για το γρασίδι και τα καλλωπιστικά, για το καζανάκι, για τις πισίνες των μεσοαστικών στρωμάτων, για το πλύσιμο του αυτοκινήτου, για το σώμα που πρέπει να αφρίζει στους λουτήρες; Το ερώτημα είναι το αν το νερό λιγοστεύει. Όχι. Επιστρέφει ως πλημμύρα ή ως θεομηνία εν όψει των σύγχρονων κλιματικών αλλαγών σε μια εποχή που η αστικοποίηση το σιχτιρίζει προς τη θάλασσα. Για τις πόλεις τα όμβρια ύδατα είναι το ένα και το αυτό με τα πάσης φύσεως λύματα, ενώ για την ύπαιθρο ένα άχρηστο νερό που παρασέρνει τόνους γόνιμο έδαφος από τις πυρκαγιές κι από την εγκατάλειψη των καλλιεργειών στις αναβαθμίδες. Τι αξία μπορεί να έχει σε μια γη που γίνεται οικοδομήσιμη; Γιατί να συγκρατήσουμε το νερό σε σουβάλες, σε στέρνες, σε μικρά φράγματα ανάσχεσης; Αφού έρχεται ήδη στις βρύσες μας. Το πρόβλημα παραμένει η τιμή. Και η ποιότητα. Και η ποσότητα. Κι αυτά παραμένουν οι μεγαλύτερες αυταπάτες στη δημόσια συζήτηση για το νερό. Διότι –στην καλύτερη των περιπτώσεων- μας κατατάσσουν στην πλευρά των απαιτητικών καταναλωτών.

Η ιδιωτικοποίηση των δικτύων, το εμφιαλωμένο και το «εικονικό νερό», ως φάρμακα με παρενέργειες

Η κατάρρευση και γήρανση του δικτύου ύδρευσης και αποχέτευσης των πόλεων, η μόλυνση των νερών από τη βιομηχανία και την εκβιομηχανισμένη γεωργία και τα φράγματα, ο παρασιτικός τουρισμός και η νέα αποκάλυψη δισεκατομμυρίων κέντρων του σύμπαντος που κουβαλούν ένα πεπερασμένο σαρκίο, ήταν και η ενοποιός αφορμή για την εμπορευματοποίηση του απόλυτου αγαθού. Ενός αγαθού που δεν μπορεί να παραχθεί. Του νερού. Μιας «νέας ηπείρου» προς ανακάλυψη δίπλα σ’ αυτές του ήλιου, του αέρα και των ζωικών κυττάρων του ανθρώπινου σώματος, όπως τονίζουν οι συγγραφείς στο «Νερό υπό πίεση». Εδώ και μια τριακονταετία, το παγκόσμιο εργοστάσιο νερού χτίζει μέσω της ιδιωτικοποίησης στα θεμέλιά του, ολόκληρες κοινωνίες μαζί με το νερό τους.

Από κει ξεκινάει ταυτοχρόνως και η εκτίναξη στα ύψη της κατανάλωσης εμφιαλωμένου νερού. Αποφασιστικό επιχείρημα είναι η υγιεινή που έχει ως αποτέλεσμα το διαχωρισμό πόσιμου και νερού για τη λάτρα. Ο Τρίτος Κόσμος είναι το αποτελεσματικό πεδίο εφαρμογής της νέας τάξης νερού. Από αυτόν ξεκινάει, μαζί με όλες τις κρυπτορατσιστικές θεωρήσεις για τους Αφρικανούς που «δεν διαχειρίζονται σωστά» το νερό ή απλά, είναι «άτυχοι». Νούμερα σε διαφημιστικά σποτ των ανθρωπιστικών αποστολών, ντοκιμαντέρ με την απελπισία των αποξηραμένων περιοχών είναι οι πρώτες επισημάνσεις του καθεστώτος διαρκούς απειλής. Οι ιδιωτικές εταιρίες με προεξάρχουσες αυτές της Γαλλίας (οι οποίες καλύπτουν μια πρώιμη ιδιωτικοποίηση από τα μέσα του 19^ου αιώνα) μαζί με αυτές από τις ΗΠΑ και την Αγγλία, αναλαμβάνουν σε συνεργασία με το κράτος τη διαχείριση του νερού σε πόλεις της Δύσης και του Νότου. Τα αποτελέσματα είναι καταστροφικά:

1)Νέες εργασιακές σχέσεις με πτώση των μισθών και απολύσεις προσωπικού αν προστεθεί και το δώρο κάποιων μετοχών σε ημετέρους παρατρεχάμενους.

2)Κατακόρυφη αύξηση της τιμής του νερού από 100% έως 200% αντίστοιχα με τα κέρδη που ήταν από 400% έως 600%. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Βολιβία στην οποία οι καταναλωτές ύδατος πλήρωναν το 1/3 του εισοδήματός τους για το νερό.

3)Πάγωμα των επενδύσεων στις υποδομές αφού οι νέοι κάτοχοι του νερού αρνούνταν να επενδύσουν ως όφειλαν για την ανασυγκρότηση των δικτύων. Ένα 5% ως στάχτη στα μάτια, στην καλύτερη των περιπτώσεων, δικαιολογούσε τις επιλογές των Δήμων και των κυβερνήσεων για τη σύναψη του συμβολαίου.

4)Σύνδεση των τιμών με σκληρό νόμισμα με τη ρύθμιση των τιμών να «σέβεται» τις διακυμάνσεις του δολαρίου κι όχι του τοπικού ή εθνικού νομίσματος. Η περίπτωση της Αργεντινής είναι και η πιο τρανή: ενώ κατέρρεε το πέσος, η τιμή του νερού ανέβαινε με βάση το δολάριο.

5)Αποικιακές συμφωνίες εταιριών με τις «πρώην» αποικίες της έδρας τους είναι μια άλλη παράμετρος για τη σύνταξη των δανειακών όρων. Με τις πλάτες της παλιάς αποικιακής αίγλης και με τα χαρτονομίσματα του δανείου να κουνιούνται στη μύτη των κυβερνητικών προσώπων στις αποικίες, σύναπταν συμφωνίες ιδιωτικοποίησης του νερού. Με όρους απαγόρευσης ακόμα και συλλογής βρόχινου νερού ή ελεύθερης λήψης από το ποτάμι.

6)Επιδείνωση των συνθηκών υγιεινής. Με ανύπαρκτη συντήρηση των δικτύων και έλλειψη επενδύσεων στις υποδομές, το νερό κατάντησε σε περιπτώσεις επικίνδυνο. Θάνατοι και αρρώστιες από δυσεντερία στην πολιτισμένη Δύση, ενώ στην Αφρική εμφανίστηκε η μεγαλύτερη επιδημία χολέρας. Μόνο στον πρωτοκοσμικό Καναδά η κυβέρνηση μετά την αποκάλυψη ότι το 1/3 του νερού είναι μολυσμένο από κολοβακτηρίδια, αφαίρεσε τον συγκεκριμένο έλεγχο και την επόμενη χρονιά κατάργησε το πρόγραμμα ελέγχου, ενώ στην Ατλάντα της πρωτοκοσμικής Αμερικής εκδόθηκαν, το 2002, 5 επείγουσες προειδοποιήσεις για βρασμό νερού.

7)Διάλυση των παλιών τρόπων συγκράτησης και διαχείρισης του νερού.

Γενικά όπου εφαρμόστηκε η ιδιωτικοποίηση εγκαταστάθηκε ο υδρομετρητής και εκδόθηκαν μετοχές για τους φίλους της εταιρίας. Παράλληλα η χρήση του εμφιαλωμένου νερού καθιερώθηκε ως ένα σύμβολο υγιεινής ζωής και αποφυγής ασθενειών. Ένα πλασέμπο-νερό, δια πάσα νόσον και μαλακίαν. Έτσι, σαν έτοιμες από καιρό, πολυεθνικές εταιρίες, δίπλα σ’ αυτές της ιδιωτικοποίησης των δικτύων, με κάθε είδους νερό (από μεταλλικό μέχρι το καθαρισμένο από το αστικό δίκτυο) μπήκαν στο χορό των λύσεων. Τελευταίο εφεύρημα αποτελεί η επικείμενη πληρωμή του «εικονικού νερού»: η έξτρα πληρωμή του αποτυπώματος νερού που χρειάστηκε για να παραχθεί κάθε προϊόν. «Μόνο όταν το πληρώνεις το εκτιμάς»! Έτσι δεν αναφωνούν εν χορώ οι εγκέφαλοι ρυπαρογράφοι των διάφορων Εκόνομιστ;

Η αστικοποίηση: κοινός παρανομαστής του προβλήματος νερού και διαχείρισης πάσης φύσεως αποβλήτων

Η αστική μεγέθυνση ως άμεση επίπτωση της βιομηχανικής, είναι η βασική αιτία της ανάληψης από το κράτος της διευθέτησης δυο σοβαρών ζητημάτων δίπλα σ’ αυτό της στέγασης για την αναπαραγωγή του τότε προλεταριάτου: της υδροδότησης και της αποχέτευσης. Της κάλυψης με το απόλυτο αγαθό για τη ζωή και της διοχέτευσης αυτής της περιττής μάζας-λυμάτων, επιβλαβούς για την υγεία. Τα λύματα των πρώιμων πόλεων της πρωτοκοσμικής Ευρώπης που δημιουργούσαν τις επιδημίες δεν θα μπορούσαν να ξεπεραστούν απλά με το τακούνι που η αστική κοκεταρία εφηύρε για να πατά η κυρία αφ’ υψηλού στα σκατά, που ήταν παντού…

Η αστική ανάπτυξη ξεκίνησε να γίνεται το πρότυπο ζωής και καθημερινότητας, ένα πρότυπο νικηφόρο απέναντι στις αγροτικές κοινωνίες που συμβόλιζαν το κακό μας παρελθόν. Και η ανάπτυξη, γενικότερα, ως κοινό φαντασιακό του καπιταλισμού αλλά και των σοσιαλιστικών θεωρήσεων για την ευημερία και την ανθρώπινη ευτυχία, σήμαινε την απεριόριστη κι ατέρμονη εκμετάλλευση της Φύσης.

Ο John Widtsoe από το τμήμα διαχείρισης υδάτινων πόρων των πρώιμων ΗΠΑ, ακολουθώντας κατά γράμμα σχεδόν τον Άνταμ Σμιθ, δηλώνει:

«Η μοίρα του ανθρώπου είναι να κατακτήσει όλη τη γη και η μοίρα της γης είναι να υποταχθεί στον άνθρωπο. Δεν μπορεί να υπάρχει καθολική κατάκτηση της γης ούτε πραγματική ικανοποίηση για την ανθρωπότητα, αν μεγάλα τμήματα της γης παραμένουν έξω από τον πλήρη έλεγχο του ανθρώπου. Μόνο όταν όλα τα μέρη της γης αναπτυχθούν με την καλύτερη υπάρχουσα γνώση και περιέλθουν σε ανθρώπινο έλεγχο, θα μπορεί πλέον ο άνθρωπος να πει ότι η γη του ανήκει…».

Για τον Μαρξ «η αστική περίοδος της ιστορίας πρέπει να δημιουργήσει την υλική βάση του καινούριου κόσμου –απ’ τη μια μεριά, την παγκόσμια επαφή, τη θεμελιωμένη στην αμοιβαία εξάρτηση των ανθρώπων και τα μέσα αυτής της επαφής κι απ’ την άλλη, την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων του ανθρώπου και το μετασχηματισμό της υλικής παραγωγής σε μια επιστημονική κυριαρχία πάνω στους φυσικούς παράγοντες…».

Η κυριαρχία στη φύση από πλευράς ανθρώπινης δραστηριότητας κατοχύρωσε το άστυ ως την απόλυτη κοινωνική έκφρασή του και την αστική πολιτική και οικονομία ως την απαραίτητη λειτουργία της. Σε μια εποχή πολύπλευρης κρίσης όπου ο αστικός πληθυσμός τείνει να υπερβεί τον πληθυσμό της περιφέρειας παγκοσμίως, μπορούμε πλέον να μιλάμε για μια άνευ προηγουμένου καταστροφή. Από τις Δυτικές ακτές της Αμερικής που τεράστιοι σωλήνες διοχετεύουν απίστευτες ποσότητες νερού στην πρώην έρημο, μέχρι τον περιορισμό της λίμνης Αράλη στο μισό της μέγεθος από την σοσιαλιστική σοβιετική δημοκρατία, το νερό δεν είναι παρά ένα υλικό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τις εφαρμογές της συγκεντρωτικής οικονομίας. Από την Αλάσκα και την εκμετάλλευση του νερού των πάγων της μέχρι το νότιο άκρο της Αφρικής, το παγκόσμιο εργοστάσιο νερού υπό την καθοδήγηση των «σχολών σκέψης» είναι το απαραίτητο εμπόρευμα που οφείλει να γίνεται μονοπώλιο. Στο πλαίσιο της ολοκληρωτικής κατάκτησης των ηπείρων, οι νέες ήπειροι, το νερό, ο αέρας, ο ήλιος και το ανθρώπινο σώμα, ξεπροβάλλουν ως προκλήσεις για τους νέους κονκισταδόρους, χαρτογιακάδες, επιχειρηματίες και εκατομμύρια χρήσιμους ηλίθιους της Αγοράς. Αρκεί να συνεχιστεί ο αστικός σχεδιασμός της οικονομίας και το περίφημο αστικό-καταναλωτικό μας μοντέλο. Ένα μοντέλο βασισμένο στον τριτογενή τομέα με την πρωτογενή παραγωγή και τη δευτερογενή να γίνεται υπόθεση των τριτοκοσμικών αποικιών της Δύσης. Πάλι!                                                                            

 Στην «ισχυρή Ελλάδα», την εποχή του Εκσυγχρονιστάν μέχρι το Μνημόνιο

Από την ΟΥΛΕΝ την ΠΑΟΥΕΡ και την ΤΕΛΕΦΟΥΝΚΕΝ που ήταν οι προπολεμικοί ιδιωτικοί φορείς για τη διαχείριση του αστικού δικτύου ύδρευσης, της ηλεκτρικής ενέργειας και του δικτύου τηλεπικοινωνιών, αντίστοιχα, περάσαμε σταδιακά στην κρατικοποίηση της διαχείρισης: Η ΕΥΔΑΠ, η ΔΕΗ και ο ΟΤΕ αναλαμβάνουν με κρατική χρηματοδότηση να διαχειρίζονται τα αγαθά του νερού, της ενέργειας και της τηλεπικοινωνίας. Μέχρι και το ’90, δεκαετία των μεγάλων αλλαγών στην κατεύθυνση της φιλελευθεροποίησης της οικονομίας, το νερό ήταν υπόθεση της ΕΥΔΑΠ και αντίστοιχα στις μεγάλες πόλεις οι δημοτικές αρχές. Από το 90 και μετά το τέλος της δεκαετίας του ’80 με τους καύσωνες και την περιστασιακή ανομβρία, ξεκινάει η κρίση σπανιότητας του νερού και η προπαγάνδα.

Η Αφρική σε πρώτο φόντο, δίπλα στην τρομοκρατία των αριθμών και τα προπαγανδιστικά ντοκιμαντέρ. Από κείνη την εποχή το οικολογικό κίνημα πριν γίνει η χλωρή λίπανση της Αγοράς, επισημαίνει τους κινδύνους. Από κείνη την περίοδο και μετά τις δημοσιεύσεις για τα αποθέματα της λίμνης του Μαραθώνα με το γνωστό τηλεοπτικό-ραδιοφωνικό σποτ «Νερό! Δεν έχουμε αρκετό» ξεκινούν οι σχεδιασμοί για τις εκταμιεύσεις νερού από τα Βαρδούσια όπως και η υπαγωγή όλων των νερών υπό κρατική διαχείριση, το 2000. Οι δικοί μας πόλεμοι για το νερό πραγματοποιούνται σε πόλεις όπως στα Γιάννενα με την υπόθεση του Καλαμά και αργότερα στην Αραβυσσό με την υπαγωγή των νερών της στον Οργανισμό Ύδρευσης Θεσσαλονίκης ως δώρο για την τοπική βιομηχανία. Αργότερα και στη Βεγορίτιδα, ένας μικρός αλλά συμβολικός πόλεμος για το νερό λαμβάνει χώρα μεταξύ δυο όμορων χωριών. Από την άλλη αυξάνεται δραματικά η κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού εφαρμόζοντας το δόγμα: άλλο η λάτρα άλλο το νερό που πίνουμε.

Εταιρίες τοπικές νοικιάζουν έναντι ευτελών ποσών από τους τότε οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, πηγές που ανήκουν στον κόσμο, ενώ σε κάθε περίπτωση αποσύρονται κατά καιρούς (μέχρι και πρόσφατα στο φημισμένο Λουτράκι) ποσότητες που είναι επικίνδυνες.  Στο ίδιο πλαίσιο, η τουριστική βιομηχανία από το ‘70 δημιούργησε τοπικά εργοστάσια νερού σ’ όλη την παράλια Ελλάδα. Κοινωνίες αγροτών, κτηνοτρόφων και ψαράδων προσανατολίστηκαν σε μια από τις πιο καταστροφικές δραστηριότητες του τριτογενούς. Καταστρέφοντας ή εγκαταλείποντας τα παλιά δίκτυα συγκράτησης και διαχείρισης του νερού, οι τοπικές οικονομίες στράφηκαν στην οικοδομή και στην κάλυψη αναγκών μιας νέας απαιτητικής πελατείας. Πανάκριβη μεταφορά νερού, νέες προσθήκες στο δίκτυο, μετατροπή της γόνιμης γης σε μπετόν, ατελείωτες γεωτρήσεις με υφάλμυρο νερό, υποδομές αντιπλημμυρικές. Ο τουρισμός όχι ως κρατική επιλογή αλλά ως κίνημα από τα κάτω, που διαρκώς κέρδιζε -ον και οφ δι ρέκορντ- στα αιτήματά του να αναπτυχθεί τουριστικά και οικοδομικά. Δίπλα στην παράλια Ελλάδα η ενδοχώρα με τις περίφημες εκτροπές των ποταμών και τα μεγάλα φράγματα για ενεργειακούς και αρδευτικούς-υδρευτικούς  λόγους. Μακριά και πέρα από κάθε λογική τοπικού και κοινωνικού ελέγχου, μια σειρά φραγμάτων θεμελιώνονται συνεχίζοντας τη βιομηχανία νερού για μια εκβιομηχανισμένη γεωργία όπως και για την κάλυψη των αναγκών στους νέους πληθυσμιακούς ορίζοντες των πόλεων της επαρχίας. Το αδιέξοδο συνεχίζεται…

Τομή στην υπόθεση της ιδιωτικοποίησης του νερού στην Ελλάδα είναι τα μνημόνια που πωλούν τη δημόσια διαχείριση του νερού σε εταιρίες ενώ ο διορισμός του Μπαρδή (μέχρι προσφάτως), πρώην στελέχους της με έδρα τη Γαλλία, πολυεθνικής Βεόλια στη θέση του διευθύνοντος συμβούλου της ΕΥΔΑΠ, επισημαίνει τη νέα τάξη νερού στην Ελλάδα. Η πρόσφατη πώληση των νερών της Θεσσαλονίκης στην Σουέζ και επικείμενη πώληση της ΕΥΔΑΠ είναι μόνο η αρχή. Να μην ξεχνάμε και την υποχρεωτική καταγραφή των πηγαδιών. Ο υδρομετρητής στο χωράφι σας! Η «δημοκρατία του νερού» που οραματίζεται η Βαντάνα Σίβα είναι πολύ μακριά. Κι ακόμα πιο βαθιά, θαμμένες οι θεότητες, οι νύμφες κι οι κόρες της ημετέρας παράδοσης.

Υπάρχει διέξοδος;

Ναι, υπάρχει λένε οι εταιρίες που εμπορεύονται τη ζωή μας και την υγεία μας. Αρκεί να έχεις να πληρώνεις. Αν πληρώνεις τότε θα έχεις νερό. Γιατί μόνο έτσι το εκτιμάς.

Αν προηγουμένως ξεμπερδέψαμε σχετικά εύκολα με την ιδιωτικοποίηση του νερού, δεν μπορούμε δυστυχώς να ξεμπερδέψουμε τόσο εύκολα με την «πράσινη ανάπτυξη». Την ανάπτυξη που έχει στα εφόδιά της την ενεργοβόρο βιομηχανία καλών, «οικολογικών» προθέσεων. Αν εξαιρέσουμε τις εφαρμογές του Πανεπιστημίου σχετικά με την αφαλάτωση στην Ηρακλειά, αν εξαιρέσουμε τις προσπάθειες του εργαστήριου διαχείρισης υδάτινων πόρων ΤΕΙ στην Άνδρο, τίποτε άλλο σχεδόν δεν προβλέπεται που να αφορά το νοικοκύρεμα των τόπων σε νερό. Ένα συγκεντρωτικό μοντέλο, με τον Καλλικράτη της νέας πολιτικής μας διοίκησης να γίνεται ο ιμάντας μετακύλισης χρήματος προς την Αγορά, φαίνεται να είναι ο πυλώνας της διαχείρισης των πόρων κι ενός νέου πληθυσμιακού και οικονομικού συγκεντρωτισμού. Με τις κοινότητες, οικόπεδα και αποικίες.

 Από τη μεταφορά νερού με τους σωλήνες να επικάθονται στο βυθό της θάλασσας μεταφέροντας νερό στα άνυδρα τοπία του Αιγαίου, την συγκράτηση των νερών σε γιγάντια φράγματα με όλες τις αρνητικές επιπτώσεις για τις τοπικές κοινωνίες, μέχρι και την μεγάλη εργολαβία των αφαλατώσεων που υποστηρίζονται αποκλειστικά από τις περίφημες Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, συνθέτουν ένα απίστευτο αδιέξοδο για τη συνέχιση της ζωής. Μεγάλα εκβιαστικά διλλήματα που σχετίζονται με τη ζωή και το θάνατο για ένα απόλυτο αγαθό που δεν μπορεί να παραχθεί. Από την άλλη το αδιέξοδο είναι δυνατόν να τροφοδοτήσει τη συλλογική σκέψη στο διέξοδο της αποκεντρωμένης κοινωνίας με την μικρής κλίμακας οικονομία και την κοινοτική διευθέτηση των φυσικών πόρων. Της πραγματικής οικονομίας δηλαδή από την πραγματική κοινωνία εν γένει. Διότι από το κεντρικό ζήτημα της πολιτικής ισότητας μέχρι και τη δημοκρατία του νερού, μόνο μια νέα αποκέντρωση μπορεί να δώσει τις πραγματικές δυνατότητες στην κατεύθυνση της πρωτογενούς παραγωγής. Μια οικολογική, πολιτική και κοινωνική πρόταση που μπορεί διανθισμένη με τις ιδιαίτερες προσμίξεις της ιστορικότητας, του κλίματος και των δυνατοτήτων κάθε περιοχής να συγκροτήσει μια νέα συνεργατική πορεία της διαλυμένης κοινωνίας μας. Μόνο έτσι μπορεί να συνδεθεί το απόλυτο αγαθό που τείνει να γίνεται μονοεμπόρευμα. Από τον καταναλωτή στον άνθρωπο, επιστρέφοντας σε ένα μέλλον που η Δημιουργία υπερβαίνει την Ανάπτυξη.

Έτσι μπορούν να αποκτήσουν νόημα οι προσπάθειες ενάντια στην εμπορευματοποίηση του νερού. Σε μια αναγέννηση έντιμης παραγωγής, διάθεσης και διακίνησης. Αν δεν μας ενδιαφέρουν τα παιχνίδια περί «εναλλακτικών οικονομιών» κι ενός ρεφενέ που αφορά απελπιστικά λίγους και που απλά χαρίζουν ψευδαισθήσεις σε ιδεολόγους θαμώνες των μητροπόλεων, τότε μπορούμε ευθαρσώς να μιλάμε για την απαίτηση ενός νέου συνδικάτου ζωής που απαιτεί απ’ τον Καλλικράτη, βαποράκι του χρήματος προς τους εργολάβους, να επενδύσει για τις υποδομές των τοπικών κοινωνιών:

-Συγκράτηση των ομβρίων υδάτων με μικρά φράγματα, «τύπου» Απεράθου Νάξου

-Στήριξη των παλιών αναβαθμίδων και χτίσιμο νέων, για καλλιέργειες

-Πραγματική προστασία των δασικών και υδάτινων οικοσυστημάτων

-Ανάδειξη όλων των υπέργειων ταμιευτήρων νερού που χρησιμοποιούνταν μέχρι και πρόσφατα τα τελευταία 30 χρόνια

-Εδαφοκάλυψη σε περιοχές ευάλωτες από «φυσικές» και φυσικές καταστροφές

-Επαναχρησιμοποίηση των κοινοτικών υποδομών για την αποθήκευση και την καλύτερη δυνατή επεξεργασία των αγαθών της πρωτογενούς παραγωγής

-Κοινοτική διαχείριση των σκουπιδιών και πάσης φύσεως αποβλήτων στην κατεύθυνση ανακύκλωσης (λίπασμα, επαναχρησιμοποίηση, κλπ)

Όλα αυτά με περιορισμό/κατάργηση/απαγόρευση

– της σπάταλης πίεσης ροής των δικτύων ύδρευσης

-της πισίνας για πρακτικούς και συμβολικούς λόγους

-της παράλογης ρίψης χημικών φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων

-της χρήσης υδροβόρων καλλιεργειών

-των γεωτρήσεων που ανεξέλεγκτα φυτρώνουν σε κάθε τετραγωνικό χιλιόμετρο της περιφέρειας

-της απεριόριστης δόμησης και μετατροπής της αγροτικής γης σε μπετόν

-της μεγάλης μπίζνας των φραγμάτων και των ΑΠΕ καθώς και κάθε «πράσινης» λύσης από πλευράς Αγοράς

Από την άλλη στις μεγάλες και μικρές αστικές ζώνες ακόμα και κατά τη διάρκειας μιας αντίστροφης μέτρησης για μια γενναία αποκέντρωση, μπορούν να θεωρούνται πολύ σημαντικές ρυθμίσεις όπως:

-δημιουργία υποδομών σε κάθε γειτονιά για την επαναχρησιμοποίηση της μεγαλύτερης ποσότητας του νερού της λάτρας για τη λάτρα και την αστική άρδευση

-επαναχρησιμοποίηση του νερού των βιολογικών καθαρισμών

-ανάπτυξη της αστικής γεωργίας σε κάθε αδόμητο κομμάτι της πόλης, όπως και στα προάστια που ενώνονται διαμέσου της οικοδομικής ανάπτυξης. Αυτό μπορεί να σημαίνει όχι απλά δημιουργία πάρκων αναψυχής αλλά και εφαρμογών σε καλλιέργειες και σε ελαφριάς μορφής πτηνοτροφία

-εδαφοκάλυψη στα γυμνά βουνά γύρω από τις πόλεις και χτίσιμο αναβαθμίδων-μικρών φραγμάτων ανάσχεσης του βρόχινου νερού αντί για τα περίφημα «αντιπλημμυρικά» έργα που απλά στέλνουν το νερό στη θάλασσα

-διαχείριση των σκουπιδιών από τα δίκτυα γειτονιών

Όλες αυτές οι προσπάθειες δεν μπορούν παρά να συγκρουστούν και να περιορίσουν/καταργήσουν/απαγορεύσουν

-την περεταίρω οικοδομική ανάπτυξη

-την μεγάλη λαμογιά της ανακύκλωσης και των άθλιων σκουπιδότοπων (ΧΥΤΑ, ΧΥΤΥ) που πάνε να θεμελιωθούν για λογαριασμό των επιχειρηματικών συμφερόντων

-την τσιμεντοποίηση αδόμητων χώρων από τις συμπράξεις ιδιωτών και «δημοσίου» ή δημοτικών αρχών

Αυτά κι άλλα πολλά, σε μια προσπάθεια δημοκρατικής διευθέτησης των κοινών ζητημάτων στις πόλεις και στα χωριά μπορούν να αποδίδουν στην περίοδο που ήδη ζούμε, το αξιοπρεπώς ζειν. Το νερό, οριακό ζήτημα ζωής και θανάτου, ίσως μας επαναφέρει σε πιο απλές και ξεκάθαρες σκέψεις και λύσεις για «τούτη γης που την πατούμε». Για την πανανθρώπινη ισότητα, τη δικαιοσύνη και την ελευθερία, ρε γαμώτο.
Γιώργος Κυριακού

Φθινόπωρο 2012

Όταν πριν λίγες ημέρες με αφορμή την υπόθεση «Κολόνα» είχαμε θίξει το ζήτημα της ανασύνταξης της αντιπολίτευσης, μάλλον δεν διαψευστήκαμε. Η Κολόνα και η (συμβολική αλλά και πραγματική) κακοποίησή της από τη Δημοτική Αρχή Αίγινας προς όφελος του επιχειρηματία Σκλάβαινα ήταν και η ευκαιρία για να ξαναφανεί το διαρραγέν μέτωπο της παράταξης «Κίνηση Ευθύνης» προκειμένου να μιλήσει εφ’ όλης της ύλης. Από τις απειλές για τη φυλάκιση του δημάρχου μέχρι και το διάσπαρτο των καταγγελιών (Ενεργοί Πολίτες, μνημονιακή ΔΗΜΑΡ Αίγινας, συνωστισμένη Ρεπούση) συμμαζεύτηκε σε έναν ενιαίο λόγο.

Η παράταξη που επισημοποίησε την παραλία των 200 μέτρων ως το κέντρο, περίπου, του πλανήτη χαρίζοντας από ένα πλαστικό μαγαζί σε μια ένδειξη καλής θέλησης, ξαναβρίσκει κάπου εδώ, στη «συμβολική» Κολόνα τους εχθρούς της, στη συσκευασία του ενός. Κάπου εδώ οι συμβολισμοί τελειώνουν κι αφού πήραν τα οικολογικά-αισθητικά προσχήματα, τη θέση τους, ξεκινάει ο πόλεμος για τη διεκδίκηση της δημαρχίας. Της εργολαβίας των εργολαβιών.

Η συγκυρία στο νησί διαπερνάται από μια κοινή γραμμή που ενώνει αυτόν τον κόσμο. Αμήχανος, χωρίς συνοχή, χωρίς ιστορικότητα, χωρίς επαναστατικές αναφορές ζει την εξαθλίωση και τη διαφθορά της κεντρικής εξουσίας και των δημοτικών της αποφύσεων. Η μεγέθυνση του ζητήματος «παραλία της Κολόνας», τόσο από τους τυχοδιώκτες της δημοτικής αρχής Αίγινας και του γνωστού επιχειρηματία, όσο και από τους ανασυντασσόμενους αντιπολιτευόμενους της εστέτ κακοποίησης και των πλουσίων μετοίκων καθώς και όσων άλλων βρήκαν την ευκαιρία να επικαιροποιήσουν τη σιχαμερή μνημονιακή τους παρουσία (ΔΗΜΑΡ Αίγινας-επερώτηση στη Βουλή της Μ. Ρεπούση) δεν είναι παρά ένα δείγμα αυτής της κακοποιημένης πραγματικότητας που βιώνουμε. Χωρίς τέλος ως φαίνεται ακόμα.

Κι αυτό γιατί αυτοί που δεν είχαν φωνή, συνεχίζουν να μην έχουν.

Όχι. Δεν είναι η Αίγινα του αέναου καφέ με τα εισοδήματα στο φουαγιέ της παραλίας των 200-250 μέτρων, δεν είναι η Αίγινα της διπλής αισθητικής αντίληψης «μακριά από μένα κι αλλού», δεν είναι η Αίγινα των Aeginistas του Rising, δεν είναι η Αίγινα των διεθνών φεστιβάλ, δεν είναι η Αίγινα του εκλεπτυσμένου «αντιρατσισμού», δεν είναι η Αίγινα της απόλυτης Ρέμβης, δεν είναι η Αίγινα της «ψαγμένης απομάκρυνσης από την Αθήνα», δεν είναι η Αίγινα του «ησυχασμού», δεν είναι η Αίγινα των λιτών και απέριττων Βιλλών και Πισίνων της Ριζοσπαστικής Αριστεράς και της φίλιας Πεφωτισμένης Δεξιάς…

Είναι η φτωχή Αίγινα, είναι η άνεργη Αίγινα, είναι η Αίγινα που της έκοψαν το ρεύμα, είναι η Αίγινα που δανείζεται και χρεώνεται μέχρι το λαιμό, είναι η Αίγινα που παρακαλάει να δουλεύει στην παραλία τους 15 ώρες για 600 και 800 ευρώ, είναι η Αίγινα που χάνει τα παιδιά της στα τροχαία, που τα χάνει στα ναρκωτικά, που τα χάνει εδώ κι εκεί, είναι η φτωχή και αμόρφωτη Αίγινα, είναι η Αίγινα που κάνει 18 ώρες στο μαγαζί για 400 και 500 ευρώ εισόδημα, είναι η Αίγινα που δεν έχει καταλάβει όλα αυτά που ζει και το καλοκαίρι και το χειμώνα.

Μαζί της. Κι ας μην έχει φωνή.

Η ΠΑΡΑΛΙΑΤΗΣ ΚΟΛΟΝΑΣ ΩΣ ΣΥΜΒΟΛΟ ΚΑΙ ΩΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Η απαραίτητη οικολογική-αρχαιόφιλη γαρνιτούρα (που βασίζεται στον αγώνα και στις κατακτήσεις των ελλήνων αρχαιολόγων) που χρησιμεύει κάθε φορά να κοσμεί τον αστικό μας ευδαιμονισμό, παραπέμπει στην υπεράσπιση μιας αισθητικής που μονόπλευρα αναλύει τον κόσμο γύρω από τη μορφή. Είναι σύνηθες στο κοινό που αρέσκεται στην αισθητική διάσταση των πραγμάτων χωρίς να διεισδύει περισσότερο σε βάθος, να ασχολείται με ό,τι συμβαίνει μετά τα «τετελεσμένα».

Αυτό συμβαίνει είτε διότι αδυνατεί, είτε διότι στο βάθος θα βρεθεί το ίδιο μέσα από την επιχειρηματολογία του-έτσι θα είναι υποχρεωμένο να αντικρύσει μέσα σε αυτό, τον εαυτό του. «Τετελεσμένο» είναι στην περίπτωσή μας η παραλία της Κολόνας που έχει παραμείνει σχεδόν ανέγγιχτη από την ανθρώπινη παρέμβαση, όπως πληροφορούμαστε, εδώ και δεκαετίες. Ακόμα και στην τελευταία προ πέντε ετών ενοικίασή της, υπήρξε ένα ταπεινό ξύλινο κιόσκι και ελάχιστες ξύλινες ομπρέλες-καρέκλες χωρίς να θίξουν το παρελθόν μας, το ανέγγιχτο. Η διατεταγμένη χρήση των υπαλλήλων του Δήμου Αίγινας, οι οποίοι έκοψαν «αναίτια» και «ανεξήγητα» περίπου 20 με 25 δεντράκια (αρμυρίκια που «ξαναγίνονται» σε τρία χρόνια και πεύκα που δεν «ξαναγίνονται») τον περασμένο Δεκέμβρη, για την προσχεδιασμένη ενοικίαση της παραλίας από έναν επαγγελματία-σύμβολο με μια διαδρομή-σύμβολο που συμμετέχει σε αυτού του είδους την τουριστική ανάπτυξη που έλαβε χώρα στην Ελλάδα τα τελευταία 40 χρόνια, προκάλεσε μια καταστροφή –σύμβολο και πραγματικότητα. Την καταστροφή ήρθε να την συμπληρώσει ο εν λόγω επαγγελματίας με την ισοπέδωση του «σκαλοπατιού» της παραλίας την οποία μετέτρεψε σε γήπεδο-πάρκινγκ-χώρο ξαπλώστρας/ομπρέλας/φραπέ.

Όχι, δεν ήταν «οικολογική» η καταστροφή. Ήταν η συμβολική και πραγματική διεύρυνση της «τετελεσμένης» καταστροφής που αρχικά δεν γίνεται αποδεκτή και κυρίως σε όσους επιμένουν στην αισθητική διάσταση των πραγμάτων ή από όσους λένε απλά «όχι και δω βρε αδερφέ-άσε και μια γωνιά για μας, που βλέπουμε την Κολόνα και ρίχνουμε μια βουτίτσα χωρίς να ακούμε τα ντούμπου-ντούμπου και να βλέπουμε τα καρκατσουλιά να αλείφονται όλη την ώρα με τις αντηλιακές κρέμες και να κάνουν μπάνιο με νερό του δικτύου κάθε τρεις και λίγο» (όταν στον Ασώματο δεν έχει νερό για ένα μήνα, τον Αύγουστο). Η παραλία της Κολόνας ως προέκταση του αρχαιολογικού χώρου, ο αρχαίος ελαιώνας της Αίγινας, το Ελλάνιο όρος, η Παλιά-Χώρα, η Αφαία, η τσάρκα στον Άγιο Νικόλα το Θαλασσινό (που μέλλεται να καταστραφεί από τον κυματοθραύστη) καθώς και άλλες φυσικού κάλλους περιοχές όπως ο Άγιος Παντελεήμονας, ο Άγιος Στάθης, ο Μπουρδέχτης (για να μην «δίνουμε» άλλες, λιγότερο γνωστές, αν και ίσης αξίας περιοχές-αρχαιολογικές θέσεις) είναι τα σύμβολα και πραγματικά απομεινάρια του παλιού μας κόσμου, αυτά που γλίτωσαν από τη μανία της τουριστικής-οικιστικής επέλασης, δυο πυλώνων της παρασιτικής οικονομίας η οποία άκμασε στην Ελλάδα μετά την ήττα της επανάστασης 1942-1949. Η «οικολογική» καταστροφή της παραλίας της Κολόνας είναι μια μικρή καταστροφή για την επέκταση των 200 μέτρων της παραλίας με δράστη το σύμβολο και πραγματικό εκπρόσωπο αυτού του τυχοδιωκτικού κατεστημένου οικονομίας, και σύνδεσής της με την άθλια τοπική πολιτική σκηνή που εκπροσωπείται εδώ και δεκαετίες στην τοπική αυτοδιοίκηση Αίγινας. Είναι, δυστυχώς, μια σταγόνα στον ωκεανό της πολυκερματισμένης αντίληψης-πρακτικής, αυτής της παρασιτικής οικονομίας, η οποία είναι ατέρμονη και εφοδιασμένη με όλα τα επιχειρήματα του παρελθόντος των 40 τελευταίων χρόνων στην Αίγινα. Του άμεσου παρελθόντος τουριστικής-οικοδομικής ανάπτυξης που κατέστρεψε το αρχαίο λιμάνι της Αίγινας, το αρχαίο θέατρο, το αρχαίο στάδιο ως και το αρχαίο νεκροταφείο καθώς και άλλες αρχαίες υποδομές που είναι θαμμένες κάτω από τα σύμβολα και πραγματικές τουριστικές-οικιστικές υποδομές του τόπου μας ή συνεχίζει να ληστεύει το αρχαίο υδραγωγείο.

Αν θέλουμε και έχουμε τη βούληση να δούμε μπροστά μας την Κολόνα χωρίς να χάσουμε το Ναό (αντίστοιχο του να βλέπουμε το δέντρο και να χάνουμε το δάσος) δίπλα στην επαναδιεκδίκηση της Κολόνας, θα πρέπει να δούμε απολογιστικά όλη την καταστροφή που έγινε όλα αυτά τα 40 χρόνια, τα αίτιά της και το τι πραγματικά πρέπει να κάνουμε. Η σύγκρουση ανάμεσα στον «ησυχασμό» (αν θα μπορούσαμε να ονομάσουμε έτσι τη συμμαχία μεταξύ του ξένου αστικού στοιχείου που διεκδικεί το μέχρι εδώ «τετελεσμένο» και μιας ανώδυνης κριτικής που στέκεται στο αισθητικό κομμάτι της ζωής) και στο «αναπτυξιακό» (αν θα μπορούσαμε να ονομάσουμε έτσι τη συμμαχία του τυχοδιωκτικού επαγγελματικού κατεστημένου με τη φτώχεια και την ανεργία) είναι μια σύγκρουση, που πάλι από τα πάνω, ωθεί στο κοινωνικό αδιέξοδο. Συμβολικά και πραγματικά συγκρούεται ο πλούσιος ξενοκαρφίτης-άνετος που έχει άλλες αισθητικές αντιλήψεις με τον άνεργο υπάλληλο και τον τυχοδιώκτη αφεντικό του. Είναι ένα αδιέξοδο που θα βρίσκεται διαρκώς μπροστά μας αν, ως φτωχοί και αποκλεισμένοι, κάνουμε απλά συμψηφισμούς εγκλημάτων ενώ δεν μπορούμε να κάνουμε στοιχειωδώς μια αναδρομή και να δούμε μπροστά μας διεξόδους απέναντι στην πολυδιάστατη κρίση που περνάμε.

Το τουριστικό-οικιστικό μοντέλο, παρασιτικό από τη φύση του, όχι μόνο δεν μπορεί να αποτελεί διέξοδο αλλά θα συνεχίζει να προκαλεί συγκρούσεις και αποκλεισμούς ενώ η απουσία συνολικής κριτικής θα παραμένει ένα αντεπιχείρημα στους δύσκολους καιρούς της φτώχειας και της μιζέριας. Από την άλλη το μοντέλο της διαμεσολαβημένης «δημοκρατίας»-η δημοτική αρχή θα παραμένει ακόμα και με κάθε μεταρρύθμιση ένας ιμάντας μετακύλισης του δημόσιου χρήματος προς τους εργολάβους και το κεφάλαιο, ενώ θα αποτελεί ένα συνδυασμό μεσιτικού γραφείου πώλησης και ενοικίασης της δημόσιας περιουσίας-φορομπηχτικού μηχανισμού και χρεοκοπίας από δανεισμούς από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Τέλος, το καταναλωτικό μοντέλο-απόρροια αυτής της παρασιτικής οικονομίας, θα συμπληρώνει τον θανατηφόρο συνδυασμό της σχέσης του ανθρώπου με τη φύση, και τα αντικείμενα που προορίζονται για αυτόν από την Αγορά.

Τι μέλλει γενέσθαι;

Προσανατολισμός στην πραγματική οικονομία και την πραγματική πολιτική. Η σχεδία έχει κατά καιρούς προτείνει μέσα σε ένα πλαίσιο υπαρκτών ανθρωπίνων και φυσικών δυνατοτήτων: Δημιουργία ενάντια στην Ανάπτυξη.

Μια σύνθεση παιδείας-πολιτισμικής αναγέννησης της καθημερινότητας της αλληλεγγύης και του αλληλοσεβασμού, προσανατολισμού στην πρωτογενή και βιοτεχνική παραγωγή-ενός άλλου αποκεντρωμένου τουρισμού που θα ενισχύει τις ανθρώπινες σχέσεις, μιας πολιτικής των πολιτών με τις συνελεύσεις να παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στις αποφάσεις και τη διεκδίκηση της ενίσχυσης των υποδομών στον τόπο ενάντια στους εργολάβους.

ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΙΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ

Το πρόσωπο, η καταγωγή του και η δράση του είναι σύμβολα και πραγματικότητες του κοινωνικού μετασχηματισμού (και στην Αίγινα) ο οποίος ενώ διατηρεί συνέχειες επισκιάζεται από τομές. Ο τουρισμός-οικοδόμηση, η βαθμιαία αλλαγή των κοινωνικών προτύπων καθώς και η ραγδαία προσαρμογή της τοπικής-δημοτικής πολιτικής αντηχούν περιεκτικά στις τομές, στα νέα δεδομένα. Το παιδί ενός από τους πιο άξιους κανατάδες της επικράτειας ο οποίος συνδύαζε τη Σιφνιακή αισθητική με την κραταιά Αιγινήτικη παράδοση αγγειοπλαστικής, γίνεται Ο άνθρωπος της παραλίας των 250 μέτρων. Οι γουρούνες, οι γνωστές σε όλους οικονομικές δραστηριότητες που ξεφεύγουν από την πεπατημένη, δείχνουν σαφέστατα, συμβολικά και πραγματικά, τη μεταλλαγή του κοινωνικού προτύπου: από τον καθημερινό τίμιο άνθρωπο της δουλειάς στον επιχειρηματία που προβαίνει με τον πιο χυδαίο τρόπο σε συμβολικές και πραγματικές επεμβάσεις. Κατάληψη του δημόσιου χώρου, ιδιωτικοποίηση του κοινού, συμμαχία με τους τυχοδιώκτες της τοπικής αυτοδιοίκησης και των θεσμών που ευνοούν αυτήν την εξέλιξη, μέχρι και την «οικολογική» καταστροφή της Κολόνας. Αυτός είναι περίπου το κυρίαρχο πρότυπο που αναδύεται μέσα στον κοινωνικό μετασχηματισμό, γεγονός που επισημαίνεται από την συναίνεση, συνενοχή και στήριξή του, από το ντόπιο πολιτικό κατεστημένο που εκφράζει σε ένα μεγάλο βαθμό η δημοτική αρχή Αίγινας ή η σιωπή όσων φοβούνται την ανύπαρκτη «παντοδυναμία» του.

Σε ένα τοπίο φορτισμένο από ανταγωνισμούς, συμμαχίες, συνθηκολογήσεις για τις ζώνες επιρροής της τοπικής Αγοράς, θα ήταν άδικο και αντιδεοντολογικό να δινόταν σε ένα πρόσωπο το ανάθεμα. Όχι τόσο για το πρόσωπο που αποτελεί απλά σύμβολο κι όχι αιτία αυτού του κοινωνικού μετασχηματισμού, όσο για τις ιδεολογικές-οικονομικές-πολιτικές συνθήκες που αυτές το γέννησαν κι αυτές που τελικά επικράτησαν. Το αν επεκτείνει τα «τετελεσμένα» ας σημάνει ότι οφείλουμε να μιλήσουμε για αυτά. Όχι ως τετελεσμένα, αλλά ως λάθος και έγκλημα μαζί. 

Αν διαβούμε τα 50 μέτρα ενός χώρου που περήφανα στέκει δίπλα στη βιομηχανία παραγωγής-κατανάλωσης ψευδαισθήσεων των 200 μέτρων της παραλίας της Αίγινας, συνεχίζουμε στα υπόλοιπα 50 μέτρα που νοικιάστηκαν, για το καλοκαίρι, στον πρόεδρο της. Δίπλα στα 30-40 δέντρα που -φαινομενικά ασκόπως- κόπηκαν πριν από πέντε περίπου μήνες, ένα κομμάτι αυτού του υπέροχου γιαλού που αριστερά προβάλει αγέρωχα η τελευταία κολόνα του ναού, με τα χιλιάδες χύμα κτερίσματα-όστρακα που μυρίζουν Ιστορία, νοικιάζονται στο όνομα της τουριστικής ανάπτυξης για μερικές ομπρέλες και ξαπλώστρες. Ενταγμένη είναι πλέον κι αυτή στο κύκλωμα της διασκέδασης των 250 μέτρων που είτε νόμιμα, είτε νομότυπα, είτε παράνομα, λειτουργεί χάρη σε μια κοινωνική συναίνεση και μαζική άγνοια που συμμαχεί με τη βούληση αυτών που έχουν τη θεσμική δύναμη. Σίγουρα δεν έχει την ίδια ευθύνη ο κοσμάκης που πίνει το φραπέ πάνω στην ξαπλώστρα-κάτω από την ομπρέλα, με αυτούς που αποφασίζουν και νέμονται την υπεραξία του φραπέ-ομπρέλα-ξαπλώστρα, αλλά σε λίγα χρόνια η εκποίηση του αρχαιολογικού χώρου της Κολόνας -χωρούν εκεί πολλά τραπεζοκαθίσματα- μπορεί να γίνει λαϊκό αίτημα. Έτσι. Για να γίνουν τα 250 μέτρα, 300.

Προς το παρόν θριαμβεύει η ομφαλοσκόπησή μας και ο συμψηφισμός του εγκλήματος με το «έγκλημα»…