Η υπόγεια διαδρομή του εκπαιδευτικού κινήματος
Σ’ αυτόν τον τόπο όσοι αγαπούνε, τρώνε βρώμικο ψωμί
κι οι πόθοι τους ακολουθούνε υπόγεια διαδρομή
Διον. Σαββόπουλος
του Τάσου Χατζηαναστασίου
πηγή: alfavita.gr
Το θερμό φθινόπωρο της απεργίας των καθηγητών τελείωσε πριν καν αρχίσουν τα πρωτοβρόχια. Μαζί με αυτήν, φαίνεται πως τελειώνουν και οι αυταπάτες για μία πολιτική ανατροπή που θα προέκυπτε μέσα από την εκκωφαντική έκρηξη της χύτρας ταχύτητας όπου σιγοβράζει το χαρμάνι της οργής, της αγανάκτησης και της απόγνωσης. Η ατμομηχανή της ΟΛΜΕ που θα έσερνε τους εργαζόμενους όλων των κλάδων σε μία γενική απεργιακή κινητοποίηση, πολύ σύντομα έμεινε από καύσιμα. Εξάλλου, οι μεν μηχανοδηγοί γνώριζαν μόνο από λοκομοτίβες, οι δε θερμαστές εξαντλήθηκαν νωρίς κι έτσι οι επιβάτες προτίμησαν να κατέβουν και να συνεχίσουν με όποιο μέσον βρίσκει πρόχειρο ο καθένας.
Και τώρα που μείναμε χωρίς «αγώνες»; Στρατηγοί χωρίς στρατούς και λεγεώνες; Κι ενώ η μεγάλη επαναστατική νύχτα των οδοφραγμάτων αναβάλλεται επ’ αόριστον και οι αγωνιστές παραμένουν με το όπλο παρά πόδα, το τέλος της αυταπάτης μπορεί να λειτουργήσει και απελευθερωτικά. Η συνειδητοποίηση πως μία κινητοποίηση, όσο μαχητική κι αν είναι, δεν είναι αρκετή για να σηκωθεί ένας ολόκληρος λαός από το μνήμα του μνημονίου, είναι αρκούντως διδακτική. Γιατί το «μνημόνιο» δεν είναι απλώς ένα κείμενο συμφωνίας που αρκεί να το καταγγείλει μία νέα, φιλολαϊκή, κυβέρνηση, αλλά έχει μεταβληθεί σε καθεστώς· ένα καθεστώς υποδούλωσης της χώρας και εξανδραποδισμού του ελληνικού λαού. Επομένως, αντί για τις κατά μέτωπον επιθέσεις που προβλέπουν – για άλλες συγκυρίες – τα επαναστατικά εγχειρίδια, θα πρέπει να ξαναπιάσουμε το νήμα των θεσμών και του ανταρτοπολέμου της αντιστασιακής μας παράδοσης.
Απαλλαγμένοι από την ευθύνη της εδώ και τώρα «ανατροπής», έχουμε την ευκαιρία να ξαναμπούμε στις υπόγειες στοές και να δουλέψουμε με πείσμα και υπομονή ώσπου οι τροχιές μας να ξανασυναντήσουν τις βασικές αρχές της Αντίστασης και της Εθνικής Αλληλεγγύης. Μακριά από την άδεια και ψυχρή αίθουσα της συνέλευσης, τώρα που η πλατεία είναι άδεια – κι εμείς τρελοί απ’ τα σημάδια – είναι καιρός να καταδυθούμε και πάλι στο πλατωνικό σπήλαιο. Δουλεύοντας εκεί, στη βάση, χωρίς να επενδύουμε στη φενάκη της αγωνιστικής ετοιμότητας του κλάδου, παλεύοντας με εμμονές, φοβίες, προκαταλήψεις, ιδεοληψίες και τις ανάλογες στάσεις, συμπεριφορές και νοοτροπίες, θα μπορέσουμε στο τέλος να (συν)πορευτούμε προς το φως. Για να ακουστεί επιτέλους η κραυγή που πρόβλεψε εκείνος ο ξεχασμένος επαναστάτης του 19ου αιώνα: «έσκαψες καλά γερο-τυφλοπόντικα!»
Υπάρχουν πολλά, μα πάρα πολλά, που μπορούμε να κάνουμε. Να καταστήσουμε τους Συλλόγους Διδασκόντων ζωντανές κοινότητες προσώπων αντί για ανυπόφορες συνεδριάσεις παθητικών εντολοδόχων. Να παλέψουμε με την αγωνία, την έλλειψη στοργής και συχνά ακόμη και τροφής των μαθητών μας. Να αντιτάξουμε τη γνώση στην κατάρτιση, τη μάθηση στην αποστήθιση. Να καλλιεργήσουμε ένα άλλο ήθος, αντίπαλον δέος, στην αχαλίνωτη εγωπάθεια, τον ναρκισσισμό και την απανθρωπία του εμπορεύματος γιατί ο καπιταλισμός δεν είναι απλώς ένα «σύστημα», είναι μέσα μας και κυριαρχεί στην ίδια μας τη σκέψη. Πάνω απ’ όλα όμως οφείλουμε να ξανααγαπήσουμε τον ίδιο μας τον εαυτό, την ελληνική μας ιδιοπροσωπία, αυτήν που τόσο βάναυσα κακοποιεί η ναζιστική συμμορία της Χρυσής Αυγής, για να μπορέσουμε να τη παραδώσουμε στη νέα γενιά χωρίς συμπλέγματα και χωρίς μισαλλοδοξία. Για να ελπίσουμε στην απελευθέρωση, θα πρέπει πρώτα να πιστέψουμε ότι αξίζει να απελευθερωθούμε ως λαός, με τον ιδιαίτερό του πολιτισμό, κι όχι απλώς να αλλάξουμε αφεντικά. Κι αν αγαπήσουμε αυτό που είμαστε και παλέψουμε, τότε δικαιούμαστε και την αγάπη και την αλληλεγγύη των άλλων.
Να λοιπόν που μπορούμε να παραμείνουμε δημιουργικοί και ανυπόταχτοι επιχειρώντας να καταγάγουμε – μικρές ή μεγάλες -επιμέρους νίκες και χωρίς τη μαζική κινητοποίηση. Μεγαλύτερος αντίπαλος, ωστόσο, δεν είναι το κράτος, το κεφάλαιο, η τρόικα, αλλά ο φόβος που φαίνεται να έχει κυριεύσει τους πάντες ενώ το τοπίο γύρω μας ολοένα και περισσότερο μας θυμίζει τους στίχους του Σολωμού: «όλα τα ’σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά». Γιατί τελικά, είναι ο φόβος που φυλάει τα έρμα. Ο φόβος ότι μπορεί και να χάσουμε τις αλυσίδες που μόνοι πιάσαμε και δέσαμε γύρω μας, αποδεχόμενοι τον ακούσιο εγκλεισμό μας 8-2 χωρίς αντικείμενο εργασίας. Ο φόβος πως θα πέσουμε σε δυσμένεια και πως αυτό θα μας οδηγήσει σε μία ανεπιθύμητη τοποθέτηση, σε υποχρεωτική μετάθεση, ακόμη και στην απόλυση. Φαίνεται όμως πως πέτυχαν τον στόχο τους: μας τρομοκράτησαν τόσο που πολλοί ήδη παρακαλούν για τη συμπλήρωση του ωραρίου τους, ακόμη και σε πολλά μακρινά μεταξύ τους σχολεία, ακόμη και παρακάμπτοντας άλλους με περισσότερα μόρια, εκεί που – κάποιοι έστω από αυτούς – έκαναν το ίδιο πριν λίγους μήνες για να παραμείνουν σ’ ένα μόνο σχολείο με λιγότερες ώρες. Και η εξουσία γελά μαζί μας και άλλοτε πετά επιλεκτικά το κόκκαλο της απόσπασης, άλλοτε μας παρέχει την υψηλή προστασία της κρύβοντάς μας από τους πάντα ανώνυμους «κακούς» σε γραφεία, διευθύνσεις, βιβλιοθήκες κλπ. Είμαστε επιτέλους υποταγμένοι, σιωπηλοί και ευγνώμονες σαν τα σκυλιά που το αφεντικό τους τα κλοτσάει αλλά δεν τα διώχνει.
Για αρχή λοιπόν, ας σταθούμε κοντά ο ένας τον άλλον για να νικήσουμε τον φόβο!
Τάσος Χατζηαναστασίου, φιλόλογος στο ΕΠΑΛ Ναυπλίου
( 9 Οκτωβρίου: μέρα μνήμης και τιμής στον Ερνέστο Τσε Γκεβάρα)